Transcript HÜQUQI MÜHIT

Vətəndaş Cəmiyyəti
Təşkilatlarının
Davamlılıq İndeksi 2011
Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatları Davamlılıq İndeksi nədir?
•
•
•
-
Davamlılıq İndeksi üzrə hesabat vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı məsələlərini əhatə edir
İndeks son 15 il ərzində 29 ölkədə hesablanır və Avropa və Avrasiyanın bəzi öıkələrini
əhatə edir
Qiymətləndirmə 7 ballıq şakala üzrə “davamlılıq yüksəlib” və “tənəzzül edib”
amplitudasında aşağıdakı göstəriciləri təhlil edir
Hüquqi Mühit
- İctimai məlumatlandırma
Təşkilati bacarıqlar
- İnfrastruktur
Maliyyə İmkanları
- Xidmətlərin təchizatı
İctimai imic
2
VCT Dİ – 2011 Ekspertlərin qiymətləndirilməsi
• Şəki-Zaqatala regionu və Bakıda QHT, media, donor
təşkilatı nümayəndələrindən ibarət ekspertlərin
qiymətləndirməsi.
3
7 kateqoriya üzrə qiymətləndirmə
•
-
Hüquqi mühit
Qeydiyyat,
Fəaliyyətin hüquqi çərçivələri
Adminstrativ maneələr və dövlətin müdaxiləsi
Yerli hüquqi bacarıq
Vergi güzəştləri
Gəlirlərin əldə olunması
4
QHT-ÜMUMİ DAVAMLILIQ
•
•
•
•
•
Son 5 ildə iqtisadi yüksəliş, ÜDM-in
artımından QHT-lər yararlanmayıb
Ölkədə qeydə alınan 2725 QHT yalnız
1350-si rəsmi fəaliyyət göstərir
1000 QHT qeydiyyatsız fəaliyyət göstərir
QHT-lər 24 müxtəlif sahə üzrə fəaliyyət
göstərirlər
QHT-lərin fəaliyyətindən 1,9 milyon nəfər
faydalanıb və QHT-lər öz işlərinə 250 min
könüllü cəlb ediblər – mənbə, QHT Dəstək
Şurası
6
HÜQUQI MÜHIT
-Qeydiyyat
• 2009-cu ildə 162, 2010-cu ildə 124, 2011-ci ildə
103 QHT qeydiyyatdan keçib
• Qeyri-kommersiya gurumu olan QHT-lərin
qeydiyyatı 140 iş gününə başa gəlir (bəzi QHTlərin hesablamalarına görə)
• 2011-ci ildə Ədliyyə Nazirliyi əlavə sənədlər məsələn, siyasi mənsubiyyətlə bağlı məlumatlar,
icra hakimiyyəti orqanlarında və ya QHT
Dəstək Şurasından zəmanət məktubunun təqdim
edilməsini istəyib
• 2010-cu ildə iki beynəlxalq QHT fəaliyyətini
dayandırıb:
- ABŞ-ın Milli Demokratiya İnsitutun (MDİ)
- Norveç İnsan Haqları Evi
• Müsbət hadisə - QHT-lərin məcburi audit
keçməli olan tşkilatların siyahısından
çıxarılması
HÜQUQİ MÜHİT
Dövlət Müdaxiləsi
•
•
•
Qanunvericilikdə rəsmi şəxslərin QHT-lərin işinə müdaxilə etməsi ilə bağlı məhdudiyyətlər
əks olunmayıb
Regional QHT-lər tədbir keçirtmək üçün bir çox hallarda icra orqanlarından icazə almalıdır
QHT-lər yerli icra orqanlarından asılı olduğları üçün daha çox sosial, təhsil, gənclərlə iş,
ekologiya və s. sahələrdə fəaliyyət göstrərirlər, amma siyasi və insan haqları sahələrindən
uzaq olmağa çalışır
Vergi
•
•
•
QHT-lər qrant və xeyriyyəçilik fəaliyyət üçün vergi ödəmirlər
Mal və xidmətlərin satışından gelir vergisi ödənilir
