Transcript ارتباطات سازمانی

‫فصل ‪2‬‬
‫ارتباطات سازمانی (گذشته ‪ ،‬حال ‪ ،‬آینده )‬
‫صالح آروندی‬
‫صفرعلی صالحی‬
‫بهروز پروایی‬
‫مقدمه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ریشه ارتباطات سازمانی سال ‪ 1920‬در آموزشهای سخنرانی برای مدیران و حوزه کالمی‬
‫در علوم اجتماعی‬
‫رشد با توسعه روانشناس ی صنعتی‪،‬رواشناس ی اجتماعی ‪ ،‬رفتار سازمانی و علوم اداری‬
‫‪75‬دانشگاه فوق لیسانس ‪ 35 ،‬دانشگاه دکترا در امریکا‬
‫‪-1‬سخنرانی‬
‫به زعم پانتام (‪ )2001‬ارتباطات سازمانی شامل سه محور اصلی‪:‬‬
‫عمومی ‪-2‬متقاعد سازی ‪ -3‬تحقیقات علوم اجتماعی می باشد‪.‬‬
‫نوشته های اولیه بر رسانه گرایی(صحت و وضوح متن) متمرکز بود‪.‬‬
‫با کتاب های جدید لی ثایر و دمینگ‬
‫از فرستنده به مدل های گیرنده تغییر یافت‪.‬‬
‫مطالعات اخیر به سمت تعامل یا‬
‫خلق پیام اجتماعی و معنی‬
‫تحقیقات اولیه راجع به ارتباطات سازمانی‬
‫‪ -1‬مطالعه رسانه ارتباطات‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مطالعات ‪ 1920‬کارنگی – ایجاد مودت بین جامعه تجاری امریکا و حوزه ارتباطات گفتاری‬
‫دو کتاب مکامله برای بازرگانان هوفمن(‪ )1923‬و مکاملات حرفه ای و تجاری سانفورد و یاگرز‬
‫(‪)1929‬‬
‫‪ 1924‬کولینز تحقیق پیمایش ی در خصوص دوره های مکامله عمومی تجاری در مدارس مدیریت‬
‫بازرگانی‬
‫‪ 1950‬تحقیق پیمایش ی راجع به برنامه های آموزش صنعتی در دانشگاه پنسیلوانیا‬
‫‪1960‬مطالعات مربوط به سخنرانی تجاری در دانشگاه میسوری‬
‫‪ 1965‬فیشر تجزیه و تحلیل استراتژی های متقاعد سازی‬
‫در سخنرانی های ‪ 500‬نفر مدیران عالی رتبه تجاری‬
‫‪ 1970‬نپ مدیران میانی به شدت به دست نویس وابسته اند‬
‫نشریات ارتباطی شرکتها‬
‫‪ 1940 ‬تعداد خبرنامه های در شرکتها ‪ 3‬برابر شد‪.‬‬
‫‪ 1950 ‬نشریات شرکتها به عنوان یکی از ابزارهای‬
‫مدیریت محسوب می شدند‪.‬‬
‫‪ 1983 ‬آکسلی نشان داد فلسفه مدیریت بر حجم کمی درج اخبار و فعالیت های واگذاری پست و مقام‬
‫اثر و زبان نشان دادن رویدادها تاثیر شگرفی دارد‪.‬‬
‫دیگر تحقیقات رسانه های ارتباطی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مدیریت ‪ ،‬ارتباطات و ابالغیه های مکتوب را ترجیح می دهد اما کارکنان بیشتر‬
‫گروهی و کنفرانس های سرپرستان‬
‫مقایسات تجربی دیل ‪ 1954‬در خصوص ‪ 5‬روش برای ارتباطات‬
‫هنگامی که در فرآیند ارتباطات گیرنده و فرستنده گرایشات و مفاهیم متفاوتی‬
‫دارند ارتباط کتبی و اگر نیاز به توضیح و بازخور باشد ارتباطات شفاهی‬
‫اشکال این مطالعات ‪ :‬رسانه گرا بودن‬
‫‪ ‬کاربرد تئوری ارتباطات در رفتار سازمانی – تمرکز ارتباطات سازمانی به سمت‬
‫تحریف پیام (مانع تراش ی) ‪ ،‬با هدف برطرف کردن سو تفاهم ها‬
‫‪ ‬مطالعات تحریف ادراکی توسط لی ایرونگ‬
