HAYATIN BAŞLANGICI İLE İLGİLİ GÖRÜŞLE VE

EVRİM

I.Hayatın başlangıcı ile ilgili görüşler

A.Kendiliğinden Oluş (abiyogenez) Görüşü

Yunan filozofu Aristo’nun üzerinde durduğu bu görüş ;

canlı

maddelerin

cansız kendiliğinden türediğini

maddelerden yani canlının kendiliğinden oluştuğunu savunur.

Bu görüşe göre bir canlı kendinden tamamen farklı diğer bir canlıdan hatta cansız maddelerden meydana gelir.

• • • • Aristo’ya göre kendiliğinden oluş görüşüne göre döllenmiş yumurta gibi bazı maddelerin bir

aktif öz

taşıdığı var sayılmıştır.Bu aktif öz uygun koşullar meydana getirilirse bir canlı oluşturabilecektir.Bu aktif özü bir madde gibi düşünmeyip, daha çok bir iş yapma yeteneği olarak kabul etmiştir.

Örneğin; böcekler yapraklardaki çiy taneciklerinden,sinekler ölü hayvan etlerinden,kurbağalar çamurdan oluşur.

İnsanlar bu görüşe uzun süre inanmışlardır.Bunun

nedeni ise verilerini

kontrollü deney yapmamaları tarafsız

ve deney olarak yorumlayamamalarıdır .

17.y.y ’da yaşayan Belçikalı bir fizikçi olan Van Helmont kirli insan gömleğiyle buğday taneleri bir araya konduğunda farelerin oluştuğunu kanıtlamaya çalışmıştır.

• Bunun üzerine ;İtalyan biyolog Redi kontrollü deneylerle açıklamıştır.

canlıların yine kendine benzer canlılardan üreme yoluyla oluştuğunu • Ve Fransız bilim adamı Pasteur’ün yaptığı kontrollü deneylerle

biyogenez abiyogenez

görüşüne bırakmıştır .

görüşü yerini • Biyogeneze göre “ canlılar kendiliğinden değil daha önceki atalarından türemiştir .” Ancak bu görüş de ilk canlının nasıl olduğunu açıklayamamıştır.

B. Panspermia Görüşü

• • • Bu görüşe göre ilk canlı uzayda meydana gelmiş ve göktaşı ile yeryüzüne ulaşmıştır.

Kanıt olarak göktaşları üzerinde saptanan değişik amino asit ve protein molekülleri gösterilmiştir.

Bu görüş günümüzde geçerliliği olmayan bir görüştür.Çünkü bu maddeler dünyaya gelene kadar değişik atmosferlerden geçeceği için bozulmalara uğrama ihtimali fazladır.(sıcaklık farkı,basınç,zararlı ışınlar v.s)

C.Ototrof Görüşü

• • Bu görüşü göre ilk canlı

kendi üreten kendi besinini

ototrof bir canlıdır.Bunlardan

da diğer canlılar meydana gelmiştir.

Bu görüş ilk ototrofun nasıl meydana geldiğini açıklayamadığı için geçersiz sayılmıştır.Canlının oluşumunu açıklamak yerine ,ilk canlının nasıl beslendiğini açıklayan bir görüştür.

•

D.Heterotrof Görüşü

İlk canlının çok basit heterotrof bir canlı olarak sürdürebilir.

kompleks koşullarda oluştuğunu savunur.Yani ilk canlı kompleks bir çevrede basit yapılı olarak beslenip yaşamsal olaylarını • Günümüzdeki bilimsel bulgularla ve evrim teorisi ile desteklenmektedir.

• Heterotrof görüşe göre canlılık olayından önce kimyasal evrim olmuştur ve heterotrof canlıda cansız maddelerin uzun süre kimyasal evrimi sonucu ortaya çıkmıştır.

• Bu görüşe göre; atmosferde oksijenin serbest olmadığı, su ve diğer oksitlere bağlı olduğu söyleniyor .

• • • • İlk atmosfer gazları buharı giriyor.

amonyak, metan,hidrojen mor ötesi ışınlarının ve su yüksek enerjisi ile daha karmaşık yapılı bileşikleri oluşturarak kimyasal reaksiyona Bu reaksiyonlar sonucunda oluşan maddeler önce küçük su birikintisinde çoğalıp zamanla denizlere okyanuslara taşınmış ve basit organik bileşikleri meydana getirmişlerdir.

Yaşam başlamadan önce hangi organik bileşiklerin ortaya çıktığı sorusuna cevap bulmak için Harold Urey ilkel yerküre koşullarına benzer ortam yaratmayı düşünmüştür.

1953 yılında Urey’ in öğrencisi Stanley Miller bunu bir deneyle açıklamaya çalışmıştır.

