Transcript Sjellja organizative

LIDERSHIP
[email protected]
Personality
Personaliteti



Pse disa njerez jane me te shoqerueshem e disa me te
turpshem, disa me temperamente e disa me te qete, disa me
agresive te tjeret me pasive? Te gjitha keto jane karakteristika
te personalitetit.
Personaliteti eshte kombinim I karakteristikave qe e
identifikojne nje individ sic jane: sjellja, sistemi mental, dhe
karakteristikat emocionale.Personaliteti mbeshtetet ne
gjenetike dhe ne faktoret e ambientit ku njeriu jeton. Themelet
e personalitetit te njeriut ndertohen qe nga mosha pese
vjecare. Mirepo personaliteti I njeriut mund te nderroj
varesisht nga ndikimi I familjes, shoqerise shkolles dhe
mardhenieve te punes.
Personaliteti dhe kuptimi I tij ka nje rendesi shume te madhe
sepse personaliteti percakton te sjellurit dhe perceptimet e
njeritu. Egzistojne disa menyra per klasifikimin e personalitetit
mirepo dy prej tyre jane me te rendesishme: metoda e bazuar
ne katakteristikat e vecanta dhe metoda qe bazohet en pese
dimensionet e personalitetit.
[email protected]
Cilesite e personaliteti qe ndikojne
ne sjelljet organizative








Pika e kontrollit
Te qenit autoritar
Makiavelizimi
Prirja ndaj rrezikut
Nevoja per te qene rezultativ
Vetevlersimi
Vetefikasiteti
Kujdesi per te paraqitur anen e duhur te
vetes
[email protected]
Single Traits of Personality
Karakteristikat…




Kontrolli eshte karakteristike qe mbeshetet ne mes te fakteve shpjegojne qe
kontrolli I fatit te dikujt behet nga jashte dhe brenda. “Externalizers” quhen ata
te cilet besojne qe njeriu nuk ka ndonje kontroll mbi fatin e tyre, dhe se sjelljet e
tyre nderlidhen me paraqitjet.Ndersa “Internalizers” jane ata te cilet besojne qe
kane aftesi te kontrollojne fatin e tyre dhe se sjelljet e tyre kan ndikim direkt ne
paraqitjet e tyre.
Optimismi mbeshtetet ne faktin se ana e kundert e saj eshte
pesimzimi.Optimistet besojne se gjerat do te shkojne mbare the kryesisht jane
njerez te lumtur.Pesimistet besojne qe gjerat nuk do te shkojne mbare dhe
kryesisht jane njerez te pa kenaqur.Njerezit te cilet jane optimist zakonishte jane
me kreative ne punen e tyre.
Tendenca per te ndermarr rreziqe mbeshtetet ne faktin per te ndermarr
rreziqe deri tek fakti qe rreziqet duhet shmangur. Organizatat e suksesshme jane
ne kerkim te menaxhereve te cilet jane te gatshem per te rrezikuar. Perderisa
organizatat me menaxhere te cilet nuk jane te gatshem te rrezikojne , nuk jane
perparimtare ne boten e biznesit per arsye se nuk mund ti percjellin ndryshimet .
Machiavellianism eshte veti e personalitetit te njeriut qe parasheh dhe arsyeton
cdo veprim qe duhet ndermarr per ta arritur nje qellim te caktuar. High Machs
konsiderohen si te efektshem ne situata ne te cialt fitorja eshte e rendesishme ,
mirepo High Machs jane persona te cilet me shume brengosen per arritjet e tyre
personale se sa per arrtijet e organizates ku ata punojne.
[email protected]
Formimi I personalitetit
 Personaliteti formohet duke nderhyre
vecori fizike individuale qe nenkupton
karakteristika te qendrushme
mendore dhe fizike qe perbejne
identitetin e nje individi
[email protected]
Faktoret qe ndikojne ne formimin e
personalitetit





Trashegimia
Mjedisi
Kultura
Familja
Situata
[email protected]
Power
Zotesia(fuqia)
 Per te qene te suksesshem duhet te kuptojme se si fuqia
fitohet dhe perdoret.
 Rendesia e fuqise ne sjelljen e organizuar eshte shume e
madhe. Qellimi I saj kryesore eshte aftesia qe te ndikoje
ne sjelljen e te tjereve.