‫جلسات‬
‫حوزه های سنتی تحقیقات مربوط به ارتباط سازمانی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫کانالهای ارتباطات‬
‫محتوای ارتباطات‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫ارتباطات رئیس – مرئوس‬
‫کانالهای ارتباطات‬
‫‪‬‬
‫جریان رو به باال ‪ ،‬رو به پایین و افقی‬
‫‪ 1948‬گیون ‪ ،‬هرون و پیگوز بر ماهیت دوطرفه و باز اطالعات تاکید کردند‪.‬‬
‫تحقیقات ‪ 1950‬در مورد کانال های ارتباطی توجه زیادی به خود جلب نمود‪.‬‬
‫‪1976‬رابرتز و اوریلی‪ :‬اعتماد و رضایت شغلی باعث کاهش تحریف می شود‪.‬‬
‫بازخور از جانب رؤسا ‪...‬‬
‫‪ 1978‬تامپکینز ‪ :‬احساس امنیت باعث کاهش تحریف به سمت باال می شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ 1953‬دیویس تکنیک تحقیق ‪ ECCO‬بررس ی نحوه انتشار شایعه از کانالهای غیر رسمی‬
‫‪Communication‬محتمل‬
‫اعضای سازمان و ‪ 7‬پاسخ‬
‫اطالعات‪in‬بر روی‬
‫میلر و اوریلی تاثیر فزونی‬
‫‪Episodic‬‬
‫‪Channels‬‬
‫‪Organization‬‬
‫‪ 1978‬پورتر و گولد هبر ‪ :‬هماهنگ ساختن افقی به صورت فی البداهه ‪ ،‬غیر رسمی ‪ ،‬بدون برنامه‬
‫ریزی قبلی انجام می شود‪.‬‬
‫این مطالعات با استعاره جریان اطاالعات به جای توجه به محتوای‬
‫پیام به کانال انتقال پیام توجه کرد و ارتباطات را اینگونه تعریف‬
‫نمود‪ :‬ارتباطات عبارت است از صحت انتقال یک پیام‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تفاوت در نوع دریافت پیام و بازخورد‬
‫حوزه های سنتی تحقیقات مربوط به ارتباط سازمانی‬
‫‪ ‬کانالهای ارتباطات‬
‫‪ ‬محتوای ارتباطات‬
‫‪ ‬تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪ ‬ارتباطات رئیس – مرئوس‬
‫تاریخچه ‪:‬‬
‫‪-1979-1976-1960-1951- 1939‬‬
‫‪1983‬‬
‫روتلیزبرگر ودیکسون در سال ‪1939‬‬
‫‪10‬‬
‫به این گونه فضاها به عنوان‬
‫ویژگیهای ضمنی سازمان برخورد‬
‫نمودند‬
‫مطالعات اولیه مربوط به جواجتماعی یا روانی متاثر‬
‫از نظریه میدان نیرو کرت لوین در سال ‪ 1951‬به‬
‫وجود آمد(نیروی پیش برنده یا بازدارنده) که‬
‫باعث افزایش یا کاهش عمل کردسازمان می شوند‬
‫در سال ‪1960‬مک گریگور ادعا نمود بسیاری‬
‫ازاعالمیه های ظریف رفتاری مربوط به نگرش‬
‫مدیریتی ‪ ،‬باعث ایجاد محتوای ارتباطات می شود‬
‫‪11‬‬
‫محتوای ارتباطات‬
‫در سال ‪ 1976‬رابرتز و اوریلی‬
‫یک معیارمربوط به نوع محتوای ارتباطی را برای‬
‫موقعیت های مربوط به ارتباطات سازمانی که‬
‫شامل عواملی مانند اعتماد ‪ ،‬نفوذ ‪ ،‬صحت ‪،‬‬
‫فزونی اطالعات ‪ ،‬درصد زمانی که صرف‬
‫ارتباطات در جهت های مختلف می شد ایجاد‬
‫وبه کار بستند‬
‫محتوای ارتباطات‬
‫‪12‬‬
‫در سال ‪ 1979‬ردینگ‬
‫پس از این که توجه از جوسازمانی به سمت وظایف‬
