برگزاری کارگاه نقد با حضور جمعی از دانشجویان
Download
Report
Transcript برگزاری کارگاه نقد با حضور جمعی از دانشجویان
Free Powerpoint Templates
نقد ادبی
عارفه حسینی
زیرنظر استاد محترم :جناب آق ای نارویی
دانشجوی کارشناسی ادبیات
دانشگاه فرهنگیان
یارب به دلم غیر خودت را مگذار
در دیده ی من گرد تمنا مگذار
گفتم گفتم زمن نمی آید هیچ
رحمی رحمی مرا به من وامگذار
خواجه عبدا ...انصاری
انواع نقد
چیستی
ادبیات و
مشخصات
سبکی
صناعت
است
علم
است
نقدعملی
نقدنظری
قابل
اثبات و
رد
استفاده از
نقد نظری
برای
بررسی
آثار
به کارگیری
روشها
براساس
توان علمی
وذوقی
نقد عملی
مستند(معیاری)
تأثری(احساس ی)
الف ) نقد تأثری یا احساسی
در این گونه نقد ،منتقد می کوشد احساس خود را بیان کند و تأثرات کسی مهم است که در
ادبیات اعتبار داشته باشد و لذا مردم نسبت به آراء وعقاید او کنجکاو باشند
آناتول فرانس:
The advanture of a sensitive soul among masterpieces
ماجراهای یک روح حساس در برخورد با شاهکارها
نمونه نقد تأثری در ادبیات ما :
کتاب هایی چون شاعری دیر آشنا ،دمی با خیام علی دشتی
نقد مستند یا معیاری :
-توضیح علت تأثر به لحاظ
موضوعشکل و ساختارتکنیک و صناعتمنتقد بر مبنای اصول کلی که در ذهن دارد حکم می کندمستند به آراء و اصول وقوانین علمی مثل نقد ادبای معروف چونفروزانفر در سخن وسخنوران
تکیه بر تأثر منتقد است و معیارهای قضاوت عمدتا در ذهن منتقدحضور دارد
اقسام نقد ادبی بر اساس ارجاع آثاربه جهان بیرونی یا خواننده یا نویسنده و
یا خود اثر ادبی
-1نقد محاکاتی :بررس ی اثر به لحاظ ارجاع به جهان بیرون یعنی مطابقت
هنری آن با جهان واقع
اثر ادبی در نقد محاکاتی :بازتاب و عرضه ونمایش جهان وزندگی بشری
نخستین بار :در آثار افالطون
صورت متعالی آن :درآثارارسطو
نقد کاربردی یا تأثیری (نقد به لحاظ خواننده)
مطابق مذاق اصحاب اصالت عمل است و تکیه آن بر تأثیر
اثرادبی بر خواننده است .
هدف و قصد نقد کاربردی :
برانگیختن
احساسات
لذت هنری
حظ زیبایی
شناسانه
تعلیم
وتربیت
ارزش اثر ادبی را ازطریق ارزیابی تأثیرات آن بر خواننده می توان به
دست آورد .
اثر ادبی بزرگ آن است که نه یک بار بلکه به تکرار خواننده را به
هیجان آورد و برانگیزاند مثال حافظ به طنز متوسل شده در نتیجه
باعث تأثیر بر خواننده شده است .
واعظان کاین جلوه بر محراب و منبر می کنند
چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند
نقد بیانگرانه (نقد به لحاظ نویسنده)
شعر محصول تخیل ،احساسات ،افکار و دریافت شاعر است
این نوع نقد به دنبال شواهد ومدارک دال بر حالت و طبیعت مخصوص
نویسنده می باشد .در سبک خراسانی معموال خبر از عواطف و احساسات
نیست اما در سبک عراقی شاعران و نویسندگان به دنبال درون توجه داشته از
این رو از خود ردپاهایی به جا گذاشته اند .
نقد عینی (نقد به لحاظ اثر )
بررس ی اثر ادبی به صورت پدیده ای خود بسنده و مستقل با محک
های درونی و ذاتی خود از قبیل :غموض و ابهام ،انسجام متن ،ارتباط
اجزایش با هم یعنی روابط بین عناصر متشکله آن است.
نقد عینی را به گونه ای می توان عکس العملی در برابر نقد سنتی
دانست زیرا در نقد عینی به خود متن توجه می شود در صورتی که در
نقد سنتی به شرح مطالب بیرون از متن توجه دارد
مثال برای بیت
آتش است و این بانگ ونای ونیست باد
هر که این آتش ندارد نیست باد
استاد فروزانفر اشاره ای به قافیه هنرمندانه آن نکرده است یا حتی وی در کتاب
اشاره ای به استخدام و اسلوب الحکیم و امثال این ابزار های ادبی نیست
نقد هرمونتیک از آن جا که به متن توجه دارد نقد عینی محسوب می شود .
تقسیم بندی نقد ادبی از لحاظ دانش های گوناگون
-1نقد تاریخی
-2نقد تذکره ای یا شرح احوال
-3نقد جامعه شناسانه :مثل نقد مارکسیستی
-4نقد روانشناسانه :مثل نقد فرویدی
-5نقد صور مثالی یا اسطوره گرا :اثر ادبی را با توجه به مباحث اساطیری و
آیین ها و مناسک به لحاظ مردم شناسی فرهنگی مورد بررسی قرار می دهد .
