Transcript Breast.ppt
МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ Сүүний булчирхайн морфологи 1 • Сүүний булчирхай үүслээрээ хэлбэрээ арьсны хөлсний боловч, гүйцэтгэх нь гарал өөрчилсөн булчирхай үүрэг, үйл ажиллагааны хувьд эмэгтэй нөхөн үржихүйн эрхтэнд хамаардаг. Энэ булчирхай нярайг амьдрах нь эхийн төрсний сүүгээр нөхцөлийг үүрэгтэй байдаг. дараа тэжээж бүрдүүлэх Хөгжил: • Эмэгтэй ба эрэгтэй хүүхдийн үүсвэр бүрэлдэх явц нь ижил. Хэдий нярайн сүүний булчирхай гүйцэд хөгжөөгүй боловч шүүрлийн үйл явц эхний долоо хоногт ажиглагдах ба цаашид эрэгтэй хүүхдэд үйл ажиллагаа нь бүр мөсөн зогсож, харин эмэгтэй хүүхдэд бэлгийн бойжилтын үе хүртэл тайван байдалд орно. Цаашид хүүхэд насанд булчирхайн сүүний замууд ургах явц аль аль, хүйсэнд явагдана. Хөгжил: • Бэлгийн бойжилтын үеэс булчирхайн хөгжлийн явц нь эрс ялгаатай болно. Эрэгтэй хүүхдэд сүүний замуудын үүсэл удааширч, цаашид зогсоно. гуурсуудын Эмэгтэй хөгжил хүүхдэд түргэсч, булчирхайлаг анхны сарын мөчлөг үзэгдэхэд сүүний замуудын төгсгөлийн хэсгүүд нь мөчлөгтэйгээр өөрчлөгдөнө. Бүтэц: • Бие гүйцсэн эмэгтэйд сүүний булчирхай нь 15-20 хөвсгөр, холбогч ба өөхний эсүүдээр тусгаарлагдсан тусдаа булчирхайнуудаас /хэлтэр/ тогтоно. • Энэ булчирхай нь бүтцээрээ нийлмэл цулцанлаг, шүүрлээ апокрин байдлаар ялгаруулагч булчирхай юм. Булчирхайн цоргууд нь цаашид өргөсч, сүүний синус болох ба энд цулцанд үүссэн сүү хадгалагдан нөөцлөгдөнө. • Сүүний синусэд олон тооны салбарлаж хоорондоо холбогдсон цоргууд цутгана. Эдгээр цоргууд нь лактаци буюу сүү ялгартал сохор гуурс буюу цулцангийн сүүн замаар төгсдөг. • Цулцангийн сүүн замууд нь цаашид салбарлан олон тооны цулцанг үүсгэдэг. • Сүүний синусууд нь ахин нарийсч, цорго болон хөхний товчны оройд нээгдэнэ. • Хөхний товч нь арьсны зузаарсан хэсэг бөгөөд түүний эпидермис нь хүчтэй нөсөөжсөн байдаг. • Хучуур эдийн суурин давхарга руу олон тооны салбарласан капсултай мэдрэлийн төгсгөл хөхлөгт давхаргаас түрж орно. • Мэдрэхүйн мэдрэлийн төгсгөл их байдаг нь хөхөх явцад мэдрэлийн төгсгөлүүд цочирч, рефлексийн замаар сүү ялгарна. Сарын мөчлөгийн үед бие гүйцсэн эмэгтэйн сүүний булчирхайд явагдах өөрчлөлт: • Төгсгөлийн хэсгүүдийн ургалт овуляци болохоос нилээд хэдэн хоногийн өмнөөс эхэлж 20 дахь хоног хүртэл үргэлжилдэг. • 22-23 хоногоос ургалт зогсох ба цулцангууд нь сарын мөчлөгийн эхний өдөр хүртэл урвуу хөгжилд орно. • 9-10 хоногоос цулцангууд ахин ургаж эхлэх боловч эсүүдэд шүүрлийн шинж тэмдэг ажиглагдахгүй. Насны өөрчлөлт: • Охидод бэлгийн бойжилтоос эхлэн сүүний булчирхай нь эрчимтэй хөгждөг. • Сарын мөчлөгийн үеүдэд шүүрлийн идэвхжил овуляцийн үед идэвхжиж, гуужилтын үед багасдаг. • Өндгөвчийн даавруудын ялгаралт зогсож, цэвэршилт эхлэх эсвэл хөнгөлөлтийн дараа сүүний булчирхай нь урвуу хөгжилд ордог Сүүний булчирхайн үйл зүйн зохицуулалт: • Эмэгтэйн нэгэн биеийн хөгжлийн бэлгийн бойжилтын үед эстроген ялгаралт ихэссэнтэй холбоотойгоор сарын мөчлөг тогтож, хоёрдогч бэлгийн шинж тэмдэг бүрэлддэг. • Сүүний булчирхай нь зөвхөн жирэмсний явцад гүйцэд ялгаран хөгждөг. • Үйл ажиллагаа бүхий сүүний булчирхай нь хоёр үндсэн даавраар зохицуулагдана. Сүүний булчирхайн үйл зүйн зохицуулалт: • Өнчин тархины пролактин нь лактоцитын үйл ажилалагааг тэтгэж сүүний нийлэгжилтийг идэвхжүүлнэ. • Нейрогипофизын окситоцин даавар нь цулцанд байгаа сүүний ялгаралтыг /гадагшлах явц/ хангана. • Өнчин тархины пролактины ялгаралт нь гипоталамусын тиролиберинээр тэтгэгдэх бөгөөд гипоталамусын товгорын медиобазал бөөмөөс ялгарах допаминээр дарангуйлагдана. • Допамин нь өнчин тархины лактотропоцитэд шууд нөлөөлдөг. Анхаарал тавьсанд баярлалаа!