Transcript แลกเปลี่ยนเรียนรู้ คภ. - สำนักโภชนาการ

กลุ่มควบคุมป้ องกันด้านโภชนาการ
สำนักโภชนำกำร กรมอนำมัย
25 เมษำยน 2556
กำรควบคุมและป้ องกันปั ญหำด ้ำนโภชนำกำรสำธำรณสุข
• กำรควบคุมและป้ องกันโรคขำดสำรไอโอดีน
• กำรควบคุมและป้ องกันภำวะขำดธำตุเหล็ก
• กำรควบคุมและป้ องกันโรคขำดสำรอำหำร
ภำวะขำดสำรอำหำรประเภทวิตำมินและแร่ธำตุ
ชนิดอืน
่ ๆ
• กำรควบคุมและป้ องกันภำวะโภชนำกำรเกิน
กำรควบคุมและป้ องกันโรคขำดสำรไอโอดีน
กรอบการควบคุมและป้องก ันโรคขาดสารไอโอดีน พ.ศ. 2554 - 2556
วิจ ัยและปฏิบ ัติการ
พัฒนำและผลิตงำนวิจย
ั
• ศึกษำค่ำสูงสุดตำ่ สุดของ
ปริมำณกำรเสริมไอโอดีนใน
เกลือและผลิตภัณฑ์อำหำร
• ควำมสัมพันธ์ไอโอดีนกับ
พัฒนำกำรเด็ก ฯลฯ
• Cost - effectiveness โครงกำรฯ
• ศึกษำมำตรกำรทำงภำษี/รำคำใน
กำรส่งเสริมกำรผลิต/จำหน่ำย
ั ยภำพ
กำรพัฒนำศก
นักวิจัยระดับพืน
้ ที่
้ าตรการเสริมใน
การใชม
ระยะเฉพาะหน้าและ
มาตรการอืน
่ ๆ
• กองทุนจ ัดหาเครือ่ งจ ักร
เกลือเสริมไอโอดีนถ้วนหน้า
เกลือบริโภค/น้ ำปลำ/สำรปรุงรส
ั ว์
เกลืออุตสำหกรรมอำหำร / อำหำรสต
ปรับปรุงประกำศกระทรวงสำธำรณสุข/
กระทรวงอุตสำหกรรม/กระทรวงเกษตรและ
สหกรณ์
จดทะเบียนเกลือเสริมไอโอดีนเป็ นอำหำร
กำหนดคุณภำพมำตรฐำน
จัดทำมำตรฐำนสถำนทีผ
่ ลิตอำหำร (เกลือ)
ระบบประกันคุณภำพ
สง่ เสริมกำรเสริมไอโอดีนในผลิตภัณฑ์อำหำร
่ ไข่ บะหมีก
เชน
่ งึ่ สำเร็จรูป ขนมกรุบกรอบ ฯลฯ
• นา้ เสริมไอโอดีนในถิน
่ ทุรก ันดาร
• การเสริมวิตามินและเกลือแร่ใน
หญิงตงครรภ์
ั้
ฯลฯ
การบริหารจ ัดการและ
สร้างความเข้มแข็งภาคีเครือข่าย
จัดทำแผนทีย
่ ท
ุ ธศำสตร์แบบบูรณำกำร ระดับพืน
้ ที่
หมูบ
่ ้ำน/ชุมชนไอโอดีนต ้นแบบ
ั ยภำพบุคลำกร
พัฒนำศก
สร ้ำงควำมเข ้มแข็งของชมรมผู ้ประกอบกำรเกลือ
แลกเปลีย
่ นเรียนรู ้/สร ้ำงแรงจูงใจ
ติดตำม ประเมินผล ถอดบทเรียน
เสริมสร ้ำงบทบำทของ อสม. อปท.
