Transcript 2010 - Монгол Улсын Ерөнхийлөгч

МЭЗСГ-ын дарга Б.Бадамцэцэг
1
2
• ДНБ-ий эцсийн ашиглалтын аргаарх оны болон
зэрэгцүүлэх үнийн тооцоо (2000; 2005)
• ДНБ-ий динамик шинэчлэгдсэн (НАХ, СХТ-ийн
2005 оны гүйцэтгэлд суурилсан, ЭЗҮАСА 4.0
нэвтрүүлсэн, СБШБҮ-г завсрын болон эцсийн
хэрэглээнд хуваарилсан)
• Улирлын ДНБ-ий оны болон зэрэгцүүлэх үнээрх
тооцоо
• Улирлын хэлбэлзлийг арилгасан туршилт тооцоо
3
• ДНБ-ий зэрэгцүүлэх оны суурийг шинэчлэх хүрээнд:
 НАХ, СХТ-ийг 2010 оны гүйцэтгэлээр байгуулах
суурь судалгаа
 ААНБ-ын тооллого
 Малын ашиг шимийн судалгаа
 ХАА-н салбарын өртөг, зардлын судалгаа
 ХҮИ-ийн суурь шинэчлэх судалгаа (жин, сагс)
 ҮҮИ-ийн судалгаа (АҮ, барилга, худалдаа)
• АЁСХ 2011-2015 (ҮТС-2008-ын нэвтрэлт )
4
Статистик зөрүү
2007: ¯ÑÃ-ûí äàðãà, Ñàíãèéí ñàéäûí 101/203 òîîò òóøààëààð “ÄÍÁ, ¯ÍÎ
òîîöîõ àðãàчлàë”
5
II. ДНБ-ий 2010 оны гүйцэтгэл
ДНБ-ий 2010 оны гүйцэтгэл, түүний бүтэц
(3 аргаар, оны үнээр, тэрбум төг)
8414.5
Хөдөө аж
ахуй
Үйлдвэрлэл
8414.5
8459.6
14.3%
Цалин, түүнтэй
адилтгах орлого
33.1%
25.2%
5.8%
Эцсийн
хэрэглээ
67.0%
ҮХЭ
21.0%
Үйлдвэрлэлийн
цэвэр татвар
Үйлчилгээ
Бүтээгдэхүү
ний цэвэр
татвар
40.7%
Нийт
хуримтлал
11.9%
ДНБ
(Үйлдвэрлэлийн)
48.0%
40.6%
Ашиг, холимог
орлого
Цэвэр экспорт
- 7.6%
ДНБ
(Эцсийн ашиглалтийн)
ДНБ
(Орлогын)
6
ДНБ оны үнээр тэрбум төг
ДНБ жилийн өсөлт, хувиар
Он
Үйлдвэрлэлийн/
Орлогын
Эцсийн
ашиглалтын
Үйлдвэрлэлийн/
Орлогын
Эцсийн
ашиглалтын
2005
3041.4
3041.4
28.8
27.9
2006
4027.6
4060.9
32.4
33.5
2007
4956.6
5042.5
23.1
24.2
2008
6555.6
6639.3
32.3
31.7
2009
6590.6
6568.4
0.5
-1.1
2010
8414.5
8459.6
27.7
28.8
Үйлдвэрлэлийн аргаар тооцсон ДНБ оны үнээр 2010 онд 8 414.5 тэрбум.төг
болж өмнөх оноос 27.7 хувь, эцсийн ашиглалтын аргаар тооцсон ДНБ 8 459.6
тэрбум төг болж 28.8 хувиар өслөө. Тооцооны зөрүү 0.5 хувь байна
7
ДНБ-ий салбарын бүтэц, үйлдвэрлэлийн аргаар
9 000.0
8 000.0
Хөдөө аж ахуй
7 000.0
Үйлдвэрлэл
6 000.0
Үйлчилгээ
5 000.0
ÄÍÁ
4 000.0
3 000.0
2 000.0
1 000.0
4 027.6
6 555.6
6 590.6
4 956.6
19.2
17.9
18.4
33.6
32.5
47.2
49.6
2008
2009
3 041.4
19.8
34.9
17.7
45.3
41.2
40.9
2005
2006
2007
41.1
8 414.5
14.3
36.2
40.7
49.5
0.0
2010
Үйлдвэрлэлийн аргаар тооцсон ДНБ-ий үндсэн салбарын бүтцийг авч үзвэл
ХАА-н салбар 14.3 хувь, Үйлдвэрлэлийн салбар 36.2 хувь, үйлчилгээний
салбар 49.5 хувийг эзэлж байна. 2010 онд ХАА-н салбарын эзлэх хувийн жин
буурч, үйлдвэрлэлийн салбарын эзлэх хувийн жин нэмэгдэж, үйлчилгээний
салбарынх бараг өөрчлөлтгүй байна.
