Transcript 091206064
Türkiye’de ise ilk arazi düzenleme çalışmaları , TMK ve 7457 sayılı
“Toprak-Su Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Vazifeleri Hakkında
Kanunu”nun 25. maddesine dayanılarak başlatılmıştır.İlk uygulama
1961-1962 yıllarında Konya-Çumra-Karkın köyünde yapılmıştır.
1962-1964 yılları arasında çalışmalara ara verilmiştir.1964 yılında
Devlet Planlama Teşkilatı il Birleştirilmiş Milletler Gıda ve Tarım
Teşkilatının ortaklaşa yürüttükleri bir gelişme projesi ile çalışmalar
yeniden başlanmış ve Antalya,Burdur ve Isparta illerini içine alan
bölgede toplulaştırma yapılmıştır.
1967 yılında Avrupa Yatırım Bankası’nın kredisi ile
“Aşağı Gediz Sulama Projesi” içinde arazi
toplulaştırma çalışmaları yapılmıştır.
Türkiye’de arazi düzenleme çalışmaları “Köy Hizmetleri
Genel müdürlüğü” ve “Tarım Reformu Genel
Müdürlüğü” tarafından ihale yoluyla yaptırılmaktadır.
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından;
Arazi Toplulaştırma Yönetmeliği” ‘ne göre yürütülmüştür.
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından;
1757 sayılı “Toprak Tarım Reformu Kanunu”
3083 sayılı “Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair
Tarım Reformu Kanunu
4626 sayılı “Sulama Alanlarında Arazi düzenlemesine Dair
Tarım Reformu Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ‘a
göre yürütülmüştür.
Ülkemizde Tarım Reformu Genel Müdürlüğü
Tarafından Yapılan Düzenleme Çalışmaları
Arazi toplulaştırılması; aynı şahsa veya çiftçi ailesine ait,
çeşitli nedenlerle, ekonomik üretime imkan vermeyecek biçimde
veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını
güçleştirecek derecede; parçalanmış, dağılmış, şekilleri bozulmuş
dağınık, küçük arazi parçalarının ve hisselerinin bir araya getirilerek,
muntazam şekiller halinde birleştirilmesi, bütünleştirilmesi ve
işletmelerin yeniden düzenlenmesi işlemi olarak tarif edilebilir.
Arazi Toplulaştırmasının Amacı ??
Tarım işletmelerinin sahip oldukları küçük, parçalı ve
dağınık arazileri modern tarım işletmeciliğine göre
yeniden düzenleyerek, daha az zaman, işgücü ve
sermaye kullanımını sağlamak, üretim faktörlerinden
en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım
işletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki
nüfusun hayat standartlarını yükseltmektir.
Topraksız ve az topraklı çiftçilerden Hak
Sahibi olarak tespit edilenlere Bakanlar
Kurulunca belirlenen “Norm” dahilinde 4
yılı ödemesiz 10 eşit taksitle 10 yılda
faizsiz olarak arazi dağıtımı
yapılmaktadır.
Arazi Kullanım Planlaması; bölgesel çevre kaynaklarının rasyonel olarak
kullanılmasını sağlamak için; Tarımsal üretim, Sanayi, Rekreasyon,
Şehirsel yerleşim, Turizm, Çevre gibi araziye yönelik faaliyetlerin bir
arada değerlendirilmesidir.
Arazi Kullanım Planlaması Çalışmaları
Toprağın verimli şekilde işletilmesini, işletilmesinin korunmasını, birim alandan
azami ekonomik verimin alınmasını, tarım üretiminin sürekli olarak artırılmasını,
değerlendirilmesini ve buralarda istihdam imkânlarının artırılmasını,
Kurum ve Kuruluşların tarım dışı taleplerinin dikkate alınması ve tarım toprakları
dışında kalan alanlarda ihtiyaca cevap verecek alternatif alanları belirlenmesi
Mevcut ve gelecekteki her türlü kullanım taleplerinin en uygun yerlerde
karşılanmasıdır.
Başka bir tanımla; ülkesel ve bölgesel çevre kaynaklarının rasyonel olarak
kullanılmasını sağlamak için: tarımsal üretim, sanayi, rekreasyon alanları, şehirsel
yerleşim, turizm, orman ve mera gibi araziye yönelik faaliyetlerin bir arada
değerlendirilmesidir.
Uygulama alanlarımızda 2005 yılı sonu itibariyle toplam 577 446 hektar alanda
Arazi Kullanım Planlaması tamamlanmış olup, 409 936 hektar alanda da çalışmalar
devam etmektedir.