ระบบเฝ้าระว ัง
ติดตาม ประเมินผล
พัฒนำระบบเฝ้ ำระวัง และ
ติดตำม
• Sentinel Surveillance
• ประเมินไอโอดีนในปั สสำวะ
(หญิงตัง้ ครรภ์ เด็กเล็ก)
•กำรคัดกรองTSHทำรกแรกเกิด
•ประเมินพัฒนำกำรเด็ก (DQ)
ควบคุมคุณภำพเกลือเสริม
ไอโอดีน (แหล่งผลิต/ร ้ำนค ้ำ/
ครัวเรือน)
นิเทศ ติดตำมและประเมินผล
กระทบ
ประเมินผลโครงกำรภำพรวม
ั
ื่ สารสงคม
การสอ
คลังข ้อมูล/บริหำรจัดกำรควำมรู ้ / IDD cafe
ื่ สำรสำธำรณะ (Mass Media /สอ
ื่ รณรงค์ /
สอ
ื่ บุคคล และเครือข่ำย)
สอ
สร ้ำงแรงจูงใจ เพือ
่ ขับเคลือ
่ นในระดับพืน
้ ที่
ติดตำม ประเมินผล ถอดบทเรียน
พัฒนำข ้อเสนอนโยบำยสำธำรณะ ระดับองค์กร
ท ้องถิน
่ และระดับชำติ
สร ้ำงภำคีเครือข่ำย (พัฒนำเว็บไซด์ /face book /
Mapping เครือข่ำยและจัดทำทำเนียบ)
กรมอนาม ัยดาเนินการแก้ไขปัญหา
้ ท
โดยใชย
ุ ธศาสตร์ 6 เรือ
่ ง ด ังนี้
ยุทธศาสตร์ท ี่
1
การข ับเคลือ
่ นในระด ับนโยบาย
2
การผลิต และกระจายเกลือเสริมไอโอดีนทีม
่ ค
ี ณ
ุ ภาพ โดยมี
การบริหารจ ัดการทีม
่ ค
ี วามต่อเนือ
่ งและยง่ ั ยืน
3
การจ ัดทาระบบการเฝ้าระว ัง ติดตามและประเมินผล
โครงการ
การสร้างความเข้มแข็งให้ก ับองค์กรปกครอง สว่ นท้องถิน
่
พ ันธมิตร และภาคีเครือข่าย เพือ
่ การมีสว่ นร่วม
4
5
ั ันธ์ รณรงค์ และการตลาดเชงิ สงคม
ั
การประชาสมพ
เพือ
่ การบริโภคเกลือเสริมไอโอดีนอย่างต่อเนือ
่ ง
6
7
ึ ษา วิจ ัย
การศก
้ าตรการเสริมในระยะเฉพาะหน้า
การใชม
และมาตรการเสริมอืน
่
ยุทธศาสตร์ท ี่ 1
การผลิตและกระจายเกลือเสริมไอโอดีนทีม
่ ค
ี ณ
ุ ภาพ
โดยมีการบริหารจ ัดการทีม
่ ค
ี วามต่อเนือ
่ งและยง่ ั ยืน
จานวนโรงงานทีท
่ าการสารวจปี 2553
จานวนจุดผลิต ( แห่ง )
<700
ต ัน/ปี
7001,000
ต ัน/ปี
1,0015,000
ต ัน/ปี
5,00110,000
ต ัน/ปี
>10,000
ต ัน/ปี
รวม
กลาง
39
20
20
1
-
80
เหนือ
36
2
6
1
-
45
ตะว ันออก
เฉียงเหนือ
60
1
3
-
1
65
ใต้
1
1
-
-
-
2
รวม
136
24
29
2
1
192
ภาค
• โรงงานขนาดเล็ก
• โรงงานขนาดกลางและโรงงานขนาดใหญ่
ยุทธศาสตร์ท ี่ 2
การผลิตและกระจายเกลือเสริมไอโอดีนทีม
่ ค
ี ณ
ุ ภาพ
โดยมีการบริหารจ ัดการทีม
่ ค
ี วามต่อเนือ
่ งและยง่ ั ยืน (ต่อ)
กาล ังการผลิต 190,321 ต ัน / ปี
• กาล ังการผลิต ขนาดเล็ก
(< 700 ต ัน / ปี ) ร้อยละ 14
• กาล ังการผลิต ขนาดกลาง และใหญ่
(> 700 ต ัน / ปี ) ร้อยละ 86
ยุทธศาสตร์ท ี่ 3
การจ ัดทาระบบการเฝ้าระว ังติดตาม
และประเมินผลโครงการ
ระบบเฝ้าระว ังภาวะการขาดสารไอโอดีนในประชาชนไทย
การเฝ้าระว ังในคน
การเฝ้าระว ังในเกลือ
ยุทธศาสตร์ท ี่ 3