8
ДНБ-ий бүтэц, эцсийн ашиглалтын аргаар
2005
67.3
2006
58.5
2007
60.6
2008
70.0
2009
72.8
2010
67.0
55.2
46.9
47.8
54.9
58.0
53.4
11.3
10.5
11.9
14.5
14.2
13.0
0.8
1.1
1.0
0.7
0.6
0.7
37.5
35.6
38.0
43.0
34.5
40.6
27.9
33.0
34.5
35.8
29.0
32.4
9.6
2.5
3.7
7.3
5.5
8.2
0.0
0.0
-0.1
0.0
0.0
0.0
-4.8
5.9
1.3
-13.0
-7.3
-7.6
бараа, үйлчилгээний экспорт
58.8
59.0
58.6
53.3
50.4
54.4
бараа, үйлчилгээний импорт
63.6
53.0
57.3
66.3
57.7
62.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
1. Эцсийн хэрэглээ
өрхийн аж ахуйн хэрэглээ
төрийн удирдлагын байгууллагын
хэрэглээ
төрийн бус байгууллагын хэрэглээ
2. Нийт хуримтлал
үндсэн хөрөнгийн нийт хуримтлал
материаллаг эргэлтийн хөрөнгийн
үлдэгдлийн өөрчлөлт
үнэт зүйлсийн хуримтлал
3. Цэвэр экспорт
ДНБ
Эцсийн ашиглалтын аргаар тооцсон ДНБ-ий 2010 оны бүтцийг авч үзвэл эцсийн
хэрэглээ 67.0 хувь, нийт хуримтлал 40.6 хувь, цэвэр экспорт (-7.6) хувь болж,
өмнөх оныхоос эцсийн хэрэглээ 5.8 пункт, цэвэр экспорт 0.3 пунктээр тус тус
буурч, харин нийт хуримтлал 6.1 пунктээр өссөн байна.
9
ДНБ-ий бүтэц, орлогын аргаар
2005
ДНБ
Цалин, түүнтэй адилтгах орлого
2006 2007 2008 2009 2010
100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
23.4
21.4
22.5
25.7
30.7
25.2
7.2
6.7
5.8
5.7
7.1
5.8
Үйлдвэрлэл, импортын цэвэр татвар
13.6
17.6
20.9
19.5
15.3
21.0
Ашиг/холимог орлого, цэвэр
55.8
54.3
50.8
49.1
46.9
47.9
Үндсэн хөрөнгийн хэрэглээ
10
ДНБ-ий бодит өсөлт, хувиар
%
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
-2.0
10.2
7.3
2005
8.6
8.9
6.4
2006
2007
2008
-1.3
2009
2010
ДНБ өмнөх оныхоос 6.4 хувь өсөхөд уул уурхай, олборлох салбарын нэмэгдэл
өртөг 25.4 тэрбум төг буюу 3.6 хувь, боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарынх
14.3 тэрбум төг буюу 6.1 хувь, бөөний болон жижиглэн худалдаа, машин,
мотоциклийн засвар үйлчилгээний салбар 109.3 тэрбум төг буюу 39.3 хувь өссөн
нь голлон нөлөөллөө. Харин хөдөө аж ахуйн салбарын нэмэгдэл өртгийн хэмжээ
2010 онд өмнөх оныхоос 132.1 тэрбум төг буюу 16.6 хувиар буурлаа.
