Transcript seminarium – Typy struktur organizacyjnych

EKONOMIA
Grupa 2
2013/2014
 Przedstawia
uporządkowany układ stanowisk
organizacyjnych, komórek organizacyjnych
i większych elementów budowy (wydziałów,
pionów, działów, departamentów) oraz
występujących między nimi więzi.
 komórki
organizacyjne
 stanowiska
organizacyjne
 zespół
lub grupa ludzi podległych jednemu
kierownikowi wykonująca stałe, wyróżnione
zadania z przydzielonym do tego sprzętem.

Ze względu na budowę:
Proste
 Złożone


Ze względu na zadania:
Zarządu
 Ruchu (produkcyjne, pomocnicze)
 Pozaprodukcyjne


Ze względu na funkcje:
finansów,
 zasobów ludzkich,
 Administracji


Karta zadań komórki organizacyjnej
 miejsce
zajmowane w hierarchii
organizacyjnej wraz z przydzielonym
zakresem uprawnień i odpowiedzialności,
wynikającym z podziału pracy w jednostce
organizacyjnej.

Ze względu na zakres podejmowanych decyzji:
 Kierownicze:
 Zajmowanego szczebla
 Obszaru działania
 Wykonawcze

Ze względu na wymogi statystyki:
 Pracowniczych stanowisk nierobotniczych
 Pracowniczy na stanowiskach robotniczych

Karty zadań stanowisk organizacyjnych

Rozpiętość zarządzania określa liczbę
pracowników podległych bezpośrednio
kierownikowi.

Zasięg zarządzania określa liczbę pracowników
bezpośrednio podległych kierownikowi.

Zależą od:
 typu struktury,
 stopnia decentralizacji,
 kwalifikacji pracowników.

Struktury formalne- regulowane przepisami

Struktury nieformalne- nieregulowane, powstające
samoistne

Schemat graficzny może przedstawiać strukturę
organizacyjną w ujęciu:
 Statycznym (układ hierarchiczny)
 Dynamicznym (przepływy zasileń ludzi,
materiałów, informacji
W
ujęciu statycznym
przedstawia rozmieszczenie
budowy na poszczególnych
szczeblach hierarchicznych
i rodzaje więzi między nimi.
W
ujęciu dynamicznym obrazuje przepływ
zasileń-zasobów (ludzkich, rzeczowych,
finansowych i informacyjnych) między
stanowiskami i komórkami organizacyjnymi
w trakcie procesów wytwórczych
w przedsiębiorstwie.

Ze względu na liczbę szczebli decyzyjnych:
 płaskie (nie więcej niż 2 szczeble kierownicze),
 smukłe (więcej jak 2 szczeble kierownicze).

Ze względu na przewagę więzi:
 służbowe,
 funkcjonalne,
 sztabowo-liniowe.

Ze względu na zadania:
 dywizjonalne
 macierzowe
 mieszane

Zalety:







krótsze drogi i czas przepływu informacji
większa podatność na innowację
większa możliwość wyzwalania inicjatywy oddolnej
pełniejsze wykorzystanie możliwości kierowników
niższe koszty funkcjonowania organizacji
łatwość koordynowania współdziałania jednostek organizacyjnych
Wady:
trudność w koordynacji współdziałania wielu podwładnych w ramach danej
jednostki organizacyjnej
 brak rezerw ramach danej jednostki organizacyjnej
 duża rozpiętość kierowania
 mniejsza możliwość awansu


Zastosowanie:

Współcześnie struktura liniowa stosowana jest bardzo rzadko, i to tylko
w małych jednostkach organizacyjnych, takich jak sklep, magazyn, punkt
sklepu, warsztat rzemieślniczy itp.
K1
K2.1
P
K
K2.2
P
– szczeble kierownicze
 P – szczebel wykonawczy
P
P

Struktury smukłe charakteryzują się małą rozpiętością kierowania, co oznacza, ze
jednemu przełożonemu podlega niewielka liczna podwładnych, z czego wynika
możliwość ścisłego nadzoru we wszystkich komórkach organizacyjnych, gdyż
kierownik jest przełożonym ograniczonej liczby osób, co pozwala mu poświęcać
więcej czasu na koordynacje i nadzór ich czynności, na częstsze kontakty z nimi.

Zalety:


możliwość bieżącej i wnikliwej kontroli pracy podwładnych przez kierownika

zapewnienie warunków bezpośredniego oddziaływania kierownika na
pracowników w procesie pracy przez wydawanie poleceń, instruowania,
konsultowanie

stworzenie drogi awansu pionowego

mała rozpiętość kierowania

kierownicy-specjaliści
Wady:

długi przepływ informacji od najwyższych do najniższych szczebli i odwrotnie

duże prawdopodobieństwo pojawienia się błędów w procesach informacyjnodecyzyjnych wynikających między innymi ze zniekształcenia informacji

wysokie koszty administrowania

mała elastyczność struktury
K1
K2.1
K2.2
K3.1.1
P
K
K3.1.2
P
P
K3.2.1
P
– szczeble kierownicze
 P – szczebel wykonawczy
P
K3.2.2
P
P
P



Zalety:

Możliwość szybkiego podejmowania decyzji

Prostota

Łatwość przekazywania dyspozycji

Wyraźny podział władzy, odpowiedzialności i kompetencji
Wady:

Sztywność

Uniwersalizacja stanowisk kierowniczych

Duże prawdopodobieństwo podejmowania nietrafnych decyzji

Ograniczenie inicjatywy niższych szczebli
Zastosowanie:

Małe instytucje lub podmioty gospodarcze
asortymencie i technologii produkcji
o
stabilnym
i nieskomplikowanym

