Transcript دکتر فاطمه نجات بخش متخصص طب سنتی ایرانی عضو هیأت علمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران تغذیه در طب سنتی ایرانی  پژوهشهای مختلف.

‫دکتر فاطمه نجات بخش‬
‫متخصص طب سنتی ایرانی‬
‫عضو هیأت علمی دانشکده طب سنتی‬
‫دانشگاه علوم پزشکی تهران‬
‫تغذیه در طب سنتی ایرانی‬
‫‪‬پژوهشهای مختلف در چند دهه اخیر بیانگر‬
‫سهم تردیدناپذیر و برجسته تغذیه در پیشگیری و‬
‫درمان بیماریهاست‪.‬‬
‫‪‬مطالعات نشان دادهاند که بیماران سوءتغذیهای‬
‫در مقایسه با بیماران با وضع تغذیه بهتر‪ ،‬مدت‬
‫طوالنیتری در بیمارستان بستری میشوند‪.‬‬
‫* بهبود زخم و شکستگیها در بیماران دچار‬
‫سوءتغذیه مدت زمان بیشتری طول میکشد و‬
‫میزان مرگ و میر بعد از جراحی در آنان بیشتر‬
‫است‪.‬‬
‫* عملکرد سیستم ایمنی و عضالت نیز تحت تأثیر‬
‫سوءتغذیه قرار می گیرند‪.‬‬
‫‪‬طبیبان بزرگ ایرانی توجه به امر تغذیه را‬
‫یکی از شش اصل ضروری زندگی دانسته اند‬
‫(تدبیر مأکول و مشروب در سته ضروریه)‪.‬‬
‫‪ ‬محمدکاظم گیالنی در کتاب حفظالصحه ناصری بیان‬
‫میکند‪:‬‬
‫"اینکه اغلب اشخاص در معرض امراض و‬
‫ناخوشیهای مهلک درمیآیند و یا در حالت صحت‬
‫ناقص صوری‪ ،‬دائما اظهار کسالت و ضعف بنیه و‬
‫وجع عظام و سوءهضم و اشتها میکنند‪ ،‬سبب آن‬
‫است که طریقه اکل و شرب و ترتیب آن و سایر‬
‫امور سته ضروریه را رعایت نمیکنند“‪.‬‬
‫چه عواملی باعث می شود‬
‫غذا هر چند خوب است‬
‫اما‬
‫سبب ضرر و زیان در بدن شود؟‬
‫عدم رعایت مسائل زیر باعث می شود غذا هر چند خوب است اما‬
‫سبب ضرر و زیان در بدن شود‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مقدار غذا‬
‫وقت غذا‬
‫عادات غذایی‬
‫اشتهاآوری غذا‬
‫تناسب غذا با سن فرد‬
‫حرارت و برودت غذا‬
‫سازگاری غذا با مزاج شخص‬
‫عدم رعایت بعضی مسائل‪ :‬ارتباط حرکت با غذا‬
‫ارتباط خواب با غذا‬
‫ارتباط جماع با غذا‬
‫خوابگاه و منزل‬
‫رنگارنگی سفره‬
‫تنوع غذا‬
‫مدت زمان صرف غذا‬
‫اعراض نفسانی (مسائل روحی)‬
‫قوانین غذا خوردن‬
‫قوانین غذا خوردن‬
‫قوانین غذا خوردن‬
‫‪.1‬تعدیل مقدار غذا‬
‫دو نکته‪:‬‬
‫ عادت‬‫‪ -‬قوت (بنیه)‬
‫چه عالئمی داللت می کند بر این‬
‫که غذا بیش از حد خورده شده‬
‫است؟‬
‫عالئمی که داللت می کند بر این که غذا بیش از‬
‫حد خورده شده است‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫احساس سنگینی در معده‬
‫احساس کشش و تمدد در معده‬
‫ایجاد تنگی نفس بعد از غذا‬