11
ДНБ-ий бодит өсөлт дэх салбаруудын оролцоо, 2010
ДНБ-ий бодит өсөлт, зах зээлийн үнээр
Бүтээгдэхүүний цэвэр татвар
Бөөний болон жижиглэн худалдаа
Тээвэр ба агуулахын үйл ажиллагаа
Уул уурхай, олборлолт
Боловсруулах үйлдвэрлэл
Мэргэжлийн, шинжлэх ухаан болон техникийн үйл ажиллагаа
Мэдээлэл, холбоо
Барилга
Хүний эрүүл мэнд ба нийгмийн үйл ажиллагаа
Урлаг, үзвэр, тоглоом наадам
Үйлчилгээний бусад үйл ажиллагаа
Захиргааны болон дэмжлэг үзүүлэх үйл ажиллагаа
Хөдөө аж ахуй
6.4
4.5
2.8
0.8
0.7
0.4
0.3
0.3
0.2
0.1
0.1
-0.1
-0.2
-3.4
12
Үндэсний нийт орлого
Үндэсний нийт орлого, оны үнээр, тэрбум.төг
ДНБ
Гадаад хүчин зүйлийн цэвэр орлого
Ажиллагчдын цалин, цэвэр
Хүлээн авсан цалин (+)
Төлсөн цалин (-)
Хөрөнгө оруулалтын орлого, цэвэр
хөрөнгө оруулалтын орлого (+)
хөрөнгө оруулалтын зардал (-)
ҮНО
2005 2006 2007 2008
2009
3041.4 4027.6 4956.6 6555.6 6590.6
-61.5 -50.3 -114.2
-202 -281.6
3.3
1.8
4.4
-19.2
-5.7
3.3
1.8
4.4
7.5
11.7
0
0
0
-26.7
-17.4
-64.8 -52.2 -118.6 -182.8 -275.9
9.4 18.7 58.2
11.9
23.3
-74.2 -70.8 -176.7 -194.6 -299.2
2979.9 3977.2 4842.5 6353.6 6309.1
2010
8414.5
-760.1
-39
22.4
-61.4
-721.1
19.8
-740.9
7654.4
2010%
2009
127.7
269.9
685.7
191.9
353.5
261.4
84.8
247.6
121.3
Үндэсний нийт орлого, 2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр
2005
ҮНО, тэрбум төг
2006
2007
2008
2009
2 979.9 3 260.4 3 556.2 3 841.8 3 746.5
2010
3 786.8
2010%
2009
101.1
13
Нэг хүнд ногдох, ДНБ, ҮНО
2005
2006
2007
2008
2009
2010
ДНБ, оны үнээр, мян.төг
1 193.8
1 561.9
1 895.5
2 465.1
2 432.3
3 050.6
ДНБ, 2005 оны зэрэгц. үнээр, мян.төг
1 193.8
1 280.4
1 392.0
1 490.6
1 444.3
1 509.2
900
900
1 123
920
1 436
1 054
1 835
1 110
1 842
1 094
2 051
1 014
ҮНО, оны үнээр, мян.төг
1 169.6
1 542.4
1 851.8
2 389.2
2 328.4
2 775.1
ҮНО, 2005 оны зэрэгц.үнээр, мян.төг
1 169.6
1 264.4
1 359.9
1 444.7
1 382.6
1 372.9
ҮНО, оны үнээр, ам.доллар
882
1 109
1 402
1 779
1 763
1 865
ҮНО, 2005 оны зэрэгц.үнээр, ам.доллар
882
909
1 030
1 076
1 047
923
ДНБ, оны үнээр, ам.доллар
ДНБ, 2005 оны зэрэгц.үнээр, ам.доллар
14
Макро-эдийн засгийн зарим үзүүлэлтүүд
Үзүүлэлтүүд
А. Бодит сектор
Хөрөнгө оруулалт (ДНБ-д эзлэх хувь)
Гадаадын хөрөнгө оруулалт (ДНБ-д
эзлэх хувь)
Б. Санхүүгийн сектор
Төсвийн орлого ДНБ-ий харьцаа
Төсвийн зарлага ДНБ-ий харьцаа
Төсвийн нийт тэнцэл ДНБ-ий харьцаа
В. Мөнгөний сектор
