Transcript 4.4 รศ.สมพร อิศวิลานนท์

การประชุมเวทีขา้ วไทยปี 2555 ครงที
ั้ ่ 10 ว ันที่ 1 มิถน
ุ ายน 2555 ณ อาคาร 50 ปี มหาวิทยาล ัยเกษตรศาสตร์
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น
การก้าวไปสูต
1
สถาบ ันคล ังสมองของชาติ
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ี น
ความเป็นมาของประชาคมเศรษฐกิจอาเซย
2541
เริม
่ ใชเ้ ขต
ี น
ลงทุนอาเซย
(AIA)
จ ัดทา
แผนปฏิบ ัติการ
ฮานอยเพือ
่
ั ัศน์
บรรลุวส
ิ ยท
ี น
อาเซย
2542
ก ัมพูชา
เข้าร่วมเป็น
ิ
สมาชก
ี นมี
อาเซย
ิ ครบ
สมาชก
10 ประเทศ
2510
2527
ก่อตงั้
สมาคม
ASEAN มี
ิ 5
สมาชก
ประเทศ
บรูไน
เข้าร่วม
เป็น
ิ
สมาชก
2545
2535
2538
บรรลุ
ข้อตกลง
การเป็น
เขต
การค้าเสรี
ี น
อาเซย
(AFTA)
2546
เกิดแนวคิด เกิดปฏิญญา
บาหลีเพือ
่ ไปสู่
การจ ัดตงั้
ประชาคม
ประชาคม
ี น
อาเซย
เศรษฐกิจ
(ASEAN
ี น
อาเซย
(AEC) ในการ Community)
ประชุมสุดยอด
ี น ครงที
อาเซย
ั้ ่
8 ณ ก ัมพูชา
ที่มา :ปรับปรุ งจากข้ อมูลที่ปรากฎใน www.dtn.moc.go.th (กรมเจรจาการค้ าระหว่ าง
ประเทศ) และ www.asean.org ,
เกิดกรอบตก
ลงการค้าและ
บริการ(AFAS)
เกิดเขตการ
ี น
ลงทุนอาเซย
(AIA)
เวียดนามเข้า
ร่วมเป็น
ิ
สมาชก
18ปี
2550
เกิดปฎิญญา
Cebuเพือ
่ จ ัดตงั้
ประชาคม
ี น
เศรษฐกิจอาเซย
(AEC)และเร่งการ
เป็นประชาคม
ี นจากปี
อาเซย
2563 มาเป็น
2558
2539
เกิด
ความ
ร่วมมือ
ด้าน
อุตสาหกร
รมของ
ี น
อาเซย
(AICO)
2553
2540
กาหนด
ั ัศน์ให้
วิสยท
เป็นกลุม
่ ทีม
่ ี
ความมนคง
่ั
ทางเศรษฐกิจ
ลาว
และพม๋าเข้า
ิ
เป็นสมาชก
2558
เป็น
ประเทศ
ี นเดิม ประชาคม
อาเซย
ลดภาษีเป็น เศรษฐกิจ
ี น
อาเซย
0%
ไปสู่
(AEC)
ประชาคม
เศรษฐกิจ
ี น(AEC)
อาเซย
2
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ี น 2015 (2558)
ประชาคมอาเซย
(ASEAN Community)
ี น
กฎบัตรอาเซย
(ASEAN Charter
ประชาคม
ความมั่นคง
ี น
อาเซย
(ASC)
ประชาคม
เศรษฐกิจ
ี น
อาเซย
(AEC)
ประชาคม
สงั คมวัฒนธรรม
ี น
อาเซย
(ASCC)
ทีม