การจ ัดทาระบบการเฝ้าระว ังติดตาม
และประเมินผลโครงการ (ต่อ)
การควบคุมคุณภาพภายใน
(โดยผูผ
้ ลิต)
จุดผลิตเกลือเสริมไอโอดีน
คุณภาพเกลือเสริมไอโอดีน
ร้านค้า
คร ัวเรือน
การควบคุมคุณภาพ
โดยเจ้าหน้าทีข
่ องร ัฐ
ควบคุมโดย
เจ้าหน้าทีข
่ องร ัฐ
ควบคุมโดยผูบ
้ ริโภค,
อสม., อย.น้อย
การเฝ้ าระวังการได้ รับไอโอดีนในกลุ่มเสี่ ยงแบบบูรณาการ
วัตถุประสงค์ ทวั่ ไป
เพื่อติดตามสถานการณ์ภาวะขาดสารไอโอดีนในประชากร
อย่างบูรณาการและเป็ นระบบ ติดตามเฝ้ าระวังการได้รับไอโอดีน
ในกลุ่มเสี่ ยงให้เป็ นไปอย่างเหมาะสม พร้อมทั้งดาเนินการแก้ไข
ปัญหาในขณะเดียวกัน
การเฝ้ าระวังการได้ รับไอโอดีนในกลุ่มเสี่ ยงแบบบูรณาการ
วัตถุประสงค์ เฉพาะ
1. เพื่อพัฒนาระบบเฝ้ าระวังภาวะขาดสารไอโอดีนในประชากรไทยแบบ
บูรณาการ อันประกอบด้วย ผูป้ ระกอบการเกลื อ ผูจ้ าหน่ าย ผูบ้ ริ โภค มารดา
ทารกแรกเกิด และเด็กปฐมวัย
2. เพื่อทราบขนาดของปัญหาของภาวะขาดสารไอโอดีน และประชากรกลุ่ม
เสี่ ยงได้รับการเฝ้ าระวังการได้รับไอโอดีนอย่างถูกต้อง เหมาะสม
3. เพื่อติดตามและแก้ไขภาวะขาดสารไอโอดีนในประชากรที่ตรวจพบจาก
ระบบเฝ้ าระวัง
4. เพื่อสร้างความเข้มแข็งของภาคีเครื อข่ายและพัฒนาความร่ วมมือด้านการ
เฝ้ าระวังป้ องกันภาวะขาดสารไอโอดีนในประชากร
วิธีการดาเนินการ
จัดตั้งคณะทางาน
สุ่ มเลือกจังหวัดทีท่ าการศึกษา
ระบบเฝ้ าระวังคุณภาพเกลือ
3 ปี ปี ละ 25 จังหวัด
(2554-2556)
ระบบเฝ้ าระวังภาวะขาดสาร
ไอโอดีนในกลุ่มประชากรต่ างๆ
วิเคราะห์ ข้อมูล
สรุป นาเสนอ เผยแพร่
Action
Intervention
Follow up
จังหวัดทีถ่ ูกสุ่ มเพือ่
ติดตามระบบเฝ้ าระวัง
25 จังหวัด/ปี
ปี 2555 เพิม่ จังหวัดบึงกาฬ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
พ.ศ. 2554
ปทุมธานี
นนทบุรี
ชัยนาท
ปราจีนบุรี
จันทบุรี
สระแก้ว
สมุทรสงคราม
สุ พรรณบุรี
เพชรบุรี
สุ รินทร์
ขอนแก่น
ร้ อยเอ็ด
มหาสารคาม
ยโสธร
อานาจเจริญ
อุทยั ธานี
อุตรดิตถ์
พิษณุโลก
ลาพูน
น่ าน
แม่ ฮ่องสอน
ภูเก็ต
ระนอง
ปัตตานี
ตรัง
พ.ศ. 2555
พระนครศรีอยุธยา
ลพบุรี
สระบุรี
นครนายก
ตราด
ระยอง
ประจวบคีรีขันธ์
สมุทรสาคร
นครราชสี มา
ชั ยภูมิ
อุดรธานี
กาฬสิ นธุ์
ศรีสะเกษ
นครพนม
สกลนคร
กาแพงเพชร
สุ โขทัย
เพชรบูรณ์
ลาปาง
พะเยา
นครศรีธรรมราช
พังงา
ชุ มพร
นราธิวาส
ยะลา
พ.ศ. 2556
อ่างทอง
สิ งห์ บุรี
ชลบุรี
สมุทรปราการ
ฉะเชิงเทรา
กาญจนบุรี
ราชบุรี
นครปฐม
บุรีรัมย์
หนองบัวลาภู
เลย
หนองคาย
อุบลราชธานี
มุกดาหาร
นครสวรรค์
พิจิตร
ตาก
เชียงใหม่
แพร่
เชียงราย
กระบี่
สุ ราษฎร์ ธานี
สตูล
สงขลา
พัทลุง