‫احساس راحتی با ایجاد قی یا دفع‬
‫اضطراب موقع خواب و جابجا شدن در بستر‬
‫آروغ ترش و آمدن غذا به گلو با آروغ‬
‫عالئم خوردن غذا به اعتدال‬
‫•بعد از غذا هنوز کمی اشتها داشته باشد‬
‫•در معده احساس سنگینی و تمدد نکند‬
‫•آروغ بدون زحمت خارج شده و بدبو نباشد‬
‫مقدار غذا باید به اندازه ای باشد که‪:‬‬
‫‪ ‬بدن را تقویت کند‬
‫‪ ‬بدن به هضم آن مسلط باشد‬
‫عوارض زیاد غذا خوردن‬
‫‪ ‬اختالل هضم‬
‫‪ ‬ایجاد بیماری خونی و بلغمی‬
‫عوارض کم غذا خوردن‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫رنگ پریدگی‬
‫الغری‬
‫اختالالت گوارشی‬
‫بیماری های صفراوی‬
‫‪-2‬در صورت مصرف غذای زیاد و ایجاد ثقل‬
‫معده‪ ،‬تنگی نفس و اشکال در خواب‪،‬باید‬
‫قبل از دفع غذا از معده‪ ،‬قی انجام شود‬
‫زیرا ممکن است امتالی شدیدی رخ داده‬
‫و رگ ها پاره شوند‪ ،‬هر چند بارها‬
‫پرخوری انجام شده اما عارضه ای رخ‬
‫نداده باشد‬
‫‪ -3‬تغییر عادت غذا نباید ناگهانی و به‬
‫یک دفعه باشد بلکه باید به تدریج انجام‬
‫شود‪.‬‬
‫عادات بیمار‬
‫‪‬کیفیت و نوع غذا‬
‫‪‬وقت غذا‬
‫‪‬مقدار غذا‬
‫‪‬تعداد دفعات‬
‫‪ .4‬اگر غذایی که شخص به آن عادت‬
‫دارد غذای خوبی نیست باید این عادت به‬
‫تدریج ترک شود و به تدریج به غذای‬
‫بهتر معتاد شود مگر این که غذای معتاد‬
‫خیلی زیان بخش باشد‪.‬‬
‫‪ .5‬تا وقتی اشتهای صادق ایجاد نشده‬
‫نباید غذا خورده شود‬
‫خوردن غذا بدون اشتهای صادق سبب‬
‫اختالالت گوارشی می شود‬
‫عالمات اشتهای صادق‬
‫‪ ‬ناحیه شکم از زیر سینه تا ناف سبک شود و تنها قسمت زیر ناف‬
‫اندکی سنگین به نظر آید بخصوص وقتی غذای دفعه پیش زیاد باشد‬
‫‪ ‬رنگ ادرار به طرف رنگ زرد نارنجی برگردد‬
‫‪ ‬اگر آروغ بزند ترش نبوده و بوی نامطبوع نداشته باشد و مقدار آن‬
‫هم کم باشد‬
‫‪ ‬نبض ضعیف میشود‬
‫‪ ‬حس شامه و بعد از آن حس بینائی و شنوائی تیزتر میگردد‬
‫‪ ‬حرکات بدن سبک میشود به طوری که شخص میل به خوابیدن‬
‫نمیکند‬
‫‪ ‬آب دهان کم میشود‬
‫‪ ‬کمی عطش عارض میگردد‬
‫‪-6‬غذائی که شخص با میل و اشتها میخورد معده‬
‫آن را بهتر در خود جای میدهد و هضم آن بهتر‬
‫انجام میشود‪.‬‬
‫غذائی که شخص با بیمیلی می خورد معده آن را‬
‫به خوبی در خود جای نمیدهد و هضم آن خوب‬
‫انجام نمیشود‪.‬‬
‫‪.7‬غذای فرد سالم از نظر‬
‫کیفیت باید سازگار با بدن‬
‫باشد‬
‫هر شخص باید مزاج خود را بیازماید و‬
‫شخصا تشخیص دهد که چه نوع غذایی‬
‫برای او مناسب و سازگار و چه غذایی‬
