Transcript EK - Bosmip

Shpetimi i NVM-ve nga renia ekonomike–
nje model finlandez
Juhapekka Suutarinen
Keshilltar, Konfederata e Industrive Finlandeze
EK
Seminar Nderkombetar ne Tirana, 2-3 shkurt,
2012
Berja e NVM-ve te shpetojne
ekonomike : permbajtja
nga
nje
renie
• Historiku: struktura e ndermarrjes ne Finlande
• Cfar eshte EK dhe si punojme ne?
• Akti i Biznesit te vogel percakton politiken e NVM te Komisionit te
BE
• Programet e sektorit publik per NVM gjate renies ekonomike
• Mjetet speciale financuese qe jane shpesh te nevojshme per
ekonomia futet ne krize
• Renia ekonomike ndan shapin nga sheqeri.
25.1.2012
2
JSu
Struktura e Ndermarrjeve ne Finlande
Numri dhe raporti i ndermarrjeve sipas madhesise
Numri dhe raporti i ndermarrjeve (2010)*
Punonjes
N
%
Permbledhese %
1-4
227 022
86,5
86,6
5-9
18 077
6,9
93,4
10-49
14 514
5,5
98,9
50-249
2 321
0,9
99,8
250-
614
0,2
100,0
Total
262 548
100,0
Burimi:Statistics Finland
25.1.2012
4
JSu
*duke perjashtuar sektoret e prodhimit paresor
Ndermarrjet finlandeze sipas madhesise
Numri i ndermarrjeve
(duke perjashtuar sektoret e prodhimit paresor)
Size
class
Perqindja e bazes se ndermarrjeve, %
1995
2000
2005
2010
1995
2000
2005
2010
1-4
156142
183833
196421
227022
85,8
85,5
85,9
86,5
5-9
14280
15644
16369
18077
7,8
7,3
7,2
6,9
10-49
9351
12728
13085
14514
5,1
5,9
5,7
5,5
50-249
1746
2200
2293
2321
1,0
1,0
1,0
0,9
250-
496
560
576
614
0,3
0,3
0,3
0,2
Total
182015
214965
228744
262548
100,0
100,0
100,0
100,0
Source: Statistics Finland, Statfin –database
25.1.2012
5
JSu
Source: OECD (2009). Measuring Entrepreneurship. A Collection of Indicators. 2009 Edition
25.1.2012
6
JSu
Source: OECD (2009). Measuring Entrepreneurship. A Collection of Indicators. 2009 Edition
25.1.2012
7
JSu
Ndermarrjet punedhenese dhe personat e vetepunesuar ne
Finlande
25.1.2012
8
JSu
Elinkeinoelämän keskusliitto
Finlands Näringsliv
Konfederata e Industrive Finlandeze
www.ek.fi/ek/en/index.php
25.1.2012
JSu
9 EK/Eng/shs11.2004
EK perfaqeson
• Gjithe sektorin privat dhe firmat e te gjithe madhesive
• 27 dege shoqatash
• Rreth 16,000 firma anetare, ku 96% te tyre jane NVM
• Mbi 70% te GDP te Finlandes
• Mbi 95% te eksportit te Finlandes
• rreth 950 000 punonjes
Njohuri te pakrahasueshme dhe informacion te biznesit
Finlandez
25.1.2012
10
JSu
Perqindja e anetareve te EK ndaj gjithe firmave
finlandeze per 2010, %
Numri i
punonjesve
Numri i
anetareve te
EK
Perqindja e EK
ndaj gjithe
kompanive, %
Me pak se 10
6 972
245 099
2,8
10 – 49
6 230
14 514
42,9
50 – 249
2 017
2 321
86,9
608
614
99,0
15 827
262 548
6,0
Te pakten 250
Totali
1 Burimi:Regjistri
25.1.2012
11
Kompanite ne
Finlande1
i kompanive, Statistika Finlande,
JSu
Organizimi i EK
Drejtor i
Pergjithshem
Mikko Pukkinen
Ceshtjet e NVM
Drejtor Pentti Mäkinen
Komunikimi
Drejtor Leena Jaakkola
Zyrat rajonale
Asistent manager
Annaleena Mäkilä
Administrata
Drejtor Markku Järvenpää
EK Bruksel
Kryetari i EK Bruksel
Tytti Peltonen
Infrastruktura
