Slide 1

16 Nëntor 2012.

Dita Ndërkombëtare e SPOK-ut
(Sëmundja Pulmonare Obstruktive Kronike)

Shoqata e Pulmologëve të Kosovës organizon shënimin e Ditës Ndërkombëtare të
SPOK-ut një ngjarje globale që ka për qëllim të ngritë vetëdijën reth problemit të
SPOK, vrasësit numër 4 të njerëzve në botë.

Dita Ndërkombëtare e SPOK-ut është 14 Nëntori 2012 dhe është shënuar në tërë
botën me moton “Nuk është shumë vonë”. Ky mesazh pozitiv ka për qëllim të
përkrahë aksionet e njerëzve në tërë Globin me qëllim të përmirsojë shëndetin e
njerëzve para ose pas diagnozës së SPOK.

Sipas OBSH , SPOK-u prek reth 50 million njerëz në tërë botën, çdo vit vret 3 milion
njerëz.Në

Kosovë

së bashku me

kancerin e

mushkërive

përbëjnë

reth

50%

të

patologjive respiratore tek të rriturit (17% për SPOK)
SPOK-u mbetet shpeshë I padiagnostikuar ku reth 25-50% të njerëzve nuk e dijnë se
kanë SPOK
Një test shumë i thjeshtë,i padëmshëm,Spirometrija mund ta përcaktojë diagnozën
shumë shpejtë dhe lehtë.

Sot jemi mbledhur këtu për ta shënuar këtë ditë me këtë aktivitet të sotëm.

Ta vetëdisojmë popullatën reth këtij problemi të madh shëndetësorë dhe social.

Shoqata e Pulmologëve të Kosovës
Hotel Sirius, Prishtinë,16 Nentor 2012.

1


Slide 2

OKSIGJENOTERAPIA NË
TRAJTIMIN E SPOK-ut
(COPD)

Dr Gazmend Zhuri
Klinika e Pulmologjisë
QKUK,Prishtine

2


Slide 3

Menaxhimi i SPOK-ut stabil
• Terapia farmakologjike
• Terapia afatgjate me Oksigjen
• Rehabilitimi Pulmonar
• Nutricioni
• Trajtimi kirurgjik i SPOK-ut

• Gjumi dhe SPOK-u
• Udhëtimi me aeroplan
3


Slide 4

Çka është oksigjenoterapia
• Oksigjenoterapia definohet si administrim I oksigjenit në
koncentrim më të lartë se ai që gjendet në ambient të
jashtëm
• Nuk ka studime që arsyetojnë përdorimin e
oksigjenoterapisë në lehtësimin e dispnesë te të sëmurët
jo-hipoksemik
• Ka të dhëna shkencore nga studimet e randomizuara se
oksigjenoterapia nuk lehtëson dispnenë tek të sëmurët
jo-hipoksemik me SPOK ose kancer pulmonarë.

4


Slide 5

Terapia afatgjate me oksigjen
• Terapia afatgjate me oksigjen
zgjatë jetëshmërinë, mundëson
ushtrimet fizike, stabilizon gjumin
dhe aktivitet ditore.
• Për caktimin e Statusit acido-bazik
rekomandohet matja e gazrave në
gjak
• Saturimi I gjakut me Oksigjen
matet dhe monitorohet me
Pulsoksimetër
• Burimet e oksigjenit janë :oksigjeni
në formë të gazit,likidit ose me
oksigjeno-koncentrator.
• Metodat e distribuimit të oksigjenit
bëhen me maska nazale, kanulat
me maskë dhe kateterat
transtrakeal.
5


Slide 6

Metodat e dhënjes se oksigjenit

Kanyla nazale
shpërndan oksigjen të pastër
Venturi maska,
shpërndan përzierje të oksigjenit me
ajër
6


Slide 7

Metodat e dhënjes se oksigjenit

Boca e Oksigjenit

Oksigjenokoncentatori

7


Slide 8

Terapia afatgjate me oksigjen
• Indikacioni për Oksigjenoterapi
është kur PaO2 <7.3 kPa (55
mmHg). Qëllimi terapeutik është
ta mbaj Sa,O2 >90% gjatë
pushimit, gjumit dhe angazhimit
fizik.
• Pacientëve aktiv u duhet
oksigjeni portabël.

• Nëse oksigjeni është i përshkruar
gjatë ekzacerbimit, pas 30-90 dite
të kontrollohen gazrat në gjak.
• Pas stabilizimit të SaO2 duhet të
largohet Oksigjeni.

• Edukimi I pacientit përmirson
komplijansën.

