ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام استراتژيک (SPACE)
Download
Report
Transcript ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام استراتژيک (SPACE)
ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام استراتژيک
)(SPACE
داليل شكست استراتژيها
• بر اساس نتايج تحقيق منتشره در : Harvard Business Review
تنها %10از سازمان
ها برمبناي استراتژي
هاي خود عمل مي كنند
%85مديران ارشد فقط %20مديران
فقط %40از
منافع خود را در
سازمانها بودجه و كمتر از يك ساعت
پيوند با استراتژيها
در ماه به بحث
برنامه عملياتي خود
مييابند
را با استراتژيها پيرامون استراتژي
ميپردازند
مرتبط ميسازند
تنها %5كاركنان
استراتژي ها را
ميفهمند
الگوی جامع مديريت استراتژيک
بازخور
بررس ی عوامل
خارجی
تدوين،ارزيابی تعيين اهداف
تعيين اهداف
ساالنه
و انتخاب
بلندمدت
استراتژی ها وسياست ها
تعيين
ماموريت
تخصيص
منابع
محاسبه و
ارزيابی
عملکرد
بررس ی
عوامل
داخلی
تدوين استراتژی ها
اجرای استراتژی ها
ارزيابی استراتژی ها
چارچوبي جامع براي تدوين استراتژي
مرحله اول :مرحله ورودي
ماتريس ارزيابي عوامل خارجي
() EFE
ماتريس بررس ي رقابت
( ) CPM
ماتريس ارزيابي عوامل داخلي
( ) IFE
مرحله دوم :مرحله مقايسه
ماتريس تهديدات
فرصتها ،نقاط ضعف
و نقاط قوت
( )TOWS
ماتريس ارزيابي
موقعيت و اقدام
استراتژيک
( ) SPACE
ماتريس گروه
مشاوران بستن
( ) BCG
ماتريس داخلي و
خارجي
( ) IE
ماتريس استراتژي
اصلي
مرحله سوم :مرحله تصميم گيري
ماتريس برنامه ريزي استراتژيک کمي
( ) QSPM
ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام استراتژيک
)(SPACE
• محورهای ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام
استراتژيک
دو بعد داخلی
توان مالی )(Financial Strength
مزيت رقابتی )(Competitive Advantage
دو بعد خارجی
ثبات محيط )(Environmental Stability
قدرت صنعتی )(Industrial Strength
ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام استراتژيک
)(SPACE
• متغيرهايی را که معرف موارد توان
مالی )(FSمزيت رقابتی ) ، (CAثبات محيط
) (ESو قدرت صنعتی ) (ISباشند ،انتخاب
کنيد.
• به اين متغيرها از ( +1بدترين) تا +6
(بهترين) نمره بدهيد و دو بازوی FSو IS
را تشکيل دهيد .دو بازوی ESو CAرا
برای هر يک از متغيرها تشکيل و از -1
(بهترين) تا ( -6بدترين) نمره بدهيد.
ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام استراتژيک
)(SPACE
• مقادير هر يک از متغيرهای موجود بر
بازوی هر يک از محورها را با هم جمع
کنيد و سپس بر تعداد متغيرها تقسيم نماييد
تا نمره ميانگين برای ES,CA,IS,FSبه
دست آيد.
• بر روی محورهای ماتريس ارزيابی
موقعيت و اقدام استراتژيک ،ميانگين
نمره های ES,CA,IS,FSرا قرار دهيد.
ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام استراتژيک
)(SPACE
• نمره های موجود بر روی محور Xها را
جمع کنيد و نقطه متعلق به محور Xها را
مشخص نماييد.
• نمره های موجود بر روی محور Yها را
جمع کنيد و نقطه متعلق به محور Yها را
مشخص نماييد.
• اين دو نقطه را به هم وصل کنيد.
ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام
استراتژيک )(SPACE
• از مبدا مختصات به اين نقطه وصل کنيد.
اين خط نشان دهنده نوع استراتژی است
که برای سازمان توصيه می شود و می
تواند به صورت تهاجمی ،رقابتی ،تدافعی
يا محافظه کارانه باشد.