Instytucje realizujące specyficzne zadania wymagające bezwzględnego autorytetu
kierownictwa i podporządkowania podwładnych (np. organizacje militarne).
Kierownik
naczelny
Kierownik
A
w
y
Kierownik
B
k
o
n
Kierownik
C
a
w
c
y

Zalety:



Fachowość podejmowanych decyzji,
Zwiększenie zdolności przystosowawczych organizacji do zmian
zachodzących w otoczeniu
Wady:
Trudności w rozgraniczaniu kompetencji,
 Osłabienie odpowiedzialności za skutki podejmowania decyzji,
 Skłonności do autonomizacji celów komórek i stanowisk
funkcjonalnych


Zastosowanie:


W instytucjach funkcjonujących w zmiennych warunkach
W instytucjach, w których zakres wiedzy i umiejętności
wymaganych od przełożonych przekracza możliwości jednego
człowieka
kierownik
naczelny
kierownik
mistrz
produkcji
w
mistrz
kontroli
mistrz
remontów
y
k
o
n
a
mistrz
wysyłki
w
c
y

STRUKTURA SZTABOWO-LINIOWA łączy zalety obu komórek liniowych
pomocniczych organów funkcjonalnych (sztabów) będących źródłem
informacji i fachowej pomocy dla stanowisk kierowniczych i innych
organów funkcjonalnych.

Zalety:





Wady:



Jednolitość rozkazodawstwa
Branie pod uwagę specjalistycznego wsparcia
Fachowe przygotowanie procesu decyzyjnego dzięki wykorzystaniu wiedzy
specjalistów
Obciążenie komórek liniowych
Konflikty na linii menadżer- komórka sztabowa, wynikające z faktu posiadania
wiedzy przez komórki sztabowe a władzy przez komórki liniowe
Skłonność do autonomizacji komórek sztabowych i przejmowanie przez nie
funkcji komórek liniowych oraz związane z tym ryzyko nadmiernego wzrostu
liczby Komorek sztabowych.
Zastosowanie:

Jest to często spotykana struktura organizacyjna w praktyce zarządzania
przedsiębiorstwami.
KIEROWNIK
NACZELNY
KIEROWNIK A
W


Y
KIEROWNIK B
K
O
Sprzężenie liniowe
Sprzężenie funkcjonalne
N
KIEROWNIK C
A
W
C
Y



Zalety:

umożliwia ocenę pozycji przedsiębiorstwa na rynku,

stwarza możliwości reagowania na zmiany zachodzące w otoczeniu,

umożliwia kierownictwu naczelnemu dokonywanie ocen i porównań dywizji według jednolitych
kryteriów finansowych

pozwala lepiej motywować kierownictwo oddziałów,

umożliwia kształcenie kadry, tzn. menadżerów ogólnych zdolnych do tworzenia strategii i
zarządzania zarówno całą firmą, jak i jej szczególnymi dywizjami.
Wady:

utrudnia osiągnięcie korzyści skali ( optymalizacja efektów na poziomie oddziałów),

nie sprzyja przepływowi kompetencji między oddziałami,

może hamować relacje na dokonujące się w otoczeniu zmiany technologii,

może doprowadzić do skrajnego skomplikowania procesów zarządzania.
Zastosowanie:

Struktura dywizjonalna ma szerokie zastosowanie w dużych organizacjach gospodarczych co jest
wynikiem jej wielu zalet. Pozwala ona zbliżyć centra podejmowania decyzji do miejsc, gdzie
powstają problemy do rozwiązania. Dzięki temu decyzje są podejmowane szybciej, a dobra
znajomość oczekiwań bezpośredniego otoczenia oraz warunków zarówno zewnętrznych jaki
wewnętrznych, w jakich funkcjonuje dany segment organizacji ułatwia dokonywanie trafnych
wyborów. Istotny jest też fakt, że znaczna samodzielność kadry kierowniczej oddziału a także
jej odpowiedzialność za wyniki końcowe działa motywacyjnie, co wyzwala pobudki płynące z
wyzwań, które trzeba podejmować i satysfakcji z rozwiązywania skomplikowanych problemów.
DYREKCJA
polityka
inwestycyjn
a
sektor
wyrobu B
kontrola i
ocena
całokształtu
działaności
poliyka
finansowa
sektor
wyrobu C
zbyt
planowanie
operacyjne i
sprawodawcze
badania i
rozwój
sktor
wyrobu A
polityka i
gospodarka
kadrą
kierowniczą
produkcja
projektowan
ie
organizacji
zarządzania
zaopatrzenie
planowanie
strategiczne

Rezygnacja z układu hierarchicznego, tworzy się wzajemny
układ pionów, którymi są komórki organizacyjne, a na
poziomie są zadania realizowane przez zespoły.

Zalety:
pracownicy mogą być w miarę realizacji przesuwać pod zadań
wymagających długiego terminu realizacji do krótkiego
 pracownicy mogą być kierowani do komórki macierzystej po
zakończeniu zadań i oczekują na inne zadania
 utrzymuje stałość zatrudnienia
 realizując różne zadania pracownicy podwyższając ciągle
swoje kwalifikacje


Wady:
bardzo rozbudowana struktura
 całość zadań jest rozliczana na szczeblu centralnym.

Kierownik
funkcji 3
Kierownik
funkcji 4
Produkcja
Sprzedaż
Kierownik
wyrobu B
Kierownik
funkcji 2
Zaopatrzenie
Kierownik
wyrobu A
Kierownik
funkcji 1
Badania i rozwój
Dyrektor
 Wykłady
z przedmiotu Organizacja i
Zarządzanie Przedsiębiorstwem,
przeprowadzonych przez dr Jana Spiaka