8


Slide 9

Te cilët pacient duhet aplikuar
oksigjenoterapia
• Oksigjenoterapia I ipet
pacientëve me SPOK që
kanë SaO2 <90%
• Për shkak të lakores së
disociacionit të
oksihemoglobinës, rritja e
shtuar e PaO2 në vlerat
më shumë se 8kPa
(60mmHg) ka shumë pak
benefite (1–2 vol %) dhe
shton riskun e retencionit
të CO2
9


Slide 10

Metodat e dhënjes se oksigjenit
Se me cilën mënyrë do ta japim Oksigjenin varet
nga:

•
•
•
•

Nevojat e pacientit për oksigjen
Efikasiteti I pajisjes
Siguria e pajisjes për dhënje të Oksigjenit
Lehtësirat në dhënjen e O2 si dhe tolerimi I
pacientit
10


Slide 11

Humidifikimi ose lagështimi I oksigjenit
• Nuk ka të dhëna shkencore
se oksigjeni I dhënë me
kanul nazale nën 5L/min
duhet të lagështohet!!
• Pacientët që marin oksigjen
përmes traheostomës ose
me rrugë transtrakeale,
oksigjeni duhet patjetër të
lagështohet për shkak të
rrezikut të formimit të
“topthave” të këlbazës.

11


Slide 12

Ekzacerbimi i SPOK dhe Oksigjenoterapia
• Definimi, evaluimi dhe
trajtimi
• Oksigjenoterapia të
pacientët e
hospitalizuar
• Ventilimi i asistuar

12


Slide 13

Oksigjeno-terapia tek të hospitalizuarit
• Qëllimi është të pengohet hipoksemia indore duke
mbajtë saturimin e oksigjenit (SaO2) at >90%.
• Dhënja bëhet me kanyla nasale dhe venturi mask.
• Metodat alternative janë maska , kanyla me rezervoar,
kanyla nasale ose kateteri transtrakeal.

• Gjaku arterial monitorohet me analizën e gazrave
(PaO2), Pa,CO2) dhe pH.
• Saturimi me oksigjen matet me puls oksimetri (Sp,O2).

• Nëse CO2 rritet,të monitorohet acidemia.
• Nëse ndodhë acidemia , konsidero ventilimin mekanik.
13


Slide 14

Oksigjeno-terapia tek të hospitalizuarit

Algoritmi për korrektimin e
hipoksemisë në
ekzacerbimin akut te SPOKut.
NPPV: Noninvasive Positive
Pressure Ventilation.

14


Slide 15

Mjekimi shtëpiak me oksigjen

PaO2:Presioni parcial i O2;
SaO2:Saturimi me oksigjen
ABG: Analizat gazore
LTOT: Trajtimi afatgjate me O2

15


Slide 16

NE SITUATA TË CAKTURA OKSIGJENOTERAPIA NUK DUHET TË IPET DERISA I SËMURI
NUK KA HIPOKSEMI POR I SËMURI DUHET TË MONITOROHET
Situtat specifike kur oksigjeni nuk është I domosdoshëm:

1.

Infarkti I miokardit dhe sindroma akute
koronare

2.

Infarkti cerebrovaskularë (ICV)

3.

Shtatëzënia dhe emergjencat Obstretrike

1.

2.

3.

4.

Hiperventilimi dhe frymarje
disfunkcionale

4.

5.

Helmimet dhe overdoza me droga

6.

Çrregullimet metabolike dhe renale

5.

7.

Çrregullimet akute te sistemit
Neuromuskulare me dobësi të muskujve

6.
7.

Shumica e të sëmurëve me Infarkt
akut nuk janë hipoksemik,benefitet e
dhënjes se Oksigjenit janë të
panjohura
Oksigjeniterapia mund të jetë e
dëmshme te rastet e lehta dhe të
moderuara
Oksigjeni e dëmton fetusin nëse
nëna nuk është hipoksemike
Të përjashtohet sëmundja
organike,hiperventilimi si pasojë e
atakut të panikës dhe gjendjes
anksioze nuk kërkon
Oksigjenoterapi
Hipoksemia është pasojë e ndikimit
depresiv të barërave,të ipen
antidotat dhe të kontrollohet
saturimi I oksigjenit.
Në të shumtën e rasteve nuk ka
nevojë për Oksigjen
Në këto raste duhet ventilim
mekanik,të përcillen gazrat në gjak
16


Slide 17

RREZIQET NGA OKSIGJENOTERAPIA
 Toksiciteti nga Oksigjeni:
krijimi I radikaleve të lira që
janë toksike për qelizat
trakeo-bronkiale dhe
alveolare
 Retencioni I CO2 që mund të
shkakton depresion të
frymarjes,hiperkapni dhe
acidozë respiratore
 Zjarret dhe eksplodimi nga
oksigjeni
Në përgjithësi rreziqet
krahasuar me dobin e
dhënjes janë të
papërfillshme
17


Slide 18

18