Transcript гадаад валютын бүртгэл

ГАДААД ВАЛЮТЫН
ХАНШИЙН БҮРТГЭЛ
түүний татварын нөлөөлөл
ТЕГ-ын сургалтын төвийн багш С.Оюунчимэг
2012 он
ГАДААД ВАЛЮТЫН БҮРТГЭЛ
ÍÁÁÎÓÑ 21 ÃÀÄÀÀÄ ÂÀËÞÒÛÍ ÕÀÍØÈÉÍ
ªªÐЧ˪ËÒÈÉÍ ÍªËªª-èéí ÒÎÉÌ
НББОУС
21
Гадаад
Валютын
Ханшийн
Өөрчлөлтийн Үр Нөлөө хэмээх стандартыг
НББОУС-ын зөвлөл 1993 онд хэвлэн нийтэлж
1998, 1999, 2003 онуудад хэд хэдэн удаа нэмж
өөрчилсөн. Энэ тайлбарт 2008 оны 12 дугаар
сарын 31 хүртэлх СТОУС-ын нэмэлт өөрчлөлтийг
багтаасан.
ÍÁÁÎÓÑ 21-èéí çîðèëãî
ÍÁÁÎÓÑ 21-èéí çîðèëãî íü ãàäààä âàëþòààðõ àæèë
ã¿éëãýý, ãàäààä ¿éë àæèëëàãààíû ñàíõ¿¿ãèéí
òàéëàíãèéí õºðâ¿¿ëýëò çýðýãò çîðèóëñàí íÿãòëàí
áîäîõ á¿ðòãýëèéí õàíäëàãûí òàëààð çààâàð ºãºõºä
îðøèíî.
ГАДААД ВАЛЮТЫН БҮРТГЭЛ
1. Тодорхойлолт
2. Гадаад валютын ажил гүйлгээний
анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт
3. Гадаад валютын ажил гүйлгээний
дараагийн хүлээн зөвшөөрөлт
4. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын
валют руу хөрвүүлэх нь
5. Гадаад валюттай холбоотой журам
аргачлал, заавар
Нэг. Тодорхойлолт
• - Аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагаагаа
явуулдаг эдийн засгийн анхдагч орчны
валютыг бүртгэлийн валют гэнэ.
• - Бүртгэлийн валютаас бусад төрлийн
валютыг гадаад валют гэнэ.
• - Толилуулгын валют гэж санхүүгийн
тайланг толилуулахад ашиглаж буй
валют юм.
Нэг. Тодорхойлолт
• - Ханшийн зөрүү гэдэг нь нэг валютын
нэгжийг өөр валютанд ялгаатай ханшаар
хөрвүүлснээс үүссэн зөрүү.
• - Хаалтын ханш гэдэг нь балансын
өдрийн спот ханш юм.
• - Спот ханш гэдэг нь валютыг шууд
солилцох ханш юм.
Нэг. Тодорхойлолт
• Ãàäààä âàëþòààðõ àæèë ã¿éëãýý: òîäîðõîé íýã
ãàäààä âàëþòààð õèéãäñýí, òºëáºð õèéãäýõ àæèë
ã¿éëãýý
• Ãàäààä ¿éë àæèëëàãàà: òàéëàãíàãч àæ àõóéí
íýãæèéí óëñ îðíîîñ ººð óëñ îðîíä ¿éë àæèëëàãààãàà
ýðõýëäýã îõèí êîìïàíè, õîëáîî, õàìòàðñàí ¿éëäâýð,
ñàëáàð
• Ãàäààäûí àæ àõóéí íýãæ: òàéëàãíàãч àæ àõóéí
íýãæèéí ¿éë àæèëëàãààíààñ ñàëàíãèä ãàäààä ¿éë
àæèëëàãàà
Хүлээн зөвшөөрөлт ба хэмжилт
Бүртгэлийн валют
НББОУС 21 д заасны дагуу бүх ажил
гүйлгээтэй холбогдон гарсан ханшны
зөрүүг бүртгэхдээ тайлант үеийн орлого
зардлаар хүлээн зөвшөөрөх нь зүйтэй гэж
заасан байдаг.
Санхүүгийн тайланг ерөнхийдөө тухайн
байгууллага нь оршин суугч болох улсын
валютаар хийгддэг.
