Transcript تلقیح مصنوعی Artificial Insemination

‫ناباروری ونازایی‬
‫و روش های نوین بارداری‬
‫نام استاد ‪ :‬خانم مرادی‬
‫درس ‪ :‬مادرونوزاد‬
‫انچه با هم می خوانیم ‪....‬‬
‫‪ .1‬تعریف ناباروری‬
‫‪ .2‬علل نازایی در زنان وناباروری در مردان‬
‫‪ .3‬راه های درمان و روش های نوین باروری‬
‫‪ .4‬در پایان نیز سواالتی مطرح می شود‪....‬‬
‫‪‬‬
‫ناباروري را اين طور تعريف كرده اند‪:‬‬
‫ناتواني يك زوج در باردار شدن پس از يك سال رابطه جنس ي‬
‫بدون جلوگیري از بارداري‬
‫‪ ‬ناباروري در ده تا پانزده درصد از زوج ها دیده مي شود‪.‬‬
‫‪ ‬در حدود یك سوم از مشكالت باروری گزارش شده‪ ،‬اشكال از جانب‬
‫مرد است‪ .‬یك سوم از جانب زن و یك سوم باقی مانده از سوی هر دو‬
‫زوج است‪.‬‬
‫علل نازایی در زنان‪:‬‬
‫‪ .1‬اختالل در تخمك گذاري‬
‫اختالل در تخمك گذاري‪ ،‬علت عمده ناباروري در زنان است‪ .‬به طوري كه ‪%39‬‬
‫علل ناباروري زنان مربوط به این مسئله است ‪ .‬بدون عمل تخمك گذاري لقاح انجام‬
‫نمي شود و بنابراین زن باردار نمي شود‬
‫‪ .2‬آسیب یا انسداد لوله فالوپ ‪:‬‬
‫در بعضي زنان‪ ،‬لوله هاي رحمي به طور كامل و یا ناقص بسته است‪ .‬در نتیجه‬
‫اسپرم به تخمك نمي رسد ‪.‬بسته بودن لوله هاي رحمي مي تواند به دلیل عفونت‪،‬‬
‫آندومتریوز و یا چسبندگي هایي پس ازعمل جراحي باشد‪ .‬همچنین ممكن است این‬
‫لوله ها پس از یك حاملگي خارج رحمي بسته شوند‪ .‬معموالً منجر به التهاب لوله‬
‫فالوپ )‪ (Salpingitis‬میشود‬
‫)آندومتریوز(‬
‫آندومتریوز‪ ،‬حالتي است كه در آن سنگفرش رحم (آندومتر) رشد می‬
‫کند و از رحم هم فراتر مي رود و لوله هاي رحمي را نیز مي پوشاند‬
‫و حتي آنها را مي بندد و در عمل تخمك گذاري اختالل به وجود‬
‫مي آورد‪.‬‬
‫‪.3 ‬اختالل درگردن رحم یا رحم‬
‫ناهنجاري هاي گردن رحم مي تواند سبب ناباروري شود كه از آن‬
‫جمله مي توان به مشكالت مربوط به ساختمان بدن‪ ،‬عفونت هاي‬
‫گردن و رحم و یا كیفیت نامناسب ترشحات رحم اشاره كرد‪ .‬از‬
‫طرفي تومورهاي بدخیم رحم و یا بعضي جاي زخم ها در اثر‬
‫عمل های جراحی مانند اپاندیست وجراحی شکم یا لگن ممکن‬
‫است بار داری را مختل کند‬
‫‪.4‬یائسگی زودرس ‪:‬‬
‫به صورت عدم قاعدگی و کاهش زودرس فولیکولهای تخمدان پیش از سن ‪ 40‬سالگی‬
‫تعریف میشود‪ .‬با وجود اینکه علت این مسئله اغلب نامشخص است‪ ،‬شرایط خاصی‬
‫باعث بروز یائسگی زودرس میشوند همچون بیماریهای سیستم ایمنی‪ ،‬پرتودرمانی یا‬
‫شیمیدرمانی وسیگار کشیدن‬
‫‪.5‬سندرم پلی کیستیك تخمدان‬
‫این بیماری ناشی از عملكرد غیرطبیعی غدد درون ریز بدن است‪ ،‬كه اغلب تخمك گذاری‬
‫را دچار مشكل میكند‪ .‬این سندرم میتواند بر اثر مقاومت در برابر انسولین و چاقی نیز به‬
‫وجود آید‪.‬‬
‫در زنانی كه به این اختالل گرفتارند‪ ،‬میزان هورمونهای جنسی و هورمون انسولین‬
‫نامتعادل است‪ .‬و تولید تخمك و چرخهی قاعدگی اغلب دچار مشكل میشوند‪ .‬این سندرم‬