• • • Miller kapalı bir deney düzeneği kurarak, düzeneğe amonyak ,metan,hidrojen ve su koymuştur.Bu karışımı ısıtarak üzerine çok yüksek enerjili elektrik kıvılcımları uygulamıştır. 7 gün süren deneyin sonucunda toplama kabında a.asitler,üre,HCN(hidrojen siyanür),asetik asit ve laktik asit gibi organik maddelerin oluştuğu görülmüştür.

Bu deney sonucunda;ilkel yerküre koşullarında okyanuslarda ve denizlerde organik moleküller oluştuğu varsayılır.Birbirini etkileyen bu moleküller, birikerek proteinlere dönüşmüştür.Proteinlerin bir kısmı enzim olarak iş görmüş ve bu enzimler diğer moleküllerin oluşumunu hızlandırmıştır.

Bu ortamda oluşan nükleik asitler proteinlerle kümeler oluşturarak “nükleoproteinleri” oluşturmuştur.N.proteinler önce koaservat adı verilen ön hücrelere sonra kendi kopyalarını yapabilen basit canlılara dönüşmüştür.Bu çalışmalar günümüzde devam etmektedir .

E. Yaratılış Görüşü

• • • Yaratılış görüşüne göre ;evrenin Tanrı’nın koyduğu kurallar çerçevesinde belirli bir düzene göre işlediğini ve bu düzenin tesadüfen ve kendiliğinden oluşamayacağını belirtir.

Bu görüşe göre evrendeki her bir varlık bir amaca yönelik olarak yaratılmıştır.

Bu amacı belirleyen de Tanrı’nın kendisidir

II.EVRİM ve CANLILARIN EVRİMİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER

A.Evrim

• Canlıların oluşumundan günümüze kadar geçmiş oldukları değişimlerin tümüne

“evrim”

denir.

• • Evrim teorisi ; • bugün yaşayan canlıların daha önce yaşamış olan canlıların değişim geçirmesiyle oluştuğunu, bu değişimin halen devam ettiğini değişen çevre koşullarına uyan canlıların yaşamlarına devam edip uymayanların yok olduğunu, • canlıların ortak bir kökenden geldiğini kabul eden teoridir.

• • •

B. Lamarck’ın Evrim ile İlgili Görüşleri

19. y.y başlarında Lamarck doğadaki türleri inceleyerek hayvanları basitten karmaşığa doğru sıralamıştır.

Doğada türlerin değişeceğini, bununda nedeni olarak çevre şartlarının türleri etkilediğini ve bu etkilenmeler sonucunda meydana gelen değişikliklerin yeni bireylere aktarıldığını savunmuştur.

Lamarck’a göre canlının kullandığı organ gelişir, kullanmadığı organ ise küçülür, körelir.

• • Lamarck otsuz ve kurak bölgelerde yaşayan zürafalarının beslenebilmek için çalılara,ağaçlara doğru zorlama yaptıklarından boyunlarını ve ön ayaklarının uzadığını savunmuştur.

Ve bu kazanılmış özelliklerin dölden döle aktarıldığını söylemiştir .

• Lamarck ayrıca, köstebeklerin atasının yer altında yaşadığını ve gözlerini kullanmadıkları için görme işlevine gerek kalmadığı için ,birkaç nesil sonra gözlerin tümüyle köreldiğini; daha sonra başka bir savla karşımıza çıkarak doğan çocukların gözlerinin birinin devamlı çıkarılmasıyla bir zaman sonra tek gözlü insanların meydana gelebileceğini savunmuştur.

• • • Lamarck’ın savlarına karşı söylenebilecek açıklamalar şunlardır; Kullanılan organın gelişmesi bir modifikasyondur, dölden döle geçmesi söz konusu değildir.

Bugün artık biliyoruz ki ancak üreme hücrelerindeki değişiklikler kalıtsal olarak yavruya geçer, vücut hücrelerindeki değişiklikler yavruya aktarılmaz.

C. Darwin’in Evrim ile İlgili Görüşleri

• • Darwin Atlas Okyanusu’ndaki adalarda, Güney Amerika’da, Galapagos adalarında,Yeni Zelanda’da Avustralya’da ve Güney Afrika’da çok uzun gözlemler yapmıştır.

Gözlemlerinde bu bölgedeki türlerin birbirlerinden neden farklılık gösterdiğini, nasıl değiştiğini,bu farklılıkların oluşumunda nelerin etkili olduğunu düşünmüştür .

Gözlemleri sonunda şu hipotezi ileri sürmüştür: • “Türler belirli sayıda ve değişmez olmayıp,çok uzun zaman boyunca değişmektedir.”