่ า:ASEAN Economic Community FactBook
เป้าหมายของการรวมกลุม
่
โดยจะมีตลาดและฐานการผลิตร่วมกัน(Single
Market and Production Base) และจะมีการ
ิ ค ้า บริการ การลงทุน เงินทุน และ
เคลือ
่ นย ้ายสน
แรงงานฝี มืออย่างเสรี
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ี น (ASEAN Economic Community: AEC)
ประชาคมอาเซย
เป็นตลาดและฐานการผลิตร่วม
สร้างเสริมขีดความสามารถแข่งข ัน
ิ ค ้าเคลือ
สน
่ นย ้ายได ้อย่างเสรี
e-ASEAN(พาณิชย์-electronic
ทาธุรกิจบริการได ้อย่างเสรี
ลงทุนได ้อย่างเสรี
นโยบายภาษี
นโยบายการแข่งขัน
แรงงานฝี มือไปทางานได ้
อย่างเสรี
เงินทุนเคลือ
่ นย ้ายได ้อย่าง
เสรีมากขึน
้
AEC 2515
การพ ัฒนาเศรษฐกิจอย่างเสมอภาค
ิ ธิทรัพย์สน
ิ ทางปั ญญา
สท
การคุ ้มครองผู ้บริโภค
การพัฒนาโครงสร ้างพืน
้ ฐาน
การบูรณาการเข้าก ับเศรษฐกิจโลก
่ งว่างการพัฒนาระหว่าง
ลดชอ
ิ เก่า-ใหม่
สมาชก
ทาข ้อตกลง FTAs กับประเทศ
ี น เชน
่ ASEAN+3
นอกอาเซย
สนับสนุนการพัฒนา SMEs
ขยายความร่วมมือทางเศรษฐกิจ
กับประชาคมเศรษฐกิจต่างๆ
ทีม
่ า:ASEAN Economic Community FactBook
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น
การก้าวไปสูต
ี นรวมทัง้ สน
ิ ค ้าข ้าว เริม
การเปิ ดตลาดเสรีอาเซย
่ มาตัง้ แต่ 1 มกราคม
2553 เป็ นการปูทางไปสู่ AEC ในปี 2558
การเปิ ดเสรีในการค้าจะทาให้ตลาดการค้าข้าว
ี นรวมก ันเป็นตลาดเดียว
อาเซย
มีประชากร 595 ล้านคนและ
มีขนาดของ GDP 1.5 ล้านล้าน US$
5
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ี น
ความตกลงในการเปิ ดตลาดข้าวของแต่ละประเทศในอาเซย
ิ อาเซย
ี นเดิมทีพ
● กลุม
่ ประเทศสมาชก
่ ร ้อมลด
ิ ค ้าข ้าวเป็ น 0%
ภาษีสน
ในวันที่ 1 ม.ค.
2553 ได ้แก่ ไทย สงิ คโปร์ บรูไน
ิ เดิมทีไ่ ด ้ทยอยลดภาษีข ้าวลง
● กลุม
่ ประเทศสมาชก
แต่ยังไม่เป็ นศูนย์ ได ้แก่
ี ลดจาก 40% มาเป็ น 20% ในปี 2553
มาเลเซย
ี ลดจาก 30% มาเป็ น 25% ในปี 2558
อินโดนีเซย
์ ะลดจาก 40% เป็ น 35% ในปี 2558?
