Transcript HEMATÜRİ_GOP_ders_Resul

HEMATÜRİ
Yrd. Doç. Dr. Resul YILMAZ
Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTıp
Fakültesi
Pediatri Ana Bilim Dalı
Hematüri



Tanım: İdrarla normalden fazla miktarda
eritrosit atılmasıdır.
Taze santrüfüj edilmemiş idrarda her sahada
6’dan fazla KK bulunması hematüridir.
Santrifüj edilmiş idrarda büyük büyütmeyle
her sahada 5’den fazla KK bulunması
hematüridir.
Terimler-1:

GROSS veya MAKROSKOPİK HEMATÜRİ: İdrarda kırmızı, kahverengi
renk değişikliği yapan hematüridir.

MİKRO veya MİKROSKOPİK HEMATÜRİ: İdrar normal sarı renginde
olup kimyasal olarak ya da mikroskopik muayene sonrasında hematüri
tespit edilir.
Terimler-2

PERSİSTAN HEMATÜRİ: Hematüri her idrarda ve devamlı vardır.

İNTERMİTTANT veya REKÜRREN HEMATÜRİ: Hematüri
aralarında normal idrar yapılır.

ASEMPTOMATİK HEMATÜRİ: Ağrısız hematüri

SEMPTOMATİK HEMATÜRİ: Ağrılı hematüri
Tanı






Hemastix test stribi ile tanı konulur.
Bu stripte ortotoluidin ve tampon olarak da organik peroksit kullanılır.
Ortamda kan varsa ortotoluidin mavi renk alır.
Stribin renk değişikliğine bakılır.
Negatif, az, orta, fazla miktarda hemoglobini değişik mavi renklerde
gösterir.
Fazla miktarda askorbik asit alınması ve povidon iyot kullanılması
yalancı (+) sonuç verir.
Mikroskopik inceleme







Mikroskopik değerlendirme her sahada yapılmalıdır.
10-15 ml taze idrar 2000-3000 rpm 3-5 dk santrifüj edilir.
Sedimentten yayma yapılır.
KK’ler kırmızı-yeşil renkli olarak idrar tonisitesine göre değişik
şekillerde görülür.
Hipotonik idrarda hücreler şişerek küre haline gelir ve lizis gelişir.
İzotonik idrarda küre veya bikonkav şeklindedir.
Hipertonik idrarda küçük şekillidir. Bazen Kandida sporları, sferik Ca
okzalat kristalleri ve hava kabarcıkları hatalı olarak KK ile karışır.
Kırmızı Renkli İdrar Nedenleri

Hem-pozitif


Hemoglobin: Hemolitik anemiler
Myoglobin: Rabdomyoliz (Viral enfeksiyonlar, kazalar-ezilmeler,
hipernatremi, hipofosfatemi, hipotansiyon, DİK, uzamış
konvülziyonlar, metabolik hastalıklar).

Hem-negatif



İlaçlar: Klorokin, deferroksamin, ibuprofen, demir sorbitol,
metronidazol, fenolftalein, rifampisin, salisilatlar, sulfosalazin
Boyalar (sebze/meyve): Pancar, gıda boyaları
Metabolitler: Homogentisik asit, melanin, methemoglobin,
porfirin, tirozinozis, üratlar


Normal bir insan idrarla günde 500.0002.000.000 KK ekskrete eder.
Gross hematrüili hastanın idrar hematokritine
bakılırsa (ürokrit) kan hematokritine benzer
sonuç çıkar.
Hematürili Çocuk

Detaylı anamnez alınmalıdır:





Anatomik anormallikler
Aile hikayesi
Dikkatli bir fizik muayene yapılmalı ve
İdrar analizi iyi değerlendirilmelidir.
Sonuçta hematürinin seviyesi (üst, alt üriner
sistem) ve semptomatoloji acil olarak
değerlendirilir.
Hematürinin kaynağı





