Transcript Slide 1
جشنواره جابربن حیان
پروژه علمی دانش آموزان ابتدایی
سر فصلها
بخش اول :تعریف و هدف
بخش دوم :نقشها
بخش سوم :چگونگی پروژه
بخش چهارم :تابلوها انواع پروژه
بخش اول
تعریف و اهداف
تعریف پروژه علمی
پروژه ی علمی عبارت است از کوشش علمی انفرادی یا
گروهی دانشآموزان دربارهی یک موضوع معین که آنان
ضمن این کوشش هیجان انگیز علمی ،کار یک دانشمند را
انجام می دهند و نگرش ها و مهارت های علمی او را پیدا
میکنند.
یعنی دانشآموزان سعی میکنند به دقت مشاهده کنند ،سؤال
بپرسند ،جمع آوری اطالعات کنند ،فرضیه بسازند ،آزمایش
کنند و نتایج کار علمی خود را جمع بندی و ارائه نمایند.
اهداف
-1زمینه ی تحقق اهداف دوره ابتدایی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش را به ویژه در زمینه های زیر فراهم می نماید.
الف)اهداف اعتقادی:
خداوند را دوست دارد و او را بهترین یار و کمک می داند.
ب) اهداف اخالقی
راستگو و امین باشد.
احترام به بزرگترها را وظیفهی خود میداند و به نظرات آنها توجه میکند.
برای رسیدن به موفقیت پشتکار دارد و تالش میکند.
امیدوار و با نشاط است و از مواجهه ی با مشکالت نمی هراسد.
به همکالسان و همساالن خود در انجام وظایف یادگیری کمک میکند.
نظم و انضباط را در خانه و مدرسه و اجتماع رعایت میکند ) .اهداف علمی – آموزشی
نسبت به شناخت پدیده ها کنجکاو است.
در فکر کردن ،شنیدن ،گفتن و بیان مقصود ،خواندن و نوشتن و حساب کردن معارت کافی دارد.
با زبان فارسی آشنایی دارد و می تواند از کتاب و روزنامه استفاده کند.
به اهمیت و ارزش اطالعات و اطالع رسانی در زندگی آگاه است.
ارزش علم را در انجام درست کارها تا حدی میداند.
مهارت های اولیه برای زندگی در جامعه را کسب کرده است.
با نحوه ی یادگیری خود تا حدودی آشناست.
به مطالعه کتاب عالقمند است.
د) اهداف فرهنگی – هنری
به زیبایی های طبیعت توجه دارد و هماهنگی آن ها را دوست دارد.
ذوق و خالقیت هنری خود را در انجام فعالیت ها نشان می دهد.
ﻫ) اهداف اجتماعی
به حق خود قانع است و حقوق دیگران را رعایت میکند.
به انجام وظایف و مسئولیتهایی که بر عهدهی او میگذارند پایبند است.
نظرات اصالحی دیگران را در مورد خود می پذیرد.
اشتباهات دیگران را با رعایت احترام به آنها تذکر میدهد.
در برابر خدمت دیگران قدرنشناس است و از آنها تشکر میکند.
آداب سخن گفتن را رعایت میکند.
خدمت کردن میهن و مردم خود را دوست دارد.
و) اهداف زیستی
از حواس خود به خوبی محافظت و استفاده میکند.
در حفظ محیط زیست کوشاست.
نکات ایمنی را می داند و رعایت میکند.
در حفظ سالمتی خود و دیگران تالش میکند.
-2این طرح همچنین زمینه تحقق اهداف دوره ابتدایی در سند برنامه راهبردی
آموزش و پرورش دوره ی ابتدایی را به ویژه در زمینه های زیر فراهم میآورد.
افزایش کیفیت فرآیند ها و برون دادهای نظام آموزش و پرورش ابتدایی
توسعه یادگیری مشارکتی و روش های نوین و فعال تدریس با تأکید بر حضور فعال دانش آموزان
در فرآیند یاددهی -یادگیری و توسعه مهارت ها و نگرش های مورد نیاز برای زندگی در عصر
حاضر
ایجاد محیط یادگیرنده در مدارس با محوریت فعالیت های یادگیری و استفاده از کتاب های درسی
به عنوان یکی از ابزارهای آموزشی
تعامل مؤثر با خانواده ها ،سازمان ها و نهادهای دولتی و مردم نهاد مرتبط و استفاده از فرصت
های موجود.
