Eπεισόδιο απώλειας συνείδησης

Α.Καραμπίνης-Σ.Παπαγεωργίου

Eπεισόδιο Απώλειας Συνείδησης

ΑΙΤΙΑ

•

Συγκοπή

•

Παρασυμπαθητικοτονική (Αντανακλαστική)

•

Ορθοστατική Υπόταση-Δυσαυτονομία

•

Πρωτοπαθείς Καρδιακές Αρρυθμίες

•

Δομικές βλάβες Καρδιάς-Αγγείων

•

Νευρολογικά Αίτια

•

Επιληπτική Κρίση

•

Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια

•

Μεταβολικά Αίτια

•

Ψυχογενή Αίτια

•

ΚΕΚ

• • • •  

ΣΥΓΚΟΠΗ

Συγκοπή

: παροδική και αιφνίδια απώλεια της συνείδησης και του μυϊκού τόνου ανάνηψη αυτόματη χωρίς υπολειμματικά νευρολογικά σημεία οξεία διάχυτη εγκεφαλική ανοξία Συχνότητα: 3% πληθυσμού

Είδη Συγκοπής

1.

2.

3.

4.

Παρασυμπαθητικοτονική (Αντανακλαστική) Ορθοστατική Υπόταση-Δυσαυτονομία Πρωτοπαθείς Καρδιακές Αρρυθμίες Δομικές βλάβες Καρδιάς-Αγγείων

1. Παρασυμπαθητικοτονική κρίση (Αντανακλαστική)

Αίτια: • λιποθυμία (φόβος, ανησυχία, πόνος, έκθεση σε ζέστη, παρατεταμένη ορθοστασία, αφυδάτωση) • ερεθισμός καρωτιδικού κόλπου • αύξηση της ενδοθωρακικής πίεσης: βήχας, βίαια εκπνοή σε αντίσταση, άρση βαρών • ούρηση • Παθοφυσιολογία : • βραδυκαρδία (ασυστολία) • καταστολή του αγγειακού τόνου-περιφερική αγγειοδιαστολή • Πρόδρομα σημεία: • ναυτία, κακοδιαθεσία, ωχρότητα, συσκότιση όρασης • Χαρακτηριστικά: • Διάρκεια < 2 λεπτά • Απουσία σύγχυσης μετά το επεισόδιο, δήγματος γλώσσας, απώλειας ούρων, τραυματισμού • Μπορεί να υπάρχουν : • αιφνίδια εγκατάσταση • ανακοπή της εξέλιξης του επεισοδίου • ήπιοι σπασμοί των άκρων (διάχυτη αιφνίδια εγκεφαλική ισχαιμία) όχι όμως Τ/Κ σπασμοί των Επιληπτικών κρίσεων

2. Ορθοστατική Υπόταση-Δυσαυτονομία

• γήρας, κακουχία, ζέστη, αφυδάτωση, αιμορραγία, επινεφριδιακή ανεπάρκεια, άποιος διαβήτης • φάρμακα: διουρητικά, αντιυπερτασικά, L-Dopa, τρικυκλικά, νευροληπτικά • βλάβη του ΑΝΣ: περιφερική νευροπάθεια (διαβήτης, οινόπνευμα), κεντρική βλάβη: Multiple System Atrophy.

3. Πρωτοπαθείς Καρδιακές Αρρυθμίες

• Υπερκοιλιακές και κοιλιακές ταχυκαρδίες • Δυσλειτουργία του φλεβοκόμβου (ταχυαρρυθμία, βραδυαρρυθμία) • Κολποκοιλιακός αποκλεισμός

4. Δομικές βλάβες Καρδιάς-Αγγείων

• Δευτεροπαθείς αρρυθμίες • Οξεία ισχαιμία-έμφραγμα • Στένωση αορτής • Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια • Σύνδρομο υποκλοπής της υποκλειδίου

Eπεισόδιο Απώλειας Συνείδησης

• Νευρολογικά Αίτια

• Επιληπτική Κρίση

Δήγμα γλώσσας, απώλεια ούρων, μετακριτική σύγχυση, συχνά κυάνωση στην τονική φάση

Η επιληπτική κρίση μπορεί να είναι το επακόλουθο εγκεφαλικής ισχαιμίας μετά από παρατεταμένη καρδιογενή συγκοπή (π.χ. Adams-Stokes) • Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια • Παροδικό ΑΕΕ στελέχους (σπονδυλοβασικού συστήματος) •θρόμβωση - εμβολή βασικής αρτηρίας •παγίδευση σπονδυλικών αρτηριών στην ΑΜΣΣ • Ημικρανία βασικής αρτηρίας •Συνοδά: ίλιγγος, οφθαλμοπληγία, δυσαρθρία,...

• Εμβολικό επεισόδιο ημισφαιρικό • Drop attack: αιφνίδια απώλεια του μυικού τόνου, χωρίς απώλεια συνείδησης 6

• Μεταβολικά Αίτια

• Οξεία επινεφριδιακή ανεπάρκεια Γενικά οι μεταβολικές διαταραχές προκαλούν σύγχυση ή κώμα και όχι κρίσεις απώλειας συνείδησης

• Ψυχογενή Αίτια

Όμως προσοχή!!

• Υστερία: συνθήκες, παρουσία άλλων, χωρίς μεταβολές καρδιακής συχνότητας, ΑΠ, χρώματος του δέρματος .

