Transcript دیدگاههای نظری مرتبط با تدریس بزرگسالان زیرنظر استاد ارجمند

‫به نام خدا‬
‫موضوع ‪:‬‬
‫دیدگاههای نظری مرتبط با تدریس بزرگساالن‬
‫زیرنظر استاد ارجمند ‪:‬‬
‫سرکار خانم دکتر کریمی‬
‫ارائه دهنده ‪:‬‬
‫خلیلی – سلیمانی نژاد‬
‫• از بین تمام نظریه های یادگیری که همه بر یادگیری بزرگساالن و‬
‫خردساالن تاثیر دارند ثابت شده است که قانون تمرین و تکرار و تکیه بر‬
‫معلومات اکتسابی برای بزرگساالن نتیجه بهتری به باز می آورد‪.‬‬
‫ظرفیت یادگیری بزرگساالن ‪:‬‬
‫• زمانی فرض بر این بود که عالقه و توانایی یادگیری تا سنین معینی در‬
‫انسان وجود دارد اما امروزه ثابت شده است که بزرگساالن هم مانند‬
‫کودکان و نوجوانان و جوانان یاد می گیرند و کاهش توانایی یادگیری از‬
‫نظر علمی ناچیز است اما سرعت یادگیری بر اثر کاهش قوای فیزیکی ‪،‬‬
‫بطور محسوس کاهش می یابد‪.‬‬
‫‪ ‬متخصصان سه نوع نیاز آموزشی را که در ایجاد انگیزه بزرگساالن‬
‫به فعالیت یادگیری تاثیر عمده دارد توجه دارند ‪:‬‬
‫الف ) نیازهای آموزشی نشانه دار‬
‫ب ) نیازهای آموزشی احساس شده‬
‫ج ) نیازهای آموزشی واقعی‬
‫• دیدگاههای نظری مرتبط با تدریس بزرگساالن ‪:‬‬
‫یادگیری امری انسانی است چون طی آن طرفین ارتباط تحت تاثیر‬
‫یکدیگر قرار می گیرند ‪ ،‬پس نمی تواند خنثی باشد درضمن یادگیری‬
‫فرایندی اجتماعی است که دارای جنبه های اخالقی است که باید‬
‫مورد توجه قرار گیرد ‪.‬‬
‫مارتین بابر فیلسوف و متخصص آموزش بزرگساالن تاکید‬
‫بر روابط “من – تو ” دارد ‪ .‬به نظر بابر ارتباط سرآغاز‬
‫رویارویی است‪.‬‬
‫منتقدان نظریه بابر ‪:‬‬
‫صاحب نظرانی مانند بوردو و پاسرون و بومن نیز در‬
‫تدریس بزرگساالن ابعاد اخالقی تدریس و یادگیری را‬
‫مدنظر داشته اند و تاکید زیاد بر فرهنگ تحمیلی را نوعی‬
‫خشونت نمودنگاری دانسته اند‪.‬‬
‫‪ ‬اما نکته قابل توجه اینکه ‪:‬‬
‫روش های معلم محور تضمین کننده کنترل معلم بر فرآیند یادگیری است ‪،‬‬
‫درحالیکه در روش های فراگیر محور بخشی از این کنترل تفویض‬
‫می گردد‪.‬‬
‫جروم برونر ‪:‬‬
‫برونر یکی از روانشناسان آمریکاست ‪ .‬از منتقدان بزرگ رفتار گرایی‬
‫است و از نظریه پردازان نظریه شناختی است ‪.‬‬
‫‪ ‬نکات قابل توجه نظریه برونر ‪:‬‬
‫نکته اول ) ازنظر برونر تغییر در ساخت شناختی از طریق اکتشاف‬
‫صورت می گیرد و نیز تاکید وی بر ساخت دانش است ‪ ،‬ساختار و انواع‬
‫دانشی که به بزرگساالن تدریس می شود حائز اهمیت است ‪.‬‬
‫نکته دوم ) اکتشاف از نظر برونر نوعی تفکر است که فرد با استفاده از‬
‫اطالعات و معلومات قبلی و با پردازش فعال آنها به بینش می رسد و به‬
‫تعمیم های جدید دست پیدا می کند یا میتوان گفت به نوعی دست یابی به‬
‫اطالعات و سازماندهی مجدد آنها که منجر به ساخت شناختی جدید می‬
‫گردد‪.‬‬
‫نکته سوم ) در آموزش بزرگساالن رعایت سلسله مراتب مطالب و‬
‫تقویت یادگیری می باشد یعنی به نظر او تعلیم عبارتست از بیانات‬
‫متوالی و بیانات مرتبط با مسائل و دانشها که توانایی فراگیر ر به‬
‫درونی ساختن آنچه یاد می گیرد افزایش می دهد ‪.‬‬