Free Powerpoint Templates
نقد عملی(نقد نویس ی )
استفاده از امکانات نقد نظری در بررس ی اثر می باشد
پک در بررس ی شعر می گوید :
-1خالصه ای از مضمون ومطلب شعر را باید دریابیم
-2کشف چگونگی بیان معنی اثر
-3یافتن کلمات و صور خیال در متن
-4چگونگی تأثیر مطلب را بیابیم
Page 15
Free Powerpoint Templates
قصه درمانی(گستره تربیتی و درمانی نوشته دکتر علی صاحبی )
از دست رفتن زندگی در میان شعله های حرص و آز
قلمرو تمثیل
حرص و آزبیش خواهی و فزون طلبیبی قراری و عدم پریشانی ناامنی درونیقناعتزمینه سازی برای
بهره گیری از زندگی متعادلFree
خواهیPowerpoint
اجتناب از فزونTemplatesپیامبرگونه
Page 16
اثر مورد انتظار
بیاموزیم که کاسه ی چشم حریصان هرگز پرنمی شود گذر زود هنگام زندگی را دریابیمیاد بگیریم که عمر شریف را باحرص و آز بی پایان هدر ند هیمبیاموزیم که میزان دارایی های ما در این آرامش ما تأثیری ندارد .سعدی در بیان حرص و آز وعدم قناعت در برخورداری از زندگی طنز
زیبایی دارد :
ابزرگاین را دیدم که صد وپنجاه شرت ابر داشت و چهل بنده و خدمتاکر .ش یب در جزیره کیش مرا
به جحره ی خویش درآورد .مهه شب دیده بر مه نبست از خسن های پریشان گفنت که فالن انبازم به
ترکس تان است و فالن بضاعت به هندوس تان و این قباهل فالن زمنی است و فالن مال را فالن کس
مضنی.گاه گفیت خاطر اسکندریه دارم که هوایی خوش است ابزگفیت ،نه که درایی مرر مشوش
است .سعدای سفر دیگر در پیش است اگر آن کرده شود بقیت معر خویش ،به گوشه ای بنشیمن
Freeچنی که شنیدم قمییت عظمی دارد و از
بردن به
.گفمت آن کدام سفر است ؟گفت گوگرد پاریس خوامه
Powerpoint Templates
Page 17
اکسه چیین به روم آوردم و دیبای رومی به هند و فوالد هندی به حلب و آبگینه
حلیب به مین و برد میاین به پارس و زان پس ترک جتارت کمن و به داکین نشیمن
انصاف از این مالیخولیا .چندان فروگفت که بیش طاقت گفتنش مناند :گفت ای
سعدای ،تو مه خسین بگوی از آن ها که دیده وشنیده ای گفمت :
آن شنیدس یت که در اقصای غور
ابرساالری بیفتاد از س تور
گفت چشم تنگ دنیادوست را
ای قناعت پرکند ای خاک گور
Page 18
Free Powerpoint Templates
کاربرد درمانی قصه ها (دکتر علی صاحبی)
به طور کلی حکایت وقصه در فرآیند درمان عرصه ای را فراهم می آورد که مراجع یا
مددجو می تواندقصه ی زندگی خودش را به آن فرا افکند و به مضمون قصه معنای
واقعی ببخشد قدرتمندترین مکانیسمی که در اینجا عمل می کند شاید((همانندسازی))
باشد به این معنی که مراجع خودش را در جایگاه و نقش شخصیت اصلی قصه قرار
داده و سعی می کند که آیینه شخصیت داستان انجام داده یا از انجام آن سرباز زده را
تقلید کند چنانکه قصه سربسته بود و به اندازه مناسب مبهم باقی بماند ممکن است
مراجع فرافکنی نموده و برای یافتن راه حلی برای تعارض خاص ی که در قصه است تالش
کند .شاید مهم ترین نقش ی که قصه یا اسطوره در درمان ایفا می کند همگانی و جهانی
جلوه دادن مشکالتی است که مراجع با آن دست وپنجه نرم می کند بنابراین مراجع
احساس نمی کند که تنهاست و مشکلش خاص ،منحصربه فرد و غیر قابل حل باشد .
Page 19
Free Powerpoint Templates
انواع نقددر منظر زرین کوب
نقد اخالقی
اساس این شیوه نقد مبتنی بر تحقیق این نکته است که آیا ادب و هنر وسیله و
افزار اخالق و تربیت است یا اینکه خود هدف وغایت خویش به شمار می آید ؟
جانسون در مقدمه شکسپیر می گوید :
وظیفه نویسنده همواره این بوده است که دنیا را از آنچه هست بهتر کند.
نقد اجتماعی
تحقیق درباره ی نحوه ارتباط ادبیات با جامعه موضوع نقادی اندیشه از
نقادان است
Page 20
Free Powerpoint Templates
نقد روانشناس ی
این دسته از نقادان می کوشند جریان باطنی و احوال درونی شاعر یا نویسنده
را ادراک و بیان نمایند .
از نظر منتقد شعر وادب عبارت از روانشناس ی شاعر یا نویسنده است و ذوق
،وجد و شور واحساس او را که تحت تأثیر جذبه والهام صبغه شعر گرفته
است بیان می کند .
نقد تاریخی
حوادث تاریخ را برای توجیه و تبیین کیفیت و ارزش آثار ادبی کافی می شمارند در
حقیقت نقد تاریخی وسیله ی تحقیق در تاریخ ادبیات محسوب می شود
Page 21
Free Powerpoint Templates
نمونه ای از نقد ادبی
از کتاب شاعری در هجوم منتقدان
نقد ادبی در سبک هندی پیرامون شعر حزین الهیجی
حزین:
جبریل به این مرگ نمرده است که جان را
پروانه صفت در قدم یار فشاندیم
خان آرزو :
این بیت ترکیب غریبی دارد چه صحت معنی موقوف بر مردن
جبریل است که سابق گاهی مرده باشد .
(تنبیه الغافلین )
Page 22
Free Powerpoint Templates
پــای ــان
Free Powerpoint Templates
Page 23