Üst üriner sistem hematürilerinin kaynağı nefrondur (örn:
glomerül, tübüller ve interstisyum)
Alt üriner sistem hematürilerinin kaynağı pelvokaliseal sistem,
üreter, mesane veya üretradır.
Glomerüler kaynaklı hematüride et suyu gibi kahverengi, çay
veya kola renginde idrar, dipstik ile 100 mg/dl’den fazla
proteinüri, KK silendirleri ve deforme idrar KK’leri görülür.
Tübüllerden kaynaklanan hematrüride KK ile birlikle lökositler ve
renal tübüler epitel silendirleri de görülebilir.
Alt üriner sistem hematürilerinde idrar akımının sonuna doğru
hematüri görülebilir. Kan pıhtıları, normal KK morfolojisi ve
dipstick ile minimal proteinüri görülebilir.
Semptomlar-1



Semptomlar spesifik hastalığı gösterebilir.
Çay-kola renginde idrar, yüz ve vücutta ödem,
hipertansiyon ve oligüride akut nefritik sendrom
düşünülür.
Akut nefritik sendrom: Postenfeksiyöz GN, IgA
nefropatisi, MPGN, Henoch-Schönlein Purpurası (HSP)
nefriti, SLE nefriti, Wegener granülomatozusu, PAN,
Goodpasture sendromu, hemolitik-üremik sendrom
(HÜS)
Semptomlar-2







Geçirilmiş ÜSYE hikayesi, cilt ve gastrointestinal enfeksiyonlar: Akut
glomerülonefrit, HÜS, HSP.
Döküntü, kızarıklıklar ve eklem şikayetleri: HSP, SLE
Frekuensi, dizüri, açıklanamayan ateş, İYE ve renal kolik:
Nefrolitiazis
Karında kitle, böğür ağrısı ve hematüri: Hidronefroz, kistik hastalık,
renal ven trombozu veya tümör.
Hematüri ile birlikte baş ağrısı, görme bozukluğu, epistaksis,
konjestif kalp yetmezliği: Hipertansiyon
Travma ve hematüri: Acilen değerlendirilmelidir.
Hematüri ve vücutta çeşitli yerlerde açıklanamayan yara-bereekimozlar: Çocuk istismarı
Soygeçmiş


Ailede hematüri, KBY, sağırlık, tüberküloz gibi
hastalıkların bulunması önemlidir.
Herediter glomerüler hastalıklar:






Herditer nefritler (Alport sendromu vs)
Benign familyal hematüri
İnce glomerüler bazal membran hastalığı
SLE nefriti
IgA nefropatisi
Diğer renal hastalıklar:



Polikistik böbrek hastalığı
Ürolitiazis
Orak hücreli anemi hastalığı ya da taşıyıcılığı
Fizik Muayene




Hipertansiyon, ödem, hepatosplenomegali ve konjestif
kalp yetmezliği konjestif kalp yetmezliğini düşündürür.
Çeşitli sendromlarda böbrek hastalıkları da olabilir.
VATER sendromu (vertebra anomalileri, anal atrezi,
trakeoözefageal fistül ve renal displaziler)
Karında kitleler: PUV, polikistik böbrek hastalığı, Wilms
tümörü
Nörolojik ve kutanöz belirtilerle giden sendromlar:
Tuberoskleroz, vonHippel-Lindau sendromu, Zellweger
sendromu
Tekrarlayan Gross Hematüri
Sebepleri








IgA nefropatisi
Alport sendromu
İnce membran hastalığı
Hiperkalsiüri
Ürolitiazis
İYE
Koagülopati
Tümör
HEMATÜRİ ETYOLOJİSİ:
1- Parankimal böbrek hastalıkları

Glomerüler

Kalıtsal






Sistemik hastalıkların parçası olarak
glomerüler hastalıklar
 Sistmik Lupus Eritematozus
 Henoch-Schönlein purpurası
 Vaskülitler (PAN, Wegener
granülomatozus vs)
 Hemolitik üremik sendrom
 Goodpasture sendromu
 Diabetes emllitus
 Amiloidozis

