Transcript Mehmet ÖZÜSTÜN

TOHUMCULUK SEKTÖRÜNÜN
HEDEFLERİ ve VİZYONU
Dr. Mehmet ÖZÜSTÜN
Polen Tohumculuk Ltd.Şti.
Uluslararası Ticaret Müdürü
1
Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi
• Ülkemizde tohumculuk çalışmaları ilk olarak 1930 lu yıllarda
başlamıştır.
• Çalışmalar ağırlıklı olarak hububat tohumluğu üzerinde
yoğunlaşmıştır.
• Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu ile ilgili 308
no.lu kanun 21.8.1963 tarihinde çıkarılmış ve böylece üretilen,
ithal ve ihraç edilen tohumluklarla ilgili esaslar bu kanunla
belirlenmiştir.
2
Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi
• OECD sertifikasyon sistemine ve Uluslararası Tohum Test Birliği
ISTA’ya üye olan ülkemiz tohumculukla ilgili uluslar arası
kuralları uygulamaya başlamıştır.
• Tohumculuk 1982 yılına kadar tamamen Devlet kontrolünde idi
• 1982 yılında tohum fiyatları serbest bırakıldı
• 1984 yılında tohumluk ithalatı serbest bırakıldı
3
Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi
• 1985 yılında çıkarılan "Tohumluk Teşvik Kararnamesi"
ve bunları izleyen çok uygun politikaların yürürlüğe girmesiyle
tohumculuk sektörü gelişmeye başlamıştır.
• Bu uygulamalardan sonra özel sektör tohumculuk faaliyetleri
başlamıştır.
• Tohum şirketleri arasında dayanışma sağlamak, tohumculukta
verim ve kaliteyi artırmak, çeşit ıslahı, sertifikasyon ve tohum
ticaretinde uluslararası standartları sağlamak amacıyla 1986
yılında Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği TÜRK-TED
kurulmuştur.
4
Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi
• 2006 yılında 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu çıkarıldı.
• 2008 yılında Türkiye Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği
( TSÜAB ) kuruldu.
• Tohumluk tedarik ve ticareti alanında Türkiye’de faaliyet
gösteren her şirketin TSÜAB’a üye olması sağlanarak
tohumculuğun gelişmesinde önemli aşamalar sağlanmıştır.
5
Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi
• 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ile ülkemizde tohumculuk
sektörünün yeniden yapılandırılması ve kısa zamanda
örgütlenmesi sağlanmıştır.
• Bugün sağlanan üretim artışı sayesinde ülkemiz 75 milyon
nüfusu ile birlikte her yıl ortalama 25 – 30 milyon turisti besleyen
ve fazlasını ihraç eden, dışa bağımlı olmayan bir ülke seviyesine
ulaşmıştır.
• Ülkemiz ekonomik büyüklük olarak dünyanın 16. büyük
ekonomisi seviyesine ulaşmıştır.
6
Türkiye’de Tohumculuğun Bugünü
• Türkiye’de tohumculuk sektöründe TSÜAB’a kayıtlı 573 şirket
vardır.
• Dünya da tohum pazarı 45 milyar $’ dır.
• Türkiye tohum pazarı yaklaşık 1 milyar $’ dır.
• Türkiye’nin tohumluk ithalatı 200 milyon $ olup, ihracatı 120
milyon $ dır.
• Türkiye, tohum pazarının büyüklüğü ile dünya da ilk 10 ülkenin
içerisinde yer almaktadır.
7
Tohumculuk Sektörünün Vizyonu
• Sektörümüzün geleceği nasıl olacak ?
• Biz nerede yer alacağız?
• Hedefimiz nedir?
8
Tohumculuk Sektörünün Vizyonu
“ Sektör olarak hedefimiz, zenginleştirilmiş ürün
portföyü ile Dünya Tohumculuk Sektörü’nde lider
ülkeler arasında yer almaktır.
Tohumluk ihtiyacımızı kendi genetik kaynaklarımızdan
sağlamaktır.”