بهره گیری فعال از فناوری های نو پدید ارتباطی و اطالعاتی در آموزش ابتدایی و دسترسی آسان
به معلمان و دانش آموزان به آنها
در تمامی مراحل انجام پروژه های دانش آموز الزم است به تفکرپرداخته سپس و تصمیم گیری
نماید ،و این یکی از اهداف اساسی در تعلیم و تربیت کودکان دوره ابتدایی می باشد.
-3اجرای این طرح به تحقق اهداف مهارتی درس علوم تجربی نیز کمک خواهد
کرد که شامل:
مشاهده
طراحی تحقیق
برقراری ارتباط
پیش بینی
تشخیص متغیرها
فرضیه سازی
کاربرد ابزار
اندازه گیری
تفسیر یافته ها و نتیجهگیری
-4تقویت مهارت های زندگی در دانش آموزان نظیر:
تصمیم گیری
حل مسئله
برقرای ارتباط مؤثر با دیگران
دوست یابی
سخنرانی و دفاع از کار خود در جمع
خود آگاهی
تفکر
عزت نفس
مدیریت هیجانات
روابط بین فردی و همدلی
-5کسب نگرش های ضروری شامل
• رعایت نوبت
• نظافت درکار و ظاهر
• توجه به محیط اطراف پرساده کنجکاوی و جستجوگری
• شرکت فعال در کارها
• همکاری و قبول مسئولیت در گروه
• پشتکار در حل مسائل
• تحمل نظر مخالف
• عالقه به حفظ محیط زیست
• ارائه پیشنهاد برای حل مشکالت
• قانون پذیری انعطاف پذیری و قبول اشتباهات
• جسارت مخالفت با نظریات غلط
توجه به صحبت های دیگران قبول مسئولیت های
-6شناخت استعدادهای فردی دانش آموزان و هدایت آنها به سوی شکوفایی آن.
-7کمک به ارتقاء و رشد دانش آموزان در دروس مختلف (ارائه ی مواد درسی به صورت تلفیقی)
• -8تحکیم مبانی اعتقادی و معنوی براساس تفکر در نظام آفرینش.
-9ایجاد موفقیت مناسب برای ارزشیابی توصیفی از عملکرد دانشآموزان ارزشیابی از پروژه
های علمی در طی انجام فرایند پروژه و در پایان آن صورت میگیرد و دقیقا با نکات و
موارد ذیل که در بحث ارزشیابی توصیفی به عنوان ویژگی های آن برشمرده شده است
همخوانی دارد:
توجه به ارزشیابی به مثابه ی ابزار یادگیری
تأکید بر معیارها و مالک های موفقیت در فرآیند آموزش
توجه به حیطه های مختلف یادگیری به جای تأکید صرف به حیطه شناختی
تغییر در رویکرد ارزشیابی پایانی به ارزشیابی تکوینی.
توجه به اقدامات اصالحی ،جبرانی و تکمیلی در فرآیند آموزش.
افزایش بهداشت روانی محیط یاددهی – یادگیری
ایجاد زمینه بروز و رشد خالقیت
توجه به انتظارات برنامه درسی به جای توجه صرف به انتظارات کتاب درسی
بخش دوم
نقشها
نقش ها و مسئولیت ها در پروژه علمی
جهت تحقق كامل اهداف یك پروژه علمي و براي اینكه دانش
آموزان بتوانند از فرصت هاي كسب تجربه در جریان
پروژه خود حداكثر استفاده را به عمل آورند هر یك از
افرادي كه در انجام پروژه دخالت دارند (دانش آموز ،معلم
راهنما و والدین) باید به خوبي مسئولیت هاي خود را
شناخته و نقش خود را به موقع و به اندازه ایفا نمایند.
نقش دانش آموزان
انتخاب یك موضوع براي پروژه ،دنبال كردن دستورالعملهاي مربوط
به نمایشگاه علمي مدرسه و در نهایت كسب موافقت مدرسه براي
انجام پروژه مورد نظر.