Uygulama alanı ilan edilen yerlerde, öncelikle arazinin kullanım
yeteneğini tespit etmek amacıyla toprak sınıflarının tespiti yapılmakta,
ayrıca bu alanlara ait haritalar temin edilerek veri tabanı
oluşturulmaktadır.
Toprak Sınıflarının Tespiti
:: Toprak
Toprak, yer yüzeyini ince bir tabaka halinde kaplayan,
kayaların ve organik maddelerin türlü ayrışma ürünlerinin
karışımından meydana gelen, içerisinde ve üzerinde geniş bir
canlılar âlemi barındıran, bitkilere durak yeri ve besin kaynağı
olan, belli oranlarda su ve hava içeren üç boyutlu bir varlıktır.
:: Toprak Sınıflaması
Toprağın önemli özelliklerinin ortaya konması, kullanım ile
toprak özellikleri arasındaki ilişkilerinin incelenmesi,
toprakların belli ve tanımlanmış birimlere göre
sınıflandırılması, bu birimlerin harita üzerinde gösterilip,
sınırlarının işaretlenmesi ve harita ile raporlar hazırlanması
işine denir.
Arazi Kullanım Kabiliyet (AKK) Sınıflaması Çalışmaları
-Arazilerin; iklim, toprak, topografya ve drenaj şartlarında
sürülerek ekime ve dikime, sürüm yapmadan mera ve
ormana uygunluk derecesine göre yapılan sınıflandırmayı
ifade eder. Bu arazi sınıflama çalışmasından; arazi
dağıtımı, arazi kiralama, tarım dışı amaçla arazi kullanımı
v.b çalışmalarında yararlanılmaktadır
Toprak İndeksi Çalışmaları
- Arazilerin toprak özelliklerine göre, verimlilik
kapasiteleri ile potansiyel yararlanma imkânlarının
derecelendirilmesini ifade eder.Bu sınıflama
çalışmasından; Arazi toplulaştırma ve Arazi Kullanım
Planlaması çalışmalarında yararlanılmaktadır
İLİ
İLÇESİ
AYDIN
Didim
(Akyeniköy,
Yalıköy ve Fevzipaşa Köyleri)
EDİRNE
İpsala (Sultanköy)
5180
Tekirdağ - Çorlu (Karamehmet)
4185
KONYA
ŞANLIURFA
Akköy,
TAMAMLANMIŞ ALANLAR
(Ha.)
Balat,
Karatay
(Katrancı,
Karadona,
Akörenkışla, Yağlıbayat ve Başağıl köyleri)
Batı,
3500
Edirne Toplam
9365
Aksaklı,
67200
Şanlıurfa Ovası
44000
Bozova
155500
Birecik
84470
Harran Ovası
140386
Suruç
73025
Şanlıurfa Toplam
497381
GENEL TOPLAM
577446
Uygulama alanı ilan edilmiş sahalarda ekilemeyen; (çorak) tuzlu, tuzlu-alkali ve
alkali toprakların, kimyasal ıslah maddesi (jips) ve/veya yıkamalarla ıslahının
yapılarak tarım yapılır hale getirilmesidir.
Arazi Islah Çalışmaları
Islah su ile yapılır. Islahın özelliğine ve derecesine göre yeterli miktarda
suyun varlığı gereklidir.
Islah yapılacak arazide iyi bir tesviyeye ihtiyaç vardır.
Islah için drenaj kesinlikle gereklidir. Eğer tabii drenaj yeterli değilse, açık veya
kapalı drenaj sistemlerinden biri kurulmalıdır. Taban suyu seviyesi, özellikle
bitki gelişme devresinde en az 140-155 cm nin altında olmalıdır.
Tuzlu ve Sodik, yani çorak arazilerin yaklaşık 60-70 cm kalınlığındaki üst
katmanları, genellikle geçirimsizdir. Bu nedenle ıslah edilecek araziler,
yıkamadan önce mutlak surette riperlenerek sert katın patlatılması gereklidir.
Toprakların tuzlanmasını önlemek için yıkama suyu kullanılır. Tuzlu bir arazinin
yıkanması için gerekli su miktarı bu toprağın tuz kapsamına ve istenilen nihai tuz
seviyesine bağlıdır.
Toprağın su iletkenliği; Geçirimsiz topraklarda su arazi yüzeyinde daha fazla
beklediği için buharlaşma kaybı artar, böylece daha fazla yıkama suyu gerekir.
