Transcript دريافت فايل بصورت PPT

‫باسمه تعالی‬
‫بهره وری در راه آهن‬
‫وتعیین شاخصها‬
‫محسن اعتماد‪-‬آبان ‪1392‬‬
‫‪1‬‬
‫بدالیل زیرحمل ونقل ریلی نسبت به سایر حمل ونقل ها مزیت رقابتی دارد‪:‬‬
‫•صرفه جوئي هاي اقتصادي در مصرف سوخت‬
‫•پائین بودن استهالك ناوگان‬
‫•كاهش آلودگي هاي زیست محیطي‬
‫•حجم جابجایي‬
‫•ایمني باال‬
‫‪2‬‬
‫بهره وری ‪:‬‬
‫*استفاده صحیح از منابع و امکانات موجود‬
‫*استفاده از مدیریت زمان‬
‫*اصالح فرآیندها‬
‫*حذف کارهای موازی‬
‫* و ابتکار‬
‫**اگرفقط به همین تعریف بهره وری توجه کرده وبرنامه ریزی شود‪،‬‬
‫گامهای بسارمهمی دردستیابی به بهره وری برداشته خواهدشد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫حداکثر استفاده از منابع فیزیکی‬
‫بکارگیری سرمایه انسانی‬
‫استغاده ازروشهای علمی وفن آوری‬
‫اطالعات‬
‫‪4‬‬
‫بهبود بهره وری‬
‫‪‬کاهش هزینه ها‬
‫‪ ‬رشد وتوسعه‬
‫‪‬افزایش درآمد‬
‫‪ ‬افزایش سطح کیفیت‬
‫ مشتريها‬‫‪ -‬شهروندان‬
‫كاالها‬
‫خدمات‬
‫فرآيند‬
‫باز خور‬
‫بهره وري درقالب يك سيستم‬
‫‪5‬‬
‫منابع انساني‬
‫سرمايه‬
‫انرژي‬
‫مواد‬
‫اطالعات‬
‫مدیریت بهره وری ‪:‬‬
‫مدیران عالوه بر وظایف مرسوم خود (برنامه ریزی‪ ،‬کنترل‪ ،‬نظارت‪ ،‬هدایت و‬
‫هماهنگی) ‪ ،‬از دیدگاهی دیگر ‪ 2‬وظیفه مهم دارند‪ ،‬یکی رسیدگی به امورجاری و دوم‬
‫‪ ،‬بهبود وضعیت موجود‪.‬‬
‫مدیریت بهره وری ارتباط مستقیم با وظیفه دوم دارد‪.‬لذا هر چه رسیدگی به امور‬
‫جاری وقت بیشتری از مدیران ارشد سلب نماید به همان نسبت سازمان شانس‬
‫رقابت پذیری و داشتن فردایی بهتر را به واسطه عدم اعمال مدیریت بهره وری از‬
‫دست خواد داد‪.‬‬
‫لذا مدیریت بهره وری اعمال نوعی مدیریت است که بتواند اندیشه ‪ ،‬تفکر‪ ،‬باور و‬
‫پرداختن به مساله بهبود را کنار وظایف جاری فراهم آورد‪ .‬لذا برنامه ریزی‪ ،‬اجرا‪،‬‬
‫هدایت و هماهنگی برنامه های بهبود را مدیریت بهره وری گویند‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫اصول مدیریت بهره وری ‪:‬‬
‫‪ -1‬تالشهای افزایش بهره وری باید همه جانبه و توسط تمام کارکنان انجام شود‪.‬‬
‫‪ -2‬کوشش های افزایش بهره وری باید دائم و مستمر باشد‪.‬‬
‫‪ -3‬برنامه های افزایش بهره وری باید از حمایت کامل ‪ ،‬فعاالنه و مشهود و مشارکت‬
‫مدیران تمام سطوح به ویژه مدیران رده باال برخوردار باشد‪.‬‬
‫‪ -4‬در برنامه های افزایش بهره وری باید از جزء جزء دانش و خالقیت هر چه بیشتر‬
‫کارکنان بدون درنظر گرفتن سمت آنها بهره برداری گردد‪.‬‬
‫‪ -5‬سازمان باید بتواند شاخص های کمی سطوح بهره وری هر قسمت یا واحد را شناسایی‬
‫کند‪.‬‬
‫‪ -6‬مدیران باید قادر باشند اهداف محسوس بهره وری برای کلیه بخش ها ی سازمان مشخص نموده و حمایت‬