انجام و تكمیل پروژه خود
ساخت یك تابلوي نمایش -متناسب با توانمندي و پایه دانشآموز و
نوشتن یك گزارش كتبي جهت شرح و توصیف پروژه خود (معموال
دانش آموزان پایه هاي چهارم و باالتر قادرند این مرحله را مستقل
انجام دهند و دانش آموزان پایه هاي پایین تر نیاز به كمك معلم و
والدین دارند).
توضیح و تبیین پروژه خود براي سایر دانشآموزان و بازدیدكنندگان
در جریان نمایشگاه
پیروي از دستورالعمل هاي مربوط به ایمني نمایشگاه علمي
نقش معلمان
ایجاد انگیزه در دانش آموزان
ایفاي نقش یك مشاور
پشتیباني از ایده هاي دانش آموزان و ارتقاي خالقیت آنها
نشان دادن اشتیاق نسبت به پروژه دانش آموزان ،پي گیري مداوم و
تحسین كار آنان
تماس با افراد متخصص جهت ایفاي هر چه بهتر نقش خود به عنوان
معلم راهنماي دانش آموز
جور كردن تجهیزات خاص در صورت نیاز
كنترل امالء و نگارش نوشته هاي تابلوي نمایش و گزارش كتبي
تأئید نهایي كامل بودن پروژه براي ارائه به نمایشگاه
برقراري یك محیط امن
فراهم نمودن شرایط استفاده از كتابخانه و پزوهشسرا یا مالقات افراد
متخصص
نقش والدين
مطالعه دستورالعمل هاي مربوط به پروژه علمي
ارائه اطالعات درباره موضوع پروژه به عنوان یك فرد مطلع
تدارك وسایل و كمك به استقرار تجهیزات
بردن دانش آموز به كتابخانه یا مالقات افراد متخصص
فراهم كردن فضایي مثل پاركینگ یا اتاق براي كار كردن دانش آموز روي پروژه
نشان دادن عالقه و تشویق دانش آموز به تكمیل پروژه
اطمینان از ایمني دانش آموز و پیروي او از دستور العمل هاي ایمني نمایشگاه
برنامه ریزي و مدیریت زمان هاي مربوط به انجام كارهاي پروژه و اتمام آنها
گوش دادن به توضیحات شفاهي فرزندشان درباره پروژه
درك این مسئله كه دانش آموز باید خودش پروژه را انجام دهد .هدف اصلي پروژه
علمي این است كه دانش آموز مهارت هاي دانشمندان را بیاموزد ،روش علمي را
بفهمد و از تجربه كردن لذت ببرد.
درك این مسئله كه الزم نیست پروژه علمي گران قیمت باشد.
بخش سوم
چگونگی پروژه
چگونه یك پروژه علمي را انجام دهید؟
مخاطب دانش آموز
-1دفتر یادداشت تهیه كنید.
-2عناوین مختلف علمی را كنكاش كنید و با نیروي فكرتان یك
موضوع جدید براي پروژه خود بسازید.
-3نوع پروژه را مشخص كنید
-4موضوع مورد عالقه را به یك پروژه علمي تبدیل كنید.
الف:جمع آوري (همراه با طبقه بندي)
ب :نمایش علمي(مدل،تحقیق ،نمایش)
ج :آزمایش
د :طراحی و ساخت
-5ارائه پروژه به نمایشگاه:
الف :دفتر كارنما
ب :تابلو نمایش
ج :گزارش كتبي
د :مواد نمایشی
الف) طبقه بندی
دفتر كارنما
اقالم مشابه و قابل دسترس (دانه انگوري -پر -فسیل -برگ)
تحقیق زمینه اي ) منابع،كتاب ،سایتها ،افراد مطلع)
سازماندهي تحقیقات زمینهاي
طبقه بندي
شباهت و تفاوت ها (سنگ صاف ناصاف)
كاربرد(گیاهان دارویي ،خوراكي ،صنعتي)
عملكرد(عدسي ها)
تهیه مجموعه و تابلو نمایش
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
پرها
دانه های انگور
تکه های پوست درختان
پوسته های تخم پرندگان
عدس ی ها
النه های خالی حشرات
فسیل ها
برگ ها
ریشه ها
نمونه هایی از پروژه های جمع آوری :
ب) نمایش علمي
انواع نمایش علمی
مدل
نمایش
تحقیق
-1تحقیق
جمع آوري اطالعات در مورد یك موضوع و ارائه گزارش علمي
(تحقیق در باران اسیدی) (تحقیق در مورد طب سوزنی)
انواع روش تحقیق
مشاهده مستقیم( تحقیق میدانی)
منابع مختلف اطالعاتي ( تحقیق کتابخانه ای )
تلفیق دو روش باال
-2مدل
الف:اشیاي خیلي كوچك (ملكول)
ب:اشیاي خیلي بزرگ (منظومه شمسي)
ج :اشیاء به سادگي دردسترس نیست (اندام ودستگاههاي بدن)
د :وسایلي كه به ندرت دردسترس است (هواپیما)
(مدل برشي از شيء و یا به صورت كامل ساخته مي شود).