ฟิ ลป
ิ ปิ นสจ
ิ ใหม่(CLMV) ในปี 2558
●กลุม
่ สมาชก
เวียดนามจะลดจาก 20% เป็ น 0%
ลาว เขมร พม่า จะลดจาก 5% เป็ น 0%
ิ ค ้าข ้าวจะไม่อยูใ่ นสน
ิ ค ้าทีน
แต่สน
่ ามาเจรจา
ี น+ 3 (จีน ญีป
ภายใต ้ทวิภาคีอาเซย
่ น
ุ่ เกาหลี)
6
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
จานวนประชากร การผลิต และการบริโภค
ี นและของโลก ปี 2554
ข้าวของอาเซย
ภูมภ
ิ าค
จานวนประชากร
(ล้านคน)1/
ี
เอเซย
ปริมาณการบริโภค
(ล้านต ัน)2/
ปริมาณการผลิต
(ล้านต ัน)2/
ปริมาณ
ปริมาณ
ร ้อยละ
ร ้อยละ
3,755.87
385.92
86.19
404.65
89.28
1550.67
1610.60
151.34
132.59
33.80
29.61
151.63
139.75
33.46
30.83
594.60
101.99
22.78
113.27
24.99
ตะว ันออกกลาง
276.90
7.67
1.71
2.11
0.47
อเมริกา
891.10
23.62
5.28
26.04
5.75
สหภาพยุโรป
520.20
3.06
0.68
2.03
0.45
โซเวียตยูเนีย
่ นเดิม
284.80
1.40
0.31
1.26
0.28
แอฟริกา
989.50
25.45
5.68
15.88
3.50
0.68
0.15
1.16
0.27
447.80
100.00
ี ตะว ันออก
-เอเซย
ี ใต้
-เอเซย
ี ตะว ันออกเฉียงใต้
-เอเซย
อืน
่ ๆ
84.60
รวม
6,838.20
ทีม
่ า : 1/ World Food Statistic and Kyushu University, Faculty of Agriculture
2/ Grain : World Markets and Trade , Mach 2012 USDA
453.22 100.00
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
่ ออกข้าวสาค ัญของอาเซย
ี น
ประเทศผูส
้ ง
และของโลก 2554
ประเทศ
ประเทศผูผ
้ ลิตข้าวสาค ัญของโลก
่ ออก (ล้าน
ปริมาณสง
ต ัน)
%
10.5
29.91
เวียดนาม
7.0
19.94
อเมริกา
3.2
9.11
ปากีสถาน
3.0
8.54
อินเดีย
4.2
11.96
ก ัมพูชา
1.0
2.85
อุรก
ุ ว ัย
0.84
2.39
เมียนมาร์
0.75
2.14
ิ
บราซล
1.3
3.70
จีน
0.5
1.42
อืน
่ ๆ
2.82
8.04
รวม
35.11
100.0
ไทย
ทีม
่ า: Grain: World Market and Trade, USDA, March 2012
ประเทศ
ผลผลิตในปี 2554
(ล้านต ันข้าวสาร)
%
137.0
30.2
อินเดีย
96.0
21.2
ี
อินโดนีเซย
35.5
7.8
บ ังคลาเทศ
33.2
7.3
เวียดนาม
26.3
5.8
ไทย
20.3
4.5
อืน
่ ๆ
104.9
23.2
รวม
453.2
100
จีน
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ี นและ
ข้าวสว่ นเกินในอาเซย
่ ออกข้าวทีส
ผูส
้ ง
่ าค ัญในปี 2554
ข้อมูลการผลิตการบริโภคของ
ASEAN
 การผลิตข ้าว 113 ล ้านตัน
 การบริโภค 102 ล ้านตัน
 ทาให ้มีสว่ นเกิน 11 ล ้านตัน
 มีตลาดการค ้าประมาณ 5.5 ล ้านตัน
่ ออกจากกลุม
ี น
การสง
่ ประเทศอาเซย
ี นทีส
ผู ้สง่ ออกของอาเซย
่ าคัญ
ไทย 10.5 ล ้านตัน
 เวียดนาม 7.0 ล ้านตัน
 พม่า+เขมร 1.8 ล ้านตัน
รวมการสง่ ออกข ้าว 19.3 ล ้านตัน
ASEAN+3
 การผลิตข ้าว 262 ล ้านตัน
 การบริโภค 250 ล ้านตัน
 มีสว่ นเกิน 12 ล ้านตัน
 มีตลาดการค ้าประมาณ 7.3 ล ้านตัน
ทีม
่ า : Grain : World Market and Trade, USDA ; May 2011
ี นทีส
● ผู ้นาเข ้าของอาเซย
่ าคัญ:
ฟิ ลป