‫• شرایطی که برونر برای تسهیل اکتشاف تعیین کرده است ‪:‬‬
‫‪ (1‬آمادگی یا تمایل طبیعی‬
‫‪ )2‬میزان برانگیختگی‬
‫‪ )3‬تنوع اطالعات و شرایط یادگیری‬
‫‪ )4‬فرصت برای توسعه و تعمیم اصول ‪ ،‬اصالح راهبردها و‬
‫رویکردهای اکتشافی‬
‫‪ )5‬فراهم کردن زمینه های مشارکت فعال با گروه‬
‫“ نظریه اکتشافی برونر بیشتر فرآیند مدار است تا نتیجه مدار ”‬
‫• موثرترین راههای عرضه مطالب به بزرگساالن از نظر برونر ‪:‬‬
‫‪ (1‬کمک به پرورش تفکر منطقی‬
‫‪ (2‬فرآیند یادگیری لذت بخش و الهام دهنده‬
‫‪ ‬عقاید و اندیشه های راجر گرودی (‪)R . Groudy‬‬
‫ دلیل اهمیت عقاید راجر گرودی ‪:‬‬‫عقاید راجر گرودی به سبب افشای نقش اروپائیان در بیسواد نگه داشتن‬
‫مردم کشورهای جهان سوم بمنظور تداوم استعمار در شکل های گوناگون‬
‫اهمیت پیدا کرده است ‪.‬‬
‫•‬
‫مشخصه های اصلی الگوی سوادآموزی راجر گرودی‬
‫‪ -1‬رابطه انسان با طبیعت‬
‫‪ -2‬رابطه انسان با انسانهای دیگر‬
‫‪ -3‬رابطه انسان با آینده‬
‫‪ ‬رابطه انسان با طبیعت ‪:‬‬
‫برداشت غارت گرانه از جنگل ها و مراتع و منابع طبیعی ‪ ،‬نفت ‪ ،‬زغال سنگ‬
‫و سایر منابع طبیعی‬
‫• رابطه انسان با انسانهای دیگر ‪:‬‬
‫ در صحنه سیاست مبارزات حزبی و زد و بندهای نیرنگ آمیز در ظاهر‬‫دموکراتیک‬
‫ در صحنه اقتصاد رقابت سرمایه های بزرگ و صاحبان سرمایه بعنوان‬‫جامعه دموکراتیک با اقتصاد آزاد‬
‫ در صحنه اجتماع سقوط ارزشهای اخالقی و انسانی با ادعای رعایت‬‫حقوق بشر و آزادی فردی‬
‫ درصحنه آموزش و پرورش رقابت نخبگان با استعددهای متوسط مردمی‬‫و پایمال کردن حقوق آنها با ادعای آموزش و پرورش آزاد براهی همه‬
‫‪ ‬رابطه انسان با آینده ‪:‬‬
‫اعتقاد به تعالی انسانها با توجه به تالش غرب برای ایجاد نظم نوین‬
‫جهانی به شیوه ای که در آن فرهنگ غرب مسلط باشد تا حدی که برای‬
‫چنین نظمی ‪ ،‬حتی از نیروی نظامی در سطح گسترده استفاده شد ‪.‬‬
‫ امروزه مردم کشورهای جهان سوم متوجه تضادهای گوناگون در‬‫نظامهای اجتماعی خود می شوند و درضمن دریافته اند که نه تنها از‬
‫داشتن صنعتی هم پایه صنایع غرب محرومند بلکه شاهد فرار نیروهای‬
‫کارآمد و مغز هی متفکر خود نیز هستند به این دلیل که غرب کمتر دانش‬
‫و تخصص خود را در اختیار کشورهای دیگر قرار می دهند تا از لحلظ‬
‫صنعتی به سطح آنها نرسند حتی خریداری فناوری به بهای گزاف هم‬
‫بهره ای آنچنان عاید این کشورها نمی کند‪.‬‬
‫‪ ‬مالکوم نولز (‪ )Knowles‬؛ نولز را میتوان پدر آندرا گوژی دانست که‬
‫این اصطالح از ریشه ی یونانی ‪ oner‬به معنی انسان گرفته شده است و‬
‫این اصطالح را نخستین بار نولز اینگونه تعریف کرده است ‪.‬‬
‫‪ ‬آندرا گوژی عبارتست از « هنر و علم کمک به بزرگساالن برای‬
‫یادگیری » ‪.‬‬
‫ نولز بین یادگیری کودکان و بزرگساالن ( بین آندرا گوژی با پدا گوژی )‬‫چهار تفاوت اساسی می بیند ‪:‬‬
‫‪ -1‬یادگیری بزرگساالن خود رهبر است یا خود هدایت شده یا تغییر‬
‫خودانگاره یا مفهوم شخص از خودش ‪.‬‬
‫‪-2‬تجربه ؛ تجربه بزرگساالن منبع غنی یادگیری است ‪.‬‬