กิจกรรมการดาเนินงานเฝ้าระวังและติดตาม
โรคขาดสารไอโอดีนในจังหวัด
• สอบถามพฤติกรรมการบริโภคผลิตภัณฑ์ เสริมไอโอดีน
ในครั วเรื อน
• ตรวจคุณภาพเกลือเสริมไอโอดีนในครั วเรื อน
• ตรวจระดับไอโอดีนในปั สสาวะเด็กปฐมวัย
• ตรวจระดับไอโอดีนในปั สสาวะผู้สูงอายุ
• ตรวจระดับไอโอดีนในปั สสาวะหญิงตัง้ ครรภ์
• ตรวจระดับ TSH ในทารกแรกเกิด
300 ครั วเรื อน
300 ครั วเรื อน
150 คน
150 คน
300 คน
(ข้ อมูลจาก
กรมวิทยาศาสตร์
การแพทย์ )
Indicator ระบบเฝ้าระว ังและติดตามโรคขาดสารไอโอดีน
• ความครอบคลุมของการใชเ้ กลือบริโภคทีม
่ ไี อโอดีน
เพียงพอในระด ับคร ัวเรือน
• น้อยกว่าหรือเท่าก ับ 90%ไม่เพียงพอ ควรเร่งดำเนินกำรควบคุมคุณ ภำพ
ื่ สำรประชำสม
ั พันธ์ให ้ประชำชนเลือก
กำรผลิตเกลือเสริมไอโอดีนในพืน
้ ที่ สอ
ซ ื้อ เกลื อ บริโ ภคเสริม ไอโอดีน ที่ ม ี คุ ณ ภำพ โดยเน น
้ กำรดู ฉ ลำก พร อ
้ ม
สนั บ สนุ น เจ ้ำหน ำ้ ที่แ ละ อสม.ให ้สำมำรถตรวจคุณ ภำพเกลือ บริโ ภคเสริม
ไอโอดีนในพืน
้ ทีไ่ ด ้
• มากกว่า 90% หมำยถึงเพียงพอ
ควรติดตำมให ้เกลือเสริมไอโอดีนมีคณ
ุ ภำพอย่ำงต่อเนือ
่ ง
ค่าม ัธยฐานของไอโอดีนในปัสสาวะเด็กปฐมว ัย
• น้ อยกว่า 100 ไมโครกรัมต่ อลิตร
- ขาดสารไอโอดีนในกลุ่มประชากรเด็กปฐมวัยในพื้นที่น้ ี
- ควรเร่ งดาเนินมาตรการหลัก คือ การใช้เกลือเสริ มไอโอดีนให้ครอบคลุมพื้นที่ ไม่จาเป็ นต้องได้รับมาตรการเสริ มอื่น
• 100-199 ไมโครกรัมต่ อลิตร
- กลุ่มประชากรเด็กปฐมวัยในพื้นที่น้ ีได้รับไอโอดีนเพียงพอ ควรติดตามคุณภาพเกลือเสริ มไอโอดีนและผลิตภัณฑ์ปรุ งรสฯและมี
ความครอบคลุมของการใช้เกลือบริ โภคที่มีไอโอดีนเพียงพอในระดับครัวเรื อนมากกว่าร้อยละ 90 อย่างต่อเนื่อง
• 200-299 ไมโครกรัมต่ อลิตร
- กลุ่มประชากรเด็กปฐมวัยในพื้นที่น้ ีได้รับไอโอดีนเพียงพอ แต่เริ่ มมากเกินพอ
- ควรตรวจสอบคุณภาพเกลือเสริ มไอโอดีนและผลิตภัณฑ์เสริ มไอโอดีนที่ใช้ในพื้นที่ ให้มีปริ มาณไอโอดีนตามกาหนด และ
หลีกเลี่ยงการให้ผลิตภัณฑ์เสริ มไอโอดีนอื่นๆที่ไม่จาเป็ น
• 300 ไมโครกรัมต่ อลิตรขึน้ ไป
- กลุ่มประชากรเด็กปฐมวัยในพื้นที่น้ ีได้รับไอโอดีนมากเกินไป
- จาเป็ นต้องเร่ งสื บหาสาเหตุของแหล่งไอโอดีนและปริ มาณไอโอดีนที่ได้รับ
- ควรแจ้งให้สานักโภชนาการ กรมอนามัยทราบ เพื่อปรึ กษาหารื อการป้ องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากการได้รับไอโอดีน
ค่าม ัธยฐานของไอโอดีนในปัสสาวะผูส
้ ง
ู อายุ
• น้ อยกว่ า 100 ไมโครกรัมต่ อลิตร ยังมีปัญหาการขาดสารไอโอดีนในกลุ่มประชากรผูส้ ูงอายุในพื้นที่น้ ี