‫و تایید افراد مافوق و نیز پذیرش و تعهد افراد زیر دست و‬
‫‪7‬‬
‫همکاران خود را جلب نمایند‪.‬‬
‫بعنوان نمونه ‪ .‬بهره وري در منابع انساني‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪8‬‬
‫آیاتعداد نیروي انساني متناسب با نياز است؟‬
‫آيا توزيع نیروي انساني بهينه است؟‬
‫– نسبت بین نیروهاي عملیاتی و ستادی‬
‫– تعيین تکليف نیروهاي فاقد انگیزه و کارآيي‬
‫آيا ساعات کار موظف رعايت مي شود؟‬
‫آيا مبلغ اضافه کاري و کارانه هر فرد بر اساس کارکرد واقعي تعيین مي شود؟‬
‫آيا از اهرم هاي تشويق مالي براي افزايش بهره وري در سيستم سود مي بريد؟‬
‫آيا پرسنل احساس مي کنند که دريافتي آنها به میزان تالش آنها بستگي دارد؟‬
‫ً‬
‫و باالخره آيا اصال مي دانيد مجموع دريافتي هر فرد در ماه چقدر است؟‬
‫ازدریافتی پرسنل عملیاتی پیمانکارکه حساسترین امور را بعهده دارند‪،‬مطلعید؟‬
‫بعنوان نمونه ‪ .‬بهره وري در منابع تجهیزاتي‬
‫• از چند درصد ظرفيت ماشین آالت استفاده مي کنيم؟‬
‫– واگنها چطور؟‬
‫– دیزلهاچطور؟‬
‫– ظرفیت خط چطور؟‬
‫‪9‬‬
‫خط مش ي بهره وري‬
‫• *احیاء وگسترش و استمرار تشکيل کميته بهره وري در همه مناطق راه آهن‪.‬‬
‫• *بهره وري از ظرفيت هاي بال استفاده در مناطق راه آهن‪.‬‬
‫• *اخذمشاورجهت تعیین شاخصهای تخصص ی ادارات کل راه آهن واندازه‬
‫گیری آن ‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫مراحل ایجاد چرخه بهره وری‬
‫مرحله صفر‪ :‬تهیه مقدمات آماری الزم شامل‪:‬‬
‫‪ -1‬آشنایی با روش محاسبه بهره وری‬
‫‪ -2‬استخراج و آماده کردن اطالعات‬
‫مرحله اول‪ :‬انجام محاسبات الزم شامل‪:‬‬
‫‪ -1‬محاسبه ارقام عوامل ( نهاده ها – ستاده ها)‬
‫‪ -2‬تعیین و محاسبه شاخص های بهره وری‬
‫مرحله دوم‪ :‬تجزیه و تحلیل شاخص های بهره وری شامل‪:‬‬
‫‪-‬‬
‫تجزیه و تحلیل روند شاخص بهره وری در مقایسه با استانداردها‬
‫‪11‬‬
‫مرحله سوم و چهارم‪:‬‬
‫برنامه ریزی و اجرای برنامه های بهبود بهره وری شامل ‪:‬‬
‫‪ -1‬آموزش و افزایش آگاهی کلیه کارکنان‬
‫‪ -2‬مشارکت کارکنان‬
‫‪ -3‬تشکیل تیمهای گروهی ارتقاء بهره وری (هسته های کیفیت)‬
‫‪ -4‬ارائه برنامه های بهبود بهره وری و اولویت بندی آنها‬
‫‪ -5‬طراحی ساختار مناسب برای اجرای برنامه های بهبود بهره وری‬
‫‪ -6‬اجرا و کنترل برنامه های بهبود بهره وری‬
‫‪ -7‬تسهیم مزایای حاصل از بهره وری‬
‫‪12‬‬
‫برنامه های بهبود بهره وری‪:‬‬
‫بعض ی از برنامه های بهبود بهره وری را می توان به صورت ذیل طبقه بندی‬
‫نمود‪:‬‬
‫‪ -1‬کارگروهی ‪( :‬دایره های کیفیت)‬
‫‪ -2‬روش ها ‪ :‬روش نظام پیشنهادات کارکنان (ایجاد روشهای جدید کار)‬
‫‪ -3‬مکانیزاسیون‬
‫‪ -4‬انگیزه ها‬
‫‪ -5‬آموزش‬
‫‪13‬‬