9
Tohumculuk Sektörünün Vizyonu
“ Hedefimiz, global bilgiyi ve tecrübelerimizi yerel de
aktifleştirerek ; bilgili, uzman çiftçiler ile tarımsal
üretimde verim ve kalite artışı sağlamaktır.
Ürün ve tecrübemizi uluslar arası pazara yayıp yurt
dışında da yatırımlar yaparak dünyanın dört kıtasında
yer almaktır.”
10
Sektörümüzün Vizyonunu Oluşturan Hedeflerimiz
“ 2023 yılı vizyonunda verimliliği ve kârlılığı arttırılmış
rekabet gücü yüksek ürün portföyü ile tarımsal
ürünlerden elde edilen gayri safi yurt içi hasılasını 150
milyar dolara ulaştırmak ve tarımsal ürün ihracatını da
40 milyar dolar büyüklüğüne çıkarmaktır. ”
11
Sektörümüzün Vizyonunu Oluşturan Hedeflerimiz
• Türkiye 62 milyar dolarlık tarımsal ürün geliri ile
dünya da 7. sırada dır. Hedefimiz en kısa sürede ilk 5
içerisine girmektir.
• 650.000 ton olan sertikalı tohumluk kullanım oranını
ilk 5 yıl içerisinde 1.000.000 ton seviyesine çıkarmak.
• 120 milyon dolar olan tohumluk ihracatımızı
önümüzdeki 8 – 10 yıl içerisinde 250 milyon dolar
seviyesine çıkarmaktır.
12
Vizyonumuzun Temelini Oluşturan Amaçlarımız
• Tohumculuk sektöründe teknolojiyi yakından takip
ederek yeniliklere hızla adapte olmak ve dünya
tohumculuğunda lider ülkeler seviyesine ulaşmak.
• Tohumculuğun temeli olan ıslahı en üst düzeyde
kullanmak.
• Devlet Araşt. Ensititüsü - Üniversite – Özel Sektör
işbirliğini arttırmak.
• Islahın temeli olan genetik materyali ulusal ve
uluslar arası kaynaklardan temin etmek.
13
Büyümenin Temeli : Islaha Yatırım Yapmaktır
21. Yüzyılda Bitki Islahı :
Elit Materyal
Klasik
Islah
+
Moleküler
Islah
+
Transgenik
Biyoloji + Fizyoloji + Tecrübe
İstenen Özelliklere Sahip Genetik Materyal
14
Büyümenin Temeli : Islaha Yatırım Yapmaktır
Amaç :
• Yüksek verimli çeşit elde etmek,
• Hastalıklara ve zararlılara dayanıklılık,
• Olumsuz iklim koşullarına dayanıklılık,
• Klasik ıslah yöntemleri bu karakterleri
çözümlemekte sınırlı kalmakta ve uzun bir süreye
ihtiyaç duymaktadır.
15
Büyümenin Temeli : Islaha Yatırım Yapmaktır
Amaç : Zaman ve Para Tasarrufu
•
•
•
•
Ürün verimliliğini artırmak
Ürün kalitesini geliştirmek
Çevresel etkileri azaltmak
Ekonomik durumu iyileştirmek
• Biyoteknoloji yani moleküler ıslah bu hedeflere
ulaşmak için kullanabileceğimiz bir araç, klasik
ıslahı tamamlayıcı bir yöntemdir.
16
Moleküler Islah Yöntemlerinden Bazıları
• Parmak izi analizleri
• Tohum stoklarında saflık
testleri
• DNA profillemeleri
• Filogenetik ilişkiler
• MAS (hastalık ve zararlılara
karşı dayanıklılık genlerinin
haritalanması ve moleküler
ıslahı)
• Kantitatif karakterlerin
moleküler ıslahı
• Gen klonlama çalışmaları
Doğanlar (2013) İYTE Bitki Moleküler
17
Genetik Laboratuvarı
Markörler Yardımı ile Karakterlerin Seçilmesi
Markörler ile erken tarama karaktere dayalı seçilimin maliyetini azaltır.