- ควรติดตามคุณภาพเกลือบริ โภคเสริ มไอโอดีน และความครอบคลุมของการใช้เกลือบริ โภคที่มีไอโอดีนเพียงพอในระดับ
ครัวเรื อน
- ไม่แนะนาให้ใช้มาตรการเสริ มอื่นๆในกลุ่มนี้ เนื่องจากไม่จาเป็ นและอาจเกิดอันตรายโดยเฉพาะในผูส้ ูงอายุที่มีโรคประจาตัว
เป็ นคอพอกแบบตะปุ่ มตะป่ า โรคความดันโลหิ ตสูงและโรคหัวใจ
• 100-199 ไมโครกรัมต่ อลิตร ได้รับไอโอดีนเพียงพอ
- ควรติดตามให้เกลือเสริ มไอโอดีนและผลิตภัณฑ์ปรุ งรสที่เติมไอโอดีนตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข มีคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
และมีความครอบคลุมของการใช้เกลือบริ โภคที่มีไอโอดีนเพียงพอในระดับครัวเรื อน
• 200-299 ไมโครกรัมต่ อลิตร กลุ่มประชากรผูส้ ูงอายุในพื้นที่น้ ีได้รับไอโอดีนเพียงพอ แต่เริ่ มมากเกินพอ
- ควรตรวจสอบคุณภาพเกลือเสริ มไอโอดีนและผลิตภัณฑ์เสริ มไอโอดีนที่ใช้ในพื้นที่ ให้มีปริ มาณไอโอดีนตามกาหนด และ
หลีกเลี่ยงการให้ผลิตภัณฑ์เสริ มไอโอดีนอื่นๆที่ไม่จาเป็ น
• 300 ไมโครกรัมต่ อลิตรขึน
้ ไป กลุ่มประชากรผูส้ ูงอายุในพื้นที่น้ ีได้รับไอโอดีนมากเกินไป
- จาเป็ นต้องเร่ งสื บหาสาเหตุของแหล่งไอโอดีนและปริ มาณไอโอดีนที่ได้รับ ควรแจ้งให้สานักโภชนาการ กรมอนามัยทราบ
เพื่อปรึ กษาหารื อการป้ องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากการได้รับไอโอดีนเกินขนาด
ค่าม ัธยฐานของไอโอดีนในปัสสาวะหญิงตงครรภ์
ั้
• น้ อยกว่า 150 ไมโครกรัมต่ อลิตร ยังมีปัญหาการขาดสารไอโอดีนในกลุ่มประชากรหญิงตั้งครรภ์ในพื้นที่น้ ี
ควรเร่ งดาเนินมาตรการหลัก คือ การใช้เกลือเสริ มไอโอดีนและผลิตภัณฑ์ปรุ งรสให้มีไอโอดีนเพียงพอตามประกาศกระทรวง
สาธารณสุขและครอบคลุมพื้นที่ รวมทั้งการให้ยาเม็ดเสริ มไอโอดีนที่มีไอโอดีน 150-200 ไมโครกรัมวันละ 1 เม็ดต่อเนื่องตลอด
การตั้งครรภ์จนถึงหลังคลอดที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 6 เดือน
• 150-249 ไมโครกรัมต่ อลิตร กลุ่มประชากรหญิงตั้งครรภ์ในพื้นที่น้ ีได้รับไอโอดีนเพียงพอ
ควรติดตามให้เกลือเสริ มไอโอดีนและผลิตภัณฑ์ปรุ งรสที่เติมไอโอดีนตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข มีคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
และมีความครอบคลุมของการใช้เกลือบริ โภคที่มีไอโอดีนเพียงพอในระดับครัวเรื อน และให้ยาเม็ดเสริ มไอโอดีนที่ มีไอโอดีน
150-200 ไมโครกรัมวันละ 1 เม็ดต่อเนื่องตลอดการตั้งครรภ์จนถึงหลังคลอดที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 6 เดือน