Хоёр. Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний
анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт
• Гадаад валютаарх ажил гүйлгээг ажил
гүйлгээ гарсан өдрийн спот ханшийг
ашиглан анх хүлээн зөвшөөрнө.
Хүлээн зөвшөөрөлт ба хэмжилт
Бүртгэлийн валют
Санхүүгийн ажил гүйлгээ бусад валютаар
хийгдэх тохиолдол байдаг. Үүнд:
•Гадаад валютаар бараа ажил үйлчилгээг
худалдах, худалдан авах
•Төлөх эсвэл авах дүн гадаад валютаар
тогтоогдсон зээл
•Гадаад валютаар эсвэл гадаадад хийгдэх
хөрөнгө оруулалт
•Гадаад валютаар хөрөнгө худалдан авах
худалдах, өр төлбөр үүсгэх эсвэл
барагдуулах зэрэг ажил гүйлгээнүүд
хамаарагдана.
Хоёр. Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний
анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт
Валюттай холбоотой 2 төрлийн бүртгэл
байна.
I.
Гадаад валютаар гарсан ажил
гүйлгээг бүртгэх үед
II. Гадаад валютаар санхүүгийн
тайланг хөрвүүлэх
Хоёр. Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний
анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт
•
•
Гадаад валютын ажил гүйлгээг уг ажил
гүйлгээ гарсан өдрийн ханш буюу спот
ханшийг ашиглан анх хүлээн зөвшөөрнө.
Ажил гүйлгээ гарсан өдрийн гадаад валют
болон тайлангийн валютын хоорондох
ханшийг ашиглан гадаад валютаар гарсан
ажил гүйлгээг бүртгэлийн валютаар
бүртгэдэг.
Хоёр. Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний
анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт
• Жишээ нь : 2009 оны 12-р сарын 3-нд 800 ам.
доллараар бараа материал зээлээр худалдан
авсан.
Энэ өдрийн спот ханш 1ам.доллар = 1450 төгрөг
байсан гэвэл :
• Дт Бараа материал
1 160 000 / 800 $ x 1450 ₮ /
Кт Дансны өглөг
1 160 000
/ 800 $ x 1450 ₮ /
Гурав. Гадаад валютаарх ажил
гүйлгээний дараагийн хүлээн зөвшөөрөлт
• Гадаад валютаарх ажил гүйлгээ нь
тайлант хугацааны эцэст Санхүүгийн
байдлын тайланд тайлагнагдах ёстой
хөрөнгө өр төлбөрийг бий болгодог
тохиолдолд:
:
Гурав. Гадаад валютаарх ажил
гүйлгээний дараагийн хүлээн зөвшөөрөлт
• Мөнгөн зүйлсээрх хөрөнгө өр төлбөрийг
хаалтын ханшаар
• Мөнгөн бус зүйлсээрх хөрөнгө өр
төлбөрийг ажил гүйлгээ гарсан өдрийн
спот ханшаар
• Бодит үнэ цэнээр үнэлсэн мөнгөн бус
зүйлсийг үнэлгээ хийсэн өдрийн спот
ханшаар илэрхийлнэ.
Гурав. Гадаад валютаарх ажил
гүйлгээний дараагийн хүлээн зөвшөөрөлт
• Жишээ нь : 2009 оны 12-р сарын 3-нд үүссэн
800 $-ын (Тухайн өдрийн албан ханш 1$ =
1450₮ байсан)дансны өглөгийн
• 2009 оны 12-р сарын 31-ний өдрийн хаалтын
ханшаар хөрвүүлэн балансад тусгана.
Хаалтын ханш 1$ = 1420 ₮ байсан гэвэл:
• Дт Дансны өглөг / 30₮ х 800 $ /
24 000
Кт Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус
олз 24 000
Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг
толилуулгын валют руу хөрвүүлэх нь
• Аж ахуйн нэгж өөрийн санхүүгийн
тайлангаа ямар ч валютаар толилуулж
болно.
• Хэрэв аж ахуйн нэгжийн толилуулгын
валют бүртгэлийн валютаас нь өөр
байвал, тухайн аж ахуйн нэгж өөрийн үйл
ажиллагааны үр дүн, санхүүгийн байдлаа
толилуулгын валют руу хөрвүүлнэ.
Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын
валют руу хөрвүүлэх нь
Санхүүгийн тайланг хөрвүүлэх дараахь
тохиолдлууд байдаг.
1.Татан буугдах
2.Хуучин системээс шинэ системд шилжих
3.Валют хоорондын хөрвүүлэлт хийх
Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын
валют руу хөрвүүлэх нь
• Жишээ нь бүлэг (бүлэг гэдэг нь толгой
компани болон түүний бүх охин компани
юм) өөр өөр бүртгэлийн валюттай бие
даасан аж ахуйн нэгжүүдээс бүрдэж байвал,
аж ахуйн нэгж бүрийн үр дүн, санхүүгийн
байдлыг нэг ижил валютаар илэрхийлэх
хэрэгтэй бөгөөд ингэснээр нэгтгэсэн
санхүүгийн тайлан толилуулагдах болно.
Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын
валют руу хөрвүүлэх нь
• Аж ахуйн нэгжийн бүртгэлийн валютыг доорх
горимыг ашиглан толилуулгын валют руу
хөрвүүлнэ:
а) Балансад тусгасан хөрөнгө өр төлбөрийг
тухайн балансын өдрийн хаалтын ханшаар
б) Орлогын тайлан бүрийн орлого,зардлыг
ажил гүйлгээ гарсан өдрийн ханшаар
в) Ханшийн зөрүүгийн бүх дүнг өмчийн бие
даасан бүрэлдэхүүн хэсгээр хүлээн зөвшөөрнө.
/ Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн нөөц /
Санхүүгийн тайлангийн тодруулга
Санхүүгийн тайлангийн тодруулга хэсэгт ханшны
зөрүүг дараах байдлаар тодруулах ёстой.
•
Тайлант хугацааны цэвэр ашиг эсвэл алдагдалд
багтсан ханшны зөрүү
•
Тайлант хугацааны эхэн ба эцэс дэх ханшийн
зөрүү
•
Дансдын дүн тайлант хугацааны туршид үүссэн
ханшны зөрүү
•
Тайлант хугацааны дараа үүссэн валютын
ханшны зөрүү нь сан.тайлан хэрэглэгчдэд
шийдвэр гаргахад нөлөөлж байвал нэмэлт
тодруулга хийж өгөх
•
Өөр тайлагнах валют ашигласан шалтгаан гэх
мэт
Хүлээн зөвшөөрөлт ба хэмжилт
Бүртгэлийн валют
Гадаад валютаарх ажил гүйлгээ ба
байгууллагын үр дүн, санхүүгийн байдлыг өөр
валют руу хөрвүүлсэнээс үүссэн ханшны
зөрүүний олз, гарз нь татварт нөлөөлж болно.
Татварын нөлөөллийг НББОУС-12 дагуу
бүртгэнэ.
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал,
заавар
• САНГИЙН САЙДЫН ТУШААЛ
2000 оны 12 дугаар сарын 22- ны өдөр
Улаанбаатар хот
Дугаар 116
• Аж ахуйн нэгж, байгууллагын үйл ажиллагаанд мөрдөх нягтлан
бодох бүртгэлийн дансны жагсаалт, äàíñíû ¿ëãýðчèëñýí çààâàð
15.1 Ханшийн зөрүүг хүлээн зөвшөөрөх
Мөнгө болон мөнгөн зүйлсийн тооцоог тайлагнах үед тэдгээрийг анх
удаа бүртгэсэн үеийн эсвэл өмнөх үеийн санхүүгийн тайланд
тайлагнасан ханшаас ялгаатайгаар үүссэн ханшийн зөрүүг тайлант
жилийн орлого, зардлаар хүлээн зөвшөөрнө.
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал,
заавар
15.2 Ханшийн зөрүүгийн ангилал
Валютын
ханшийн
зөрүүгийн
ашиг,
алдагдлыг бодит ба бодит бус гэж ангилна.
15.3 Валютын ханшийн зөрүүг бүртгэх
Валютын харилцах данс болон кассын
үлдэгдэлд ногдох ханшийн зөрүүг бодит бус
ашиг, алдагдлаар тооцож бүртгэнэ.