М2 (ДНБ-ий харьцаа)
Г. Гадаад сектор
Экспорт (ДНБ-д эзлэх хувь)
Импорт (ДНБ-д эзлэх хувь)
Цэвэр экспорт (ДНБ-д эзлэх хувь)
Д. Үнэ
Инфляцийн жилийн дундаж түвшин
ДНБ-ий дефляторын өсөлт
2005
2006
2007
2008
2009
2010
23.6
13.0
21.9
11.5
25.3
9.6
27.2
12.7
32.6
19.8
40.1
27.7
27.5
25.1
2.4
33.8
30.7
3.1
37.9
35.3
2.7
33.1
37.6
-4.5
30.3
35.5
-5.2
37.1
36.6
0.5
37.5
38.1
48.4
34.6
43.7
55.6
58.8
63.6
-4.8
59.4
53.5
6.0
59.6
58.3
1.3
54.0
67.2
-13.2
50.3
57.5
-7.3
54.7
62.4
-7.7
12.7
4.3
9.6
28.0
8.0
10.1
20.1
22.0
11.6
21.4
1.8
20.0
15
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
ДНБ, оны үнээр, тэрбум төг
2010
III
I-III
I
II
2 254.8 5 943.8 1 748.3 3 014.2
906.9
58.4
566.3
361.2
623.7
829.7
747.0 1 898.2
865.4 2 441.8
847.2 1 131.2
281.2
696.9
219.0
487.0
III
3 047.9
415.2
1 001.5
1 171.1
460.2
Өсөлт, хувиар, өмнөх оны мөн үеийнхээс (өссөн дүнгээр)
132.5
131.3
130.4
119.7
129.1
ДНБ
75.4
115.9
106.2
114.8
114.5
Хөдөө аж ахуй
163.9
148.5
151.0
120.9
126.3
Аж үйлдвэр, барилга
117.7
121.7
120.9
117.5
125.5
Үйлчилгээ
160.7
154.6
163.5
127.4
169.8
Бүтээгдэхүүний цэвэр
татвар
131.4
114.7
129.3
129.0
167.3
ДНБ
Хөдөө аж ахуй
Аж үйлдвэр, барилга
Үйлчилгээ
Бүтээгдэхүүний цэвэр
татвар
I
II
1 460.1 2 228.9
50.9
494.9
516.0
635.1
721.3
855.1
171.9
243.8
2011
I-III
7 810.4
1 039.9
2 454.9
3 149.5
1 166.1
16
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
ДНБ, 2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр, тэрбум төг
2010
ДНБ
Хөдөө аж ахуй
Аж үйлдвэр, барилга
Үйлчилгээ
Бүтээгдэхүүний цэвэр
татвар
2011
I
II
III
I-III
764.5 1 119.0 1 126.2 3 009.6
35.9 257.4 204.7 498.0
240.8 275.7 305.7 822.3
391.4 448.1 451.2 1 290.6
96.3
137.8
164.5
398.7
I
II
III
I-III
840.3 1 312.3 1 360.5 3 513.1
38.0
272.8
204.7
515.6
263.3
305.5
338.4
907.3
417.2
558.2
574.3 1 549.7
121.8
175.7
Өсөлт, хувиар, өмнөх оны мөн үеийнхээс (өссөн дүнгээр)
108.2 107.0 108.8
109.9
114.3
ДНБ
84.4
83.6
84.1
105.7
106.0
Хөдөө аж ахуй
110.1 107.1 108.5
109.3
110.1
Аж үйлдвэр, барилга
104.7
111.8 114.4
106.6
116.2
Үйлчилгээ
Бүтээгдэхүүний цэвэр
134.8 133.6 139.4
126.4
127.1
татвар
243.0
540.5
116.7
103.5
110.3
120.1
135.6
17
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
Улирлын ДНБ-ий өсөлт, бууралт, оны үнээр, хувиар
(өмнөх оны мөн үеэс)
32.5
31.3
30.4
29.1
27.7
31.4
19.7
0.5
-4.3
-3.7
2009 I 2009
I-II
2009
I-III