Sosial sərmayələr vergidən azad edilməyib
Qanunvericilik təşəbbüsü
2011-QHT Dəstək Şurası
• “Sosial xidmət” -sosial layihələrin həyata keçirilməsi (30 dekabr, 2011-ci ildə
qəbul olunub)
• “İctimai iştirakçılıq” –milli proqramların həyata keçirilməsi və onlara ictimai
nəzarət işində QHT-lərin iştirakına əsas verəcək
• “Peşə Birlikləri” –peşə birliklərinin fəaliyyət tənzimlənməsi
• “Korporativ Sosial Məsuliyyət”-KSM-in nə olduğunu izah edir və biznes
gurumlarına QHT-lərlə əməkdaşlıq ələməyi tövsiyə edir
10
TƏŞKİLATI BACARIQLAR
•
•
•
•
•
•
•
Hökümət icma və dəstək qruplarına mane olur
Bəzi QHT-lər sosial mediadan istifadə etməyə
başlayıblar
QHT-lər idarəetmə ve strateji planlaşdırma işində
çatışmazlıklar malikdilər
QHT-lərin çoxu praktikada vəzifə bölgüsünü
yerinə getirmirlər
Daimi əsaslarla işləyən işçilər azlıq təşkil edir
2010-cu ildə 3979 nəfər daimi, 3031 nəfər
müveqqəti çalışıb
İri şəhərlərdə QHT-lər ofis, texniki avadanliqlar
və İnternetə malikdirlər, amma regionlarda QHTlərin çoxunun ofisi yoxdur və ya tam yararlı deyil
MALİYYƏ İMKANLARI
-Büdcə (2009-2011)
• 2011-ci ildə 29 mln manat (təqribən 37 mln dollar) 2,05
mln manatı Dövlət Dəstək Şurası yerdə qalan isə xarici
donor təșkilatlarının ayırmalarıdır
• 2010-cu ildə 30 mln manat (təqribən 38 mln dollar) 2,1
mln manatını QHT Dəstək Şurası verib
• 2009-cu ildə 20 mln manat (təqribən 25,5 mln dollar)
2,06 manat QHT Dəstək Şurası verib
• QHT-lər daha çox donor təșkilatlarının qrantlarından və
xeyriyyə fondlarının əvəzsiz yardımlarından faydalanır
Açıq Cəmiyyət İnstitutu – Soros Fondu
• Açıq Cəmiyyət İnstitutu – Soros Fondu qrant
proqramlarını dayandırıb
• 2010-cu ildə fond layihələrə 2,8 mln dollar ayırıb
• 2011-ci ildə fond 600 min dollar məbləğ ayırıb
• 2012-ci ildə yalnız şəffaflıq üzrə bir proqram fəaliyyət
göstərir
Maliyyə imkanları
Ümumi büdcə
QHT Dəstək Şurası
MALİYYƏ İMKANLARI
Maliyyə mənbələri
•
•
•
•
Qrantlar QHT-lərin büdcəsinin əhəmiyyətli hissəsini təșkil edir
Biznes qurumları QHT-lərlə əməkdaşlığa can atmır
Azərbaycanda imzalanan neft müqavilələrinə əsasən, neft şirkətləri gəlirlərin 4-5 faizini sosial
sərmayəyə ayırmalıdırlar
Üzvlük haqları və ianələr ya yox dərəcəssində, ya da cüzi həcmdədi
Hökumətin QHT-lərə ayırdığı vəsaitlər məhduddur, amma“Sosial xidmət haqqında” qanun QHTlərin hökumət layihələrində iştirak imkanını artırmalıdır
Maliyyə hesabatları
• 2011-ci ildə 1350 QHT hesabatı verib
• 2010-cu ildə QHT-lərin cəmi 1/3-i bu hesabatı vermişdi
• QHT-lərdə daimi əsaslarla ișləyən mühasibatlar yoxdur
• Regiondakı QHT-lər hesabatlarını göndərməkdə çətinlik çəkirlər, bəzən hesabatı 4-5 dəfə
göndərməli olduqlarını qeyd edirlər.