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал,
заавар
Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн Дансны
авлага, өглөгийн үлдэгдэлд ногдох валютын
ханшийн зөрүүг бодит бус гэж ангилан
бүртгэнэ.
Жишээ нь: Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн
авлага,
өр
төлбөрийн
үлдэгдлийг
санхүүгийн тайлан гаргаж байгаа өдрийн
Монгол банкнаас зарласан албан ханшаар
төгрөгт шилжүүлэн валютын ханшийн
бодит бус зөрүүг тооцоолно.
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал,
заавар
Ашгийн дүнгээр:
Дт Мөнгө (Өглөг эсвэл Авлага )
Кт ВХЗБодит бус ашиг
Алдагдлын дүнгээр:
Дт ВХЗБодит бус алдагдал
Кт Мөнгө (Өглөг эсвэл Авлага)
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал,
заавар
Харин гадаад валютыг зах зээлийн
ханшаар худалдан борлуулах болон
гадаад
валютаар
илэрхийлэгдсэн
авлага, өглөгийн тооцоог барагдуулах
зэрэг
ажил
гүйлгээнээс
үүссэн
ханшийн
зөрүүг
бодит
ашиг,
алдагдлаар тооцож бүртгэнэ.
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал,
заавар
Жишээ нь: Гадаад валютаар үүссэн өр
төлбөрийн төлбөр хийх өдрийн гадаад
валютын албан ханш, гүйлгээ гарсан өдрийн
ханшнаас хэлбэлзсэн хэмжээгээр ханшийн
бодит зөрүү үүснэ.
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал,
заавар
Ханшийн зөрүүг бүртгэхдээ:
Ашиг олбол:
Дт Өглөг
Кт ГВХЗБодит ашиг
Алдагдал хүлээвэл:
Дт ГВХЗБодит алдагдал
Кт Өглөг
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал,
заавар
Сангийн сайдын 2012 оны 77 дугаар тушаалаар
батлагдсан санхүүгийн тайлангийн маягт, зааврыг
аж ахуйн нэгжийн санхүүгийн үйл ажиллагаанд
мөрдөх хугацааг Сангийн сайдын 2012 оны 9
дүгээр сарын 14-ний 185 дугаар тушаалаар 2013
оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдөр болгон өөрчилсөн
болно.
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар
2004 оны Монгол Улсын Сангийн
2012.03.28 Монгол Улсын Сангийн
Сайдын тушаал
Дугаар 248
Сайдын тушаал
Дугаар 77
17.3 Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн нөөц
Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн нөөц дансны эхний болон эцсийн үлдэгдэл, тайлант
хугацаанд гадаад үйл ажиллагааны хөрвүүлэлтээс, бүртгэлийн валютыг толилуулгын валют
руу хөрвүүлснээс үүссэн валютын хөрвүүлэлтийн зөрүүг тодруулна.
28.2 Үндсэн бус үйл ажиллагааны 19.2 Гадаад валютын ханшийн зөрүүний олз (гарз)
орлогод,
дараах
орлогууд Ашиг алдагдлаар хүлээн зөвшөөрсөн гадаад валютын
хамаарагдана.
зөрүүний олз гарзыг гадаад валютаарх мөнгөн
• Валютын ханшийн өөрчлөлтийн
хөрөнгийн үлдэгдэлд хийсэн ханшйн тэгшитгэл,
хэрэгжсэн ашиг (алдагдал)
эргэлтийн авлага, өр төлбөр, эргэлтийн бус авлага, өр
• Валютын ханшийн өөрчлөлтийн
төлбөртэй холбоотой үүссэн, валютын арилжаанаас
хэрэгжээгүй ашиг (алдагдал)
13. Гадаад валютаар
үүссэн ханшийн зөрүүний олз гарз гэж тодруулна.