ماتريس - SPACEنمونه متغيرها
موقعيت استراتژيک داخلی
توان
مالی
)(FS
مزيت
رقابتی
)(CA
بازده سرمايه
اهرم مالی
قدرت نقدينگی
سرمايه در گردش
جريان های نقدی
سهولت خروج از بازار
خطرهای ناشی از تجارت
موقعيت استراتژيک خارجي
ثبات
محيط
تغييرات فن آوری
نرخ تورم
تغيير در تقاضا
قيمت محصوالت رقبا
موانع ورود به بازار
فشارهای ناشی از رقابت
کشش تقاضا از نظرقيمت
)(ES
سهم بازار
کيفيت محصول
چرخه حيات محصول
وفاداری مشتری
توان بهره برداری از رقابت
دانش فنی
کنترل بر تامين کنندگان
توان
صنعت
)(IS
توان بالقوه رشد
توان سودآوری
ثبات مالی
مهارت الزم در فن آوری
استفاده بهينه از منابع
سهومت ورود به بازار
بهره وری
ماتريس ارزيابی موقعيت و اقدام استراتژيک
FS
)(SPACE
+6
+5
تهاجمی
+4
+3
+2
+1
IS
+5 +6
+4
+3
+2
+1
-1 -1
محافظه
کارانه
-2
-3
-4
-2
رقابتی
-3
-4
-5
-6
ES
تدافعی
-5
-6
CA
ماتريس - SPACEنمونه استراتژي ها
تهاجمی
رقابتی
رسوخ در بازار
توسعه بازار
توسعه محصول
يکپارچگی عمودی رو به جلو
يکپارچگی عمودی رو به عقب
يکپارچگی افقی
تنوع همگون ،ناهمگون يا افقی
يکپارچگی عمودی رو به جلو
يکپارچگی عمودی رو به عقب
يکپارچگی افقی
رسوخ در بازار
توسعه بازار
توسعه محصول
مشارکت
رسوخ در بازار
توسعه بازار
توسعه محصول
محافظه
تنوع همگون
کارانه
تدافعی
کاهش دادن فعاليت
فروش يا واگذاری بخش هايی از سازمان
انحالل
تنوع همگون
بر نامه ريزی استراتژيک
دانشگاه *****با استفاده از
ماتريس space
نقاط قوت
.1دانشجويان مستعدي در حال تحصيل در دانشگاه
ميباشند
.2گروههاي نرمافزاري ) (MISقوي در دانشگاه وجود دارد
.3بعض ي از معاونتها در حوزه كاري قوي عمل مينمايند
.4مديريت سيستم پويا و خالق است
.5حجم باالي گردش سرمايه و پول دانشگاه
.6فضاي الزم براي ساخت دانشگاه وجود دارد
.7منابعمالي براي توسعه امكانات آموزش ي وجود دارد
نقاط ضعف
•
•
•
•
•
•
•
.1داراي سيستمهاي MISمناسب نميباشد
.2سيستم مالي و گردش مالي آن مكانيزه نميباشد
.3فرهنگ ارزشي حاكم مناسب جامعه در دانشجويان رعايت
نميگردد
.4سيستمهايپشتيبانيآموزشي كمتر مكانيزه ميباشد
.5واحد پژوهش و تحقيق در بعضي از رشتهها مناسب
نميباشد
.6بعضي از معاونتهاي دانشگاه ضعيف عمل ميكنند
.7سيستم و فرآيندهاي منابع انساني مناسب ندارد
فرصتها
•
•
•
•
•
•
.1دانشگاههاي خارجي حاضر به مشاركت با دانشگاه
شدهاند
.2در دانشگاه****افراد مستعدي در حال تحصيلاند
.3افزايش ميزان متقاضي براي دانشگاه
.4خانوادة بزرگ دانشگاه *******
.5نسل جديد نياز به رشتههاي جديد دارد
.6در بعضي رشتهها دانشگاه تيمهاي قوي دارد
تهديدات
•
•
•
•
.1دانشگاههاي ديگر غيرانتفاعي در حال رشد ميباشند
.2دانشگاه ****كادر هيات علمي ناقص دارد
.3بين كاركنان دانشگاه روابط صميمانه وجود ندارد
.4پرتو علمي دانشگاه هنوز جايگاه واقعي را ندارد
موقعيت استراتژيك داخلي دانشگاه
Financial
strength
Competitive
Advantage
توان مالي FS
.1بازده سرمايه
.2قدرت نقدينگي
.3سرمايه در گردش باال
.4خطرهاي ناش ي از كار بسيار پايين
مزيت رقابتي CA
سهم بازار زياد
كيفيت محصول متوسط
چرخه حيات محصول طوالني
وفاداري مشتريان كم
توان بهرهبرداري از رقابت باال
دانش فني در غيرانتفاعي باال
دانش فني بروز
موقعيت استراتژيك خارجي دانشگاه
تبات محيط ES
تغييرات فنآوري باال
نرخ تورم باال
تغيير در نقاط افزايش ي
موانع ورود بر بازار در حال كم شدن
فشارهاي ناش ي از رقابت زياد
كشش تقاضا براي قيمت در حال
افزايش
توان صنعت (دانشگاه) )(IS
.1توان بالقوه رشد
.2توان سودآوري
.3ثبات مالي
.4مهارتالزمدرفنآوريمتوسط
.5تراكم سرمايه باال
.6سهولتورود به بازار را دارد
.7توان بالقوه بهرهوري و استفاده بهينه
را دارد
Environmental
Stability
Industry
Strength
تجزيه و تحليل و تشكيل ماتريس SPACEبراي شناخت استراتژي كلي
امتياز دهي به ماتريس SPACE
موقعيت استراتژيك داخلي
ES
FS
=4
-16
4
IS
= -28/2
موقعيت استراتژيك خارجي
=2
-14
7
CA
-16
7
= -71/2
-19
7
FS
دانشگاه در صنعت مربوطه
از توان مالي خوبي
برخوردار است
و از طرفي در صنعت
مربوطه رشد مناسب و
پايدار دارد و از مزيت
رقابتي برخوردار است
4و 28/2
دانشگاه مزبور با ثبات مسير
رشد را ميپيمايد.