Tarım Reformu uygulama alanlarındaki yerleşim birimlerinde;
yaşanabilir mekanların oluşturulması, düzensiz yapılaşma ve tarım
alanlarındaki yapılaşmanın önlenmesi amacıyla, köy imar planlama
çalışmaları yapılmaktadır
Köy İmar Planı Tanımı:
İmar planı, yerleşim alanındaki insanların sağlığını korumak, sosyal
ve kültürel gereksinimlerini, iyi yaşama düzenini, çalışma koşullarını
ve güvenliğini sağlamak amacıyla oturma, çalışma, dinlenme, ulaşım
gibi işlevler arasında var olan ve sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde
en iyi çözüm yolarını bulmak için onaylı halihazır harita üzerinde
düzenlenip onaylanmış plandır.
Köy imar planları uygulama bölgelerinde 3083 sayılı sulama
alanlarında arazi düzenlenmesine dair Tarım Reformu Kanunu’nun
14. maddesine ve Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nin 41.
maddesine dayandırılarak yapılmaktadır.
Amaç:
Mevcut köylerde düzenli yapılaşmayı sağlamak ve bununla
birlikte tarım arazilerine tecavüzleri önlemek amacıyla,
geleceğe yönelik konut, sosyal tesisler ve kamusal binalar için
gerekli arazilerin üretilmesi ve planlanmasını yaparak
vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamak.
Burada hedef kalkınma için kırsalın düzenlenmesidir
çünkü kalkınma, kırsal alandan başlar
Uygulama Alanı ilan edilmiş alanlarda çiftçi ailelerinin
gelir seviyelerinin ve refah düzeylerinin yükseltilmesi
için, arazi toplulaştırma işlemlerinin yol, sulama
kanalı, tavsiye, teraslama v.b. işlemlerle birlikte
yapılmasıdır.
Uygulama Alanı ilanı ile Genel Müdürlüğümüz tasarrufuna
geçen Hazine arazisi; toplulaştırma, dağıtım, arazi kullanım
planlaması, iskan ve imar planı çalışmaları gibi işlemler
tamamlanıncaya kadar, dağıtımda hak sahiplerinde aranacak
şartlara sahip çiftçilere, çiftçilik yapmak şartıyla geçici süreyle
kiralanmaktadır.
Kiracılara varsa kendi toprağı da dikkate alınarak bölge için tespit
edilen dağıtım normu kadar toprak kiralanmaktadır.
Kiracı izinsiz olarak arazi üzerinde sabit tesis kuramamakta ve
kiraladığı araziyi hiçbir şekilde tamamen veya kısmen başkasına
kiralayamamakta ve ortağa verememektedir.
Medeni Kanundan gelen müşterek mülkiyete ilişkin hükümler
çerçevesinde hissedarların muvafakatı alınmadan üçüncü şahıslara
kiralama yapılamamaktadır. Kira sözleşmeleri 1 yıl yada çok yıllık
yapılabilmektedir. Kiralama süreci yaklaşık olarak 4 ay sürmekte, ayrıca
talep halinde 1 ay daha uzatılabilmektedir.
Kira bedelleri her yıl, kiraya verilecek il ve ilçelerdeki
Milli Emlak Müdürlüklerinin, Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerinin
ve Ziraat Odalarının o yıl için uygulayacakları rayiç kira
bedelleri istenmekte, gelen rakamlar değerlendirilmekte,
ayrıca bir önceki yıl bölgede uygulanan kira bedeli ile yıllık
enflasyon rakamı da göz önüne alınarak bir kiralama bedeli
tespit edilmektedir. Belirlenen bedeller bölgede halk
arasındaki ve Milli Emlak Müdürlüklerinin tespit ettiği
bedellerin 1/3 ü kadardır.
Uygulama alanlarında kiralama çalışmalarına ilişkin rakamlar aşağıdadır.
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce
Uygulama Alanlarında Yapılan Kiralamaların Dönemler itibarıyla icmali
KİRALAMA YILI
KİRACI SAYISI
KİRALANAN HAZİNE ARAZİSİ (ha)
KİRA TUTARI (YTL.)
2000-2001
20.887
70.806
1.481.946
2001-2002
15.766
59.571
1.885.662
2002-2003
15.156
66.851
3.525.861
2003-2004
15.488
68.637
5.551.038
2004-2005
13.164
58.334
5.437.739
2005-2006
7.484
45.308
4.626.161
2006-2007
7.998
46.657
5.226.644
2007-2008
8.238
47.922
5.897.722
Tarım Reformu uygulama alanlarında, birim alandan elde
edilen ürün miktarının arttırılması, toprak ve su kaynaklarının
ekonomik ve çevreye uygun olarak kullanılması, hedef kitlemiz
olan çiftçilere modern tarım teknolojilerinin kullanılmasına
yönelik bilgi ve teknoloji akışının sağlanması
amacıyla eğitimler yapılmaktadır.