‫برای او ناسازگار و نامساعد است و به‬
‫پزشک خود بگوید تا پزشک دستور‬
‫مخالفی به او ندهد‪.‬‬
‫بهداشت حفظ مزاج از نظر مزاج غذا‪:‬‬
‫مزاج معتدل ‪ :‬غذای معتدل خورده شود‬‫مزاج غیرمعتدل‪:‬‬‫در حالت سالمتی‪ :‬غذاهای سازگار به مزاج سالمتی را حفظ‬
‫می‌کند‬
‫ی‪ :‬غذای ضد مزاج مثال در غلبه گرمی و‬
‫در حالت بیمار ‌‬
‫خشکی‪ ،‬غذای سرد ‌و تر‬
‫‪ .8‬بهترین غذاها برای افراد سالم ‪:‬‬
‫‪ .1‬گندم و برنج‬
‫‪ .2‬گوشت (گوسفند و گوساله یکساله‪ ،‬بزغاله‪6‬ماهه‪ ،‬کبک‪،‬‬
‫دراج‪ ،‬جوجه مرغ و خروس‪ ،‬ماهی تازه و هر گوشت‬
‫سریع الهضم)‬
‫‪ .3‬شیرینی های طبیعی مالیم (زیرا مطبوع کبد است)‬
‫‪ .4‬میوه های تر (انجیر و انگور قبل از غذا‪ ،‬انار ملس بعد‬
‫از غذا‪ ،‬خربزه میان دو غذا‪ ،‬رطب تازه) در بالد معتاده‬
‫‪.9‬در یک وعده‬
‫چندین غذای‬
‫مختلف با هم‬
‫خورده نشود‬
‫‪ .10‬تا وقتی ماده غذایی قبلی در معده وجود دارد‪،‬‬
‫ماده غذایی جدید وارد نشود‬
‫‪.11‬تنوع غذایی در وعده های‬
‫مختلف ضروری است‬
‫‪.12‬غذا نباید خیلی بیمزه‬
‫باشد‬
‫چرا؟‬
‫چون سبب سقوط اشتها می شود‬
‫‪.13‬از مصرف زیاد ترشی جات‪،‬‬
‫شیرینی جات‪ ،‬غذای شور و‬
‫غذای چرب اجتناب شود‬
‫عوارض مصرف زیاد شیرینی جات‬
‫‪‬‬
‫کاهش اشتها‬
‫‪ ‬تولید خون و صفرا‬
‫‪ ‬انسداد و گرفتگی عروق‬
‫‪‬فساد خون‬
‫عوارض مصرف زیاد غذای شور‬
‫الغری و خشکی بدن‬
‫آیا درست است که برای الغر‬
‫کردن خود از غذاهای شور به‬
‫مقدار زیاد استفاده کنیم؟‬
‫عوارض مصرف زیاد غذای چرب‬
‫‪ ‬کاهش اشتها‬
‫‪ ‬ضعف معده‬
‫‪ ‬سنگینی و کسالت بدن‬
‫عوارض مصرف زیاد غذای ترش‬
‫ـ کم خونی‬
‫ـ ضعف قوا‬
‫ـ بیماری های سیستم عصبی‬
‫ـ خشکی اعضاء‬
‫‪.14‬پرهیز بیجا در افراد سالم سبب ‪:‬‬
‫‪ ‬ضعف قوا و الغری بدن‬
‫‪ ‬کاهش گوشت و خون و چربی و مغز‬
‫‪ ‬ضعیف شدن حرکات‬
‫‪ ‬بعلت کم خونی و ضعف بدن استعداد برای ابتالء به‬
‫بسیاری از بیماریها در شخص ظاهر میگردد لذا‬
‫بهبودی و دفع بیماری ها غیرممکن یا مشکل می شود‬
‫‪ -15‬ناپرهیزی (عدم حمیه) در بیماران باعث‬
‫تکثیر مواد در بدن و افزایش و شدت بیماری است‬
‫‪.16‬خوردن نان‬
‫به تنهایی مضر‬
‫معده است‬
‫‪.17‬اگر قرار است دو غذا که‬
‫غلظت و هضم یکسان دارند با‬
‫هم خورده شوند ابتدا باید‬
‫غذای شیرین خورده شود‬
‫‪.18‬اگر معده بلغمی و سرد و‬
‫مرطوب نباشد خوردن کمی‬
‫شیرینی بعد از غذا به سرعت و‬
‫بهبودی هضم کمک می کند‬
‫‪ .19‬خوردن شیرینی بعد از غذا در معده‬