‫رهبری معطوف شد به ارائه یک مدل برای مدیران با‬
‫دیدگاه کلی نگر که به عنوان ” مدل محتوای ارتباطات ”‬
‫شناخته شد پرداخت‬
‫‪13‬‬
‫محتوای ارتباطات‬
‫براین اساس‬
‫انواع محتوای ارتباطات در سازمان عبارتند ‪:‬‬
‫‪ ‬وظیفه ای بودن‬
‫‪ ‬حمایتی بودن‬
‫‪ ‬تصمیم گیری مشارکتی‬
‫‪ ‬اعتماد وگشودگی‬
‫‪ ‬تاکید بر روی اهداف‬
‫‪14‬‬
‫محتوای ارتباطات‬
‫در سال ‪ 1983‬تحقیقات مربوط به محتوای ارتباطات‬
‫در مقایسه با رویکردهای گذشته دچار تغییرات آشکاری‬
‫شد‪.‬‬
‫پل ومک فی در این سال برمبنای یک بررس ی که مبتنی بر‬
‫عقاید ‪ ،‬نگرشها و ارزشهای اعضای سازمان بود با‬
‫پدیده فضای سازمانی برخورد نمودند و اظهار داشتند‬
‫که محتوا به وسیله ارزشها وعقاید به وجود می آید‬
‫‪15‬‬
‫محتوای ارتباطات‬
‫بنابر این می توان گفت ‪:‬‬
‫‪ ‬محتوای ارتباطی مرتبط با اعتماد وگشودگی است‬
‫‪ ‬محتوای به عنوان چیزی که از خود موجودیتی‬
‫دارد‬
‫‪‬محتوا را به عنوان محصول معانی مشترک در میان‬
‫اعضای سازمان تعریف نمود‬
‫‪16‬‬
‫محتوای ارتباطات‬
‫یک شبکه شامل افراد به هم مرتبطی است که‬
‫وسیله جریان ارتباطات الگودار به هم متصل‬
‫شده اند‬
‫تحقیقات راجع به فضا ‪ ،‬نشانگر کوشش جهت‬
‫تشخیص ‪،‬درک و توضیح الگوهای ارتباطی‬
‫در درون سازمان می باشد‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫تحقیقات مربوط به فضای ارتباطی بیش تر در‬
‫دانشگاه پردو انجام شده است‬
‫تحقیقات مربوط به تجزیه وتحلیل شبکه های‬
‫ارتباطی عمدتا در دانشگاه میشگان به انجام رسیده‬
‫است‪.‬‬
‫بررس ی در سال های‪:‬‬
‫‪1984-1979-1976-1974-1970 -1950‬‬
‫‪18‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪ -1950‬ساختارهای شبکه ای مختلف نظیر زنجیره ای‬
‫‪،‬چرخی و دایره ای را با یکدیگر مقایسه نمودند‬
‫ودریافتند که ‪:‬‬
‫‪ ‬تمرکز (چرخی)با عث تسریع در فعالیتها می شود‬
‫‪ ‬عدم تمرکز (دایره ای) رضایت شغلی را باال می برد‬
‫‪ ‬ساختارهای شبکه ای بر رهبری اثر دارد‬
‫‪ ‬فزونی اطالعات برای افراد کلیدی شبکه وجود‬
‫‪19‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪ -1970‬شغل مرزگستر (مطالعات بالر واربی )‬
‫مرز گسترها افرادی هستند که در درون واحدهای‬
‫کاری خود از همه بهتر بوده و مرزهای کاری ‪،‬بخشها‬
‫ویا سازمان را در می نوردند ‪ .‬همانند رابطها‬
‫وسنجاقهای اتصال وظایف مربوط به ایجاد و‬
‫انسجام گروهی را به انجام می رسانند و‪%40‬از آنها‬
‫در درون گروه های کاری خود تبدیل به یک ستاره می‬
‫شوند‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪-1974‬‬
‫چهار ویژگی کلیدی ارتباطات (ریکارد)‬
‫‪ ‬قرینه بودن‬
‫‪ ‬قوت وقدرت‬
‫‪ ‬منحصربه فرد بودن وظیفه ارتباطی‬
‫‪ ‬انتقال پذیری وثبات ارتباطات‬