илэрхийлэгдсэн өр, авлага,
23. Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн зөрүү
төлөгдөөгүй зээл, мөнгөн
ААН-ийн гадаад үйл ажиллагааг болон ААН-ийн
хөрөнгийн үлдэгдэлд хийгдсэн
санхүүгийн тайланг толилгуулгын валют руу
ханшийн тэгшитгэлийн олз гарз,
хөрвүүлснээс үүссэн ханшийн зөрүү
зарим мөнгөн бус зүйлсийн
валютын ханшийн зөрүүний ашиг /Орлогын дэлгэрэнгүй тайлангийн ТТДА-ийн доор
Бусад дэлгэрэнгүй орлогын хэсэгт харуулна./
алдагдлаар хүлээн зөвшөөрсөн
АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН
АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ
4.1.7.”гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн орлого/алдагдал/” гэж
гадаад валют худалдах болон гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн
авлага, өглөгийн тооцоог барагдуулах зэрэг ажил, гүйлгээнээс
үүссэн ханшийн зөрүүний ашиг/алдагдал/-ийг.
7.6.Гадаад валютаар олсон орлого, гарсан зардлыг төгрөгт
шилжүүлэхдээ Монголбанкнаас тогтоосон тухайн өдрийн
ханшийг үндэслэнэ.
8 дугаар зүйл. Үйл ажиллагааны орлого
8.1.10. гадаад валютын ханшны зөрүүгийн бодит орлого;
12 дугаар зүйл. Албан татвар ногдох орлогоос хасагдах зардал
12.1.8.гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн бодит алдагдал;
5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар
САНГИЙН САЙДЫН ТУШААЛ
Санхүүгийн болон орлогын албан татварын тайлангийн үзүүлэлт
хоорондын зөрүүг зохицуулах журам
2010 оны 05 дугаар сарын 25 -ны өдөр
Улаанбаатар хот Дугаар 121
САНХҮҮГИЙН БОЛОН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТАЙЛАНГИЙН
ҮЗҮҮЛЭЛТ ХООРОНДЫН ЗӨРҮҮГ ЗОХИЦУУЛАХ ТАЙЛАН
Санхүүгийн тайлангийн татварын өмнөх ашгийн
дүн
А
БАЙНГЫН ЗӨРҮҮ
1
Нэмэгдүүлэх утга
Дүн 2
Бууруулах утга
Дүн
1.1 Хасагдахгүй зардал:
2.1 Чөлөөлөгдөх орлого
- албан татвар төлөгчийн буруутай үйл
ажиллагааны улмаас төлсөн хүү, торгууль,
нөхөн төлбөр
Б
Байнгын зөрүүгээр зохицуулагдсан дүн (санхүүгийн тайлангийн татварын
өмнөх ашиг +А1-А2)
Б1 Татварын зардал (0-3000000,0 бол 10%, 3000000,0-аас дээш дүнгийн 25% +
300000,0 хувиар тооцно)
Б2 Нэмэх нь: Суутган тооцоололтоор төлөгдсөн татварын зардал
Б3 Тайлант үеийн татварын зардал
В
ТҮР ЗӨРҮҮ
3
Нэмэгдүүлэх утга
Дүн 4
Бууруулах утга
Дүн
3.1 Элэгдлийн зардал –
Санхүүгийн тайлангийн
3.2 Валютын ханшийн зөрүүгийн
бодит бус алдагдал
4.1
Элэгдлийн зардал –
Татварын тайлангийн
4.2 Валютын ханшийн
зөрүүгийн бодит бус
ашиг
3. “Санхүүгийн болон татварын тайлангийн үзүүлэлт хоорондын зөрүүг
зохицуулах журам”-д заасны дагуу үүсч буй түр зөрүүг ангилан
“Хойшлогдсон татварын өглөг, Хойшлогдсон татварын хөрөнгө” дансдаар
бүртгэнэ.
Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус алдагдал
Хасагдах түр зөрүү үүссэн үед:
Дт Орлогын албан татварын зардал
Дт Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
Кт Орлогын албан татварын өглөг
ххх
ххх
Хойшлогдсон татварын хөрөнгийг буцаах үед:
Дт Орлогын албан татварын зардал
ххх
Кт Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
ххх
ххх
3. “Санхүүгийн болон татварын тайлангийн үзүүлэлт хоорондын зөрүүг
зохицуулах журам”-д заасны дагуу үүсч буй түр зөрүүг ангилан
“Хойшлогдсон татварын өглөг, Хойшлогдсон татварын хөрөнгө” дансдаар
бүртгэнэ.
Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус ашиг
Татвар ногдох түр зөрүү үүссэн үед:
Дт Татварын зардал
Кт Хойшлогдсон татварын өглөг
Кт Орлогын албан татварын өглөг
Хойшлогдсон татварын өглөгийг буцаах үед:
Дт Хойшлогдсон татварын өглөг
Кт Орлогын албан татварын зардал
ххх
ххх
ххх
ххх
ххх
Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын
валют руу хөрвүүлэх нь
БОДЛОГО
2011.10.20-нд 5000.0 төгрөгийн Бараа материал худалдаж авсан.
2011.11.11-нд 4000.0 төгрөгийн өртөгтэй барааг 4000 доллараар
зээлээр борлуулсан.
1 Доллар=1200₮
2011.11.20-нд Хэрэглээний зардалд 200.0 төгрөг төлсөн.
2011.12.01-нд 1000 долларын авлагаа цуглуулсан. Валютын
ханш 1 доллар=1180₮
2011.12.31-нд хаалтын ханш 1210₮ байсан.
2012.04.10 нд 2000 долларын авлагаа цуглуулсан. Валютын
ханш 1 доллар=1240₮
2012.12.31 нд хаалтын ханш 1190 төгрөг
2013.07.20 нд үлдсэн авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1
доллар=1220₮
2011.10.20-нд 5000.0 төгрөгийн Бараа материал худалдаж
авсан.
Бараа материал
5000.0
Мөнгөн хөрөнгө
5000.0
2011.11.11-нд 4000.0 төгрөгийн өртөгтэй барааг 4000
доллараар зээлээр борлуулсан.
1 Доллар=1200₮
ББӨ
4000.0
Бараа материал
4000.0
Авлага /4000$*1200₮/
4800.0
Борлуулалтын орлого
4800.0
2011.11.20-нд Хэрэглээний зардалд 200.0 төгрөг төлсөн.
Бусад зардал
200.0
Мөнгөн хөрөнгө
200.0
2011.12.01-нд 1000 долларын авлагаа цуглуулсан. Валютын
ханш 1 доллар=1180₮
Мөнгөн хөрөнгө (1000*1180₮)
ВХЗБодит гарз (1000*20₮)
Авлага (1000*1200₮)
1180.0
20.0
1200.0
2011.12.31-нд хаалтын ханш 1210₮ байсан.
Авлага (3000*10) 30.0
ВХЗБодит бус олз
30.0
2011.12.31
Санхүүгийн тайлан
Татварын тайлан
Борлуулалтын орлого 4800.0
Борлуулалтын орлого
ББӨ
(4000.0)
ББӨ
Бусад зардал
(200.0)
Бусад зардал
ВХЗБодит гарз
(20.0)
ВХЗБодит гарз
ВХБодит бус олз
30.0
ТТӨАшиг
610.0
ТНоОрлого
4800.0
(4000.0)
(200.0)
(20.0)
580.0
ТТӨА*10%=Татварын зардал
ТНоО*10%=Татварын өглөг
Журналын бичилт:
ОАТ зардал
61.0
ОАТ өглөг
58.0
ХТӨглөг
3.0
Баланс
УХ Өр төлбөр:
ХТӨглөг
3.0
610.000
Санхүүгийн тайлангийн татварын өмнөх ашгийн
дүн
А
БАЙНГЫН ЗӨРҮҮ
1
Нэмэгдүүлэх утга
1.1
Хасагдахгүй зардал:
2.1 Чөлөөлөгдөх орлого
- албан татвар төлөгчийн буруутай үйл
ажиллагааны улмаас төлсөн хүү, торгууль,
нөхөн төлбөр
Байнгын зөрүүгээр зохицуулагдсан дүн (санхүүгийн тайлангийн
татварын өмнөх ашиг +А1-А2)
Татварын зардал (0-3000000,0 бол 10%, 3000000,0-аас дээш дүнгийн 25% +
300000,0 хувиар тооцно)
Нэмэх нь: Суутган тооцоололтоор төлөгдсөн татварын зардал
Тайлант үеийн татварын зардал
ТҮР ЗӨРҮҮ
Нэмэгдүүлэх утга
Дүн 4
Бууруулах утга
Б
Б1
Б2
Б3
В
3
Дүн 2
3.1
Элэгдлийн зардал –
Санхүүгийн тайлангийн
4.1
3.2
Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит
бус алдагдал
4.2
Бууруулах утга
Дүн
610.000