Drejtor
Tellervo
Kylä-HarakkaRuonala
25.1.2012
12
JSu
Inovacioni
Ambienti &
Kompetencat
Drejtor
Timo Kekkonen
Legjislacioni
dhe politika
ekonomike
policy
Drejtor
Jukka Ahtela
Politika
ekonomike
Drejtor
Jussi Mustonen
Marredheniet
industriale
Drejtor
Eeva-Liisa Inkeroinen
Aktivitetet e EK
Infrastruktura e
Biznesit
• Energji
• Manaxhimi i
•
•
•
•
furnizimeve
Infrastruktura
Klima
Ambienti
Zhvillim i
qendrueshem
Inovacioni
Ambienti
dhe Kompetencat
Ceshtjet Ligjore
dhe Politika
ekonomike
Politika
ekonomike
• Arsimimi dhe
• Puna dhe ligji
• Economia
• Taksimi
• Ciklet e
•
•
•
•
•
Komunikimi
25.1.2012
13
JSu
trainimi
Puna dhe
imigracioni.
Ambienti
inovativ
Rritja e
kompanise dhe
nderkombetariz
imi
Parashikimi
Shoqeria e
informacionit
Ceshtjet e
NVM
•
•
•
•
social
Ligji i biznesit
Konkurrenca
dhe ligji i BE
Sigurimi i
kompanise
Politika
tregtare
biznesit
• Punesimi
• Financimi i
mireqenies
Marredheniet
Industriale
• Koordinimi i
marreveshjev
e kolektive
• Zhvillimi i
jetes ne pune
• Rritja e
rrogave dhe
analiza e trgut
te punes
• Statistika e
tregut te
punes
Zyrat rajonale
EK Bruksel
Vendimmarrja ne EK
Firmat anetare
Federata anetare (27)
Asamblea e Pergjithshme
Bordi
Drejtori i Pergjithshem
Grupi i zgjeruar i manaxhimit
Grupi i Manaxhimit
• Infrastruktura e biznesit
• Ceshtjet Ligjore dhe Politika
Ekonomike
• Politika Ekonomike
• Marredheniet Industriale
• Ambineti inovativ dhe
Kompetencat
•
•
•
•
25.1.2012
14
JSu
Ceshtjet eNVM
Zyrat rajoale
EK ne Bruksel
Komunikimet
Komiteti i Federatave Anetare
Delegacioni per ndermarrjet
Komitetet
Bordi keshimor rajonal
Departamentet e EK
Infrastruktura e
Biznesit
Drejtor
Ms Tellervo
Kylä-HarakkaRuonala
Energjia dhe klima
Keshilltari kryesor i
poltikave
Mr Mikael Ohlström
Transporti dhe
Infrastruktura
Keshlltari kryesor i
politikave
Ms Tiina Haapasalo
Burimet natyrore dhe
manaxhimi i
furnizimeve
Ambienti inovativ
dhe Kompetencat
Zyra Ligjore
dhe politika
ekonomike
Drejtor
Mr Timo Kekkonen
Drejtor
Mr Jukka Ahtela
Drejtor
Mr Jussi Mustonen
Drejtor
Ms
Eeva-Liisa Inkeroinen
Ligji i punes dhe social
Drejtor i legjislacionit
Mr Lasse Laatunen
Economia
Ekonomist i larte
Mr Penna Urrila
Marreveshjet kolektive
koordinuese
Arsimi, trainimi dhe
puna
Drejtor i Arsimit dhe
Ligji i biznesit
Director of Legislation
Mr Hannu Rautiainen
Tatimet
keshilltari kryesor i
politikave
Mr Tero Honkavaara
trainimit
Politika tregtare dhe
marredheniet
nderkombetare
Keshlltari kryesor i
politikave
Mr Simo Karetie
Inovacioni dhe rritja
Drejtor i inovacionit
Ms Hannele Pohjola
Sigurimi i kompanise
25.1.2012
15
JSu
Politika
Ekonomike
Marredheniet
Industriale
Zhvillimi i jetes ne
pune
Analist i rritjes se
Rrogave dhe
tregut te punes
Rruget e EK per te ndikuar ne politiken
kombetare dhe legjislacionin
President i i
Republikes
Qeveria
Parlamenti
Ministrite
Komitetet
Partite politke
EK
Departamente
Federata anetare
25.1.2012
16
JSu
• Opinionet sipas kerkeses
• Deklaratat e vetiniciuara dhe rekomandimet