• Υπεραερισμός

• ΚΕΚ

Η απώλεια συνείδησης μπορεί να είναι το αίτιο ή το αποτέλεσμα μιας ΚΕΚ

Βασικές ερωτήσεις από το ιστορικό

•

Έχει ξανασυμβεί;

•Προηγήθηκαν; -Αλλαγή θέσης -Αίσθημα παλμών -Αίσθημα ζάλης, ωχρότητα, εφίδρωση, “σβήσιμο” -Στροφή κεφαλής -Valsalva -Ίλιγγος, διπλωπία, δυσαρθρία, αταξία κλπ. - επιληπτική Αύρα -Κανένα προειδοποιητικό σύμπτωμα (καρδιακή αρρυθμία ή επιληπτική κρίση) •Συνοδά συμπτώματα •Σπασμοί. •Ωχρότητα. •Κυάνωση •Βολβοστροφή

•Συμπτώματα-καταστάσεις που ακολούθησαν

Μετακριτική σύγχυση, Κεφαλαλγία

-Απώλεια ούρων •Ιστορικό άλλης νόσου: καρδιοπάθεια, ΑΕΕ κλπ. Πρόσφατη λοίμωξη, έλκος, μέλαινα, προκάρδιο άλγος, ...

•Φάρμακα

Περαιτέρω έλεγχος

•Καρδιολογικός

•Tilt test, μάλαξη καρωτιδικού κόλπου •ΗΚΓ, Ηοlter ρυθμού, ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος, α/α θώρακα,

Υπερηχογράφημα καρδιάς

•Νευρολογικός

(κατά κανόνα έπεται ) •ΗΕΓράφημα, CT/ MRI εγκεφάλου, Triplex αγγείων τραχήλου

Eπεισόδιο Απώλειας Συνείδησης

(Savage, 1985

) Framingham study

Συγκοπτικό επεισόδιο χωρίς καρδιολογικά ή νευρολογικά ευρήματα =



79% των συγκοπτικών επεισοδίων σε άνδρες και



88% σε γυναίκες.

10

Eπεισόδιο Απώλειας Συνείδησης

(Κapoor, 1990)

Σε 433 ασθενείς με συγκοπτικό επεισόδιο:  αιτία βρέθηκε σε 254  Παρασυμπαθητικοτονική κρίση: 76 ασθενείς (25%)

1% 13% 7% 45% χωρίς αιτία=179 Ιστ+Κλιν εξέτ=140 ΗΚΓ=30 Ηolter=54 Nευρολ διερ=4 34%

11

Αίτια επιληπτικών κρίσεων  Ιδιοπαθείς κρίσεις  Ενδοκρανιακά αίτια : • Όγκοι • Αγγειακά αίτια • ΚΕΚ • Λοιμώξεις • Δυσπλασίες  Εξωκρανιακά αίτια: • Μεταβολικά • Βιοχημικά, υπογλυκαιμία • Ανοξία • Φάρμακα • Στέρηση αλκοόλ 12

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ

• Αίτια επιληπτικών κρίσεων • Τύποι επιληπτικών κρίσεων • Επιληπτική κατάσταση (status epilepticus) • Αντιμετώπιση Επιληπτικής κατάστασης 13

Γενικευμένη επιληπτική κρίση (Τ/Κ)

 Απώλεια συνείδησης > τονική > τονικοκλονική > κλονική φάση  Προοδευτική, αργή επανάκτηση του επιπέδου συνείδησης 14

Γενικευμένη επιληπτική κρίση

Α. Άρρωστος σε κρίση ή στην μετακριτική φάση

• Ιστορικό προηγούμενων κρίσεων-φαρμάκων • Σακχαρώδης διαβήτης • Εργ. Έλεγχος: -Αέρια αίματος.

-Τοξικολογικό: Οινόπνευμα, Βενζοδιαζεπίνες, Τρικυκλικά, αντιψυχωσικά, αμφεταμίνες, κοκαϊνη, οπιοειδή.

• CT εγκεφάλου.

• ΟΝΠ σε υποψία λοίμωξης ΚΝΣ • ΗΕΓράφημα 15

Επιληπτική Κρίση

Β. Άρρωστος εκτός κρίσεως

o

ΗΕΓράφημα

Θετικό στο 50% (τρία ΗΕΓ: 90%). Υπεραερισμός, ΔΦΕ, ΗΕΓ ύπνου o

CT, MRI

o AITIΕΣ: 1η αιτία: Ιδιοπαθής σε κάθε ηλικία  Αγγειακή νόσος ( σε >45 έτων, ιδίως σε >65 ετών )  Όγκοι ιδίως 25-65 ετών  ΚΕΚ ιδίως 15-45 ετών 16

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (status epilepticus)

Κρίσεις που διαρκούν > 30 λεπτά ή επαναλαμβάνονται χωρίς πλήρη επανάκτηση του επιπέδου συνείδησης

70% αρχίζουν σαν εστιακές > γενίκευση

• Αναπνευστική ανακοπή - τονική φάση = κυάνωση • Πυρετός, εφίδρωση, υπερέκκριση σιέλου • ταχυκαρδία, βραδυκαρδία, • πνευμονικό οίδημα, αναπνευστική ή μεταβολική οξέωση, ανοξαιμία, ουραιμία, υπερκαλιαιμία, υπογλυκαιμία, υπονατριαιμία • Εισρόφηση, υπόταση, καρδιακές αρρυθμίες,ραβδομυόλυση, νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια, ενδοκράνια υπέρταση.

17

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (status epilepticus)

Αντιμετώπιση σε ΜΕΘ το ταχύτερο δυνατόν Κατά τη μεταφορά του ασθενή προσπάθεια: • Υποστήριξης ζωτικών λειτουργιών (διασωλήνωση,...) • Αποφυγής τραυματισμού λόγω των σπασμών • Φαρμακευτικής αντιμετώπισης παύσης των σπασμών 18

Τριάδα :

Βραδυκαρδία,υποθερμία , διαταραχές του επιπέδου συνείδησης