-6.1
2009 2010 I 2010
I-IV
I-II
2010
I-III
2010 2011* 2011* 2011*
I-IV
I
I-II
I-III
18
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
Улирлын ДНБ-ий бодит өсөлт, бууралт, хувиар
(өмнөх оны мөн үеийнхээс)
16.7
14.3
8.2
-2.3
-1.3
-1.9
7.0
9.9
8.8
6.4
-1.3
2009 2009 2009 2009 2010 2010 2010 2010 2011* 2011* 2011*
I
I-II
I-III
I-IV
I
I-II
I-III
I-IV
I
I-II
I-III
19
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
ДНБ-ий өсөлтөд нөлөөлсөн гол үзүүлэлтүүд:
ДНБ 2011 оны III улиралд:
оны үнээр 31.4% өсч, ӨОМҮ-ээс 1.0 пунктээр, 2005 оны
зэрэгцүүлэх үнээр 16.7% өсч, 7.9 пунктээр илүү байна. Үүнд:
- Малын тоо, малын ашиг шимийн бүтээгдэхүүний үнэ
-
Нүүрс олборлолт, тээвэрлэлт
-
Барилга угсралт, их засварын ажлын хэмжээ
-
Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн хэмжээ
-
Дотоод, гадаад худалдааны борлуулалтын хэмжээ
-
Дотоодын бараа, үйлчилгээний албан татварын орлого
-
Гадаад худалдааны татварын орлого
20
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
Зарим салбарын үндсэн үзүүлэлтүүд:
Мал аж ахуйн салбарын үндсэн үзүүлэлтүүд
сая тол.
2007
34.8
12.8
97.2
0.3
2008
40.3
12.8
91.0
1.6
2009
43.3
13.8
89.4
1.7
2010
44.0
7.4
69.8
10.3
2011*
32.7
12.7
97.7
0.7
0.8
7.0
4.1
8.1
4.0
11.3
23.4
8.4
2.2
8.4
7. Хүнсэнд хэрэглэсэн малын
оны эхний малд эзлэх хувь
20.1
20.2
26.1
19.0
25.6
8. Оны эцсийн мал
40.3
43.3
44.0
32.7
36.3
5.5
3.0
0.7
- 11.3
3.6
1. Оны эхний мал
2. бойжсон төл
3. Төл бойжилтын хувь
4. Том малын хорогдол
5. Том малын хорогдлын оны
эхний малд эзлэх хувь
6. Хүнсэнд хэрэглэсэн мал
9. Малын цэвэр өсөлт
21
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
Газар тариалан
Ургац хураалт
мян.тн
2007
Үр тариа
Төмс
Хүнсний ногоо
Бэлтгэсэн өвс
Бэлтгэсэн гар тэжээл
Бэлтгэсэн сүрэл
Хужир шүү
Жимс, жимсгэнэ
Уринш боловсруулалт
2008
114.8
212.9
114.5
134.8
76.4
78.9
933.1 1 009.8
35.4
27.6
8.5
0.3
50.5
0.9
0.5
0.5
146.8
235.6
2009
2010
2011*
391.7 355.1
427.1
151.2 168.0
182.9
78.0
90.6
82.3
912.3 1 137.3 1 162.3
28.0
32.7
43.8
9.0
8.3
8.3
47.0
48.0
48.0
0.3
0.6
0.6
261.2 276.5
297.8
2010 %
2009
90.7
111.1
105.5
124.7
116.8
91.6
102.2
185.9
105.8
2011*%
2010
120.3
108.9
110.1
102.2
133.9
100.0
100.0
100.0
107.7
22
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
Аж үйлдвэр
600.0
20.0
500.0
15.0
400.0
10.0
300.0
5.0
200.0
0.0
100.0
- 5.0
0.0
20
09
I
196.