İCTİMAİ MƏLUMATLANDIRMA
•
•
•
•
Hökumət QHT-lərlə əməkdașlığa ehtiyatla yanașır
QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Șurasının 8/11 üzvündən QHT
nümayəndələridir
QHT təmsilçiləri
 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında
KİV-in İnkișafına Dövlət Dəstəyi Fondunun
Müșahidə Șurası
 Azərbaycan Respublikasının Məcburi
Köçkünlərin Sosial İnkișaf Fondunun Müșahidə
Șurası
 Dövlət Komissiyası
 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında
yaradılmıș YUNESKO üzrə Azərbaycanın Milli
Komissiyası
 Əfv Məsələləri Komissiyası
 Təhsil üzrə Komissiya
 Sahibkarlar Șurası
 Heraldika Șurasının ișində də iștirak edirlər.
Qanun layihələri:
 “İnformasiya əldə etmək haqqında”
 “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında”
 “Damazlıq heyvandarlıq haqqında”
 “Arıçılıq haqqında”
 “Atçılıq haqqında” hazırlanmıșdır.
XİDMƏTLƏRİN TƏCHİZATI
•
•
•
•
QHT-lər öz fəaliyyətlərində donor
təșkilatlarının prioritetlərinə üstünlük
verirlər.
İqtisadi fəaliyyətdən gəlirlər azdı
Az sayda ödənișli xidmətlər təklif edə
bilirlər: mühasibatlıq, kompüter təlimləri və
ya xarici dillər kursları
“Sosial xidmət haqqında” qanun əlil, yetim,
insan alveri qurbanları, yașlılar və sairə
sosial xidmətlər göstərməyə imkan
verəcək.
İNFRASTRUKTUR
Resurs mərkəzləri
•
Bir sıra iri regional mərkəzlərdə resurs mərkəzləri fəaliyyət
göstərir, onlar yerli QHT-lərə ofis və avadanlıqlarını təklif
edirlər, onlara hüquqi yardın göstərirlər
•
Bəzi yerli QHT-lər resurs mərkəzlərini iș keyfiyyətindən șikayət
edirlər
-Treninqlər
•
Fandreyzinq, menecment, mühasibatlıq, qeydiyyat məsələləri
üzrə treniqlər keçirilir
•
QHT-lərin bilik və bacarıqlarının artılması sahəsində
təlimçilərin sayı azdı
-Koalisiyalar
•
17 koalisiya və şəbəkədə 1262 QHT birləşib
•
Ən fəal koalisiyalar Mədən Sənayesində Șəffafflıq
•
Təșəbbüsü, QHT Milli Forumu, QHT Əməkdașlıq Alyansı və
İnsan Alverinə qarșı QHT Koalisiyalar
•
Region QHT-ləri çox nadir hallarda koalisiyalarda birləșirlər
-Əməkdașlıq
•
Yerli biznes QHT-lərlə ișləməyə həvəs göstərmirlər
•
Korporativ Sosial Məsuliyyət strategiyasına malik olan bir sıra
banklar, mobil operator və neft șirkətləri QHT-lərlə əməkdașlıq
edirlər
•
QHT-hökumət əməkdașlığı dövlət qurumlarınının mövqeyinə
görə dəyişir
İCTİMAİ İMİC
•
•
•
•
•
Çap mediası, İnternet televiziya kanalları QHT-lərin ișini
fəal șəkildə ișıqlandırır.
Dövlət qurumları və biznes sektorunun QHT-ləri qavrama
səviyyəsi așağı olaraq qalır.
Yerli icra orqanları QHT-lərin xaricdən maliyyələșməsinə
diqqət çəkirlər onların işinə məhdudiyyət qoyulur
2011-ci ilin fevralında Sahibkarlığın və Bazar
İqtisadiyyatına yardım Fondu QHT Dəstək Şurasının
sifarişi ilə hazırladığı “QHT-lərin məsuliyyət xartiyası”nı
təqdim etdi
Xartiyanın imzalanmasında məqsəd:
 iș prinsiplərini inkişaf etmək
 onların tətbiqi siyasəti və praktikasını
müəyyənləșdirmək və konkretləșdirmək,
 daxili və xarici hesabatı hazırlamaq
 maraqlı tərəflərlə qarșılıqlı münasibətləri
möhkəmləndirmək
 beynəlxalq təcrübəsini nəzərə almaq və
təșkilatların məhsuldarlığını artırmaqdır.
Hesabatla www.cesd.az saytında tanış ola bilərsiniz
Təşəkkür edirik !
19