• Darwin’in evrim görüşünün temeli,onun evcil türler arasındaki değişiklikler üzerindeki çalışmalarına kadar iner.Farklı özellikteki güvercinleri çiftleştirerek, yeni güvercin çeşidi elde etmiştir.

• • • Bu yolla her biri ayrı, istenilen özellikteki canlıların çiftleştirilmesiyle;istenen özelliklerin hepsine sahip yeni canlı elde edilebilir.Buna

seçilim(seleksiyon)

denir.

Darwin insanlar tarafından yapılan seçilimin kısa zamanda yeni tipler ortaya çıkardığına;doğada olan seçilimin daha yavaş olduğuna inanmıştır.

Doğal seçilim hipotezi ile yeni bir türün eski bir türden nasıl geliştiğini ve yeryüzünde büyük bir canlı çeşitliğinin nasıl ortaya çıktığını açıklamaya çalışır.

• Darwin’in araştırma yaptığı adanın birinde adada böceklerle beslenenler,ağaç kabuklarından böcekleri çıkarmak için ince uzun gagaya;diğer bir adada tohumla beslenenler ise kalın ve kısa gagaya sahipti.Ayrıca renkleri de bulunduğu adanın renklenmesine uyum yapmıştır.Bu kuşlar bugün “Uyumsal Açılım” kuralına en iyi örnektir.

Doğal seçilim hipotezinin dayandığı görüşler; 1.

2.

3.

4.

Organizmalar büyük bir üreme potansiyeline sahiptir.Tüm popülasyonlarda çok sayıda gamet üretilmektedir;öyleyse,her kuşakta çok sayıda bireyin ortaya çıkması beklenir.

Küçük dalgalanmalar dışında, normal olarak popülasyonlar,büyüklük bakımından sabit kalmaktadır.

Doğal kaynaklar sınırlıdır.(Canlılar geometrik,besinler aritmetik dizi şeklinde artar.) Bir türe ait organizmaların hepsi bireysel varyasyonlara sahiptir.Büyüklük,renk,fizyoloji v.s özellikler bakımından sabit kalmaktadır.

5.

Bu varyasyonlar,dölden döle aktarılır.

Darwin’in gözlemleri sonucu vardığı diğer yargılar; • • “Doğadaki sınırlı kaynakları kullanma bakımından popülasyonlarda bireyler arasında sürekli mücadele vardır.Bu mücadelede üstün gelenler yaşamlarını sürdürerek gelecek kuşaklara kalıtsal özelliklerini aktarırlar.Diğerleri bu mücadelede kaybederek doğal seçilim sonucu ortadan kalkarlar.” “Bir popülasyondaki bireylerin sahip olduğu varyasyonlara bağlı bazı özellikler,popülasyon içinde,o bireylere diğerlerine oranla çevresel kaynakları daha etkin kullanma,daha iyi yaşam sürme ve daha iyi üreme avantaj sağlar.”

D.Evrimin Kanıtları

1.

Paleontolojik(fosil)Kanıtlar farklılıklar vardır.Örn;atın evrimi Bu araştırmada yerkabuğu katmanları incelendiğinde bazı fosiller bulunmuştur.

Bulunan fosillerin bugün yaşayan türlere benzemediği,soylarının tükendiği görülmüştür.Örn;dinozor.

Bazı fosiller bugün yaşayan türlere benzer fakat aralarında

2.Embriyolojiden Elde Edilen Kanıtlar • Her canlı kendi embriyolojik gelişimi sırasında türünün bugünkü halini alıncaya kadar geçirdiği değişimi geçirir.O halde embriyolojik gelişimleri benzeyen canlılar,ortak atadan gelmiştir.

3.Biyokimya ve Fizyolojiden Elde Edilen Kanıtlar

:

• • Evrim açısından birbirine yakın olan grupların protein yapılarının benzer olduğu;uzak olanların ise protein yapılarının farklı olduğu gözlenmiştir.

Örn;Memelilerin çoğunda aynı ya da benzer enzimlerin sindirimde görev yapması gibi.Yine kanın biyokimyasal yapısına bakılarak,canlıların akrabalık dereceleri tespit edilmektedir.

4.Morfolojiden Elde Edilen Kanıtlar • Canlılar arasında homolog organların ve körelmiş organların bulunması,canlıların ortak bir atadan geldiğini kanıtlar.

5.Sistematikten Elde Edilen Kanıtlar • Canlıların sınıflandırma kurallarına göre tür,cins,familya,ta kım,sınıf,şube şeklinde belli bir hiyerarşik sıraya göre dizilmeleri evrimin en belirgin kanıtlarından biridir.