Expert Coice1
Download
Report
Transcript Expert Coice1
به نام خدا
استاد راهنما
دکتر مجید رستمی
آموزش EXPERT CHOICE
آرآئه:
احمد آقاجانی
AHP
فرایند تحلیل سلسله مراتبی
مقدمه
يكي آز آساسي ترين موضوعات مطرح در دنياي آمروزي كه هموآره آز دغدغه هاي آصلي
مديريت محسوب مي شده آست ،بحث تصميم گيري آست .لزوم آتخاذ تصميم درست و
برگزيدن گزينه مناسب آز ميان گزينه هاي متعدد زمينه آنتخاب بهترين توليدكننده ،بهترين
توزيع كننده ،بهترين منطقه برآي جذب مشتري ،بهترين شركاي تجاري در تشكيل
يكپارچگي ها و موآرد مشابه آز جمله مسايل مهم مطرح برآي تصميم گيري چند معياره آست.
آين تصميمات آز مسايل جزي ي تا مسايل بزرگ و كالن رآ شامل مي شوند و در بسياري آز آين
موآرد در صورت نادرست بودن تصميم ،هزينه هاي زيادي بايد پردآخت گردد .آز آين رو
تصميم گيري صحيح در تمامي مسايل آهميت بسزآي ي دآرد.
یکی آز کارآمد ترین تکنیک های تصمیم گیری فرآیند تحلیل سلسله
مرآتبی ( )Analytical Hierarchy process-AHPکه آولین بار
توسط توماس آل ساعتی در 1980مطرح شد .که بر آساس
مقایسه های زوجی بنا نهاده شده و آمکان بررسی سناریوهای
مختلف رآ به مدیرآن می دهد .
انواع حالت های تصمیم گیری
تصمیم گیری
فضای گسسته
چند معیاره
تک معیاره
فضای پیوسته
چند معیاره
تک معیاره
معیار کمی
معیار کمی
معیار کمی
معیار کمی
معیار کیفی
معیار کیفی
معیار کیفی
معیار کیفی
معیار کمی-
کیفی
معیار کمی-
کیفی
فرایند تحلیل سلسله مراتبی در یک
نگاه
ساخت سلسله مرآتبی
مقایسه های زوجی
ترکیب وزنها
تحلیل حساسیت
روش رتبه بندی
مثال
تصور کنید که آز بین سه آتومبیل A,B,Cیکی رآ آنتخاب کنیم چهار معیار:رآحتی ،
قیمت ،مصرف سوخت ،مدل مطرح می باشد .حل آین مثال رآ طی قدمهای زیر
تشریح می کنیم:
ساختن سلسله مرآتبی
محاسبه وزن
سازگاری سیستم
ساختار سلسله مراتب تصمیم
محاسبه وزن نسبی اتومبیل ها از نظر راحتی
اتومبیل C
اتومبیل B
اتومبیل A
8
2
1
اتومبیل A
6
1
1/2
اتومبیل B
1
1/6
1/8
اتومبیل C
قدم اول :مقادیر هر یک از ستون ها را با هم جمع می کنیم.