‫‪ -3‬آمادگی برای یادگیری‬
‫‪-4‬نگرش بزرگساالن به زمان بیشتر متوجه حال است ‪.‬‬
‫‪ 16 ‬اصل تدریس سودمند ازنظر نولز ‪:‬‬
‫‪-1‬آشنا ساختن فرگیران با امکانات و فرصت های جدید‬
‫‪ -2‬کمک به فراگیران درتصریح انتظارات خود‬
‫‪ -3‬کمک به فراگیران برای تشخیص نیازهای خود‬
‫‪ -4‬کمک به فراگیران برای شناسایی مشکالت زندگی شان‬
‫‪ -5‬فراهم ساختن شرایط مادی برای یادگیری بزرگساالن‬
‫‪-6‬پذیرفتن فراگیران به عنوان افراد انسانی و رعایت رفتار انسانی با آنان‬
‫‪-7‬ایجادارتباط مبتنی بر اعتماد متقابل و همکاری‬
‫‪-8‬ایجاد روحیه پژوهش به صورت همکاری با فراگیران‬
‫‪-9‬ترغیب فراگیران به مشارکت در تدوین اهداف یادگیری‬
‫‪ -10‬تعیین روشهای بالقوه سودمند به کمک فراگیران‬
‫‪-11‬کمک به فراگیران برای سازماندهی انجام وظایفشان‬
‫‪ -12‬کمک فراگیران برای استفاده هرچه بیشتر از تجاربشان‬
‫‪ -13‬توجه به تجربه های فراگیران در ارائه مطالب‬
‫‪ – 14‬کمک به فراگیران برای هماهنگ ساختن یادگیری های جدید و تجبه های قبلی‬
‫‪ -15‬دخالت فراگیران در تعیین معیارها و روشهای تضمین کننده پیشرفت‬
‫‪ -16‬کمک به فراگیران در تدوین و اجرای روشهای خود ارزشیابی‬
‫‪ ‬جک مزیرو ؛‬
‫از پیشگامان نظریه تحول درآموزش و پرورش است ‪.‬‬
‫‪ -‬دوره یادگیری‬
‫تجربه‬
‫تحکیم ادراک ‪ ،‬هماهنگ‬
‫ساختن مجدد آن یا نگرشی‬
‫جدید با جامعه‬
‫بیگانگی با نقش های تجویز‬
‫شده اجتماعی‬
‫بازسازی ‪ :‬ایجاد ادراکات جدید‬
‫از واقعیت و تعیین جایگاه‬
‫شخص درآن‬
‫‪ ‬مزیرو در اثر بعدی این دوره را تا ‪ 10‬مرحله توضیح می دهد ‪:‬‬
‫‪ -1‬بحران گمراه کننده‬
‫‪ -2‬خود آزمایی‬
‫‪ -3‬ارزیابی انتقادی و احساس بیگانگی‬
‫‪ -4‬ارتباط دادن نارضایتی با تجربیات دیگران‬
‫‪ -5‬جستجوی آرای جدید و راههای نوین اقدام‬
‫‪-6‬کسب اعتماد به نفس درباره روشهای جدید رفتار‬
‫‪-7‬طراحی برنامه عملیاتی‬
‫‪ -8‬گردآوری اطالعات برای اجرای طرحها‬
‫‪ -9‬اجرای آزمایشی نقش های جدید‬
‫‪ -10‬هماهنگی مجدد با جامعه‬
‫‪ ‬مزیرو در یادگیری بزرگساالن درا ندیشه تاکید دارد که ‪:‬‬
‫“ یادگیری محصول تعمق درباره تجربه است ”‬
‫و این تعمیق دارای درجات متفاوتی است ‪:‬‬
‫‪ -1‬آگاهانه‬
‫‪-2‬اندیشمندانه ی عاطفی‬
‫‪ -3‬اندیشمندانه ی تمیزی‬
‫‪ -4‬اندیشمندانه ی قضاوتی‬
‫‪ -5‬اندیشمندانه ی مفهومی‬
‫که این سه مورد در بزرگسالی حاصل می شود‬
‫‪ -6‬اندیشمندانه ی روانی‬
‫‪ -7‬اندیشمندانه ی نظری‬
‫‪ ‬ایوان ایلیچ ؛‬
‫ایلیچ مسیحی تندرو واصالح طلب که نگرشی تازه‬
‫درآموزش و پرورش ایجاد کرد‪.‬‬
‫ ایلیچ و مدرسه زدایی ‪:‬‬‫طبق نظریه ایلیچ چون آموزش و پرورش در تارو پود‬
‫نهادینه شدن اسیر شده باید از جامعه مدرسه زدای کرد ‪.‬‬
‫‪ ‬چهار روش ایلیچ به منظور دستیابی به هرنوع منبع تربیتی جهت کمک به‬
‫تحقق اهداف فراگیران ‪:‬‬
‫‪ -1‬کمک به آنان برای تعیین اهداف تربیتی‬
‫‪-2‬کمک به آنان برای مبادله مهارتهایشان‬
‫‪ -3‬تشکیل گروههای فراگیر از افراد همتا یا مشابه‬
‫‪ -4‬فراهم کردن امکانات برای مربیان به مفهوم عام کلمه‬