-2نمایش علمی
• چرایي و چگونگي عملكرد اشیاء (نحوه كار قطب نما)
• نمایش یك واقعیت یا اصل عملي (باالرفتن رنگ از ساقه گل میخك)(نمایش
رنگین كمان)
نحوه كار پروژه نمایش علمي
-1دفتر كارنما
-2عكس
-3نوع نمایش علمي را مشخص (تحقیق ،مدل ،نمایش)
-4وسایل را تهیه كنید.
-5تحقیق زمینه اي ) منابع،كتاب ،سایتها ،افراد مطلع)
-6شرح نمایش
-7نتیجه گیري
-8تهیه تابلو نمایش (سپاسگزاري را فراموش نكنید).
نمونه هایی از پروژه های مدل :
مدل منظومه شمس ی
برش گیاهان
قادر به کارها ( ماشین گرمایی ،موتور الکتریکی و ) ...
مدل ماهواره اميد
پوستر زنجیره غذایی
ماکت نقاط امن و غیر امن خانه در زلزله
موالژ اندام های بدن
نمونه هایی از پروژه نمایش :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
نمایش نحوه کار قطب نما
نمایش تشکیل رنگین کمان
نمایش بازتابش نور از سطح آینه
نمایش تولید آهن ربا
نمایش خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی
نمایش ویژگی های مخلوط
نمایش عملکرد پریسکوپ ،ذره بین ،کوره آفتابی و ...
نمایش نفوذ پذیری خاک
نمایش رسوب گذاری خاک
نمونه هایی از پروژه های تحقیق :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
شباهت ها و تفاوت های بین دوزیستان و خزندگان
گازهای مختلف موجود در هوا و کاربردهای آنان در زندگی بشر
هالل های ماه
تولد و مرگ ستارگان
بارانهای اسیدی
انواع میمونها
نحوه كار پروژه آزمایش
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
دفتر كارنما
مدیریت زمان (توجه به جدول زمان بندي)
انتخاب موضوع و تعریف مسئله
جمع آوري اطالعات ) منابع،كتاب ،سایتها ،افراد مطلع)
فرضیه سازي
تعیین متغیرها (متغیر مستقل ،متغیر وابسته و تعاریف ،كنترل شده)
طراحي آزمایش
فهرست مواد ،روش كار ،گروه متغیر و گروه كنترل
اجراي آزمایش ( 3بار تكرار -گام به گام -یادداشت وقایع دردفتر كارنما -توجه به زمان)
ثبت و سازماندهي نتایج – (جدول و نمودار)
نتیجه گیري
گزارش كتبي
تابلو نمایش (فونت ،16اندازه تابلو از 70در 100تا 90در -cm120عنوان درشت-
تیتر ها متوسط -زمینه سفید)
عنوان خالقانه
نمونه هایی از پروژه های آزمایش :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
رنگ جسم چه تاثیري بر میزان جذب انرژي تابشي خورشید دارد ؟
صدای انسان از میان یک لوله تا چه مسافتی منتقل می شود ؟
آیا جامدات مختلف صوت را به یک اندازه از خود عبور می دهند ؟
آیا عواطف انسانی می تواند بر رشد یک گیاه موثر باشد ؟
آیا مورچه ها سلیقه غذایی دارند ؟
آیا دما بر قدرت یک آهنربای دائمی تاثیر دارد ؟
صفحات گزارش کتبی آزمایش
صفحه :1عنوان و مشخصات
صفحه :2سئوال – تعاریف و فرضیه