ิ ปิ นส ์ 1.2 ล ้านตัน
ี 2.8 ล ้านตัน
อินโดนีเซย
ี และสงิ คโปร์ 1.5 ล ้านตัน
มาเลเชย
จานวนรวม 5.5 ล ้านตัน
9
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ี นและสน
ิ ค้าข้าว
ประเทศในกลุม
่ อาเซย
ประชากร (ล้านคน)
ปริมาณข้าวสาร 2554(ล้านต ัน)
ี นและอาเซย
ี น +
การผลิ
3 โภคใน
ประเทศ ต การบริโภคและการค้าอาเซย
การบริ
สงิ คโปร์
ี
มาเลเซย
ฟิ ลิปปิ นส ์
ี
อินโดนีเซย
บรูไนดารุสซาลาม
เวียดนาม
ไทย
ลาว
ก ัมพูชา
พม่า
รวม ASEAN
จีน
ญีป
่ ่น
ุ
เกาหลีใต้
รวม ASEAN + 3
อินเดีย
ปี 2554
4.7
26.10
95.9
243.0
0.4
87.8
66.3
7.0
14.9
48.5
594.6
1347.6
127.2
49.6
2119
1184.1
่ ออก
สง
na
7.0
10.5
1.00
0.75
19.25
0.5
0.20
19.95
4.20
นาเข้า
na
0.99
1.20
2.78
na
0.50
na
5.47
0.60
0.70
0.48
7.25
-
การผลิตในประเทศ
na
10.54
35.5
na
26.30
20.26
na
5.28
11.86
113.28
137.00
7.72
4.30
262.3
95.98
ประเทศ
na
na
12.90
39.00
19.40
10.50
Na
4.30
11.01
101.99
135.00
8.13
4.95
250.07
90.18
ทีม
่ า : ข ้อมูลจานวนประชากร จาก World Food Statistic and Graphic,Kyushu University, Faculty of Agriculture , ข ้อมูลข ้าว จาก Grain :
World Market and Trade, USDA ; March 2012
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ั ว
่ นการผลิต การบริโภคข้าวอาเซย
ี น
สดส
เทียบก ับของโลก
ั ว่ นของอาเซย
ี น
สดส
การบริโภคของ ASEAN คิดเป็ น
ร ้อยละ 22 ของการบริโภคข ้าวโลก
การผลิตข ้าวของ ASEAN คิดเป็ น
ร ้อยละ 24% ของการผลิตข ้าวโลก
สต็อกข้าวของประเทศทีส
่ าค ัญ
จีน 43.6 ล ้านตัน
อินเดีย 21.6 ล ้านตัน
ี 6.4 ล ้านตัน
อินโดนีเซย
ไทย 6.1 ล ้านตัน
เวียดนาม 1.8 ล ้านตัน
ี น
ปริมาณการนาเข ้าของตลาดอาเซย
ประมาณร ้อยละ 15 ของปริมาณการค ้า
ข ้าวโลก
11
ทีม
่ า: Grain: World Market and Trade, USDA, May 2011
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ข ้าวประเภทไหนทีไ่ ทยสง่ ออกมาก?
2553 Asia
2554 Asia
1,400.00
หน่วย : พ ันต ัน
ประเภทของข ้าวทีไ่ ทย
ี
สง่ ออกไปในเอเชย
1,151.30
1,200.00
989.90
1,000.00
800.00
600.00
758.69
733.43
634.24
555.70
400.00
268.87
200.00
6.34413.25
3.42
0.00
ประเภทของข ้าวทีไ่ ทย
ี
สง่ ออกไปนอกเอเชย
592.43
591.27
473.75
230.89
217.56
16.81
2554 Outside Asia
3,000.00
491.44
2553 Outside Asia
2,441.71
หน่วย : พ ันต ัน
2,500.00
2,000.00
1,721.75
1,500.00
1,000.00
500.00
0.00
่ ออกข้าวของไทยจาก
ทีม
่ า : ข้อมูลการสง
สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย
185.49
134.51
103.21
41.62
38.08
740
642.33
144.62
13.9321.24 47.93
44.043
7.76
58.04
12
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
คูแ
่ ข่งของไทย (เวียดนาม) มีลก
ั ษณะการถือครองตลาดอย่างไร?