• 250-499 ไมโครกรัมต่ อลิตร กลุ่มประชากรหญิงตั้งครรภ์ในพื้นที่น้ ีได้รับไอโอดีนเพียงพอ แต่เริ่ มมากเกินพอ
- ควรติดตามให้เกลือเสริ มไอโอดีนและผลิตภัณฑ์ปรุ งรสที่เติมไอโอดีนตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข มีคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
และให้ยาเม็ดเสริ มไอโอดีนที่มีไอโอดีน 150-200 ไมโครกรัมวันละ 1 เม็ดต่อเนื่องตลอดการตั้งครรภ์จนถึงหลังคลอดที่เลี้ยงลูก
ด้วยนมแม่ 6 เดือน
- ควรตรวจสอบให้หญิงตั้งครรภ์ได้รับมาตรการเสริ มด้วยยาเม็ดเสริ มไอโอดีนไม่มากกว่าวันละ 1 เม็ด และหลีกเลี่ยงการใช้
มาตรการเสริ มอื่นๆ เช่น น้ าเสริ มไอโอดีนเข้มข้นหยดลงในน้ าดื่ม เพื่อป้ องกันการได้รับไอโอดีนมากเกินไป
• 500 ไมโครกรัมต่ อลิตรขึน้ ไป กลุ่มประชากรหญิงตั้งครรภ์ในพื้นที่น้ ีได้รับไอโอดีนมากเกินไป
จาเป็ นต้องเร่ งสื บหาสาเหตุของแหล่งไอโอดีนและปริ มาณไอโอดีนที่ได้รับ ควรแจ้งให้สานักโภชนาการ กรมอนามัยทราบ
เพื่อปรึ กษาหารื อการป้ องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากการได้รับไอโอดีนเกินขนาด
เกณฑ์ในการประเมินภาวะไอโอดีนในระด ับประชากรกลุม
่
โดยพิจารณาจากค่าม ัธยฐานของระด ับไอโอดีนในปัสสาวะ
(WHO, UNICEF, ICCIDD 2007)
้ ที่
ภาวะไอโอดีนของพืน
ค่าม ัธยฐานของระด ับไอโอดีน
ในปัสสาวะ(ไมโครกร ัมต่อลิตร)
หญิงตงครรภ์
ั้
<150
เด็กว ัยเรียนและ
ผูใ้ หญ่
<100
เพียงพอ (Adequate)
150-249
100-199
เกินพอ (More than adequate)
250-499
200-299
> 500
 300
ขำด (Deficiency)
เกินขนำด (Excessive)
้ ที่
เกณฑ์ในการประเมินภาวะไอโอดีนพืน
โดยพิจารณาจากร้อยละระด ับไอโอดีนในปัสสาวะ น ้อยกว่ำ 150 g/L
(WHO, UNICEF, ICCIDD 2007)
ั สว่ นของหญิงตัง้ ครรภ์
พ.ศ. 2550 (2007) พืน
้ ทีท
่ ม
ี่ ส
ี ด
ทีม
่ ค
ี ำ่ ไอโอดีนในปั สสำวะน ้อยกว่ำ 150 g/L เกิน
ร ้อยละ 50 เป็ นพืน
้ ทีข
่ ำดสำรไอโอดีน
้ ที่
ภาวะไอโอดีนของพืน
ขำด (Deficiency)
เพียงพอ (Adequate)
ค่าร้อยละของระด ับไอโอดีน
ในปัสสาวะ
หญิงตงครรภ์
ั้
<150 ไมโครกร ัมต่อ
ลิตร
มำกกว่ำร ้อยละ 50
ไม่เกินร ้อยละ 50
ี่ งแบบบูรณำกำร 2554
ระบบเฝ้ ำระวังกำรได ้รับไอโอดีนในกลุม
่ เสย
จ ังหว ัด
HH coverage
เกลือไอโอดีน
( %)
Median UI
เด็ก 3-6 ปี
(µg/l)
Median UI
ผูส
้ ง
ู อายุ
(µg/l)
Median UI
หญิงตงครรภ์
ั้
(µg/l)
TSH
(%)
1. ปทุมธานี
78.2
241.0
117.4
371.6
9.52
2. นนทบุร ี
79.1
196.6
115.1
196.4
10.25
ั
3. ชยนาท
69.1
320.8
165.5
209.0
5.49
4. จ ันทบุร ี
87.5
203.5
100.9
160.8
5.31