Enfeksiyonlar

Poststreptokokal glomerülonefrit

Subakut bakteriyel endokardit

Shunt nefriti

Hepatit B asosiye glomerülonefritler

Konjenital sifilis asosiye GN

Malarya, Schistosomiazis, Filariazis,
Toksoplazmozis
Alport sendromu
Familyal benign hematüri
Nail-Patella sendromu
Fabry hastalığı
Kazanılmış







Primer glomerüler
hastalıklar
IgA nefropatisi
Mezangialproliferatif GN
Membranoproliferatif GN
Krezentik glomerülonefrit
Membranöz glomerülonefrit
Minimal değişiklik hastalığı
HEMATÜRİ ETYOLOJİSİ:
1- Parankimal böbrek hastalıkları

Tubuloienterstisyel

Kalıtsal
 Polikistik böbrek hastalığı (infantil,
adult tip)
 Medüller kistik böbrek hastalığı
(Juvenil nefronofitizi)
 Konjenital nefrotik sendrom
(mikrokistik hastalık)
 Sistinozis
 Okzalozis
 Renal displazi
 RTA’a bağlı displazi
 Tüberküloz

Kazanılmış
 Renal transplant rejeksiyonu
 Nefrolitiazis
 Ekzojen toksinler (Aminoglikozid toksisitesi,
Siklosporin toksisitesi, ağır metaller,
radyokontrast maddeler, analjezik kullanımı)
 Radyasyon hasarı
 Enfeksiyonlar
 Reflü nefropatisi
 Metabolik hastalıklar
 Hiperkalsemi, hiperkalsiüri
 Hiperürisemi,
 Tümörler (Wilms tümörü, lözemi, lenfoma)
 SLE
 Sarkoidoz
 İdiopatik interstisyel nefrit
 Renal papiller nekroz
HEMATÜRİ ETYOLOJİSİ:

Vasküler






Orak hücreli anemi
Renal ven trombozu
Renal arter trombozu veya
embolisi
Arteriovenöz malformasyonlar
Malign hipertansiyon
Üriner traktus hastalıkları










İYE
Taş
Travma
Hidronefroz
Periüretrit
Siklofosfamid sistiti
Üreterosel
Prostatizm
Yabancı cisim
Üretrit

Koagülasyon defektleri ve
kanamalar ile birlikte




Hemofili
Trombositopenik purpura
Antikoagülanlar
Diğer konjenital veya akkiz
koagülasyon defektleri
Laboratuvar İncelemeleri















TİT
İdrar kültürü
Aile bireylerinin idrar incelemesi
Hemogram, sedimentasyon hızı
Biyokimya
PPD
24 saatlik idrarda protein, kalsiyum, kreatinin ve kreatinin klirensi
Boğaz kültürü
Serolojik tetkikler: ASO, C3, C4, ANA, Anti-DNA, HBsAg, ANCA, VDRL
Odyometri
Abdominal USG
Voiding sistoüretrografi, İVP
Abdomen BT
Renal biyopsi
Sistoskopi
Kola renginde idrar
Proteinüri >30 mg/dl
KK silendirleri?
Akut nefritik sendrom?
HAYIR
EVET
GLOMERÜLER HEMATÜRİ
* Hemogram
* Elektrolitler, Ca
* BUN/Kre
* Serum protein/albumin
* Kolesterol
* C3/C4
* ASO/Anti-DNase B
* ANA
* Antinötrofilik antikor
* Boğaz/cilt kültürü
* 24 saatlik idrarda protein, Clcre
EKSTRAGLOMERÜLER HEMATÜRİ
1. Basamak
* İdrar kültürü
2. Basamak
* İdrar Ca/cre
* Oraklaşma testi
* Böbrek/Mesane USG
3. Basamak
* Anne-babanın idrar tetkiki
* Serum elektrolitleri, Kre, Ca
* Kriatalüri, nefrolitiazis veya
nefrokalsinozis varsa: 24 saatlik
İdrarda Ca, Krea, ürik asit, okzalat
* Hidronefroz/pyelokaliektazi varsa
sistogram  sintigrafi
Glomerüler hematüri
Sistite bağlı Hematüri