Transcript Татах - сэздс

Маркетинг нийгмийн процесс болох нь:
Нийгэмд чиглэсэн маркетингийн
зарим асуудал
Доктор (PhD)
С.Түвшинзаяа
Магистр (MBA)
С.Мөнхбаяр
Магистр (MA)
Д.Түвшинжаргал
Нийгэм эдийн засгийн өмнөх
тогтолцоо
1
• Нийгэм соёлын Aноми
байдал
2
• Соёлын хоцрогдол
3
• Соёлын империализм
4
• Маркетингийн нэгдмэл
тогтолцоонд үүсэх асуудлууд
Нийгэм эдийн засгийн шинэ
тогтолцоо
Зах зээлийн эдийн засгийн
тогтолцоо
Маркетингийн нэгдмэл тогтолцоо
+
-
Нийгэм соёлын аноми байдал
Эрхзүй, ёс суртахууны аливаа хэм хэмжээ үгүйн
улмаас бий болсон зохицуулалтгүй оронзай
Яагаад нийгэм соёлын аноми байдал үүсдэг вэ?
Соёл
Оюун ухааны
програм
Үйлдэл
Нийгмийн
норм хэм
хэмжээ
Аноми байдлын илрэл:
Хүмүүс зөвхөн өөрийгөө
болон өөрийн гэр бүлээ
тойлон халамжилдаг
Өөрөө гишүүн нь болох бүхий л
бүлгийн хүмүүст үнэнч байж
халамжлан тойлдог
Бодьгалч уу?
Хамтач уу?
 Спорт?
 Гэр бүл
 Бөөнөөрөө нэг дор амьдарч сурсан уу?
 Ажил төрөл
 Сургууль
Зах зээлийн эдийн засгийн тогтолцоо
Менкю
IDV/COL
ОХУ + 39
Монгол + 19
Япон + 46
БНХАУ + 20
АНУ + 91
БНСАУ + 18
Соёлын хожимдолт








Хөгжим
Урлаг
Хоол, унд
Мэндчилгээ
Хувцаслалт
Хэв маяг
Ёс заншил
Гадаад үйл хөдлөл