‫کثیر الرطوبه و بلغمی سبب افساد است‬
‫‪.20‬مصرف غذای لطیف سریع‬
‫الفساد بعد از ورزش شدید‬
‫ممنوع است‬
‫‪-21‬بعد از دوران جوانی (باالی ‪ 35‬سال)‬
‫باید غذا کمی کاهش یابد چون هضم‬
‫ضعیفتر شده و اگر غذای زیادی خورده‬
‫شود فضول زیادی ازآن تولید شده که در‬
‫بدن تجمع یافته و ایجاد بیماری میکند‪.‬‬
‫‪.22‬خوردن آب‬
‫سرد روی نان گرم‬
‫ممنوع است‬
‫‪.23‬دو غذای سرد‪ ،‬دو غذای‬
‫گرم‪ ،‬دو غذای لزج‪ ،‬دو غذای‬
‫نفاخ‪ ،‬دو غذای غلیظ‪ ،‬دو غذای‬
‫قابض با هم خورده نشوند‬
‫‪.24‬بعد از غذای شور آب گرم‬
‫خورده نشود‬
‫‪ .25‬بهتر است غذاهایی که‬
‫همدیگر را اصالح می کنند‬
‫با هم خورده شوند‬
‫‪ .26‬غذا نباید زیاد داغ یا سرد باشد‬
‫ایجاد مشکالت گوارشی‬
‫‪ .27‬بعد از غذا باید از اعراض نفسانی‬
‫(استرس های روحی روانی) دوری کرد‬
‫اختالل هضم‬
‫‪-28‬دفعات غذا بستگی دارد به‪:‬‬
‫الف‪:‬عادت‬
‫اگر عادت دارد یک بار بخورد‪ ،‬یکدفعه ‪ 2‬بار کند ‪ :‬فساد هضم‬
‫اگر عادت دارد ‪ 2‬بار بخورد‪ ،‬یکدفعه ‪ 1‬بار کند ‪ :‬بدن ضعیف شده و از نیرو‬
‫افتاده و بیماریهای صفراوی و خشک مستولی می‌شود‬
‫ب‪:‬تحمل شخص‬
‫ج‪ :‬حال معده‬
‫‪.1‬اگر معده کوچک است باید چند مرتبه غذا بخورد چون‌ این معده نمی‌تواند یک‬
‫دفعه غذای الزم برای بدن را در خود جای دهد‪.‬‬
‫عالمت کوچکی معده‪ :‬با غذا خوردن احساس تمدد در معده کند اما بعد از گذشت‬
‫گرسنه شود‪.‬‬
‫زمان کمی دوباره ‌‬
‫‪.2‬اگر معده ضعیف است بخصوص اگر بدن هم تنومند باشد نمی تواند در یک‬
‫دفعه آنقدر غذا بخورد که برای تغذیه بدن کافی باشد لذا باید چند مرتبه غذا‬
‫بخورد و هر بار به اندازه ای بخورد که معده دچار تمدد نشود‬
‫عالمت ضعیفی معده‪ :‬در صورت خوردن تا حد سیری از سنگینی غذا رنج برده و‬
‫برای راحت شدن مجبور است آروغ بزند یا قی کند‪،‬گاهی نفس تنگ شده و خوابیدن‬
‫مشکل می شود و تا عبور غذا از معده خواب مضطرب می شود‬
‫‪ .‬بهتر است در شبانه روز ‪ 2‬مرتبه غذا خورده شود‬
‫و بهتر است که هر ‪ 48‬ساعت سه مرتبه غذا خورده شود‬
‫بدين شکل که يک روز صبحانه و شام و روز ديگر ناهار‪.‬‬
‫باز هم تاکید می کنیم که رعایت عادت شرط اول است و عادت‬
‫باید به تدریج تغییر کند‪.‬‬
‫‪ .29‬حرکت باید قبل از غذا باشد و باید سریع‬
‫بوده و به اعضا و احشاء درونی اثر کرده و‬
‫آنها را به حرکت بیاورد‪ ،‬تنفس را تغییر دهد‬
‫وآن را عظیم و متواتر سازد و اگر غیر از این‬
‫باشد ورزش محسوب نمیشود‬
‫‪ -30‬جماع‪:‬‬