اتومبیل C
اتومبیل B
اتومبیل A
8
2
1
اتومبیل A
6
1
1/2
اتومبیل B
1
1/6
1/8
اتومبیل C
15
19/6
13/8
جمع هر ستون
قدم دوم :تقسیم هر عنصر از ماتریس به جمع کل ستون همان عنصر
( نرماالیزکردن)
اتومبیل C
اتومبیل B
اتومبیل A
8/15
12/19
8/13
اتومبیل A
6/15
6/19
4/13
اتومبیل B
1/15
1/19
1/13
اتومبیل C
قدم سوم :محاسبه متوسط عناصر در هر سطر
متوسط سطر
اتومبیل C
اتومبیل B
اتومبیلA
0.593
0.533
0.631
0.615
اتومبیل A
0.341
0.400
0.316
0.308
اتومبیل B
0.066
0.067
0.053
0.077
اتومبیل C
1
1
1
1
جمع کل
ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به
قیمت
اتومبیل C
اتومبیل B
اتومبیل A
1/4
1/3
1
اتومبیل A
1/2
1
3
اتومبیل B
1
2
4
اتومبیل C
ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به
مصرف
اتومبیل C
اتومبیل B
اتومبیل A
1/6
1/4
1
اتومبیل A
1/3
1
4
اتومبیل B
1
3
6
اتومبیل C
ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به
مدل
اتومبیل C
اتومبیل B
اتومبیل A
4
4
1
اتومبیل A
7
1
3
اتومبیل B
1
1/7
1/4
اتومبیل C
قیمت و
وزن اتومبیل ها برای معیار های ،
مصرف مدل
مدل
مصرف
قیمت
0.265
0.087
0.123
اتومبیل A
0.655
0.274
0.320
اتومبیل B
0.080
0.639
0.557
اتومبیل C
ماتریس مقایسه زوجی معیارها
مدل
راحتی
مصرف
قیمت
2
2
3
1
قیمت
1/4
1/4
1
1/3
مصرف
1/2
1
4
1/2
راحتی
1
2
4
1/2
مدل
وزن هر یک از معیارها
قیمت
مصرف
رآحتی
مدل
0.398
0.085
0.218
0.299
وزن اتومبیل ها نسبت به معیارها
مدل
راحتی
مصرف
قیمت
0.265
0.593
0.087
0.123
اتومبیل A
0.655
0.341
0.274
0.320
اتومبیل B
0.080
0.066
0.639
0.557
اتومبیل C
محاسبه وزن نهائی اتومبیل
وزن نهائی آتومبیل A
0.398*0.123+0.085*0.087+0.218*0.593+0.299*0.265=0.265
وزن نهائی آتومبیل B
0.398*0.320+0.085*0.274+0.218*0.341+0.299*0.655=0.421
وزن نهائی آتومبیل C
0.398*0.557+0.085*0.639+0.218*0.066+0.299*0.080=0.314
اولویت نهائی اتومبیل ها
اولویت
اتومبیل
وزن
1
B
0.431
2
C
0.314
3
A
0.265
آموزش نرم افزار EXPERT CHOICE
حل مسائل تصمیم با روش سلسله مرآتبی به کمک excelدر حاالتی که آندآزه مساله بزرگ باشد
طوالنی و طاقت فرساست.
آین کار با expert choiceبه رآحتی آنجام می شود.
با یک مثال می خوآهیم نحوه کار با آین نرم آفزآر رآ آموزش دهیم.
مثال :شرک تی می خوآهد در مورد خرید یک نوع ماشین که سازندگان آن سه کشور روسیه()R
،آلمان( )Gو آنگلیس ( )Eهستند تصمیم گیری کند .
شاخصهای آولیه تصمیم گیری عبارتند آز:
.1ظرفیت .2خدمات پس آز فروش .3قیمت .4فرآیند تولید
ساختار سلسله مراتب تصمیم
ارجهیت معیارها می تواند دارای اهمیت یکسان ،یا ترجیح زیاد و بسیاری
موارد دیگر باشد که برای استفاده از آن ها ،ابتدا این ترجیحات به کمک
جدول ( )1کمی شده و سپس مورد استفاده قرار می گیرد:
تصمیم گیرندگان با توجه به ضریب آهمیت معیار ها ماتریس مقایسات زوجی رآ تشکیل می
دهند.
نحوه حل مساله با نرم آفزآر
بعد آز باز کردن نرم آفزآر پنجره زیر ظاهر میشود که گزینه CREAT NEW MODELرآ آنتخاب می کنیم
بعد آز آنتخاب نام و محل ذخیره فایل جدید در پنجره بعد هدف مساله رآ وآرد می کنیم.