صفحه 5 -3تحقیق زمینه اي
صفحه :6مواد و روش كار
صفحه :7نتایج
صفحه :8نتیجه گیري
صفحه :9منابع و سپاسگزاري
طراحی و ساخت
•
•
•
•
تعریف نیاز
تحقیق زمینه ای
تعیین مشخصات طرح
طراحی مقدماتی و نهایی
•
•
•
•
•
ساخت ،آزمایش ،ثبت داده ها و تحلیل نتایج نمونه اولیه
طراحی مجدد ،آزمایش مجدد ،ثبت و تحلیل داده ها در صورت نیاز
نتیجه گیری
تابلو نمایش
گزارش كتبي
نمونه هايي از پروژه هاي طراحي و ساخت
طراحي و ساخت یك تله ي كار آمد براي سوسك حمام •
ساخت یك موشك كاغذي با زمان پرواز طوالني ؟
ساخت یك آبپاش چمن كه بهتر از نمونه هاي فعلي كار مي كند؟
طراحي یك خانه با كمترین اتالف انرژي
ساخت یك بتن سبكتر و مقاومتر از نمونه هاي فعلي
طراحي و ساخت یك پل كه بیشترین وزن را تحمل مي كند ؟
كاغذ با چه مدل تاخوردگي بیشترین فشار را تحمل مي كند ؟
یك دستگاه تصفیه كننده ي آب با انرژي خورشید
ساخت یك دام براي حشرات پرنده
یك دستگاه موش یاب
وسیله اي براي دور نگهداشتن مورچه ها از آشپزخانه
ابداع فن(تكنیك) جدیدي براي تجزیه آب
ابداع فن(تكنیك) جدیدي براي كاشت هندوانه در مناطق خشك
طراحي و ساخت یك برنامه كامپیوتري براي ویروس یابي
طراحي و ساخت یك برنامه كامپیوتري براي ذخیره آدرس و شماره تلفن افراد
طراحي و ساخت یك برنامه كامپیوتري براي هدایت خودكار یك روبات زنده یاب
تابلو نمایش طراحی و ساخت
•
گزارش کتبی طراحی و ساخت
•
•
•
•
•
صفحۀ : 1عنوان
صفحه : 2تعریف نیاز
صفحه : 3تحقیق زمینه ای ( حداکثر تا صفحه )5
صفحه : 6مشخصات طرح
صفحات 7تا : 10طراحی :
صفحه : 7طرح مقدماتی
صفحه : 8طرح نهایی
صفحه : 9فهرست مواد
صفحه : 10روش گام به گام
•
صفحات 11تا :13ساخت ،آزمایش ،ثبت داده ها و تحلیل نتایج نمونه اولیه
•
•
•
صفحه : 11ساخت نمونه اولیه
صفحه : 12آزمایش و داده های آن
صفحه : 13تحلیل داده ها
•
صفحات 14تا :16طراحی مجدد ،آزمایش مجدد ،ثبت و تحلیل داده ها (در صورت نیاز )
•
•
•
صفحه : 14طراحی مجدد
صفحه : 15آزمایش مجدد و ثبت داده
صفحه : 16تحلیل داده ها
• صفحه : 17نتیجه گیری
• صفحه : 18کتابشناسی و سپاسگزاری
اقالم غیر مجاز
مواد غذایي
كپك
مواد سمي
مواد شیمیایي
دارو
ظروف و مخازن فشرده
مواد تیز و برنده
اسپري
شیشه
هر گونه گل و سنگ
عكس جراحي و كالبدشكافي
صدمه به جانوران
استثناء :مواد بسته بندي و مهر و موم شده
راهكارهاي كیفیت بخشي به پروژه علمي
-1بازدید علمي
-2آموزش مطالعه صحیح
-3آموزش استفاده از فن آوري اطالعات
-4آموزش وقایع نگاري – گزارش نویسي
-5توجیه اولیا و مربیان
-6دعوت از نخبگان براي حضور در جلسات شوراي معلمان و یا در
كالس و (مخترعین و برگزیدگان جشنواره خوارزمي)