‫بعد از آنکه بیشتر غذا از معده گذشته باشد‬
‫مناسب است‬
‫جماع با شکم کامال خالی و با شکم پر مضر‬
‫است‬
‫‪ -31‬حمام‪:‬‬
‫قبل از غذا‪:‬‬
‫بسیار مناسب است‬
‫حمام بعد از غذا وقتی مناسب است که‪:‬‬
‫خواب طوالنی کردهاند‬
‫هضم غذا کامل شده است‬
‫فضوالت دفع شده است‬
‫حمام بعد از غذا با فاصله کم‪:‬‬
‫مضر است‬
‫‪ -32‬منزل و خوابگاه‪:‬‬
‫‪‬بطور کلی منازل باید میل به‬
‫سردی داشته و هوایش کمی‬
‫رطوبت داشته باشد‬
‫‪ -33‬خواب بعد از غذا‪:‬‬
‫ـ ابتدا کمی باید قدم زد تا غذا کامال در معده پایین رود‪.‬‬
‫ـ سپس کمی به پهلوی راست بخوابد تا غذا کامال در معده‬
‫جایگزین شود‪.‬‬
‫ـ سپس زمان طوالنیتری را به پهلوی چپ بخوابد تا حرارت‬
‫کبد روی معده قرار بگیرد و به هضم کمک کند‪.‬‬
‫ـ در انتها مجدد به پهلوی راست بخوابد تا غذا از معده وارد‬
‫روده کوچک شود‪.‬‬
‫‪ -34‬مدت غذا خوردن‪:‬‬
‫سرعت خوردن باید متوسط باشد نه بسیار‬
‫سریع و نه بسیار کند‪.‬‬
‫بسیار سریع و بسیار کند سبب اختالالت‬
‫هاضمه می شوند‬
‫‪ -35‬غذا بر اساس کار‪:‬‬
‫کار سخت و دشوار و بدن کم گوشت ‪:‬‬‫غذاهای سنگین و پرخاصیت‬
‫اشخاص بیکار‪:‬‬‫اندکی غذای کم قوت‬
‫‪ -36‬دمای ظاهری غذا (حرارت بالفعل)‪:‬‬
‫در فصل تابستان باید سرد و در زمستان باید گرم باشد‬
‫‪ -37‬مقدار غذای مصرفی در فصول مختلف ‪:‬‬
‫‪ ‬در زمستان باید غذای بیشتر و سنگینتر‬
‫مصرف شود‬
‫‪.‬‬
‫غذای کمتر و سبکتر‬
‫‪‬در تابستان باید‬
‫مصرف شود‬
‫‪‬در بهار غذای معتدل به خاطر اعتدال هوا‬
‫‪‬در پائیز غذای معتدل مایل به رطوبت به‬
‫خاطر خشکی هوا‬
‫‪ -38‬وقتی هنوز اشتها دارد دست از غذا‬
‫بکشد زیرا هنگام هضم‪ ،‬غذا افزایش حجم‬
‫پیدا می کند و معده ممتلی می شود لذا باعث‬
‫سوءهضم و فساد می گردد‬
‫‪ -39‬هنگام اشتها آن را دفع نکند زیرا باعث‬
‫ریخته شدن صفرا و مواد نامناسب به معده و‬
‫ایجاد مشکالت گوارشی می شود لذا تأخیر غذا‬
‫بیشتر از نیم و نهایتا یک ساعت خوب نیست‬
‫‪ -40‬وعده غذایی اصلی اعدل اوقات روز‬
‫غذا تناول شود ‪:‬‬
‫زمستان‪ :‬ظهر‬‫‪-‬تابستان‪ :‬صبح و شب‬
‫‪ -41‬غذاهای ناسازگار با هم خورده‬
‫نشوند‬
‫‪ -42‬تقلیل غذا در شب‬
‫‪-43‬رعایت جانب اعتدال در خوردن ادویه تند‬
‫‪-44‬غذا را باید به تناسب نیروی هاضمه انتخاب‬
‫نمود‪:‬‬
‫هاضمه قوی‪ :‬غذای پر قوت و غلیظ مانندگوشت‬
‫گاو و بره‪،‬کباب و تخم مرغ آب پز‬
‫هاضمه ضعیف‪ :‬غذاهای لطیف و زودگذر از معده‬
‫و امعاء مانند سبزی ها و گوشت های لطیف‬