61.000
Дүн
Элэгдлийн зардал –
Татварын тайлангийн
Валютын ханшийн
зөрүүгийн бодит бус
ашиг
30.0
В3
Нийт дүн (3.1+3.2+3.3)
0
В4
Нийт дүн
(3.1+3.2+3.3)
Татвар
ногдуулах
орлогын дүн
5. Нийтлэг хувь хэмжээгээр татвар ногдуулах
орлого
(Б + В3– В4)
30.000
ОАТатварын
өглөг/Кт
580.000
5.1 Нэмэх нь: Сайн дурын даатгалын хэтрэлт
2. Хасах нь: Шилжүүлэх алдагдлын дүн
6. Татвар ногдуулах орлогын дүн (5+5.1-5.2)
7. Ногдуулсан татвар
(0-3000000,0 бол 10%, 3000000,0-аас дээш
дүнгийн 25% + 300000,0)
580.000
58.000
8.Хөнгөлөгдөх татварын дүн
ААНОАТ-ын хуулийн .... заалтын дагуу
ААНОАТ-ын хуулийн .... заалтын дагуу
9. Тусгайлсан хувь хэмжээгээр татвар
ногдуулах орлого, ногдох татвар
9.1 татварын хувь ......
9.2 татварын хувь ......
10. Нийт дүн (Татвар ногдуулах орлого
6+9), (Төлбөл зохих татвар 7-8+9)
Дт
Кт
11. Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
12. Хойшлогдсон татварын өглөг
3.000
2012.04.10 нд 2000 долларын авлагаа цуглуулсан. Валютын
ханш 1 доллар=1240₮
Мөнгөн хөрөнгө (2000*1240₮)
ВХЗБодит олз (2000*30₮)
Авлага (2000*1210₮)
2480.0
60.0
2420.0
Буцаагдах бичилт:
ХТӨглөг
2.0
Татварын өглөг
2.0
Баланс
Хөрөнгө
Өр төлбөр
ХТӨглөг
1.0
2012.12.31 нд хаалтын ханш 1190 төгрөг
ВХЗБодит бус гарз
Авлага
20.0
(1000*10) 20.0
2012.12.31
Санхүүгийн тайлан
Татварын тайлан
Борлуулалтын орлого 4800.0
Борлуулалтын орлого 4800.0
ББӨ
(4000.0)
ББӨ
(4000.0)
Бусад зардал
ВХБодит олз
ВХБодит бус гарз
ТТӨАшиг
(200.0)
60.0
(20.0)
640.0
Бусад зардал
ВХБодит олз
ТНоОрлого
(200.0)
60.0
660.0
ТТӨА*10%=Татварын зардал
ТНоО*10%=Татварын өглөг
Журналын бичилт: ОАТ зардал
64.0
ХТХөрөнгө
2.0
ОАТ өглөг
66.0
Дт ХТӨглөг
1.0
Кт ХТХөрөнгө
Баланс
ББХөрөнгө
ХТХөрөнгө
1.0
1.0
2013.07.20- нд үлдсэн авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1
доллар=1220₮
Мөнгөн хөрөнгө (1000*1220₮) 1220.0
ВХЗБодит олз (1000*30₮)
Авлага (1000*1190₮)
30.0
1190.0
2013.12.31
Санхүүгийн тайлан
Татварын тайлан
Борлуулалтын орлого 4800.0
Борлуулалтын орлого 4800.0
ББӨ
(4000.0)
ББӨ
(4000.0)
Бусад зардал
ВХБодит олз
ТТӨАшиг
(200.0)
30.0
630.0
ТТӨА*10%=Татварын зардал
Журналын бичилт: ОАТ зардал
Бусад зардал
ВХБодит олз
ТНоОрлого
(200.0)
30.0
630.0
ТНоО*10%=Татварын өглөг
63.0
ОАТ өглөг
63.0
Хэрэгжээгүй дүнгээр:
Орлогын татварын зардал
1.0
Хойшлогдсон татварын хөрөнгийн хасагдуулга 1.0
Буцаалт бичилт
Хойшлогдсон татварын хөрөнгийн хасагдуулга 1.0
Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
1.0
Баланс
ХТХөрөнгө
0
Өр төлбөр:
ХТӨглөг
0
Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
• Хойшлогдсон татварын хөрөнгөнд
хасагдах
түр
зөрүү
болон
ашиглагдаагүй татварын алдагдлыг
дараагийн үе рүү шилжүүлэхтэй
холбоотойгоор ирээдүйн тайлант үед
нөхөгдөх орлогын албан татварын
дүн хамаарна.