5. ปราจีนบุร ี
75.0
184.0
72.4
379.0
6.35
6. สระแก้ว
75.6
199.8
108.6
185.9
6.01
7. สมุทรสงคราม
58.6
283.9
116.6
185.2
3.55
8. สุพรรณบุร ี
57.2
309.1
155.0
158.0
6.78
9. เพชรบุร ี
84.1
285
159.6
207.2
7.43
10. สุรน
ิ ทร์
75.3
241.3
97.1
158.2
5.66
11. ขอนแก่น
72.3
203.7
93.9
120.7
6.14
12. มหาสารคาม
86.2
209.4
92.0
171.7
6.74
13. ร้อยเอ็ ด
89.5
215.1
82.2
150.3
11.30
ี่ งแบบบูรณำกำร 2554
ระบบเฝ้ ำระวังกำรได ้รับไอโอดีนในกลุม
่ เสย
จ ังหว ัด
HH coverage
เกลือไอโอดีน
( %)
Median UI
เด็ก 3-6 ปี
(µg/l)
Median UI
ผูส
้ ง
ู อายุ
(µg/l)
Median UI
หญิงตงครรภ์
ั้
(µg/l)
TSH
(%)
14. ยโสธร
74.2
241.2
94.1
220.9
4.28
15. อานาจเจริญ
45.0
245.4
109.7
120.1
10.17
16. อุท ัยธานี
60.9
239.4
113
178.6
7.43
17. พิษณุ โลก
61.5
226.6
118.8
202.6
8.13
18. อุตรดิตถ์
69.7
206.5
91.3
166.0
5.12
19.น่าน
67.9
340.6
168.4
142.8
3.77
20. ลาพูน
92.7
366.1
137.6
183.4
5.30
่ งสอน
21. แม่ฮอ
77.7
243.4
169.0
205.8
7.32
22. ภูเก็ต
89.7
166.3
170.9
186.5
5.73
23. ระนอง
86.4
156.6
210.6
184.0
6.05
24. ปัตตานี
87.7
201.9
288.5
230.4
3.73
25. ตร ัง
91.6
207.9
203.8
193.7
4.24
รวม (25)
75.8
229.2
129.0
-
-
ยุทธศาสตร์ท ี่ 3
การจ ัดทาระบบการเฝ้าระว ังติดตาม
และประเมินผลโครงการ (ต่อ)
ความครอบคลุมเกลือเสริมไอโอดีนทีไ่ ด้มาตรฐาน
ร้อยละ
135
90.6
93.5
2550
2551
2552
2553
ข้อมูล : รณรงค์ว ันไอโอดีนแห่งชาติ
2554
82.6
90
63.8
68.9
77.4
45
0
2549
พ.ศ.
ยุทธศาสตร์ท ี่ 4
่ น
การสร้างความเข้มแข็งให้ก ับองค์กรปกครองสว
่ นร่วม
ท้องถิน
่ พ ันธมิตร และภาคีเครือข่ายเพือ
่ การมีสว
การดาเนินงานภาคีเครือข่าย
• พ ัฒนาชมรมผูป
้ ระกอบการเกลือเสริมไอโอดีน
• ข ับเคลือ
่ นให้เกิดหมูบ
่ า้ นไอโอดีน (พ ัฒนาหมูบ
่ า้ นไอโอดีน)
• ประชุมภาคีเครือข่ายให้ความร่วมมือในการเสริมไอโอดีนลงใน
ผลิตภ ัณฑ์ตา
่ ง ๆ ด ังนี้
- บะหมีก
่ งึ่ สาเร็จรูป
- นา้ ปลา
้ ว จานวน 37 รายการ
- ใสเ่ กลือเสริมไอโอดีนในขนมขบเคีย
ั ไทยใชไ้ อโอดีนเติมลงในอาหารไก่
- สมาคมผูผ
้ ลิตอาหารสตว์
เพือ
่ ให้ได้ไข่ทม
ี่ ไี อโอดีน 50 ไมโครกร ัม/ฟอง
• ทดลองทาปลาร้าเสริมไอโอดีน
ยุทธศาสตร์ท ี่ 5
ั ันธ์ รณรงค์ และการตลาด
การประชาสมพ
ั
เชงิ สงคม
เพือ
่ การบริโภคเกลือเสริมไอโอดีน
อย่างต่อเนือ
่ ง
• จ ัดงานว ันไอโอดีนแห่งชาติ 25 มิถน
ุ ายน
่ นกลาง และสว
่ นภูมภ
ทุกปี ทงส
ั้ ว
ิ าค
ั ันธ์การสง
่ เสริมการบริโภคเกลือ
• ประชาสมพ