 Egsistojne shtate lloje te fuqise:
-Fuqia autoritare
-Fuqia nderlidhese
-Fuqia shperblyese
-Fuqia legjitime
-Fuqia referuese
-Fuqia informuese
-Fuqia Ekspert
[email protected]
Seven types of power
Shtate llojet e fuqise







Fuqia autoritare eshte tip i fuqise e cila perfshine format e
kercnimeve dhe ndeshkimeve me qellim qe te arrihen
rezultate.
Fuqia nderlidhese bazohet ne mardheniet e personit me
njerezit e tjere me ndikim ne menyre qe te arrihet qellimi I
caktuar.
Fuqia shperblyese bazohet ne aftesine e personit per te
ndikuar tek te tjeret duke iu ofruar atyre dicka me vlere.
Fuqia legjitime bazohet ne fuqine e personit ne
organizate.(Punetoret ndihen te detyrauar te bejne ate cka
punedhenesi thote.)
Fuqia referuese bazohet ne mardheniet personale te personit
me te tjeret.
Fuqia informuese bazohet ne nevojen e te tjereve per
informata/te dhena.
Fuqia Expert ne aftesite the njohurit e personit I cili posedon
nje fuqi te tille.
[email protected]
Motivimi
 Motivimi paraqet gatishmerin e
individit qe te perpiqet per arritjen e
objektivave te organizates duke vene
ne perdorim nje sasi energjish dhe
perpjekjesh, me kusht qe keto
perpjekje te sjellin plotesimin e
qellimeve individuale
[email protected]
Motivimi si proces
 Nevoja
 Motivi
 Objektivi
[email protected]
Procesi I Motivimit
 Nevoja e perceptuar (si mungese e
perceptuar qe shkakton nje sjellje e
cila synon te largoje kete mungese)
 Nxitja per te vepruar
 Objektivi (motivimi drejtohet
gjithmone ne arritjen e nje objektivi
qe jane forca qe e drejtojne
perpjekjen e njeriut).
[email protected]
Teoria e hierarkise se nevojave





Nevojat
Nevojat
Nevojat
Nevojat
Nevojat
fiziologjike
per siguri
per tu shoqeruar
per tu vleresuar
per tu vetaktualizuar
[email protected]
Teoria e tri nevojave (Alderfer)
 Nevojat e egzistences
 Nevojat per marredhenie me te tjeret
 Nevojat pe r zhvillim
[email protected]
Teoria e X dhe Y (McGregor)
 Teoria x
 Teoria y
[email protected]
Teoria e motivimit nepermjet
objektivave
 Objektivi eshte qellimi I nje veprimi
 Objektivi eshte nje burim I motivimit
[email protected]
Dy supozimet themelore te
teorise se motivimit permes
objektivave
 A) Njerezit punojne mire ne qofte se
aktiviteti I tyre ka kuptim (ne qofte
se ata e shohin nje qellim me te larte
nga ai I zakonshmi)
 B) Shumica e njerezve perpiqen te
arrijne objektivat ne qofte se e din se
cilat jane ato objektiva dhe qe do te
kene shperblim ne arritjen e tyre.
[email protected]
Menaxhimi nepermjet
objektivave-MESIM PER LIDERIN
 Per ndryshim nga (MBO)Menaxhimi
nepermjet kontrollit paraqet(kur
kerkohet qe punonjesi te dije
detalisht cdo detyre dhe objektivin e
detyres)
 Menaxhimi nepermjet objektivave
(MBO) (duke I shpejguar punonjesit
objektiva te pergjithshme dhe
vizionin e pergjithshem)
[email protected]
Teoria e pritjes
 Thelbi I saj qendron ne ate qe njerzit
jane te motivuar per te punuar kur
presin te arrijne gjerat qe duan nga
puna(element kyq eshte perceptimi)
 Eshte teori e Victor Vroom dhe
Porter-it (Forca e nje qellimi per te
vepruar ne nje menyre te caktuar,
varet nga fuqia e besimit se ky
veprim do te shoqerohet me nje
rezultat
[email protected]
Vendimi individual sipas teorise
se pritjes varet:
 Nga shpresa se perpjekjet individuale
qojne ne kryerjen e punes-arritjen e
objektivit
 Nga shpresa qe kryerja e punes do te
shperblehet dhe
 Nga shpresa qe ky shperblim do ti
ploteson nevojat e individit
[email protected]
Pritja (Vroom)
 Paraqet besimin e individit se nje
mase e caktuar perpjekjesh do te
ndiqet nga realizimi I detyrave ne nje
mase te caktuar qe varen nga
vetevleresimi, suksesi I meparshem
ne pune, ndihma qe merr nga
bashkepuntoret, informacioni I
nevojshem per pune dhe paisja dhe
cilesia e punes.