Çiftçi Eğitimi ve Bitki Adaptasyonu Çalışmaları
Genel Müdürlüğümüzce sulu tarım alanlarında birim alandan elde
edilen ürünün artırılması, toprak ve su kaynaklarının ekonomik ve
çevreye uygun olarak kullanılması, hedef kitle olan çiftçilerin modern
tarım teknolojilerinin kullanılması ile onlara bilgi ve teknoloji akışının
sağlanması amacıyla eğitimler yapılmaktadır.
Bu kapsamda sulama ve değişik zirai konularda eğitimler verilmiştir.
Ayrıca yöreye adepte olabilecek bitkilerin tespit edilerek bölge
çiftçilerinin hizmetine sunmak amacıyla Bitki Adaptasyon Projesi
çalışmaları da yürütülmektedir
Arazi Toplulaştırma Tüzüğü’ne göre yapılan
çalışmalar;
Çiftçinin kabulü ile yapılan, yol, sulama-kurutma hizmetleri
ile birlikte arazi toplulaştırmaları yapılabilmektedir.
Tüzüğe göre “arazi toplulaştırması,toprak koruma ve
sulama tekniğinin zorunlu kıldığı durumlarda bir
kişiye veya çiftçi ailesine ait arazi parçalarının
olanaklar ölçüsünde az sayıda veya tek parça olarak
birleştirilmesi,biçimlerinin değiştirilmesi ve amaca
uygun olarak yeniden düzenlenmesidir.
Toplulaştırma Çalışmalarının Aşamaları
1. Toplulaştırma Alanının Tespiti
2. Sabit Tesislerin Tespiti
3. Mülkiyet Bilgilerinin Oluşturulması
4. Harita Veri Tabanının Oluşturulması
5. Arazi Derecelendirilmesi
6. Yeni Parselasyon İçin Blokların
Oluşturulması
7. Çiftçi Tercihlerinin Alınması
8. Toplulaştırma Projelerinin Yapılması ve
İtirazların İncelenmesi
9. Yeni Parselasyon Planlarının Araziye
Aplikasyonu
10. Tescil ve yer teslimi aşamalarından
oluşmaktadır.
TÜRKİYENİN ARAZİ TOPLULAŞTIRMA UYGULAMALARININ DURUMU
Ülkemizde ilk defa arazi toplulaştırılması 1961 yılında Toprak-Su Genel Müdürlüğü
tarafından 7457 sayılı kanunun ve Medeni Kanunun ilgili maddelerine dayanarak
yapılmıştır. Daha sonra 1966 yılında ihtiyaç üzerine ilk Arazi Toplulaştırma tüzüğü
çıkarılarak Bakanlar Kurulu kararıyla uygulanmaya konmuştur.
Belirtilen toplulaştırma tüzüğüne göre uygulanmalar 1973 yılına kadar
devam etmiş, 1973 tarihinde, 1757 sayılı toprak ve Tarım reformu
bölgesinin dışındaki alanlarda, toplulaştırma çalışmaları bu kanuna göre,
1978 yılına kadar Toprak-Su Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmüştür.
1978 de 1757 sayılı Toprak Tarım reformu kanunu iptal edilince,
yeniden eski mevzuata dönülmüştür. Aynı yıl 7/18231 sayılı arazi
toplulaştırma tüzüğü yürürlüğe girmiştir. Halen mülga olan kanuna
dayalı bu tüzüğe göre çalışmalar devam etmektedir.
Aydın Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü
tarafından yürütülmekte olan Arazi Toplulaştırma
çalışmaları, İlimizde üç proje sahasında, 4 ilçeye ait
toplam; 36 yerleşim birimindeki 21.300 ha.’lık
alanda sürdürülmektedir. Bu projelerden, Aydın
merkez- Yenipazar ovası projesi tamamlanmış,
Koçarlı-1 ve Koçarlı 2 projesi olarak adlandırılan
toplulaştırma projelerimiz de halen devam
etmektedir.
Ülkemizin kalkınması için
önemli bölgesel
projelerden biri de Konya
Ovaları Projesi yani
KOP’tur. Proje başta Konya
olmak üzere Karaman,
Aksaray ve Niğde illerini
kapsamaktadır. Türkiye
yüzölçümünün %8’ini
oluşturan proje, aynı
zamanda sulanabilir tarım
arazilerinin de %13’ünü
teşkil etmektedir.
Bu proje tamamlandığında, kendisine
yetmeyen su kaynaklarının denizlere
döküldüğü Konya Ovası’nın suya hasreti
dindirilecek, şehrin uzun süreli içme ve
kullanma suyu ihtiyacı karşılanacaktır. Göksu
Havzasından Konya Kapalı Havzasına yılda
414 milyon m³ su aktarılacaktır.