• Pjesemarrja ne komitete dhe grupe pune
• Seancat
• Kontakte ne sfond
Rruget e EK per te ndikuar ne BE
Komisioni
Parlamenti
Evropian
Keshilli
BUSINESSEUROPE
Federatatat sipas
sektoreve
EK
Departmentet
Dederatata anetare
25.1.2012
17
JSu
Ministrite dhe misioni i
Finlandes ne BE
• Opinione nga EK dheBUSINESSEUROPE sipas kerkesave
• Deklarata te vetiniciuara dhe rekomandimet
• Pjesemarrja ne komitete dhe organet parapergatitore
• Seancat ne Finlande dhe Bruksel
•Kontakte direkte ne Bruksel
Akti per Biznesin e Vogel percakton politiken e
Komisionit Evropian per NVM
Si Biznesi i Vogel formon politiken e BE per NVM
• Akti i Biznesit te Vogel per Europe (SBA; COM(2008) 394) perben
nje direktive per Komisionin dhe vendet anetare per ti hapur
rruge suksesit te NVM
• SBA:
˗ Ankoron parimin “Mendo pak ne fillim” ne ligj dhe ne hartimin
e politikave per te forcuar konkurrencen e NVM.
˗ acknowledges the crucial role of NVMs in the wellbeing of a
society
˗ stands on a set of 10 principles and offers a guide for
policymakers and legislators in EU and Member States to
create a level playing field for NVMs
25.1.2012
19
JSu
Parimet e SBA 1(2)
•
10 parimet jane:
1) Te krijohet nje ambient ku sipermarresit dhe bizneset
familjareCreate an environment in which entrepreneurs and
family businesses mund te lulezojne dhe ku shperblehet
sipermarrja
2) Te siguroje qe sipermarresit e ndershem qe jane perballur
me falimnetin te marrin nje mundesi te dyte
3) Te percaktoje rregullat sipas parimit “Mendo te voglen ne
fillim”
4) Te beje administraten publike te pergjiegjshme per
nevojat e NVM
5) Te adaptoje mjete te plitikes publike per nevojat e NVM: te
lehtesoje pjesemarrjen e NVM ne prokurime publike dhe te
perdor me mire mundesite e Ndimes Shteterore per NVM
25.1.2012
20
JSu
Parimet e SBA 2(2)
6) Te lehtesoje aksesin e NVM per te financuar dhe zhvilluar
nje ambient biznesi dhe ligjor ne perkrahje te pagesave ne
kohe ne transaksionet tregtare
7) Te ndihmoje NVM per te perfituar nga mundesite e ofruara
nga Tregu i Vetem
8) Te promovoje rritjen e kualifikimit ne NVM dhe te gjithe
format e risive.
9) Ti beje te mundur NVM te kthejne sfidat ambientale ne
mundesi
10) Te nxis dhe perkrah NVM per te perfituar nga rritja e
tregjeve
25.1.2012
21
JSu
Ku qendrojme tani
• Lancuar ne 2008 dhe rishikuar ne 2011, SBA eshte akoma larg
te qenurit e implementuar
• Komisioni I ka qendruar besnik shumices se angazhimeve
• Megjithese I aprovuar nga Shtetet Anetare ne dhjetor 2008 nga
Keshilli, sts kane deshtuar per ta realizuar ne disa veprime
• Rishikimi I 2011 propozon, ne lidhje me krizen ekonomike dhe
strategjine Evropiane 2020 veprime te reja dhe veprime te
zhvilluara ekzistuese ne keto fusha:
˗
˗
˗
˗
˗
25.1.2012
22
Berja e rregullave te avancuara nje realitet
Dhenia e nje rendesie te vecante nevojave financuese te NVM
Permisimi I aksesit te tregut per NVM me nje perqasje te gjere
Ndime kontributit te NVM ne ekonomine me burime eficente.