‫‪21‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪ -1974‬تکنیک نگوپی (مطالعات ریچاردز)‬
‫در این سال ها نگوپی جهت تجزیه وتحلیل شناخت‬
‫کلی از روابط سیستمی در ارتباطات مستقیم وغیر‬
‫مستقیم طراحی گردید‪ .‬برای مشخص نمودن ساختار‬
‫ارتباطی در درون یک مقطع زمانی خاص سودمن بود‬
‫اما بیشتر بر روی فراوانی ارتباطات تاکید می کرد و‬
‫توجه اندکی به محتوا ومعانی داشت‪.‬‬
‫‪22‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪– 1976‬تحقیقات قوم شناس ی‬
‫با مصاحبه های غیر هدایت شونده به بررس ی محتوا‬
‫وتفسیر مربوط به شبکه های ارتباطی از طریق‬
‫تکنیکهای کمی جهت ارزیابی فراوانی و ترکیب‬
‫سیستمهای ارتباطاتی به عمل آمده است‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪ – 1976‬سه سازمان نظامی (رابرتز و اوریلی)‬
‫در یافتند که اعضای سازمان به ندرت از شبکه های‬
‫ارتباطی رسمی پیروی می نمایند وبیشتر از طریق‬
‫خوشه های وظیفه گرا اقدام به برقراری ارتباطات‬
‫مینمایند‪ .‬ضمنا شبکه وظیفه ای در مقایسه با شبکه‬
‫اجتماعی از توسعه بیشتری برخوردار است‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪( – 1979‬آلبرش)‬
‫کشف کرد که اشخاص با موقعیت مهم ارتباطی در‬
‫درون یک شبکه در مقایسه با اعضایی که در‬
‫موقعیتهای کلیدی نیستند خود را بیشتر با مدیریت‬
‫سازمان و شغلشان همراه می نمایند‪.‬‬
‫‪25‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫‪– 1984‬دانشگاه استنفورد (رایس)‬
‫‪2‬سال ‪ 800 ،‬نفر محقق‬
‫اعضای گروهها معموال روابط دوجانبه ای را از خود‬
‫به نمایش گذاشته وگروههای غیر وظیفه ای در‬
‫مقایسه با گروههای وظیفه ای بیش تر به ایفای‬
‫نقشهای مملو از اطالعات مبادرت می ورزند‪.‬‬
‫‪26‬‬
‫تجزیه و تحلیل شبکه‬
‫عضو مرکزی =‬
‫عضو محیطی =‬
‫جهت جریان اطالعات‬
‫=‬
‫زنجیر همکاران‬
‫همه جانبه‬
‫ای‬
‫حلقه‬
‫( عضو مرکزی وجود ندارد ‪ ،‬روابط متقابل‬
‫است )‬
‫‪27‬‬
‫‪Y‬‬
‫چرخی‬
‫شبکه متمرکز‬
‫( اطالعات به طرف عضو مرکزی جریان‬
‫دارد )‬
‫در دوره زمانی ‪1960‬الی ‪1987‬‬
‫‪ 1960‬تا‪:1970‬‬
‫‪28‬‬
‫محققان پی بردند کانال وفضای ارتباطی را می‬
‫توان در روابط دو طرفه رئیس ومرئوس به‬
‫کاربست‪.‬‬
‫سه مقوله بازخور ‪ ،‬تجانس ادراکی و سبک‬
‫ارتباطی به عنوان جنبه های خاص معروفند‪.‬‬
‫‪– 1980‬واتسون‬
‫در دومطالعه از یک نوع برنامه کدگذاری مربوط به‬
‫کنترل روابط جهت تجزیه وتحلیل تعامالت رئیس –‬
‫مرئوس استفاده نمود به نظر وی در مقابل کوششهای‬
‫مربوط به کنترل روابط ‪ ،‬روئسا مقاومت بیشتر‬
‫ومرئوسین رضایت بیشتری از خود نشان می دهند‪.‬‬
‫‪29‬‬
‫ارتباطات رئیس ‪ -‬مرئوس‬
‫‪– 1987‬جابلین‬
‫ارتباطات رئیس‪-‬مرئوس رابه صورت تبادل اطالعات‬
‫ونفوذ مابین اعضای سازمان تعریف نمود‬