به توان مالي خوبي دست يافته
اين دانشگاه از مزيت رقابتي
ك ّمي در حال حاضر برخوردار
است
4و -271
IS
CA
28/2و 2-
-27و2
متوسط
دانشگاه در صنعتي ناپايدار به شيوهاي نسبتا ً خوب
در حال رقابت است
اين شيوه رقابتي متوسط
دانشگاه
شركت در صنعتي ناپايدار متوسط با توان مالي
متوسط و تا حدود كمي داراي كمبود منابع است
ES
بهترين وضع ممكن
ماتريس ارزيابي موقعيت SPACE
اقدامات
-بهرهبرداري از فرصتهاي خارجي
FSتوان مالي
بر طرف كردن نقاط ضعف داخلي-پرهيز از تهديدات خارجي
حفظ شايستگيهاي اداري
سازمان خود را در معرض خطرهاي بزرگ قرار ندهد
تهاجمي
استراتژي قالب
استراتژي رسوخ در بازار – توسعه بازار – توسعه محصول
استراتژي تهاجمي است
رسوخ در بازار – توسعه بازار – توسعه محصول
محافظهكارانه
يكپارچگي عمودي به پايين – يكپارچگي عمودي به باال
يكپارچگي افقي – تنوع همگون – تنوع ناهمگون – تنوع افقي
ISتوان صنعت
(توان صنعت)
يكپارچگي عمودي به باال
CAمزيت رقابتي
رقابتي
تدافعي
يكپارچكي عمودي به پايين
اصالح نقاط داخلي
يكپارچگي افقي رقابتي
پرهيز از تهديدات خارجي
رسوخ در بازار
استراتژي كاهش دادن
توسعه بازار
فروش پايهگذاري بخشهايي از سازمان
توسعه محصول
مشاركت
مزيت رقابتي
انحالل و تنوع همگون
ESثبات محيط
دانشگاه با توجه به تجزيه و تحليل صورت گرفته استراتژي تهاجمي را در مواردي محافظهكارانه بايد انتخاب كند
استراتژی های يکپارچگی
) Integration Strategies(
• يکپارچگی عمودی رو به جلو
)Forward Integration(
• يکپارچگی عمودی رو به عقب
)Backward Integration(
• يکپارچگی افقی
)Horizontal Integration(
يکپارچگی عمودی رو به جلو
• تعريف :
()Forward Integration
به دست آوردن مالکيت يا افزايش کنترل بر سيستم
توزيع يا خرده فروشی
• مثال :
شرکت تلفن و تلگراف امريکا در 45 ، 1997
فروشگاه افتتاح کرد و نام آنها را خدمات تلفن و
تلگراف امريکا ناميد.
شرکت جنرال موتورز ،مالکيت %10از واسطه
های فروش خودرو را در اختيار دارد.
شرکت پاکارد بل در صدد برآمده تا رايانه های
شخصی را به صورت مستقيم به مشتريان تجاری
ارائه کند.
يکپارچگی عمودی رو به عقب
()Backward Integration
• تعريف :
به دست آوردن مالکيت يا افزايش کنترل بر عرضه
کنندگان مواد اوليه
• مثال :
شرکت متل 8يک توليد کننده مبلمان را خريد.
امکان صرفه جويی 11ميليارد دالری بيمارستان ها
در خريد مواد و ملزومات در سال از اين طريق
مطرح شدن استراتژی برون سپاری برعکس مورد
فوق
يکپارچگی افقی
()Horizontal Integration
• تعريف :
به دست آوردن مالکيت يا افزايش کنترل بر شرکت های رقيب
ادغام شرکت ها در يکديگر ،خريدن شرکت رقيب و بلعيدن
شرکت های ديگر
استفاده از صرفه جويی به مقياس (Economics of
)Scale
• مثال :
بانک فرست يونيون ،بانک فرست فيدليتی را خريداری نمود.
