Transcript دستورالعمل قرص هاي تركيبي

‫دستورالعمل قرص هاي تركيبي‬
‫‪IMES‬متد میکس روشهای مختلف پیشگیری از بارداری‬
‫كشور ‪-1384‬‬
‫;‪CONDOM‬‬
‫‪15.51‬‬
‫‪TL; 29.08‬‬
‫‪VL; 5.00‬‬
‫‪OCP; 32.35‬‬
‫;‪NORPLANT‬‬
‫‪0.05‬‬
‫‪IUD; 13.57‬‬
‫‪DMPA; 4.43‬‬
‫تعداد (هزار نفر) مصرف كنندگان قرص كشور‪1361-87‬‬
‫‪1600‬‬
‫‪1400‬‬
‫‪1200‬‬
‫‪1000‬‬
‫‪800‬‬
‫‪600‬‬
‫‪400‬‬
‫‪200‬‬
‫‪0‬‬
‫‪61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87‬‬
‫•‬
‫•‬
‫توضیح روش‬
‫مکانیسم عمل‬
‫•‬
‫•‬
‫اثربخش ي‬
‫مزیت‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫عیب ها‬
‫عوارض شایع وچگونگی برخورد با آن ها‬
‫عوارض نادر وچگونگی برخورد با آن ها‬
‫موارد منع مصرف مطلق‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫موارد منع مصرف نسبی‬
‫زمان شروع استفاده‬
‫شيوه استفاده از قرص هاي تركيبي‬
‫تغییرروش از قرص هاي تركيبي‬
‫آزمایش ومعاینه های الزم‬
‫مراجعه های پی گیری‬
‫عناوین‬
‫•‬
‫•‬
‫تذکرات حین مصرف‬
‫•‬
‫•‬
‫هشدارها و چگونگی برخورد با آن ها‬
‫موارد قابل توجه در پیگیری ها و مراجعه های بعدی‬
‫توضيح روش‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫قرص هاي تركيبي (حاوي استروژن و پروژسترون)‬
‫يك مرحله اي (‪(LD‬‬
‫سه مرحله اي (تري فازيك)‬
‫مصرف هر روز‬
‫تجويز توسط كاركنان بهداشتي تعليم ديده‬
‫مکانیسم عمل‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫جلوگیري از تخمك گذاري‬
‫تاثیر بر مخاط داخلي رحم‬
‫ايجاد اشكال در ورود اسپرم به داخل رحم به دليل افزايش ضخامت‬
‫موكوس سرويكس‬
‫جلوگیري از لقاح با تاثیر بر حركات لوله هاي رحم‬
‫اثربخش ی‬
‫• اثربخش ی قرص هاي تركيبي در صورت مصرف صحیح‪98 ،‬‬
‫درصداست‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫مزیت ها‬
‫اثربخش ی باال‬
‫احتمال کاهش بروز کیست های تخمدانی‬
‫برگشت سریع باروری پس از قطع روش‬
‫نداشتن محدوديت سني در استفاده از روش‬
‫منظم شدن‪ ،‬کاهش درد و خونریزی قاعدگی (كاهش ‪ )PMS‬و کم خونی به‬
‫دنبال قاعدگی ها‬
‫احتمال کاستن از بروز بیماریهای خوش خیم پستان‬
‫افزایش تراکم استخوان ها‬
‫کاهش بروز بیماریهای التهابی لگن (‪(PID‬‬
‫کم شدن بروز سرطان های رحم وتخمدان‬
‫کاهش بروز حاملگی خارج از رحم (‪(EP‬‬
‫احتمال کاهش بروز اندومتریوز‬
‫احتمال کاهش بروز آرتریت روماتویید‬
‫عیب ها‬
‫• مناسب نبودن برای افراد فراموشکار‬
‫• نیاز به تهیه بسته جدید در هر دوره قاعدگی‬
‫• پیشگیری نکردن ازبیماری های منتقله از راه تماس جنس ی (‪(STIs‬‬
‫• مناسب نبودن برای مادران شیرده در ‪6‬ماه اول بعد از زایمان‬
‫عوارض شایع و چگونگی برخورد با آنها‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫افزایش وزن‬
‫لکه بینی و خونریزی بین قاعدگی ها‬
‫حساسیت پستانها‬
‫سردردهای خفیف‬
‫تهوع‬
‫عوارض نادر و چگونگی برخورد با آنها‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تغییر خلق و خو (افسردگي)‬
‫لکه های رنگی در پوست صورت (كلواسما)‬
‫بروز سرطان پستان‬
‫عوارض پيش سرطاني سرويكس‬
‫بروز تومورهای خوش خیم و بدخیم کبدی (آدنوم و كارسينوم كبد)‬
‫لخته شدن خون در وریدها (ترومبوز وريدي)‪ ،‬بویژه در افراد سیگاری و مبتل به‬
‫اختلالت انعقادی خون‬
‫سکته قلبی (بویژه در سیگاری ها)‬
‫سکته مغزی (بویژه در افراد سیگاری و فشارخون باال)‬
‫افزايش فشارخون بيش از ‪160/100‬‬
‫احتمال بروز خونریزی های نامنظم رحمی‬
‫آمنوره‬
‫منع مصرف مطلق‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شك يا اطمينان به وجود حاملگي‬
‫فاصله زماني كمتر از سه هفته پس از زايمان در زنان غیر شیرده‬
‫شك به وجود سرطان پستان‪ ،‬ابتل و يا سابقه آن‬