Promovimi I sipermarrjes, krijimit te punes dhe rritjes perfshirese.
JSu
Paketa e sektorit publik per NVM gjate nje
renie ekonomike
Mjetet ne pakete
• Sigurimi I aksesit per te financuar
• Dhenia e nje mbeshtetje speciale financiare per eksportet
• Programimi I infrastruktures dhe projekteve te tjera te
ndertimeve publike ne periudhat e renies se ekonomise
• Rritja e mundesive te takses te papaguar per investime
• Marrja parasysh e incentivave te tjera prsh shpenzime per
kerkime dhe zhvillim,investime te ndermarrjeve private kapitaliste,
• etj
Encourage innovation
• Oferta e mundesive te ndryshme per kualifikim dhe trainim
• Dhenia e mundesise per shkurtime te perkohshme
• Parashikimi per te ofruar sherbime manaxheriale te gjithanshme
per NVM
25.1.2012
24
JSu
MJET PAS MJETI 1 / 2
• Programimi I projekteve ne ndertim
– Projektet publike mbajne ne levizje industrine me pune intensive
– Ndertimi I rrugeve, hekurrudhave, porteve ndertesave publike,
ose restaurim kur bien kerkesat private ne industri.
• Shpejtimi I taksave te papaguara
– Investimet bien kur zbehet kerkesa
– Periudha e shkurtuar per investimet e taksave te papaguara ne objektet
prodhuese nxit kryerjen e planeve strategjike
– Ndihmon ne mbajtjen e atmosferes pozitive mes sipermarresve
25.1.2012
25
JSu
Mjet pas mjeti 2 / 2
• Nxit novacionin, R & D, aktivitetet e engjejve e biznesit...
– Nqs incentivat e taksave kane qene ne axhenden e qeverise renia
ekonomike ofron nje kohe perfekte per te lancuar efekte dinamike
• Koha per te perditesuar aftesite
– Zbato masa kualifikuese efektive afatgjate
– Modernizo sistemin e sigurimeve shoqerore per te mbrojtur rritjen
kualifikuese
– Nxit bashkepunimin ndermjet institucioneve arsimore dhe NVM
• Largimet e perkohshme nga puna me mire se teprice
• Per nje NVM eshte esenciale mbatja e fuqise punetore te
kualifikuar
– Mundesite fleksible te pushimit nga puna te shoqerohen me
kompensime te mjaftueshme
25.1.2012
26
JSu
25.1.2012
27
JSu
Mjete speciale financimi shpesh te
nevojshme kur ekonomia bie ne krize
Aksesi per financim, faktor kyc ne lulezimin e NVM
• Veshtiresite ekonomike shpesh nenkuptojne nevojen ne rritje per
te financuar NVM vecanerisht kapitalin e punes
• Kriza e tanishme dhe rregullat e reja te pagesave per bankat
(Basel 2 & 3) formojne sfida financiare per ndermarrjet
– Burimet e dyta rriten ne rendesi, nqs ka te tilla
• Ne Finlande, psh. Kompanite e sigurimit,institutet e pensionit,
Finnvera (nje kompani publike e specializuar per financim) dhe
Tekes (Agjensia e Fondit finlandez per Teknologji dhe Inovacion)
ofrojne financim per sipermarresit
25.1.2012
29
JSu
Kapitali I paket mund re rezultoje ne rezultate te
padeshirueshme
• Veshtiresite per te gjetur kapital do te thote rritje te ngadalte ose
jo rritje
– Nqs kapitali punues thahet ai te con ne falimentim
•
•
•
•
Problemet e pergjthshme qe hasin sipermarresit jane
Kostoja e larte e kapitalit
Kerkesa per siguri dhe kolateral real
Procedurat burokratike qe lidhen me shume burime sekondare
• Sistemi financiar duhet te kete mundesi te siguroje kapital per
ndermarrjet ne cdo faze te ciklit te jetes
• Nqs burimet private nuk jane te disponueshme, sektori publik
duhet te kaperceje hendekun
25.1.2012
30
JSu
Shembujt te marreveshjeve te posacme ne Finlande
• Financimi kunder ciklik (FKC) nga Finvera
– Per kompanite deri ne 1 000 punonjes
– “...kushte paraprake per biznes perfitues sapo permisohet situata
ekonomike”
– Per kapitalin punues dhe nevojat investuese
– 40 % e kompanive qe kane perfituar FKC thone qe ajo I ka
shpetuar nga falimentimi
• Financim kredie per eksport (eksportet e mallrave kapitale)
– Marreveshje per financim te klienteve te huaj (one stop shop ne
Finvera)
– Sigurimi I konkurrences te eksportuesve finlandeze.