‫‪-45‬ظروف طبخ غذا‪:‬‬
‫•بهترین ظروف طبخ غذا چینی و آبگینه (پیرکس) و‬
‫بعد از آن سفال لعاب دار و مس تازه قلعی شده می‬
‫باشد‬
‫‪.‬ظروف گلی اگر لعاب دار نباشند یک تا دو مرتبه می‬
‫توان در آن ها غذا پخت‪ ،‬اگر دارای لعاب سالم باشند‬
‫دفعات بیشتر قابل استفاده اند‬
‫‪.‬پخت غذا در ظرف سنگی دو تا پنج مرتبه اشکال ندارد‬
‫اما بیشتر از آن به دلیل نفوذ غذا در خلل و فرج آن و‬
‫ایجاد تعفن (رشد میکروب ها) مضر است‪.‬‬
‫‪-46‬در زمان طبخ و بعد از آن در ظرف نباید‬
‫کامال محکم باشد‪ ،‬باید راهی برای خروج‬
‫بخارات سمی وجود داشته باشد به خصوص‬
‫اگر غذا ماهی و سرخ کردنی ها باشد‪.‬‬
‫‪-47‬غذا باید خوب جویده شود‬
‫زیرا شروع هضم از دهان است و خوب‬
‫جویدن باعث سرعت انهضام در معده است‬
‫‪ -48‬در حالت گرسنگی و عطش زیاد به یک‬
‫دفعه غذا و آب زیاد و سیر نخوریم‬
‫‪-49‬بعد از ورزش سنگین و کارهای سنگین به‬
‫یک دفعه غذا و آب زیاد و سیر نخوریم و به‬
‫تدریج بخوریم به خصوص اگر غذا سنگین‬
‫‪-50‬ظرف غذا کامال مقابل ما باشد و به‬
‫طرف راست یا چپ نباشد‬
‫‪ -51‬لقمهها کوچک باشد‬
‫‪ -52‬ترک غذای شب برای پیران بسیار مض ّر‬
‫است زیرا سبب از دست رفتن قوتی در ایشان‬
‫میشود که جبران آن ممکن نیست‬
‫قوانین نوشیدن آب‬
‫‪ .1‬تا عطش صادق ایجاد نشد نباید‬
‫آب نوشید‪.‬‬
‫‪ .2‬بهترین آب برای مزاجهای معتدل و در‬
‫حالت صحت آب معتدل در برودت است و‬
‫آب گرم و نیم گرم برای معالجه هستند نه‬
‫بر سبیل حفظ صت و عادت زیرا معده را‬
‫سست می کنند‬
‫‪ .3‬برای کسانی نوشیدن آب سرد مجاز است‬
‫که جگر گرمی داشته باشند‪.‬‬
‫‪ .4‬اوقات ممنوعه نوشیدن آب‪:‬‬
‫ از یک ساعت قبل تا دو ساعت بعد از غذا‬‫ـ در حالت ناشتا و هرچه سردتر باشد مضرتر است‬
‫ـ به دنبال ورزش‬
‫ـ بعد از جماع به خصوص آب سرد‬
‫ـ قبل از خواب و بین خواب و بعد از خواب‬
‫ـ بعد از غذای شور‪ ،‬غذای گرم (باعث عفونت)‪،‬‬
‫شیرینی‪ ،‬ترشی‪ ،‬غذای گس یا لزج‬
‫ بعد از میوه‬‫ـ بعد از حمام و هرچه آب سرد تر مضرتر‬
‫‪ .5‬بهترین طریق سرد نمودن آب‪:‬‬
‫یخ را در ظرفی کرده و آن ظرف را در آب‬
‫قرار دهند نه اینکه جرم یخ را در آب‬
‫اندازند‬
‫‪ .6‬آب را به یک نفس و سرعت تمام نباید‬
‫نوشید و اقال به سه نفس باید نوشید‬
‫‪ .7‬کسی که به هیچ وجه نمیتواند صبر بر‬
‫عطش نماید و از آشامیدن آن متضرر‬
‫میشود‪ ،‬ناچار باید بیاشامد و بعد از آن قی‬
‫کند‬
‫السالم علی الحسین الذی قتلوه عطشانا‬