ื่ โทรท ัศน์ วิทยุ โดย
เสริมไอโอดีน ผ่านสอ
์ ัวพ ันธ์)
ทูตยูนเิ ซฟ (คุณธีรเดช(เคน) วงศพ
ื่ เผยแพร่
• จ ัดพิมพ์สอ
ึ ษาวิจ ัย
ยุทธศาสตร์ท ี่ 6 การศก
ึ ษาวิจ ัยสารวจการบริโภคปริมาณโซเดียมคลอไรด์ของประชากรไทย
การศก
ปริมาณการบริโภคโซเดียมคลอไรด์เฉลีย
่ ของประชากรไทย
พ.ศ. 2551
ชนิดของการบริโภค
1. อาหารทีป
่ รุงประกอบในคร ัวเรือน
1.1 ผลิตภ ัณฑ์เครือ
่ งปรุงรส
- เกลือ
- นา้ ปลา
- ผงปรุงรส
ี วิ้ ขาว
- ซอ
- กะปิ
- อืน
่ ๆ (ซอสหอยนางรม และซอสปรุงรส)
1.2 อาหาร
2. อาหารปรุงสาเร็ จ/อาหารว่าง/อาหารนอกบ้าน
รวม
ปริมาณ
(กร ัม/คน/
ว ัน)
อ ัตราการใชเ้ ครือ
่ งปรุง
(ร้อยละของคร ัวเรือน
ทงหมด)
ั้
10.0
8.0
3.0
2.6
0.4
91.5
96.4
61.6
0.4
0.3
1.3
64.6
63.2
2.0
0.8
10.8
ยุทธศาสตร์ท ี่ 7
้ าตรการเสริมในระยะเฉพาะหน้า
การใชม
และมาตรการเสริมอืน
่ ๆ
การเสริมไอโอดีนในนา้ ดืม
่
•
ดาเนินการในโรงเรียนและหมูบ
่ า้ นทีห
่ า่ งไกล
ยุทธศาสตร์ท ี่ 7
้ าตรการเสริมในระยะเฉพาะหน้าและ
การใชม
มาตรการเสริมอืน
่ ๆ
 การจ่ายยาเม็ดเสริมไอโอดีนให้หญิง
ตงครรภ์
ั้
ทก
ุ รายตลอดการตงครรภ์
ั้
และ
ให้นมลูก 6 เดือน
้ า้ ปลาเสริมไอโอดีน
 การใชน
 การบริโภคไข่ทม
ี่ ไี อโอดีน ฯลฯ
โครงกำรควบคุมและป้ องกันภำวะโลหิตจำง
จำกกำรขำดธำตุเหล็ก ปี 2556
วัตถุประสงค์
ึ ษำสถำนกำรณ์ภำวะโลหิตจำงจำกกำรขำดธำตุเหล็ก
เพือ
่ ศก
ในกลุม
่ ประชำกรหญิงตัง้ ครรภ์
กลุม
่ เป้ ำหมำย
ผู ้ทรงคุณวุฒ ิ นักวิชำกำรทีร่ ับผิดชอบจำกจังหวัด
ศูนย์อนำมัยและสำนั กโภชนำกำร
วิธด
ี ำเนินกำร
1. ประสำนงำนกับหน่วยงำนทีเ่ กีย
่ วข ้องและภำคี
เครือข่ำย
2. ทบทวนข ้อมูลสถำนกำรณ์ของปั ญหำกำรขำดธำตุ
เหล็กในประเทศไทย
3. จัดประชุมปรึกษำหำรือผู ้ทรงคุณวุฒ ิ เพือ
่ กำหนด
เกณฑ์มำตรฐำน กำหนดนโยบำยและแนวทำงในกำร
ดำเนินงำน
ภาวะโลหิตจาง จากการสารวจภาวะอาหารและโภชนาการของ
ประเทศไทย ครงที
ั้ ่ 5 พ.ศ. 2546 จาแนกตามกลุม
่ อายุ
ลาด ับ
กลุม
่ อายุ
1
6-11 เดือน
2
1-5 ปี
3
6-8 ปี
4
9-11 ปี
5
12-14 ปี
6
15-19 ปี
7
20-29 ปี
8
30-39 ปี
9
40-49 ปี
10
50-59 ปี
11
60-64 ปี
12
65-69 ปี
13
70-74 ปี
14 หญิงวัยเจริญพันธุ์ 15-44 ปี
15 หญิงตัง้ ครรภ์
 หญิงตัง้ ครรภ์ ไตรมำสที่ 1
 หญิงตัง้ ครรภ์ ไตรมำสที่ 2
 หญิงตัง้ ครรภ์ ไตรมำสที่ 3
โลหิตจาง (ร้อยละ)
56.3
25.9
46.7
25.4
15.7
19.6
16.0
16.2
23.5
22.9
33.0
35.7
43.9
18.6
26.1
20.0
36.1
22.8
แหล่งทีม
่ ำ: รำยงำนกำรสำรวจภำวะอำหำรและโภชนำกำรของประเทศไทย ครัง้ ที่ 5 พ.ศ. 2546
ไอโอดีนมีคณ
ุ ค่า เสริมปัญญาคนทุกว ัย