– Modele te ngjashme qe funksionojne ne vendet kryesore konkurente
25.1.2012
31
JSu
Renia ekonomike ndan shapin nga sheqeri
Parashikimi dhe prioritetet
• Parashikimi:
– Nderto nje bilanc te forte per tu perballur me periudhat e sfides
– Orientohu nga klienti
– Fito kliente nga tregje te ndryshme
• Prioritetet :
– Sigurohu qe ke nje strategji te qarte qe eshte e kohes
– Perqendrohu ne ceshtjet kryesore
– Komuniko me personelin dhe grupet e interesit
25.1.2012
33
JSu
Zbato gjithashtu faktoret e suksesit ne nje renie ekonomike
• Tolerance rreziku dhe planifikim te mire ; orientim ndaj tregut
• Zotero tregjet (marredheniet me klientin, marketingu, njohuri per
tregjet, komunikimi)
• Zotero prodhimin (teknologji te perparuar, zgjedhje e
shumellojshme e prodhimit)
• Zotero rrjetin (kontakte biznesi rrjeti I shperndarjes, imazhi I
kompanise)
• Zotero strategjite (plani strategjik,menaxhimi, eksperienca
nderkombetare e bordit)
25.1.2012
34
JSu
Bordi tregon drejtimin, menaxhimi e kryen
• Ne nje NVM mesatare, bordi perbehet kryesisht ose totalisht nga
anetaret e menaxhimit dhe/ose familja e pronarit
• Kur ka rritje- ose kur ekonomia bie ne krize- kjo nuk eshte e
mjaftueshme
• Sipas shume studimeve , njohurite e gjera dhe eksperienca jane
asete te pacmuara ne realizimin e rritjes te synuar
• Ne te njejten kohe duke I kushtuar kohen dhe perpjekjet per
bordin, sipermarresit me eksperience apo engjejt e biznesit kane
deshire te bejne investime ne ndermarrjet qe premtojne.
25.1.2012
35
JSu
Per te bere me te miren per Bordin:
• Kujdesu per diversitetin e mjaftueshem te anetareve : mosha,
seksi, kualifikimet, eksperiencen
• Mbaj kontakte aktive me anetaret e bordit, edhe ndermjet
mbledhjeve te bordit
• Shperble anetaret dhe mbulo shpenzimet e tyre per mbledhje
• Kujtohu: detyra kryesore e bordit nuk eshte te degjoje reportet e
perfomances por te percaktoje drejtimet strategjike dhe “ luftoj”
menaxhimin.
25.1.2012
36
JSu
Faleminderit per vemendjen
Ky prezantim eshte prodhuar me asistencen financiare te Komisionit
Evropian . Pikpamjet e shprehura ne te jane te BOSMIP 4 dhe ne asnje
menyre nuk mund te merren per te pasqyruar qendrimin zyrtar te Komisionit
Evropian.
25.1.2012
37
JSu