‫شرح وظايف كميته بهره وري‬
‫‪ -1‬تهيه و تدوين اهداف‪ ،‬استراتژي ها‪ ،‬سياست ها و اقدامات اجرايي مرتبط با و‬
‫‪ 2‬تهيه و تدوين شاخص هاي ارزيابي بهره وري‬
‫بهره وري‬
‫‪ 3‬پايش و تجزيه و تحليل عملكرد واحدهاي اجرايي بصورت ماهانه و مستمر‪.‬‬
‫‪ 4‬تهيه گزارش عملكرد ماهانه بهره وري و پيشنهاد برنامه هاي بهبود‪.‬‬
‫‪ 5‬اطالع رساني و آموزش موضوعات و محورهاي مرتبط با امر بهره وري بصورت فراگیر‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫ساختار سازمانی کمیته راهبری بهره وری‬
‫کارگروه تخصص ی بهره وری‬
‫مدیر پروژه‬
‫دبیر‬
‫مشاور تدوین شاخصهای بهره‬
‫وری‬
‫گروه اصالح فرآیندها‬
‫گروه اطالع رسانی‬
‫و آموزش‬
‫گروه تدوین‬
‫دستورالعملها‬
‫نظام مشارکت‬
‫کارکنان‬
‫گروه خبرگان‬
‫کمیته های بهره وری ستاد‬
‫کمیته های بهره وری صف‬
‫‪15‬‬
‫مشاور اندازه‬
‫گیری میزان‬
‫بهره وری‬
‫‪16‬‬
‫احصاء فرایندها‬
‫شروع‬
‫بررس ی رسالت‪ ،‬اهداف‪ ،‬و شرح وظایف سازمان‬
‫شناسایی کامل واحد ها بر اساس ساختار سازمانی‬
‫تفکیک واحدها عملیاتی و ستادی‬
‫تعیین فرایندهای اختصاص ی‪،‬عمومي و مشترك‬
‫تعیین زیر فرایندهای اختصاص ی‪،‬عمومي و مشترك‬
‫‪16‬‬
‫پایان‬
‫شاخصهای بهره وری راه آهن‪:‬‬
‫‪ -1‬شاخصهای بهره وری ادارات کل براساس ماموریت‬
‫‪-1‬شاخصای بهره وری راه آهن براساس ‪uic‬‬
‫‪17‬‬
‫‪-1‬شاخص بهره وری براساس ماموریت ادارات کل راه آهن‪:‬‬
‫برای تعیین شاخص بهره وری ادارات کل راه آهن براساس نوع ماموریتشان‬
‫راهکارهای زیر پیشنهاد می شود‪:‬‬
‫‪ -1‬تعیین وبکارگیری مشاور جهت آنالیز فعالیتها‪ -‬تحلیل فرآیندها‪-‬تعیین قمیت تمام شده‬
‫نوع خدمت اداره کل مربوطه ودرنهایت تعیین شاخصها‪.‬‬
‫‪-2‬فرهنگ سازی بهره وری درستاد ونواحی ازمدیران ارشد به سمت پایین هرم سازمان‬
‫‪-3‬اختصاص میزان مشخص بهره وری برای دستیابی ادارات کل ستادی ونواحی بعنوان‬
‫یک ماموریت مهم ‪.‬‬
‫‪ -4‬ارزیابی نواحی وستاد براساس شاخصهای بهره وری‪.‬‬
‫‪ -5‬ایجاد انگیزش های الزم برای مشارکت تمامی سطوح کارکنان راه آهن ومشاهده‬
‫فیدبک مناسب ‪.‬‬
‫‪ -6‬احیاء کمیته های بهره وری درنواحی زیرنظر کارگروه تخصصی بهره وری‪.‬‬
‫‪-7‬ارائه آموزشهای الزم وکافی توسط مشاور به کمیته های بهره وری ‪.‬‬
‫‪-8‬اندازه گیری واعالم میزان بهره وری نواحی وستاد درپریودهای شش ماهه‪.‬‬
‫‪-9‬اختصاص بهره وری به پرسنل راه آهن براساس بهره وری کسب شده ‪.‬‬
‫‪ -10‬تهیه فرمول اختصاص بهره وری بانگاه دستیابی به شاخصهای بهره وری شده ‪،‬‬
‫عدالت ‪ ،‬رعایت وزن آیتم های محوری (باری –مسافری)‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫شاخصهای بهره وری براساس ‪: uic‬‬
‫‪-1‬بهره وري خطوط‬