Орчин
Цаг хугацаа
Үйл явдал
Харилцаа
Орон зай
Эрх мэдэл
Бодьгалч, хамтач байдал
Өрсөлдөх байдал
Сэтгэлгээ
Ил (материаллаг)
Далд (материаллаг бус)
Соёлын империализм
Нийгмийн системийн оршин тогтнох үндэс нь
тухайн нийгмийн амьдралд дүйцсэн хэм
хэмжээний систем мөн.
П.А.Сорокин
Монголчуудын хэрэглээний эерэг ба сөрөг талыг
гадаадын иргэд хэрхэн дүгнэж байна вэ?
Монголчуудын хэрэглээний эерэг
тал
Монголчуудын хэрэглээний сөрөг
тал
• Үйл хөдлөлөө маш хурдан
өөрчилдөг
• Монголчууд амьдралын бүхий л
хүрээндээ онцгой байх
• Барууны хамгийн сүүлийн үеийн
мода загварыг сонгодог
• Дийлэнх нь бодлогогүй
хэрэглээтэй
• Худалдан авалт хийхдээ мөнгөө
дуустал зарцуулдаг.
• Хадгалах нь бага
• Брэнд бүтээгдэхүүнийг илүүд
үздэг.
• Импортын бүтээгдэхүүнээс
хамаарах нь их
• Хямд үнэтэй амархан хог болох
зүйлс их авдаг.
• Өөрийн боломж, хэр хэмжээнээс
хэтэрсэн хэрэглээтэй.
Маркетингийн нэгдмэл тогтолцооны асуудал
 Материализмыг хөхүүлэн дэмжих
 Нийгмийн өрсөлдөөнт байдал
 Атаархал
 Ядуурлаас үүдэлтэй цухалдал
 Ажиллаад л зарцуулаад л байх гэсэн цикль бий болох
 Эдийн засгийн бус үйл ажиллагаанд оролцох нь багасах
 Гэр бүлээ сарниулах
 Зохиомол хүсэл, хэрэгцээг үүсгэх
 Маркетер-хэрэглэгчийн хоорондох тэнцвэргүй байдлыг бий болгох
 Соёлын түрэмгийлэл
 Нийтийн бараа, үйлчилгээний чанарын доройтол үүсгэх
 Наймаачин сэтгэлэгээ бий болгох
 Нийгмийн зорилготой өргөн хүрээний байж чадахгүй байх зэрэг системийн асуудлууд
үүсдэг.
ДНБ-ий хэрэглээний хандлагад үзүүлж буй нөлөөлөл
Хурдтай боловч жигд биш эдийн засгийн тэлэлт
 2000-аад оны дунд үеэс уул уурхайн эрдэс бүтээгдэхүүний экспорт эдийн засгийн өсөлтийг
түргэтгэсэн ч жигд биш, цөөн хэдэн эрдэс бүтээгдэхүүний олон улсын зах зээл дэх үнийн
хэлбэлзлийг дагасан тогтворгүй байна.
Зураг. Эдийн засгийн өсөлтийн хувь ба хэрэглээний зардлын ДНБ-д эзлэх хувь, 1994-2012
90.0
Эдийн засгийн өсөлтийн хувь
17.3
15.0
80.0
70.0
12.3
60.0
10.6
10.0
10.2
8.6
7.3
6.3
5.9
5.0
4.0
2.3
2.4
3.5
50.0
8.9
6.4
4.0
3.2
1.1
40.0
30.0
1.0
20.0
0.0
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 -1.3
2010 2011 2012
10.0
Эх сурвалж: World Development Indicators
0.0
-5.0
Эдийн засгийн өсөлт /%/
Хэрэглээний зардлын ДНБ-д эзлэх хувь
Хэрэглээний зардлын ДНБ-д эзлх хувь
20.0
ДНБ-ий хэрэглээний хандлагад үзүүлж буй нөлөөлөл
Уул уурхай давамгайлсан эдийн засаг ба өрхийн хэрэглээний хандлага
 Монгол улсын засгийн газар эрдэс бүтээгдэхүүний үнэ өндөр жилүүдэд баялгийн
орлогыг Хүний Хөгжил Сангаар иргэдэд бэлэн мөнгө тараах болон төсвийн хөрөнгө
оруулалтаар дамжуулан дотоодын эдийн засагт зарцуулж байна.
 2005 оноос хойших уул уурхайн мөчлөг дагасан эдийн засгийн өнөөгийн замнал
хүмүүсийн хэрэглээний хандлагыг өөрчилж байна.
 Фридманы байнгын орлогын таамаглалд тулгуурласан хэрэглээний функцийн үнэлгээ:
 Богино хугацааны ахиу хэрэглэх хандлага 𝑴𝑷𝑪 = 𝟎. 𝟒𝟏
 Урт хугацааны ахиу хэрэглэх хандлага 𝑴𝑷𝑪 = 𝟎.69
 Эндээс харахад 2000-аад оны дунд үеэс ажиглагдаж эхэлсэн уул уурхайн салбарын тэсрэлт,
түүнийг дагасан эдийн засгийн хурдтай өсөлт хүмүүсийн хэрэглээний хандлагыг өөрчилж,
илүү хэрэглэх хандлага бий болгож байна.
Монголчуудын хэрэглээний сөрөг хандлагуудыг
тодорхойлсон байдал
Бусад
Ус, цахилгааны замбараагүй хэрэглээ
Чанар муу бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг
Хуримтлал багатай
4.0%
4.3%
4.5%
4.7%
Импортын бүтээгдэхүүн ихээр хэрэглэдэг
5.0%
Эрүүл мэнддээ анхаарал тавьдаггүй
5.0%
Зугаа цэнгэл, баяр наадам
5.7%
Хар тамхи
7.7%
Тансаг хэрэглээ
10.5%
Буруу хооллолт
10.7%
Буруу ойлголт, хандлага
12.7%
Архи, тамхи
0.0%
25.7%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
30.0%
Судалгааны дүгнэлт
 Монгол хүмүүсийн амьдралдаа сэтгэл хангалуун байгаа зүйлс нь материаллаг
бус шинжтэй, цаашид илүү сайхан байхад шаардлагатай зүйлс материаллаг
шинжтэй байна.
 Материаллаг хэрэгцээ өндөр байгаа хүмүүс хэрэглэхийн тулд гэхээсээ илүү
харуулахын тулд худалдан авалт хийдэг. MAS - 53
 Монгол хүмүүсийн хэрэглээний сөрөг хандлагад буруу зуршил, буруу ойлголт,
сэтгэлгээ давамгайлж байна.
 Оюутан, залуучуудын худалдан авалтын дийлэнх хандлага нь бусдаас ялгарахыг
зорьдог бол 42-оос дээш насныхан нийтийн жишгийг дагадаг. Тиймээс
залуучуудын хэрэглээ өндөр, хэмнэлт бага байдаг учраас 18-29 насны
залуучуудын хувьд шаардлагагүй болон өндөр үнэтэй бүтээгдэхүүний хэрэглээг
бууруулахыг хүсч байгаа нь харагдсан.
 Орлогын түвшний өсөлтөөс хамаарч хүмүүс эрүүл мэнддээ анхаарах, өөрт үр
ашигтай байдлыг харгалзан авдаг.
Дүгнэлт 1:
Маркетингийн нийгэмд гүйцэтгэх үүргийг
нэмэгдүүлэх замаар нийгмийн асуудлуудыг
шийдвэрлэхэд хувь нэмэр оруулах.
Маркетинг
Удирдлагын үйл явц:
Маркетингийг зөвхөн арилжааны
зорилготой бизнесийн
байгууллагын удирдлагын үйл явц
Нийгмийн үйл явц
Асуудлыг зохицуулахуйц үр нөлөө бүхий
нийгмийн үйл ажиллагаатай салшгүй
холбоотой нийгмийн үйл явц
Боловсрол, төр засгийн үйл ажиллагаатай ижил
маркетингийг нийгмийн үйл явц хэмээн үзэх нь
зүйтэй
Дүгнэлт 2:
Маркетингийн нийгмийн өмнө хүлээх
хариуцлагыг өндөржүүлэх
Дүгнэлт 3:
Нийгмийн тодорхой бүлгүүдийн зан төлөвийг өөрчлөх
нийгэмд чиглэсэн маркетингийн үйл ажиллагааг
явуулснаар нийгмийн асуудлуудыг шийдвэрлэх
боломжтой.
Зөвлөмж:
Нийгмийн маркетингийн байгууллагуудыг бий болгох
(СЭЗДС-ийн Нийгмийн Маркетингийн Төв)
Хандивлагч,
хөрөнгө
оруулагчид
(нийгмийн
маркетингийн хөтөлбөрийг дэмжих, хэрэгжүүлэх улсын,
хувийн,
ТББ-ууд)
нийгмийн
маркетингийн
байгууллагуудтай хамтарч ажиллах
Их, дээд сургуулиуд сургалт судалгааны ажлуудаа энэ
чиглэлд явуулах
Экспертүүд, зөвлөхүүд хөтөлбөр боловсруулахад оролцох
Нийгмийн маркетингийн мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх
Нийгмийн дижитал бүлгүүдийг нийгмийн асуудалд
зорилготойгоор оролцуулах