[email protected]
Instrumentaliteti (Kuptimi)
 Eshte besimi I individit qe nje rezultat
I caktuar ne pune (shperblimi) varet
nga kryerja e detyres ne nivel te
caktuar
 Kryerja e punes I sherben individit si
instrument per te arritur te rezultati
 Instrumentaliteti varon nga -1 deri ne
1.
[email protected]
Instrumentaliteti
 Eshte besimi I individit qe nje rezultat
I caktuar ne pune (shperblimi) varet
nga kryerja e detyres ne nje nivel te
caktuar, sipas kesaj kryerja e punes I
sherben indvidit si nje sukses per te
arritur te rezultati
 Instrumentaliteti varion nga -1 deri
ne 1
[email protected]
Valenca
 Ka te beje me vleren negative apo
pozitive qe individet I vene nje te
ardhure te caktuar.
 Valenca lidhet direkt me
performancen qe tregon se qdo pune
ofron lloje te ndryshme shperblimesh.
[email protected]
Teoria e pritjes tregon se
motivimi individual varet nga:
 Shpresa se perpjekja e tij do te qoje
ne kryerjen e punes, arritjen e
objektivave
 Shpresa qe kryerja e punes do te
shperblehet
 Fakti se ky shperblim do te plotesoj
nevojat-objektivat individuale.
[email protected]
Gjendjet psikologjike te individit qe
shkaktojne motivim te brendshem
nga puna
1. Individi e ndjen qe puna ka kuptim
(percepton punen e vet si te vlefshme).
2. Individi ndjen pergjegjesi (beson qe ai
vet eshte pergjegjes per rezultatin e
punes se vet).
3. Individi kupton cilat jane rezultatet
(duhet te jete ne gjendje te percaktoje
ne menyre te rregullt rezultatin e punes
se vet.
[email protected]
GRUPI-EKIPI-ORGANIZATA
 Nje grup paraqet dy ose me shume
persona te pavarur qe nderveprojne
dhe influenciojn njeri tjetrin per te
plotesuar nje qellim te perbashket.
[email protected]
Llojet e grupeve
 Formale
 Jo formale
[email protected]
Normat grupore
 Jane rregulla dhe modele te sjelljes te
pranuara dhe te pritura nga antaret e
nje grupi apo ekipe.
[email protected]
Fazat e formimit te grupit
(Tuckman)
 Grupet jane ne gjendje te vazhdueshme
ndryshimi:
1. Formimi (faza kur individet fillojne te
zbulojne nga pak njeri tjetrin)
2. Trazimi (faza e ideve ku ka shum diskutime
dhe konflikte, testohet udheheqesi dhe
pozicioni personal)
3. Krijimi I normave
4. Ekzekutimi
5. Shkeputja
[email protected]
Degjenerimi I grupit





Degjenerimi
Denormimi
Detrazimi
Deformimi
Feedback
[email protected]
Kohezioni grupor
 Fortesia e lidhjeve percaktohet si
mase ne te cilen antaret jane te
terhequr ndaj njeri tjetrit, deshirojne
te mbeten ne grup dhe jane te
perkushtuar ndaj tij.
 Permbahet nga 2 komponente:
 Faktoret socio-emocional (deshira)
 Instrumental (nevoja)
[email protected]
Efekti Asch ne konformizem
 Paraqet shtrembimin e gjykimeve
individuale nen efektin e nje gjykimi
te kundert te dhene nga te gjithe
antaret e grupit ne menyre unanime.
[email protected]
Marrja e vendimeve ne grup
 Marrja e vendimit kuptohet si
zgjedhje e bere nga nje grup
veprimesh alternative qe mund te
kryhen per te arritur nje apo disa
qellime.
[email protected]
Avantazhet dhe Disavantazhet e
perdorimit te grupit per vendosje
 Avantazhet (Informacion dhe njohuri
e plote, rritje pranueshmerise si nje
zgjedhje, dhe rrijta e legjimitetit)
 Disavantazhet(Harxhimi I kohes,
presioni per konformizem, pergjegjesi
e paqarte.