‫طبقه بندی انواع ارتباطات رئیس‪-‬مرئوس ‪:‬‬
‫‪ ‬ادراکات مربوط به مقدار ‪ ،‬فراوانی وطریقه تعادل‬
‫‪ ‬تحریف روبه باال‬
‫‪30‬‬
‫ارتباطات رئیس ‪ -‬مرئوس‬
‫‪‬نفوذ به سمت باال‬
‫‪‬گشودگی‬
‫‪‬بازخور‬
‫‪ ‬سبک ارتباطی‬
‫‪‬اثربخش ی روابط رئیس –مرئوس (مسیر ارتباطات)‬
‫‪31‬‬
‫ارتباطات رئیس ‪ -‬مرئوس‬
‫ارتباطات فرادست – فرودست یا ارتباطات رو به‬
‫پایین ( ‪ ) Downward‬در یک سازمان بدین معنی‬
‫است که جهت ارتباطات از طرف مدیران به سمت‬
‫کارکنان می باشد‬
‫‪32‬‬
‫اهمیت برقراری ارتباط‬
‫انگور ‪ ،‬استافیل ‪ ،‬عنب ‪ ،‬ازوم‬
‫چهار كس را داد مردي يك درم‬
‫آن يكي رومي بگفت ‪ :‬اين قيل را‬
‫آن يكي ديگر عرب بد گفت ‪ ،‬ال‬
‫در تنازع‪ ،‬آن نفر جنگي شدند‬
‫آن يكي ترك بد و گفت اين بنم‬
‫مشت بر هم مي زدند از ابلهي‬
‫‪33‬‬
‫آن يكي گفت اين به انگوري دهم‬
‫ترك كن‪ ،‬خواهيم استافيل را‬
‫من عنب خواهم نه انگور‪ ،‬اي دغا‬
‫كزسر نامها غافل بدند‬
‫من نمي خواهم عنب خواهم ازوم‬
‫پر بدند از جهل و از دانش تهي‬
‫تفاوت در نوع نتیجه گیری از یک پیام مشخص‬
‫تفاوت در نوع دریافت پیام و بازخورد‬
‫افق های جدید در تحقیقات مربوط به ارتباطات‬
‫سازمانی‬
‫‪-1 ‬دیدگاه پردازش اطالعات‬
‫‪-2 ‬دیدگاه بالغی‬
‫‪-3 ‬دیدگاه فرهنگی‬
‫‪-4 ‬دیدگاه سیاس ی‬
‫‪-1‬دیدگاه پردازش اطالعات‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مطالعات مربوط به این دیدگاه بر موارد زیر تمرکز نموده است‪:‬‬
‫‪-1‬ارتباطات بین گروهای کاری‬
‫‪-2‬هماهنگی بین اعضای گروهها‬
‫‪-3‬تأثیر ساختار وظیفه ای برجریان اطالعات‬
‫‪-4‬تصمیم گیری‬
‫‪-5‬انطباق با محیط‬
‫‪-2‬دیدگاه بالغی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫این دیدگاه چهار دسته از تحقیقات سازمانی را شامل می شود ‪:‬‬
‫‪-1‬نظریه هم گرایی نمادین‬
‫‪-2‬ارتباطات وکنترل سازمانی غیر مداخله گر‬
‫‪-3‬رویکرد دفاع از مسائل سازمانی ‪،‬مطرح کردن‪،‬تغییر دادن ویا تقویت نمودن‬
‫نگرشهای عمومی مربوط به مباحث مهم سازمانها‬
‫‪-4‬رویکرد تحقیقات معناگرا وبالغی‬
‫‪-3‬دیدگاه فرهنگی‬
‫‪ ‬به خاطر تنوع فرهنگ سازمانی وابهامات خود فرهنگ ابهام آلود‬
‫است ‪.‬‬
‫‪-4‬دیدگاه سیاس ی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫به مطالعه موارد زیر می پردازد‪:‬‬
‫‪-1‬قدرت‬
‫‪-2‬سیاست‬
‫‪-3‬تعارض‬
‫‪-4‬چانه زنی‬
‫‪-5‬مذاکره‬
‫کاربردهای علمی تحقیقات مربوط به ارتباطات سازمانی‬
‫‪ ‬دانشگاهیان ازطریق عملی نمودن مدل های نظری ومدیران از طریق در‬
‫اختیار گذاشتن تجربیات خود ‪،‬بر روی تحقیقات اثر می گذارند ‪.‬‬
‫‪ ‬این رابطه بین دانشمندان علوم اجتماعی ومدیران نشأت گرفته از از‬
‫رابطه بین تئوری وعمل ونقشهای محقق ومشاوراست‪.‬‬
‫شیوه نگرش و دریافت پیام‬