‫میتواند بر اثر مقاومت در برابر انسولین و چاقی نیز به وجود آید‪.‬‬
‫علل ناباروري در مردان‬
‫‪.1‬اختالالت مربوط به اسپرم‬
‫اگر در موارد زیر اختاللي باشد‪ ،‬شانس لقاح كم شده و مرد نابارور محسوب مي‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ ‬تعداد كم اسپرم‬
‫‪ ‬عدم بلوغ اسپرم‬
‫‪ ‬شكل غیرطبیعي اسپرم‬
‫‪ ‬عدم توانایي حركت مناسب اسپرم‬
‫‪.2‬ناهنجاري هاي مربوط به ساختمان بدن‬
‫بعضي عوامل نظیر بسته بودن لوله هاي خروج اسپرم (دفران‪ ،‬اپیدیدیم) سبب‬
‫ناباروري در مردان مي شود ‪ .‬بسته شدن لوله هاي خروج اسپرم مي تواند به‬
‫علل مادرزادي‪ ،‬نقص ژنتیكي‪ ،‬عفونت ها یا التهاب هاي دستگاه ادراري –‬
‫تناسلي باشد‪ .‬البته جاي جراحي هاي قبلي نیز مي تواند این لوله ها را ببندند‪.‬‬
‫از جمله عوامل دیگر ناباروري در مردان واریكوسل است‪ .‬در این حالت‬
‫رگهاي درون كیسه بیضه متسع مي شود و كیفیت اسپرم كاهش مي یابد‬
‫بیماری واریکوسل (‪)varicocel‬‬
‫‪ ‬بیماری واریکوسل باعث بزرگ شدن رگ ها درون کیسه بیضه می شود‪.‬‬
‫واریکوسل مشابه بیماری ورید واریسی که در پا رخ می دهد می باشد‪.‬‬
‫واریکوسل یکی از معمول ترین دالیل کاهش اسپرم و کاهش کیفیت اسپرم که می‬
‫تواند باعث نازایی و ناباروری مردان شود‪ ،‬بااینحال همه انواع آن برروی تولید‬
‫اسپرم تاثیری ندارند‪ .‬درضمن واریکوسل می تواند باعث کوچک شدن بیضه ها‬
‫نیز شود‪.‬‬
‫عالیم واریکوسل‬
‫‪ ‬بیماری واریکوسل اغلب نشانه و عالمتی ندارد اما اگر عالمتی ظاهر شود‪ ،‬این‬
‫عالیم می توانند شامل‪:‬‬
‫‪ ‬رگ های بزرگ شده و پیچ خورده در کیسه بیضه‬
‫‪ ‬ورم ها و برآمدگی های درون کیسه بیضه که البته دردناک نیستند‬
‫‪ ‬درد در ناحیه کیسه بیضه کا ممکن است با نشستن‪ ،‬پاشدن و سایر کشش های‬
‫فیزیکی افزایش یافته‪ ،‬در روز شدید تر شود و زمانیکه به پشت دراز می کشید‬
‫بهتر شود‪.‬‬
‫‪ ‬آنالیز اسپرم شوهر از این جهت که بخش عمده ای از علل ناباروری ناشی از ناهنجاری های‬
‫اسپرم در مردان می باشد آزمایش مهمی به شمار می رود ‪.‬‬
‫‪ ‬از طریق آنالیز اسپرم ‪ ،‬تعداد ( شمارش ) ‪ ،‬میزان تحرک ‪ ،‬شکل سلول های جنسی مرد و سایر‬
‫عواملی که می توانند توانایی اسپرم را در بارور سازی تخمک تحت تاثیر قرار دهند مورد‬
‫ارزیابی قرار می گیرد ‪.‬‬
‫‪ ‬غیر طبیعی بودن انالیز مایع منی به سادگی احتمال کاهش باروری را مطرح میکند‪ .‬مطابق‬
‫مقادیر مشخص شده سازمان بهداست جهانی شاخص های حداقل طبیعی کیفیت مایع منی مطابق‬
‫زیر میباشد‪.‬‬
‫از بین این مقادیر حرکت اسپرم بیش از بقیه با میزان باروری مرتبط است و از اهمیت بیشتری‬
‫برخوردار میباشد‪ .‬مقادیر زیز حداقل مقادیر طبیعی بوده‪.‬‬
‫‪Ejaculation volume: 1.5-5.5 l‬‬
‫‪Sperm Concentration: 20million sperm/ml‬‬
‫‪Motility > 50%‬‬
‫‪Forward progression: 2 on scale‬‬