• ХТХ-ийг НББОУС-12 Орлогын албан
татвар-ын дагуу тооцож бүртгэнэ.
Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
• Аж ахуйн нэгж нь хасагдах түр
зөрүүг
ашиглаж
болохуйц
хэмжээний татвар ногдох ашиг
олох магадлалтай байгаа үед л
ХТХ-ийг хүлээн зөвшөөрнө.
• Аж ахуйн нэгж нь тайлангийн өдөр
бүрээр хүлээн зөвшөөрөөгүй ХТХийг дахин авч үзнэ.
Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
• Аж
ахуйн
нэгж
нь
хүлээн
зөвшөөрөөгүй хойшлогдсон татварын
хөрөнгийг нөхөх боломж олгохуйц
татвар ногдох ашиг ирээдүйн тайлант
үед олох нь тодорхой байгаа үед
өмнөх хүлээн зөвшөөрөөгүй ХТХийг хүлээн зөвшөөрнө.
Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
• Хэрэв ХТХ-ийн бүх эсвэл зарим
өгөөжийг
ашиглах
хангалттай
хэмжээний татвар ногдуулах орлого
олох
магадлалгүй
бол
тэр
хэмжээгээр ХТХ-ийн дансны үнийг
бууруулна.
• Энэхүү бууралтыг хангалттай
хэмжээний
татвар
ногдуулах
орлого олох магадлалтай болсон
үед буцаана.
Анхаарал
хандуулсанд
баярлалаа
2012.12.31 нд хаалтын ханш 1190 төгрөг
ВХЗБодит бус гарз
Авлага
(1210-1190=20)
20.0
(1000*20) 20.0
2012.12.31
Санхүүгийн тайлан
Татварын тайлан
Борлуулалтын орлого 4800.0
Борлуулалтын орлого 4800.0
ББӨ
(4000.0)
ББӨ
(4000.0)
Бусад зардал
ВХБодит олз
ВХБодит бус гарз
ТТӨАшиг
(200.0)
60.0
(20.0)
640.0
Бусад зардал
ВХБодит олз
ТНоОрлого
(200.0)
60.0
660.0
ТТӨА*10%=Татварын зардал
ТНоО*10%=Татварын өглөг
Журналын бичилт: ОАТ зардал
64.0
ХТХөрөнгө
2.0
ОАТ өглөг
66.0
Баланс
Өр төлбөр:
ХТХөрөнгө
2.0
ХТӨглөг
1.0
2012.12.31 нд хаалтын ханш 1190 төгрөг
ХТӨглөг 20.0
ХТХөрөнгө
2013.07.20 нд үлдсэн авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1
доллар=1220₮
Мөнгөн хөрөнгө (1000*1220₮) 1220.0
ВХЗБодит олз (1000*20₮)
Авлага (1000*1200₮)
20.0
1200.0
2012.12.31
Санхүүгийн тайлан
Татварын тайлан
Борлуулалтын орлого 4800.0
Борлуулалтын орлого 4800.0
ББӨ
(4000.0)
ББӨ
(4000.0)
Бусад зардал
ВХБодит олз
ТТӨАшиг
(200.0)
20.0
620.0
Бусад зардал
ВХБодит олз
ТНоОрлого
(200.0)
20.0
620.0
ТТӨА*10%=Татварын зардал
ТНоО*10%=Татварын өглөг
Журналын бичилт: ОАТ зардал
62.0
ОАТ өглөг
62.0
ОАТ зардал
1.0
ХТ Хөрөнгө
1.0
Баланс
Өр төлбөр:
ХТХөрөнгө
0
ХТӨглөг
0
Анхаарал
хандуулсанд
баярлалаа