شرکت هتل های زنجيره ای هيلتون اخيرا هتل پروموس را
خريداری کرده است.
شرکت کامپک شرکت رايانه ای تاندوم را به مبلغ 3ميليارد دالر
خريداری کرده است.
استراتژی های متمرکز
)Intensive Strategies (
)Market Penetration( بازار
• رسوخ در
)Market Development( • توسعه بازار
)Product Development( • توسعه محصول
رسوخ در بازار
()Market Penetration
• تعريف :
باال بردن سهم بازار برای محصوالت يا خدمات کنونی از مجرای
افزايش تالش هايی که در زمينه بازاريابی انجام می شود
• مثال :
شرکت بيمه جانسون بر تعداد نمايندگی های خود در مکزيک
افزود و آنها را به دو برابر رساند.
شرکت اينترنتی آمريتريد با صرف بودجه 200ميليون دالر
برای تبليغات ،بودجه تبليغات خود را سه برابر کرد تا مردم را
قانع کند از طريق اينترنت سرمايه گذاری کنند.
مبارزه تبليغاتی چند ميليون دالری مايکروسافت برای تبليغ و
ترويج نرم افزار ويندوز (98بيش از 100ميليون مشترک در
سال ) 2000
توسعه بازار
()Market Development
• تعريف :
عرضه خدمات و محصوالت کنونی به مناطق جغرافيايی
جديد
• مثال :
شرکت انهيوزر-بوش بزرگترين شرکت نوشابه های
مکزيک به نام گروپومودلواس آ را خريداری کرد.
شرکت اتوبوس سازی هنليز در انگلستان ،شرکت اتوبوس
سازی پرنده آبی در آمريکا را خريداری می کند.
شرکت زنجيره ای وال مارت ،شرکت سيفرا اس آ را در
مکزيکو به مبلغ 2/1ميليارد دالر خريد
توسعه محصول
• تعريف :
()Product Development
باال بردن فروش از طريق بهبود بخشيدن به محصوالت
و خدمات کنونی يا عرضه نوع جديد آن محصوالت و
خدمات
• مثال :
شرکت خودروسازی فورد در خارج از بنگاه های
معامالتی و فروشگاه ها ،برای ارائه خدمات پس از
فروش واحدهای تازه ای داير کرد.
افزايش سرعت و مدلهای جديد CPUشرکت اينتل
در سال ، 2000جنرال موتورز تصميم دارد هر ماه
مدل خودرو جديدی به بازار عرضه کند.
استراتژی های تنوع
)Diversification Strategies (
• تنوع همگون
ناهمگون
• تنوع
)Concentric Diversification(
Conglomerate (
)Diversification
)Horizontal Diversification( افقی
• تنوع
تنوع همگون
()Concentric Diversification
• تعريف :
ارائه محصوالت و خدمات جديد ولی مرتبط
• مثال :
شرکت والت ديسنی برای خانواده ها و نوجوانان محوطه
های سرپوشيده جديدی با فن آوری های بسيار پيشرفته
ساخت و افراد می توانستند در اين مکان ها به مسابقه
های الکترونيکی و بازی های مربوط به موتور يا خودرو
سواری (شبيه سازی شده ) بپردازند.
بانک NWBدر انگلستان ،شرکت بيمه انگليسی L&G
را خريداری کرده است.
تنوع ناهمگون
()Conglomerate Diversification
• تعريف :
ارائه محصوالت و خدمات جديد و غير مرتبط با محصوالت و
خدمات قبلی
• مثال :
شرکت ميسيزکه در زمينه امور بانکی و بيمه در بريتانيا فعاليت
می کند يک شرکت نرم افزار مراقبت های بهداشتی را به نام
سيستم رايانه مديک خريداری کرد.
ورود سونی به کسب و کار دوربين عکاسی
خريد جايگاه های بنزين توسط بسياری از فروشگاه های
زنجيره ای ( سوپر مارکت ها)
تعداد هواپيماهای تجاری جنرال الکتريک بيش از هواپيماهای
امريکن ايرالينز است.
تنوع افقی
()Horizontal Diversification
• تعريف :
ارائه محصوالت و خدمات جديد و غير مرتبط برای
مشتريان کنونی
• مثال :
شرکت فرست يونيون شرکت ويت فرست بوچر سينگر
را خريداری کرد.
ورود زيراکس به کسب و کار توليد کاغذ
ورود پپسی و کوکاکوال به بازار بطری آب