62.6
89.2
Уул уурхай, олборлох
Цахилгаан, дулаан, усан хангамж
Боловсруулах аж үйлдвэр
АҮ-ийн салбарын өсөлт (өмнөх оны
- 6.4
мөн үеэс)
20
09
II
246.
42.4
117.
20
09
III
259.
37.4
114.
20
09
IV
296.
60.5
182.
20
10
I
225.
65.8
102.
20
10
II
259.
45.3
150.
20
10
III
307.
39.7
145.
20
10
IV
306.
63.7
162.
20
11
I
250.
67.4
104.
20
11
II
294.
50.4
169.
20
11
III
325.
39.6
169.
- 5.4
- 7.1
- 3.0
13.1
12.4
15.0
9.9
7.2
10.2
9.7
хувь
тэрбум төг
АҮ-ийн салбарын нийт үйлдвэрлэлт, 2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр
- 10.0
23
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
Барилга
БУ, БМҮ болон зарим БМ-ын импорт
тэрбум төг
сая ам.доллар
300.0
468.4
250.0
400.0
200.0
300.0
150.0
100.0
50.0
500.0
258.1
145.4 111.1
40.1 80.5
143.7
200.0
142.6
42.4 112.1
82.0 134.8
0.0
100.0
0.0
2009 I-IX
2010 I-IX
2011 I-IX
Барилга угсралт, засварын ажил
Төмрийн болон төмөрлөг бус эрдэс бодисоор хийсэн эдлэл үйлдвэрлэл
Үндсэн төмөрлөг, түүгээр хийсэн бүтээгдэхүүний импорт
Чулуу, гөлтгөнө, цементийн импорт
24
III. ДНБ-ий улирлын гүйцэтгэл
Тээвэр
Тээврийн салбарын орлого, шилжүүлсэн тн км
тэрбум
тэрбум төг 250.0
6.0
200.0
5.0
4.0
150.0
3.0
100.0
2.0
50.0
0.0
2009
I
Тээврийн орлого
73.8
Шилжүүлсэн тн.км 2.2
1.0
2009
II
100.
2.8
2009
III
149.
2.8
2009
IV
139.
2.9
2010
I
107.
2.6
2010
II
134.
3.2
2010
III
194.
4.1
2010
IV
168.
4.1
2011
I
141.
3.5
2011
II
184.
4.8
2011
III
226.
5.7
0.0
25
Макро-эдийн засгийн зарим үзүүлэлтүүд
Үзүүлэлтүүд
Санхүүгийн сектор
2009
2010
2009 I-IX
2010 I-IX
2011* I-IX
Төсвийн орлого ДНБ-ий харьцаа
30.3
37.1
29.2
34.6
40.5
Төсвийн зарлага ДНБ-ий харьцаа
35.5
36.6
36.5
35.0
37.5
Төсвийн нийт тэнцэл ДНБ-ий харьцаа
-5.2
0.5
-7.3
-0.3
3.0
43.7
55.6
58.2
64.8
77.6
Экспорт (ДНБ-д эзлэх хувь)
50.3
54.7
40.8
46.8
55.5
Импорт (ДНБ-д эзлэх хувь)
57.5
62.4
46.8
52.4
76.9
Цэвэр экспорт (ДНБ-д эзлэх хувь)
-7.3
-7.7
-6.0
-5.6
-21.4
ХҮУИ-ийн өөрчлөлт, оны эхнээс, %
4.2
13.0
2.1
8.3
5.9
ДНБ-ий дефляторын өсөлт , %
1.8
20.0
-1.8
19.8
12.6
Мөнгөний сектор
М2 (ДНБ-ий харьцаа)
Гадаад сектор
Үнэ
26
27