[email protected]
Efektiviteti dhe Efikasiteti I
marrjes se vendimit ne grup
 Efektiviteti matet me kohen, shkallen
e pranushmerise dhe shkallen e
keativitetit.
 Efikasiteti matet me kohen dhe
shpenzimet.
[email protected]
Procesi I marrjes se
vendimeve ne grup
 Teknika e grupit nominal (antaret e
grupit jane fizikisht te pranishem por
veprojne ne menyre te pavarur.
 Teknika Delf-it nuk lejon takimin fizik
te antarit te grupit
[email protected]
Ekipi (per ndryshim nga) Grupi
 Ekipi eshte nje numer I vogel njerzish
me aftesi qe te plotesojne njeri tjetrin
te perkushtuar ne arritjen e nje
qellimi te perbashket qe ne realizimin
e objektivave te punes e konsiderojne
njeri tjetrin reciprokisht pergjegjes.
[email protected]
Kur grupi behet ekip
 Udheheqja behet aktivitet qe nuk e
kryen vetem nje njeri.
 Pergjegjesia kalon nga individual ne
kolektive dhe anasjelltas.
 Zhvillon qellimin e vet.
 Zgjidhja e problemeve eshte menyre
e jeteses e jo nje aktivitet parcial.
 Efektiviteti matet nga rezultati I
perbashket
[email protected]
Managing conflict
 Konflikti shfaqet atëherë kur njerëzit
nuk pajtohen me njeri tjetrin ose janë
kunder.
 Nëse menaxherët dëshirojnë të jenë të
suksesshëm duhet te kenë një zgjidhje
të fortë për konfliktin dhe aftësi për
negociata.
 Menaxhimi i mirë I konfliktit ndikon në
knaqësinë për punën.
[email protected]
The psychological contract
 Të gjitha lidhjet njerëzore lidhen me
marrëveshje psikologjike.Marrëveshja
psokologjike është e përbërë nga parashikimet
e brendshme të cdo grupi.
 Në punë ju keni një sërë parashikimesh rreth
asaj që do ti kontriboni
organizatës(përpjekje,kohë dhe aftësi) dhe
asaj që ajo do t’ju mundësojë (kompenzim dhe
knaqësi në punë).Shpesh nuk jemi të
vetëdijshëm për parashikimet tona deri sa ato
bëhen realitet.
[email protected]
KONFLIKTET
 Konflikti lind kur kontrata psikologjike shkatërrohet,gjë
që ndodh për dy arsye primare:
 1)Dështimi në shprehjen e parashikimeve tona ,dhe
dështimi në përfshirjen e parashikimeve të të tjerëve.
 2)Supozimi se të tjerët kanë të njejtat parashikime që
kemi edhe ne.Përderisa njerëzit shohin parashikimet
tona cdo gjë është në rregull;kur ata nuk I njohin ato
atëherë jemi në konflikt.Pra është e rëndesishme ti
ndajmë informatat dhe ti shprehim parashikimet tona
me ngulm.
 Përndryshe si mund të presësh nga te tjerët të njohin
parashikimet e tua kur ata nuk dijn se qka janë ato?
[email protected]
Functional and dysfunctional
conflict
 Njerëzit shpesh e mendojnë konfliktin si “luftë”
dhe e shohin atë si përcarës.
 Konflikti I cili parandalon arritjen e objektivave
të organizatës është negativ ose dysfunctional
conflict(konflikt jofunksional).
 Kur mospajtueshmëria dhe qëdrimi kunër
mbështët arritjen e objektivave të organizatës
atëhërë konflikti është pozitiv dhe quhet
functional conflict(konflikt funksional).
 Konflikti shumë I vogël apo shum I madh
zakonisht është jofunksional.
[email protected]
Conflict management styles
 Kur ju përballeni me një konflikt, ju mund të
zgjedhni 5 lloje të menaxhimit të
konfliktit.Këto 5 lloje bazohen në dy
dimensione të shqetsimeve:shqetsimi per
nevojat e të tjerëve dhe shqetësimi për nevojat
tuaja.
 Nivelet e ndryshme të shqetësimeve
rezultuojnë në 3 tipa sjelljesh:pasiv,agresiv
dhe pozitiv.
 Secili lloj menaxhimi I konfliktit rezulton në një
model të ndryshem fitim-humbje.
[email protected]
Shmangje (Avoiding) conflict
style
 Personi I cili shmang konfliktet synon të
injorojë konfliktin dhe jo ta zgjedh atë.