Genç Yapraklardan DNA izolasyonu
Hastalık
direnci
kimliğinin
tespit
edilmesi
Dayanıklı domates türleri markörler yardımı
ile seçildi
Doğanlar (2013) İYTE Bitki Moleküler Genetik Laboratuvarı
18
Büyümenin Temeli : Islaha Yatırım Yapmaktır
Geleneksel ıslah yöntemleri ile
istenilen düzeyde homozigot
hatları elde etmek için 6-8
generasyon kendileme yapmak
gerekir.
Yıl içerisinde iki generasyon
ilerleyemiyorsanız, süre en az
6-8 yıldır.
19
DH Tekniği ile Zaman ve Para Tasarrufu Sağlanır
Genetik kazancın arttırılması
ve üstün çeşitleri daha hızlı elde
etmenin yolu ;
hatları geliştirmek için gerekli
olan süreyi kısaltmaktır.
20
Ortak İşbirliği İle Hız ve Para Tasarrufu Sağlarız
• Araştırma Enstitüleri materyalleri
• Hatların kullanıma açılması
• Ortak projeler yapılması
• Tohum Gen Bankası
• Üniversite – Özel Sektör İş Birliği
21
Bitki Moleküler Genetik Laboratuarı - İYTE
22
Bitki Moleküler Genetik Laboratuarı - İYTE
23
Ulusal ve Uluslar Arası Desteklerin Sağlanması
• TUBİTAK Projeleri
• GTHB - Ar-Ge Destekleri
• Ziraat Bankası Kredileri
• Yurt dışından üniversite ve kurumlar ile yapılan ortak
proje destekleri
• EU Ülkelerinde olduğu gibi; ülkemizde tescili olan
çeşitlerin yurt dışındaki ülkelerde de tescilli olarak
kabul edilmesi
24
Hedef – Dinamik ve Aktif Şirket Profili Oluşturma
• Değişen iklim şartları ve hastalık – zararlı baskısına
uygun çeşitleri geliştirme
• Bilgi ve tecrübe seviyesini yükseltmek
• Tecrübeli ıslahçıları yetiştirmek
• Pazarın değişen isteklerine hazır olmak
• Teknolojiyi yakından takip etmek + faydalanmak
25
Hedef – Kurumsal Kimliğin Sağlanması
• Çağa ayak uyduramayan işletmeler geri kalırlar
• Kurumsal yapıyı en kısa sürede tamamlayarak
profesyonel bir kimlik ile dünya pazarında
hedeflediğimiz ilk 5’in içerisine girmek
• Yasal alt yapının acilen oluşturulması – kanun vs..
• TÜRKTED ve TÜRKTOB’un sektör yapılanması ile
ilgili çalışmalarına destek verilmesi
26
Hedef – Bitki Sağlığı ve Gıda Güvenliğinde Uluslar Arası
Standartların Uygulanması
• Kaliteli, mesleğini seven tecrübeli ziraat mühendisi
sayısının arttırılması ve bu konuda eğitimler verilmesi
• Tohumdan - sofraya yetiştiriciliğin her aşamasında
uluslar arası standartların uygulanması
• Hasat sonrası depolama ve işleme teknolojisinde gıda
güvenliği ciddi yaptırımlar ile sağlanmalı
• Aflatoxin gibi sağlığa zararlı ve uluslar arası pazarda
itibar kaybettiren hastalık ve zararlı bulaşıklığına,
pestisit kalıntı sorununa dikkat edilmesi gerekir.
27
İlk 5 te Olmaya Az Kaldı
• Teknolojiden kormayalım, alt yapımızı yenileyelim
güçlendirelim
• Bakanlık + Üniversite + Özel Sektör + TUBİTAK
işbirliğini arttıralım, verimli ve sektörün önünü açan
projelere imza atalım
• Kaliteli, bilgili ve mesleğini seven insanları yetiştirelim
sürekli eğitim verelim
28
İlk 5 te Olmaya Az Kaldı
• Gücümüze inanalım .
• Ülkemiz sahip olduğu bilgi ve becerisi ile uluslar arası
arena da olduğundan çok daha ileride.
29
TEŞEKKÜR EDERİM
30