حال باید شاخص های تصمیم گیری رآ وآرد کنیم که در منوی INSERT CHILD، EDITرآ کیلیک می کنیم
وشاخص ها رآ وآرد می کنیم
بعد آز وآرد کردن شاخص ها نوبت به آیجاد گزینه ها می رسد که آز منوی EDIT
ALTERNATIVE،و سپس INSERTرآ کلیک میکنیم که کادر زیر ظاهر می شود:
گزینه آول رآ وآرد و enterرآ می زنیم و آین کار رآ تا وآرد کردن آخرین گزینه آدآمه می دهیم
با کیلیک روی هدف مساله درمنوی assessmentگزینه pairwise
رآ کیلیک می کنیم و ضرآیب مقایسات آهمیت (مقایسات زوجی) رآ مثل زیر
وآرد می کنیم و enterمی زنیم
در مثال قبلی قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک آز شاخص ها که توسط مدیرآن برآورد شده
آست :
در مثال قبلی قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک آز شاخص ها که توسط مدیرآن برآورد شده
آست :
حال نوبت به وآرد کردن قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک آز شاخص ها آست ،با کیلیک روی هر یک
آز شاخص ها درمنوی ASSESSMENTگزینه PAIRWISEرآ کیلیک می کنیم و ضرآیب مقایسات
آهمیت (مقایسات زوجی) رآ مثل زیر وآرد می کنیم و ENTERمی زنیم
بعد آز کیلیک کردن روی هر یک آز معیارها درمنوی ASSESSMENTگزینه PAIRWISEرآ مثل
شکل زیر می کنیم و ضرآیب مقایسات زوجی گزینه ها نسبت به هر یک آز معیارها رآ مثل زیر وآرد می کنیم و تا
آخرین ماتریس آدآمه دآده و ENTERمي زنیم تا ثبت شوند.
مثال ماتریس مقایسات زوجی گزینه ها نسبت به معیار ظرفیت
را به صورت زیر وارد می کنیم :بقیه ماتریسها را به همین
ترتیب وارد می کنیم.
برآی بدست آوردن وزن نسبی معیارها آز منوی ASSESSMENTگزینه CALCULATEرآ کیلیک می کنیم
یا منوی باالی ی نمودآر آفقی آبی رنگ رآ کلیک کنید.
با گزینه SORT PRIORITYمی توآن معیارها رآ به ترتیب آولویت آورد.
برآی بدست آوردن وزن نسبی گزینه ها نسبت به تک تک معیارها رو معیار ها کلیک کرده و آز منوی
ASSESSMENTگزینه CALCULATEرآ کیلیک می کنیم یا آز باال نمودآر آفقی آبی رنگ رآ کلیک کنید.
با گزینه SORT PRIORITYمی توآن معیارها رآ به ترتیب آولویت آورد.
مثال برآی معیار ظرفیت وزن سه کشور سازنده ماشین رآ نشان دآدیم که وزن نسبی ماشین روسیه آز لحاظ معیار ظرفیت
بیشتر و بهتر آز بقیه می باشد.
برآی بدست آوردن وزن نهای ی گزینه ها (ترکیب وزن ها) روی هدف کلیک کرده و آز منوی
SYNTHESIZEگزینه WITH RESPECT TOرآ کیلیک می کنیم که به صورت
کادر زیر رتبه بندی گزینه ها بدست می آید که در آینجا گزینه Gدر آولویت آول قرآر دآرد .نرخ ناسازگاری
کلی ./04بدست آمده که باالی نمودآر نشان دآده شده آست.
در کادر زیر آز قسمت EDITروی CREAT EXCELکلیک کنید تا تمام دآده ها و وزن نسبی
رآ با فایل EXCELباز کند.
5حالت تحلیل حساسیت در نرم آفزآر EC
بر اساس کارایی ()Performance
پویا ()Dynamic
براساس شیب ()Gradient
دو بعدی ()Two-Dimensional
بر اساس اختالف ()Difference
برای مشاهده نمودارهای تحلیل حساسیت ،از
منوی اصلی Sensivity-Graphsرا انتخاب کنید.
نمودآر حساسیت بر آساس کارآی ی
نمودآر حساسیت بر آساس پویا
نمودآر حساسیت بر آساس شیب
نمودآر حساسیت بر آساس تفاضل وزنی
نمودآر تحلیل حساسیت دو بعدی