 Nëse ju shmangni konfliktin ju tregoheni
joguximtar dhe jobashkëveprues.Njerëzit
shmangin konfliktin duke refuzuar të marrin
një qëndrim,duke u tërhequr mentalisht.
 Situata humbje-humbje rezulton atëherë kur
konflikti nuk është zgjidhur
 Avantazhi në shmangjen e konflikteve është se
mund ti mbash lidhjet të cilat do rrezikoheshin
nga zgjidhja e konfliktit
 Disavantazhi është që konflikti nuk zgjidhet.
[email protected]
Shmangje (Avoiding) conflict
style
Një zgjedhje e tillë e vazhdueszhme për konfliktin
con në konflikt brenda personit I cili e bën këtë
zgjedhje,gjithashtu njerëzit synojnë të përfitojnë nga
shmangësi.
Disa menaxherë lejojnë puntoret te punojnë dobët
vetëm që mos të konfrontohen me ta.Shmangja nuk
I largon problemet ajo vetëm sa I keqëson ato.
Sa më gjatë t’i shmangesh konfrontimit me të tjerët
aq më I vështirë bëhet konfrontimi.
Kur nuk keni kohë të zgjedhni konfliktin ose kur
njerëzit janë të ndjeshëm atëherë zgjidhjen e
situatës e bëni më vonë.
Sjellja pasive-agresive e përkeqëson situatën duke
iu bërë dëm lidhjeve njerëzore
[email protected]
 Shmangja e konfliktit është e
përshtatshme të bëhet atëherë kur:
 Konflikti është I parëndësishëm
 Rreziku për ju në këtë qeshtje nuk është
I lartë
 Konfrontimi do të dëmtonte një lidhje të
rëndësishme
 Ju nuk keni kohë ta zgjidhni konfliktin
 Emocionet janë të shumta
[email protected]
Accommodating conflict style
 Akomodimi I konfliktit synon të zgjedh konfliktin duke i
hapur rrugën anës kundërshtuese.kur ju përdorni këtë
lloj të menaxhimit të konfliktit ju jeni I paguximshëm
mirëpo bashkëveprues.
 Ju plotësoni nevojat e të tjerëve dhe nuk kujdeseni për
tuajat duke lënë të tjerët të zgjedhin rrugën e
tyre.Krijohet situata fitues-humbës.
 Ndryshimi në mes të shmangjes së konfliktit dhe
akomodimit të tij është se kjo e fundit ju shtyen të bëni
gjëra të cilat nuk dëshironi.
 Nëse ju dhe një person tjetër punoni bashkë në një
projekt dhe ju punoni sipas mënyrës së tij ,edhe pse ju
nuk pajtoheni me këtë, ju keni zgjedhur mënyrën e
akomodimit të konfliktit,dhe kështu ju përfundoni duke
bërë dicka që nuk dëshironi
[email protected]
 Avantazhi në akomodimin e konfliktit është se ju
mbani lidhjet me të tjerët duke bërë gjërat sipas
mënyrës se tyre.
 Disavantazhi në akomodimin e konfliktit është se
duke lëshuar rrugë(nënshtruar) mund të bëhet e
kundërta nga ajo që keni pasur për
qëllim.personi që nënshttrohet mund të ketë një
zgjidhje më të mirë.
 Përdorimi i vazhdueshëm i këtij lloji të
menaxhimit të konfliktit mund të sjell përfitime
të mëdha nga ana kundërshtuese.
[email protected]
 Akomodimi I konfliktit është I përshtatshëm të
bëhet atëherë kur:
 Ju pëlqen roli I ndjekësit(përcjellësit)
 Ndryshimet për të cilat jeni pajtuar nuk janë të
rëndësishme për juve por janë të rëndësishme
për personin tjeter.
 Dëshironi ti mbani lidhjet e rëndësishme mbi cdo
gjë
 Koha e zgjidhjes së konfliktit është e limituar
 Personi me të cilin jeni në konflikt ushtron forcë
[email protected]
Forcing conflict style
 Detyrimi I konfliktit synon ta zgjidh
konfliktin duke përdorur sjellje
agresive për të zgjedhur rrugën e
duhur.
 Kur ju përdorni këtë lloj menaxhimi
konflikti ju jeni jobashkëveprues dhe
agresiv,ju bëni gjithcka për të
kënaqur nevojat tuaja dukë
shfrytëzuar nevojat e të tjerëve
[email protected]