‫تن كیلومتر بار حمل شده‪ +‬نفر كیلومتر حمل شده‬
‫=‬
‫طول خطوط ریلي‬
‫شاخص بهره وري خط نشان دهنده بهره وري استفاده از خطوط ریلي مي باشد ‪.‬باال بودن این شاخص‬
‫نشان مي دهد كه به ازاي هر واحد خط ایجاد شده چه میزان بار و مسافر حمل ونقل گردیده است ‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫طول خطوط ریلي‬
‫‪ -2‬توزیع خطوط ریلي در كشور =‬
‫مساحت كشور‬
‫این پارا متر نشان دهنده تراكم خطوط در سطح كشور است ؛باال بودن‬
‫این شاخص نشان میدهد كه در كشور خطوط ریلي توزیع باالیي دارد‪.‬‬
‫ایران درمیان کشورهای ‪ uic‬رتیه مناسب ندارد ‪.‬باازای هار صادکیلومترمرب‬
‫حدود ‪ 480‬متر ریل دارددرحالیکه اوکراین نه برابر و رومانی پاانزده برابار‬
‫بیشترند‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫‪ -3‬بهره وري واگنهاي باري‬
‫= تن كیلومتر حمل شده‬
‫تعداد واگن هاي باري‬
‫این پارامتر بیانگر عملكرد واگنهاي باري است كه بیاانگر ایان مطلاس اسات كاه‬
‫بطور متوسط هر واگن باري چه میزان تن كیلومتر بارحمل نماوده اسات كاه هار‬
‫چه این رقم بیشتر گردد نشانگر این است كه كارایي در واگنهااي بااري راه آهان‬
‫كشور بیشتر است‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫‪.‬‬
‫‪ -4‬بهره وري واگنهاي مسافر بري‬
‫= نفر كیلومتر حمل شده‬
‫تعداد واگنهاي مسافربري‬
‫این پارامتر نشان می دهدكه به طور متوسط هر واگن مسافري چه تعداد مسافر جابجا میكند‪.‬هرچه رقم این‬
‫شاخص بیشتر باشد نشان دهنده این مطلس است كه بهره وري واگنهاي مسافري نسبت به تعدادواگنهاي مسافري‬
‫زیاد است و استفاده بهینه از واگنها صورت میگیرد‪.‬وضعیت ایران درمیان کشورها خوس است وتمایل مردم به‬
‫استفاده ازقطار را نشان می دهد‪.‬‬
‫‪22‬‬
‫‪ -5‬بهره وری حمل‬
‫=‬
‫واحد حمل‬
‫تعداد لكوموتیو‬
‫بیانگر این مطلس است كه هر لكوموتیو موجود چه میزان بار و مسافر جابجا میكند‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫‪ -6‬بهره وري نفر كیلومتر‬
‫=‬
‫نفر كیلومتر حمل شده‬
‫طول خطوط ریلي‬
‫هاار چااه ایاان شاااخص بیشااتر باشااد‬
‫نشان دهنده اهمیت و مطلوس باودن‬
‫سفر با راه آهن در كشور است‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫‪ -7‬بهره وری توزیع لكوموتیو‬
‫= تعداد لكوموتیو‬
‫طول خطوط ریلي‬
‫این شاخص نشانگر این است كه در هر كیلومتر خطوط ریلي چه تعداد لكوموتیو‬
‫وجود دارد هر چه این میزان بیشتر باشد یعني استفاده بهینه از خطوط ریلي‬
‫صورت میگیرد‪.‬‬
‫‪25‬‬
‫‪ -8‬بهره وری توزیع بار‬
‫تن كیلومتر بار حمل شده‬
‫=‬
‫طول خطوط ریلي‬
‫این شاخص بیانگر این مطلس است كه به ازاي هر كیلومتر خط‬
‫ریلي چه میزان تن كیلومتر بار حمل شده است‪.‬‬
‫‪26‬‬
‫‪ -9‬بهره وری توزی واگنهاي مسافري‬
