Transcript definicja motywacji

Psychologia w zarządzaniu
Wykład II
Motywacja
MOTYWACJA
Termin stosowany do opisu wszelkich mechanizmów
odpowiedzialnych za:
– uruchomienie zachowania
– ukierunkowanie zachowania
– podtrzymanie zachowania
– zakończenie zachowania
DEFINICJA MOTYWACJI
Podstawowe pytania związane z motywacją:
1) co decyduje o wyborze formy zachowania? (dlaczego takie, a
nie inne zachowanie zostało wybrane);
2) co sprawia, że jednostka kontynuuje działania mimo
konieczności wydatkowania często znacznego wysiłku? (jakie są
mechanizmy podtrzymujące aktywność - wytrwałość, silną wolę);
3) co sprawia, że jednostka porzuca dana formę aktywności przed
osiągnięciem założonego wyniku?
4) co sprawia, że zachowanie uznane zostaje za zakończone?
(jakie są mechanizmy rozpoznawania wyniku czynności).
EWOLUCYJNE PODEJŚCIE DO MOTYWACJI
• Motywację w etologii pojmuje się jako gotowość do wykonania
utrwalonego wzorca reakcji.
• Instynkt (popęd) – biologicznie ukształtowany stereotypowy wzorzec
zachowania i znajdujący się w zapleczu zachowania mechanizm
energetyczny
• Wrodzony mechanizm wyzwalający – niewymagający uczenia się bodziec
(zespół bodźców), stanowiący warunek konieczny i wystarczający do
wystąpienia zachowania instynktownego
• Hierarchiczna struktura instynktów (np. instynkt rozrodczy – instynkty
niższego rzędu: budowanie gniazda, zaloty, opieka nad młodymi – konkretne
konsumacyjne przejawy)
• Wg socjobiologów (Dawkins, Wilson) podstawowym motywem rządzącym
wszelkimi zachowaniami organizmów żywych jest tendencja do
rozpowszechniania własnych genów
PSYCHODYNAMICZNA TEORIA MOTYWACJI
• Freud, twórca psychoanalizy twierdził, iż wszelkie zachowania są
zdeterminowane, rządzą nimi wrodzone instynkty (popędy); motywy
ludzkiego zachowania mają charakter nieświadomy i razem ze
strukturami osobowości są w ciągłym konflikcie.
• Najważniejsze popędy:
– Freud: libido – szeroko rozumiany popęd seksualny, siła tworzenia
thanatos – popęd śmierci, siła destrukcji, niszczenia
– Horney: potrzeba bezpieczeństwa i będący konsekwencja jej
niezaspokojenia lęk podstawowy,
– Fromm: dążenie do integralności własnej osoby
BEHAWIORYSTYCZNA TEORIA MOTYWACJI
• Podstawowe pojęcia: popęd, pobudka (przynęta), wzmocnienie
• Popęd – wielkość deficytu jakiegoś ważnego dla organizmu czynnika
pozytywnego lub siła oddziaływania czynnika negatywnego (wskaźniki
wielkości popędu: np. liczba godzin bez pokarmu, czas deprywacji
seksualnej, wielkość przeszkód pokonywanych w celu uniknięcia bólu
czy strachu).
Popęd jest odczuwany jako bardziej lub mniej ukierunkowany i
specyficzny niepokój uruchamiający czynności ukierunkowane na jego
usunięcie.
• Pobudka – obiekt lub stan mający zdolność redukowania lub
zmniejszania popędu (np. pokarm dla głodu).
• Wzmocnienie – każdy obiekt lub stan rzeczy, który zwiększa
prawdopodobieństwo powtórzenia reakcji wywołanej działaniem
danego bodźca.
PODEJŚCIE PSYCHOLOGII HUMANISTYCZNEJKONCEPCJA MASLOWA
•Motywacja niedoboru – potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa,
społeczne (przynależności) oraz egotystyczne (szacunku) – zasada
homeostazy
•Motywacja wzrostu – potrzeby tożsamościowe (samorealizacji)
Realizacja potrzeby z każdego kolejnego poziomu hierarchii jest
możliwa pod warunkiem zaspokojenia potrzeb z poziomu niższego –
hierarcha potrzeb
POZNAWCZE KONCEPCJE MOTYWACJI
• Motywujące znaczenie informacji – badania nad deprywacją
sensoryczną i zachowaniami eksploracyjnymi
• Koncepcje równowagi poznawczej (Heider) i dysonansu poznawczego
(Festinger)
• Motywacja wewnętrzna – tendencja podmiotu do podejmowania i
kontynuowania działania ze względu na samą jego treść
• Motywacja zewnętrzna – działanie realizowane jest ze względu na
zewnętrzne wobec podmiotu czynniki, będące konsekwencją jego
wykonywania lub efektywnego zakończenia.
• Informacyjny i sterujący aspekt nagrody (Deci– informacja o poziomie
wykonania, nawet jeśli jest to powtarzająca się pochwała, nie obniża
motywacji wewnętrznej)
• Egzogenny i endogenny charakter nagrody - Kruglansky.