‫‪Morphology: > 30% WHO normal forms‬‬
‫‪No agglutination, no increased viscosity‬‬
‫عالوه بر موارد ذکر شده سبک زندگی وعوامل محیطی نیز تاثیر‬
‫زیادی دارد برای مثال‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سن باال‬
‫تنش(استرس)‬
‫چاقی یا الغری زیاد‬
‫‪ ،‬سیگار‪ ،‬مواد مخدر و الکل برخی داروها‬
‫بیماریهای مقاربتی‬
‫قرار گرفتن در معرض مواد سمی وشیمای وافت کش ها‬
‫تغذیه نامناسب‬
‫در اقایان قرار گرفتن بیضهها در دمای باال که بر توانایی اسپرمها در رفتن‬
‫به سوی تخمک اثر منفی دارد( مثال پوشیدن لباس تنگ ‪..‬وگذاشتن لپ تاپ‬
‫روی پا ‪..‬وهمچنین رفتن زیاد به سونای اب گرم ودوچرخه سواری طوالنی‬
‫مدت)‬
‫‪ ‬افردیکه تصور می‌کند نازا یا نابارور است‪ ،‬بهتر است نخست با پزشک در‬
‫میان بگذارد‪ .‬برای مردان‪ ،‬نخستین گام اغلب آزمایش اسپرم است‪ .‬برای‬
‫زنان‪ ،‬پزشکان آزمایش‌هایی در نظر می‌گیرند تا ببینند آیا تخمدان‌هایشان‬
‫به درستی کار می‌کنند‪.‬‬
‫‪ ‬زنانی که در ‪ 30‬سالگی هستند و پس از ‪ 6‬ماه باردار نشده‌اند‪ ،‬بهتر است‬
‫با پزشک در میان بگذارند‪ .‬شانس یک زن برای بچه‌دار شدن پس از ‪30‬‬
‫سالگی سال به سال کاهش می‌یابد ‪.‬‬
‫‪ ‬دارو و جراحی درمان‌های معمول ناباروری هستند‪ .‬جای نگرانی نیست‪،‬‬
‫زیرا دو سوم زوج‌هایی که درمان ناباروری را پی‌گیری می‌کنند‪ ،‬بچه‌دار‬
‫می‌شوند‪.‬‬
‫‪ ‬راه‌های گوناگونی برای درمان ناباروری و نازایی‬
‫وجود دارد‪ ،‬از جمله ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫درمان دارویی‬
‫‪.2‬‬
‫جراحی‬
‫‪.3‬‬
‫هم چنین‪ ،‬دگرگونیهایی در شیوهی زندگی ممکن است به درمان‬
‫ناباروری کمک کند‬
‫‪.4‬‬
‫تلقیح مصنوعی( )‪)Artificial Insemination‬‬
‫‪ .5‬روش های کمک به بار داری ‪Assisted Rreproducyion‬‬
‫یا ‪ART‬‬
‫تلقیح مصنوعی‬
‫)‪)Artificial Insemination‬‬
‫‪ ‬فرآیندی است که در آن اسپرم ها به طور مصنوعی در داخل دستگاه تناسلی خانم ها قرار داده می شود‪.‬‬
‫‪ ‬بر حسب محل تلقیح ‪،‬تلقیح مصنوعی به ‪ 4‬گروه تقسیم شده است‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪I‬‬
‫تلقیح داخل واژنی )‪aginal nsemination‬‬
‫‪I‬‬
‫تلقیح داخل سرویکس )‪nsemination‬‬
‫‪I‬‬
‫‪.3‬‬
‫تلقیح داخل رحمی (‪nsemination‬‬
‫‪.4‬‬
‫تلقیح داخل توبولی ( ‪nsemination‬‬
‫‪v‬‬
‫‪c‬‬
‫‪ervical‬‬
‫‪terine‬‬
‫‪I‬‬
‫‪I‬‬
‫‪) ntra‬‬
‫‪I‬‬
‫‪) ntra‬‬
‫‪I u‬‬
‫‪ubular‬‬
‫‪) ntra‬‬
‫‪I T‬‬
‫‪) ntra‬‬
‫‪ ‬سوال) کلیپی که پخش شد جزو کدام یک از‬
‫چهار گروه تلقیح مصنوعی بود؟‬
‫‪In-Vitro Fertilization‬‬
‫‪ART‬‬
‫لقاح مصنوعی در لوله ازمایش‬
‫‪Intra Cytoplasmic Sperm Injection‬‬
‫تزریق اسپرم به داخل تخمک یا میکراینجکشن که در‬
‫خارج رحم صورت می گیرد‬
‫توجه‪:‬‬
‫نمی گیرد‬
‫تلقیح مصنوعی جزو ‪ART‬نیست چون عملی روی تخمک صورت‬
‫‪ ‬وقتی اسپرم نتواند از راه معمول به تخمک برسد‪ ،‬یک راه‬
