Transcript File

Biznesi ndërkombëtar
Prof. Dr. Besim BEQAJ
Prof. dr. Besim BEQAJ
1
Domosdoshmëria e Biznesit
Ndërkombëtar:
Objektivat e të mësuarit




Të kuptojmë historinë dhe rëndësinë e biznesit global.
Të mësojmë definicionin e biznesit ndërkombëtar.
Të njohim (mësojmë) rritjen e lidhjeve globale të
sotshme.
T’i vlerësojmë mundësitë dhe sfidat e ofruara nga biznesi
ndërkomëtar.
Prof. dr. Besim BEQAJ
2
Sferat e biznesit ndërkombëtar
Prof. dr. Besim BEQAJ
3
Definimi i Biznesit ndërkombëtar



Biznesi ndërkombëtar paraqet të gjitha transakcionet
komerciale (private dhe qeveritare) në mes të dy apo
më shumë vendeve.
Biznesi ndërkombëtar përbëhet prej transaksioneve
të cilat lindin, kryhen dhe zhvillohen përtej kufijve të
vendit me qëllim të plotësimit të objektivave të
individëve dhe organizatave.
Qëllimi i biznesit privat është rritja ose stabilizimi i
profitit i cili parcijalisht mvaret nga:


Shitjet e jashtme dhe
Resurset e jashtme
Prof. dr. Besim BEQAJ
4
Arsyet e bërjës së BN

Zgjerimi i shitjes
Kërkimi i resurseve
Divesifikimi i burimeve të shitjes dhe furnizimit
Minimizimi i rrezikut konkurues

Cilat janë bizneset më te globalizuara në botë?





Sporti dhe rendësia e tij si biznes – lojtarët, tifozet,
trajneret
Bizneset jolegale
Prof. dr. Besim BEQAJ
5
Format e BN






Exporti i mallrave dhe shërbimeve
Importi i mallrave dhe shërbimeve
Investimet e huaja të drejtëpërdrejta
Investimet portofol
Kontratat menaxheriale
Aleancat strategjike


Joint veture
Veprimet tjera
Prof. dr. Besim BEQAJ
6
Faktorët e rendësishëm në BN







Rritja dhe zgjerimi i shpejtë i teknologjisë
Liberalizimi i politikave qeveritare për levizjen midis
vendeve të produkteve dhe burimeve
Zhvillimi i institucioneve të nevojshme për të
mbështetur dhe lehtësuar tregtinë ndërkombëtare
Rritja e konkurrencës globale
Konsumatorët i njohin dhe dëshirojnë produktet dhe
shërbimet e jashtme
Raportet politike në mes fuqive të mëdha ekonomike
janë përmirësuar
Rritja e bashkëpunimit ndër-nacional
Prof. dr. Besim BEQAJ
7
Globalizimi





Transportimi është më i shpejtë
Komunikimi mundëson kotroll të aktiviteteve nga
largësitë
Shpenzimet e transportit dhe komunikimit nuk janë të
larta për biznesin ndërkombëtar
Barrierat e ulëta qeveritare ndaj levizjës së
mallrave, sherbimeve dhe resurseve iu mundëson
ndërmarrjeve shfrytëzimin e përparësive të
biznesit ndërkombëtar
Globalizimi është proces i rritjës së
ndervashmërisë së vendeve


Prodhimi i automobilave
Prodhimi i ushqimit
Prof. dr. Besim BEQAJ
8
Funksionimi i BN

Kur funksionohet jashtë, ndërmarrjet duhet të
përshtasin metodat e tyre të zakonshme biznesore. Kjo
ndodh për shkak se kushtet e jashtme shpesh diktojnë
përdorimin e metodave të përshtatëshme dhe sepse
menyra e funksionimit të biznesit ndërkombëtar dallon
nga metodat dhe menyrat e funksionimit të biznesit
vendor.
Si shpjegohet ndikimi i jashtëm në biznes?

Shkencat politike studiojnë marrëdheniet në mes
biznesit dhe shtetit

Shkencat ekonomike pse levizin të mallërat, shërbimet,
kapitali dhe monedhat nga një vend në tjetrin
Prof. dr. Besim BEQAJ
9
MJEDISI OPERATIV
FAKTORËT FIZIK DHE
SHOQËROR
OPERACIONET
OBJEKTIVAT
- Poitikat dhe praktikat ligjore
- Rritja e shitjeve
- faktorët kulturor
- kërkimi i resurseve
- forcat ekonomike
- minimizimi i rrezikut
- ndikimi gjeografik
STRATEGJIA
FAKTORËT KONKURUES
- Përparësitë kryesore ne
çmime, marketing, inovacion,
apo faktorë të tjerë
- Përparësitë dhe aftësitë
komparative të konkurrencës
- Dallimet konkurruese sipas
vendeve
MJETET
Format
Funksionet
- Importi dhe exporti
- Marketingu
- Turizmi dhe transporti
- Prodhimi global dhe
- Licencimi dhe franshiza
zingjiri furnizues
- Projektet me çelës në dorë - Kontabiliteti
- Menaxhimi i kontratave
- Financat
- Investimet direkte dhe
- Resurset humane
portfolio
Alternativat
- Zgjedhja e vendit
- Organizimi dhe
mekanizmat e
kontrollit
Biznesi ndërkombëtar: Funksionimi dhe ndikimet – Daniels/Radebauch/Sullivan
Prof. dr. Besim BEQAJ
10
Pyetjet kyçe para se të lëvizet drejt
tregjeve ndërkombëtare:





Si do të përshtatet ideja, produkti, ose
shërbimi jonë në tregun ndërkombëtar?
A do të ishte më mirë të kyçemi në një treg
përmes tregtisë apo përmes investimeve?
Cilat janë ndryshimet e nevojshme në
produkt në mënyrë që produkti t’i përshtatet
kushteve të tregut të jashtëm?
Çfarë kërcënimesh mund të na paraqiten nga
konkurrenca (e brendshme/globale)?
Si mund të neutralizohen këto kërcënime?
Prof. dr. Besim BEQAJ
11
Vlera e lidhjeve globale


Sot, lidhjet globale e ndërlidhin tregtinë,
tregjet financiare, teknologjinë, dhe
standardet jetësore së bashku në një mënyrë
të paparë!
Investimet globale i shtyejnë kompanitë të
rishikojnë dhe të luajnë me rregulla të reja
në:



praktikat biznesore
kërkesat ligjore
etikë
Prof. dr. Besim BEQAJ
12
Tregtia
 Një ngricë në Brazil dhe efektet e saj në
prodhimin e kafës do të kenë pasoja negative
të cilat do të manifestohen me
pamjaftueshmëri të këtij produkti dhe si
pasojë e kësaj çmimet do të rriten.
Prof. dr. Besim BEQAJ
13
Tregjet financiare
 Një rrënie e vlerës se Pezos Meksikane u
manifestua me ndryshime negative në tregjet
financiare të të gjitha ekonomive ne rritje dhe
kishte efekte të mëdha në Poloni, Hungari
dhe Republikën Çeke.
Prof. dr. Besim BEQAJ
14
Teknologjia krijon lidhje të fuqishme
individuale
 Teknologjia kompjuterike, komunikimet
satelitore, dhe telekomunikacioni u mundëson
qasje në kohë reale të njerëzit dhe informatat
në nivel global.
Prof. dr. Besim BEQAJ
15
Njerëzit...
Dëgjimi i muzikës botërore
 Përcjellja e programeve ndërkombëtare të
trensmetuara nga CNN etj.
 Veshja e xhinseve të kaltërta dhe vallëzimi i
valleve të njëjta
 Ushqimet si hamburger, tacos, dhe pica
 Rezultati është që investimi ndërkombëtar
është në shkallën më të lartë të paparë deri me
tani.

Prof. dr. Besim BEQAJ
16
Ndikimet makroekonomike të Biznesit
Ndërkombëtar



Tregjet globale e rrisin numrin e
konsumatorëve potencial.
Ndërmarrjet mund të rrisin aftesine e mesimit
më shpejt dhe të prodhojnë produkte me
shpenzime më të ulëta shumë më shpejt.
Ndërmarrjet mund të përmirësojnë aftësitë e
tyre konkurruese.
Prof. dr. Besim BEQAJ
17
Biznesi Ndërkombëtar krijon
ndryshime ndërkombëtare




Çmimet e produkteve të teknologjisë së lartë
bien si pasojë e konkurencës globale
VCR’s nuk prodhohen më në SHBA
Vetëm një përqindje e vogël e motoçikletave
prodhohen në SHBA
Industria e këpucëve në SHBA është duke u
shuar.
Prof. dr. Besim BEQAJ
18
Përparësitë e mundshme për një
ndërmarrje ndërkombëtare:
 Qasje në teknologjinë e avancuar




Aftësia për të kapitalizuar zhvillimin e
produktit
Fuqia superiore financiare
Thellësia dhe gjerësia e talentit për të
menaxhuar
Rreziku politik i reduktuar
Prof. dr. Besim BEQAJ
19
Ndikimet e jashtme në BN

Veprimi i ndërmarrjes në rrethinë kërkon jo vetëm
njohuri menaxheriale për funksionimin e biznesit, por
gjithashtu kërkohet njohuri bazë për shkencat
shoqërore:







shkencat politike,
ligjshmerinë,
antropologjinë,
sociologjinë,
psikologjinë,
makroekonominë, dhe
gjeografinë.
Prof. dr. Besim BEQAJ
20
Evoluimi i strategjive në procesin e
ndërkombëtarizimit





Qasja pasive në aktive në drejtim të mundësive
të reja
Veprimet ndërkombëtare krahas atyre vendore
në biznes
Drejt qasjeve të palimituara në menyrat e
veprimit
Lokacionet pakta të jashtme drejt atyre të
shumta dhe të palimituara
Ngjajshmëritë drejt jongjajshmërive në ambient
Prof. dr. Besim BEQAJ
21
Forcat kundërthenëse



Standardizimi global vs. Praktikave nacionale

Praktikat e standardizimit global tentojnë të zvogëlojnë
shpenzimet. Praktikat nacionale iu mundësojnë
ndërmarrjeve të adaptohen në kushtet unike lokale.
Konkurenca e vendeve vs. Konkurencës së
ndërmarrjeve

Vendet moderojnë plotësimin e kushteve globale të
efikasitetit dhe qëllimeve biznesore sepse ka rivalitet
me vendet tjera.
Sovraniteti vs. Raportet ndër nacionale

Vendet janë të gatëshme të lejojnë prekje të
sovranitetit me qëllim:
 Arritjes së reciprocitetit
 Qasja e përbashkët ndaj problemeve
 Ballafaqimi me shqetësimet extrateritoriale
Prof. dr. Besim BEQAJ
22
Përmbledhje:



Biznesi ndërkombëtar ka ekzistuar që nga
formimi i kufijve nacional
Biznesi ndërkombëtar i ka dhënë formë
historisë botërore
Lidhjet globale janë çelës i mundësive dhe
sukseseve të biznesit ndërkombëtar
Prof. dr. Besim BEQAJ
23
Pyetje për të diskutuar:
- Krahasoni dhe ballafaqoni biznesin vendor dhe atë ndërkombëtar.
Prof. dr. Besim BEQAJ
24