การสง่ ออกของไทยปี 2554
การสง่ ออกของเวียดนามปี 2554
7 ล ้านตัน
10.66 ล ้านตัน
ทีมา : คานวณจากฐานข้อมูลปริมาณการส่งออกข้าวไทยของสถาหอการค้าแห่ง
ประเทศไทย
Loas
0.76%
Cambodia
0.83%
Brunei
1.71%
Singapore
13.32%
ทีม
่ า : Vietnam Grain and Feed Annual 2012, USDA and and Vietnam’s Rice
Industry in 2011, Agroinfo, Vietnam
ปี 2554
Burma
0.06%
Malaysia
19.20%
Philippines
10.82%
ทีม
่ า : คานวณจากฐานข ้อมูลปริมาณการ
ส่งออกของสภาหอการค ้าไทย
ปี 2554
Singapore
10.77%
Vietnam
0.21%
Malaysia
13.29%
Indonesia
53.10%
Indonesia
49.39%
Philippines
26.55%
ปริมาณ
1.72 ล้านต ัน
ทีม
่ า : Vietnam Grain and Feed Annual 2012, USDA and and
Vietnam’s Rice Industry in 2011, Agroinfo, Vietnam, 2012
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ข ้าวประเภทไหนทีค
่ แ
ู่ ข่งของไทย(เวียดนาม)
ถือครองตลาด?
ปริมาณการสง่ ออกข ้าวแต่ละประเภท
ไปในตลาด Asia ปี 2554
ไทย
ปริมาณการสง่ ออกข ้าวแต่ละประเภท
ไปในตลาดนอก Asia ปี 2554
2,500,000.00
เวียดนาม
3000000
1000000
500000
0
ทีม
่ า : ฐานข้อมูลสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย
และ Vietnam Grain and Feed Annual 2012
หน่วย : ต ัน
หน่วย : ต ัน
1500000
เวียดนาม
2,000,000.00
2500000
2000000
ไทย
1,500,000.00
1,000,000.00
500,000.00
0.00
ทีม
่ า : ฐานข้อมูลสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย
และ Vietnam Grain and Feed Annual 2012
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ราคาข ้าวสง่ ออกของไทยเทียบกับประเทศผู ้สง่ ออกทีส
่ าคัญๆ
ทีม
่ า: http://oryza.com/Rice-News/14687.html
่ ลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซย
ี น(ต่อ)
การก้าวไปสูต
ความสามารถในการแข่งขันของภาคการผลิตข ้าวไทยกาลังถดถอยลง
ต ้นทุนการผลิตข ้าวของไทยปรับตัว
สูงขึน
้ ตลอดชว่ งทศวรรษทีผ
่ า่ นมา
ต ้นทุนการผลิต
2538 3.86 บาทต่อ ก.ก.
2551 7.14 บาทต่อ ก.ก.
่ าวะ
เกษตรกรไทยเข ้าสูภ
สูงวัย และ มึบต
ุ รหลาน
ื ต่อ
จานวนน ้อยมากทีส
่ บ
ี การทานา
อาชพ
เกษตรกรรายเล็กๆจะ
ี ทานา
หายไปจากอาชพ
และจะเกิดเป็ นธุรกิจฟาร์ม
ขนาดใหญ่ขน
ึ้ ทดแทน
ต ้นทุนการผลิตข ้าวของไทยสูงกว่าเวียดนาม
เกือบหนึง่ เท่าตัวในปี 2551
รายละเอียด
ต้นทุนการ
ต้นทุนการผลิตข้าว
ผลิตข้าวของ ของเวียดนาม2/
ไทย1/
บาทต่อไร่
บาทต่อไร่
ค่าพ ันธุ ์
576
125
ค่าปุ๋ย
2,200
995
ค่าสารเคมี
376
171
ค่าอืน
่ ๆ
122
113
ค่าแรงงาน
1,301
1,060
รวมต้นทุนผ ันแปร
4,576
2,465
ผลผลิตต่อไร่
814
800
ต้นทุนผ ันแปรต่อ
5.62
3.08
กก.(บาท)
ต้นทุนคงที่
1,240
รวมต้นทุนทงหมด
ั้
5,816
ต้นทุนทงหมดต่
ั้
อ
กก.(บาท)
ทีม
่ า: 1/ สมพร อิศวิลานนท์(2552)
7.14
2/ Nguyen Tri Khiem (2010)
16
ขอบคุณ