‫دیگر باروری انجام عمل لقاح در خارج از رحم است که‬
‫طی آن‪ ،‬تخمک در محیط آزمایشگاه در مجاورت اسپرم‬
‫قرار داده شده پس از فراهم شدن شرایط نفوذ‪ ،‬باروری و‬
‫تقسیم سلولی‪ ،‬جنین به رحم زن منتقل می شود‪.‬‬
‫این عمل دارای چهار مرحله است‪ :‬تحریک تخمدان‪،‬‬
‫تخمک گیری‪ ،‬لقاح و انتقال جنین‪.‬‬
‫‪ ‬هنگامی که عمل آی‪.‬وی‪.‬اف و در مجاورت هم قرار دادن اسپرم و‬
‫تخمک نتیجه ای موفقیت آمیز در پی نداشته باشد‪ ،‬میکرواینجکشن‬
‫یا تزریق اسپرم به داخل تخمک صورت می گیرد که شانس‬
‫دیگری برای باروری است‪.‬این عمل پس از خروج تخمک‬
‫‪ ‬و گرفتن اسپرم از مرد در زیر میکروسکوپ صورت میگرد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫یکی از مزایای چنین عملی آن است که حتی اگر مرد فقط یک‬
‫اسپرم سالم داشته باشد می توان آن را به داخل تخمک تزریق کرد‬
‫و باروری را صورت داد؛ اگرچه متأسفانه چنین عملی وقتی‬
‫صحبت از کیفیت پایین تخمک باشد‪ ،‬نارساست‪.‬‬
‫تولد یک نوزاد سالم به روش ‪ IVF /‬میکرواینجکشن به عوامل‬
‫بسیاری بستگی دارد‪:‬‬
‫‪.1‬سن مادر ‪:‬هر چه سن مادر کمتر باشد‪ ،‬احتمال باردار شدن و داشتن یک‬
‫نوزاد سالم به روش ‪ IVF /‬میکرواینجکشن و با استفاده تخمکهای‬
‫خود مادر‪ ،‬باالتر میرود‪.‬‬
‫‪.2‬تاریخچه باروری ‪:‬زنانی که پیش از این‪ ،‬بچهدار شدهاند احتمال اینکه به‬
‫روش ‪ IVF /‬میکرواینجکشن باردار شوند بیشتر است اما میزان‬
‫موفقیت برای زنانی که قبالً چند بار از ‪ IVF /‬میکرواینجکشن استفاده‬
‫کردهاند و باردار نشدهاند‪ ،‬کمتر است‪.‬‬
‫‪.3‬علت ناباروری ‪:‬داشتن یک ذخیره طبیعی از تخمکها‪ ،‬شانس باردار شدن را‬
‫باال میبرد‪ .‬همچنین زنانی که اندومتریوز دارند‪ ،‬احتمال باردار شدنشان با‬
‫استفاده از ‪ IVF /‬میکرواینجکشن کمتر است‪.‬‬
‫‪.4‬عوامل مربوط به شیوه زندگی ‪:‬سیگار کشیدن میتواند شانس موفقیت یک زن‬
‫برای بارداری با استفاده از ‪ IVF /‬میکرواینجکشن را ‪ 50‬درصد کاهش‬
‫دهد‪ .‬استفاده از الکل‪ ،‬کافئین بیش از حد و داروهای خاص نیز میتواند‬
‫مضر باشد‪.‬‬
‫‪.5‬وضعیت رویان ‪:‬احتمال تولد نوزاد زنده با استفاده از رویانهای منجمد کمتر‬
‫است‪.‬‬
‫‪ .1‬اندو متریوز رحم چی بود؟‬
‫‪ .2‬یکی از روش های ‪ART‬گفته شده را شرح دهید؟‬
‫‪ .3‬درکدام یک از روش های ‪ IVF-ICSI‬لقاح خارج از رحم‬
‫صورت می گیرد؟‬
‫‪ .4‬چند مورد از علل نازایی در زنان را نام ببرید ؟ (دوتا بگی‬
‫بسه)‬
en.Wikipedia.org
Sharedjourney.com
Advancedfertility.com
drnarvekar.com
Americanpregnancy.org
Sharedjourney.com
http://leila56.blogfa.com
www.eshre.eu
‫پایان‬
‫مهدی اکبری‬
‫حمید رضا صفرپور‬
‫علی اکبر صادقی‬
‫مهدی حسنی‬
‫علی مریدی‬
‫پرستاری‪ 92‬دانشگاه علوم پزشکی فسا‬
‫زندگی همهمه مبهمی از رد شدن خاطره هاست‬
‫هرکجا خندیدیم زندگی انجاست‪..............‬‬