‫=‬
‫تعداد واگنهاي مسافري‬
‫طول خطوط ریلي‬
‫هرچه مقدار این شاخص بیشتر باشد یعني تعداد واگنهاي مساافري بیشاتري نسابت باه خطاوط ریلاي‬
‫استفاده میشود نشانگر تقاضاي بیشتر مردم نسبت به مسافرت با قطار است‪.‬ایران درهرصدکیلومتر‬
‫‪ 18‬واگن مسافری دارد‬
‫‪27‬‬
‫‪ -10‬بهره وری توزی واگنهاي باري‬
‫= تعداد واگنهاي باري‬
‫طول خطوط ریلي‬
‫هر چه این شاخص بیشتر باشد نشانه وضعیت مطلوب عملكرد حمل و نقل باري در راه آهن كشور است‪.‬‬
‫‪28‬‬
‫الزامات مدیریت بهره وری‪:‬‬
‫*آموزش مدیران ارشد‬
‫* قراردادن اولویت مدیران بعنوان یک الزام باالدستی‬
‫*استفاده ازابزارنوین مدیریت ازقبیل‪:‬‬
‫‪ -1‬سیستم اطالعات مدیریت ‪MIS‬‬
‫‪-2‬سیستم مدیریت دانش ‪KM‬‬
‫‪ -3‬سیستم کنترل پروژه‬
‫‪-4‬مدیریت زمان‬
‫‪-5‬مدیریت زنجیره تامین‬
‫‪-6‬مدیریت بحران‬
‫‪-7‬مهندسی ارزش‬
‫‪29‬‬
‫‪30‬‬
‫بخشی ازراهکارهای افزایش بهره وری ‪:‬‬
‫‪ -1‬افزایش سرعت قطارها‬
‫‪ -2‬کاهش توقف قطارها‬
‫‪-3‬کاهش تاخیر قطارها‬
‫‪-4‬افزایش ضریس اشغال صندلی‬
‫‪-5‬تعیین قیمت تمام شده‬
‫‪-6‬افزایش مدت سیر روزانه واگنهای باری‬
‫‪ -7‬کنترل زمان مسدودی‬
‫‪ -8‬بتونی کردن سوزنها‬
‫‪-9‬افزایش سرعت روی سوزنها‬
‫‪-10‬استفاده ازعایق های شیمیایی‬
‫‪-11‬برنامه ای کردن قطارهای باری‬
‫‪-12‬کاهش مدت زمان رسیدن قطارهای باری به مقصد‬
‫‪-13‬دوسره کردن بار قطارهای باری‬
‫‪-14‬کاهش زمان بین تعمیرات اساسی واگنها‬
‫‪31‬‬
‫‪ -15‬واگذاری ظرفیتهای بالاستفاده مخابراتی‬
‫‪-16‬بازنگری مقررات سیروحرکت‬
‫‪ -17‬تعیین شاخصهای ارزیابی مدیران‬
‫‪-18‬بازنگری درفرآیند انتصابات‬
‫‪-19‬استفاده از فن آوری اطالعات‬
‫‪-20‬افزایش انگیزه درکارکنان‬
‫‪-21‬احیاء نظام مشارکت کارکنان‬
‫‪-22‬احیاء پرداخت کارانه بافرمول متناسس با تامین اهداف راه آهن‬
‫‪-23‬تامین هزینه های جاری وسرمایه ای ازمحل درآمد نواحی‬
‫‪-24‬افزایش کیفیت و کمیت دوره های آموزش تخصصی پرسنل‬
‫‪-25‬ایجاد سازوکارمناسس استخدام باتوجه به نیازهای آتی راه آهن‬
‫‪-26‬بازاریابی ‪.‬افزایش جذس بار وکاال‬
‫‪-27‬تبیین برنامه های راه آهن بصورت محوری‬
‫‪-28‬تامین اعتبارات راه آهن توسط نواحی‬
‫‪-29‬ارتباط با دانشگاه ومراکز علمی وتخصصی‬
‫‪-30‬تقویت بخش خصوصی‬
‫‪-31‬استفاده ازفن آوری های نوین کنترلی وارتباطی‬
‫‪ -32‬نظارت مستمر بر سیر قطارها وردیابی توقفها‬
‫‪-33‬بازنگری درتعرفه های حمل بارجهت رقابت با جاده‬
‫‪-34‬رفع مشکالت ترخیص کاال وگمرک‬
‫باتشکرازتوجه شما ‪:‬‬
‫محسن اعتماد – معاون فنی اداره کل راه آهن شمالشرق‬
‫‪[email protected]‬‬
‫تماس‪:‬‬
‫‪09123732540‬‬
‫‪0231-3331014‬‬
‫‪0273-3302603‬‬
‫‪32‬‬
‫‪:‬تلفکس‬
‫‪:‬تلفکس‬