‫هر بدخيمي مشكوك يا شناخته شده وابسته به استروژن‬
‫كارسينوم اندومتر‬
‫خونريزي هاي رحمي بدون علت مشخص‬
‫ابتل فعلي يا سابقه ترومبوفلبيت وريد هاي عمقي‪ ،‬اختلالت ترومبوآمبوليك و يا‬
‫شرايط مستعد كننده اين بيماري ها‬
‫مصرف سيگار در افراد ‪ 35‬ساله و باالتر (سيگاري كمتر از ‪ 35‬سال منع مصرف‬
‫نسبي)‬
‫منع مصرف مطلق‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بيماري فعال يا مزمن كبدي ‪:‬‬
‫اختالل كار واضح كبدي و يا هپاتيت ويرال‬
‫سابقه يرقان هم زمان با مصرف قرص‬
‫آدنوم يا كارسينوم كبد‪ ،‬سیروز كبدي‬
‫تومورهاي خوش خيم و بد خيم كبد‬
‫شيستوزوميازيس با فيبروز شديد كبدي‬
‫بيماري هاي دريچه اي قلب با عوارض ي مثل افزايش فشار ريوي‬
‫مصرف داروهاي ضد انعقادي‬
‫خطر فيبريالسيون دهلیزي‬
‫سابقه اندوكارديت تحت حاد باكتريال‬
‫بيماري عروق كرونر قلب‪ ،‬آنژين قلبي (هر نوع درد جلوي قلب و پشت استرنوم)‪،‬‬
‫سابقه اين بيماري ها يا شرايط مستعد كننده آنها‬
‫منع مصرف مطلق‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بيماري سيانوتيك قلبي‬
‫سكته مغزي‬
‫بيماري عروق مغزي با عروق كرونر‪ ،‬سابقه اين بيماري ها يا شرايط‬
‫مستعد كننده آن ها‬
‫ديابت با بيماري هاي عروقي‪ ،‬رتينوپاتي‪ ،‬نفروپاتي يا نروپاتي يا ابتالي بيش از‬
‫‪20‬سال به ديابت‬
‫سردرد راجعه شامل میگرن باعالئم عصبی موضعی (كاهش ميدان ديد‬
‫چشم بطور مشابه‪ ،‬ديدن خطوط زيگزاگي روشن‪ ،‬احساس سوزن سوزن‬
‫شدن در يك بازو‪ ،‬يك طرف صورت يا زبان)‬
‫ميگرن بدون عاليم فوكال عصبي و سن بيشتر از ‪ 35‬سال‬
‫افزايش چربي هاي خون (دیس لیپیدمی بخصوص هيپرليپو پروتيينمي نوع‬
‫‪(II‬‬
‫منع مصرف مطلق‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫سابقه هربیماری مرتبط بامصرف قرص مثل کره و فشار خون باال‪ ،‬پانكراتيت حاد‪ ،‬پمفيگوييد حاملگي‪،‬‬
‫سندرم استيون‪-‬جانسون‪HUS,TTP ،‬‬
‫ابتال به‪Serious trauma , Cancer, Lukemia , Vascular diseases SLE,…):‬‬
‫شرایط نیازمند به بی حرکتی کامل )قطع مصرف قرص از ‪ 28‬روز قبل از عمل جراحي تا پايان دوره بي‬
‫حركتي پس از عمل‪ -‬ضرورت دادن هشدار قبل و بعد از عمل جراحي بزرگ)‬
‫فشار خون باال (‪ 100/160‬و باالتر)‬
‫منع مصرف نسبی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫فشارخون گنترل شده بین ‪ 160/100‬تا ‪140/90‬‬
‫سابقه يرقان انسدادي در حاملگي‬
‫نئوپالزی داخل اپیتلیومی تا شدید سرویکس‬
‫توده پستاني تشخيص داده نشده‬
‫بيماري فعال كيسه صفرا‬
‫خانمهای سیگاری کمتر از ‪ 35‬سال‬
‫ميگرن بدون عاليم عصبي‬
‫ديابت بدون درگیري عروق‬
‫منع مصرف نسبی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫افسردگي خيلي شديد‬
‫مصرف دارو براي اپي لپس ي (بجز والپرویيك اسيد)‬
‫مصرف ريفامپین يا گريزوفولین‬
‫ابتل به بيماري هاي التهابي روده مانند كرون يا كوليت زخمي‬
‫ترومبوفلبيت سطحي‬
‫مادران شیردهي كه از زايمان آن ها كمتر از ‪ 6‬ماه مي گذرد‪.‬‬
‫بيماري هاي دريچه اي بدون عارضه قلبي‬
‫زمان شروع استفاده‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫دوران قاعدگي‪:‬‬
‫درپنج روز اول قاعدگی(روز ‪1‬تا‪)5‬‬
‫اطمینان بیشتر روز اول قاعدگي‬
‫غیر از دوران قاعدگي‪:‬‬
‫در هر زمان كه اطمينان از باردارنبودن وجود داشته باشد مي توان اغاز كرد‪ .‬بايد توجه‬
‫داشت تا ايجاد تاثیر پيشگیري از بارداري قرص تركيبي ‪،‬بايد ‪ 7‬روز از كاندوم استفاده‬
‫شود‬
‫تغيیر از يك روش ديگر‪:‬‬
‫قطع روش (آي يو دي‪ .‬الينسترونول ‪.‬آمپول تركيبي ‪ )DMPA.‬در ‪ 5‬روز اول قاعدگي‪:‬‬
‫مصرف قرص بلفاصله پس از قطع‬
‫ويا استفاده از كاندوم تا شروع قاعدگي بعدي‬
‫زمان شروع استفاده‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫پس از سقط‪:‬‬
‫درپنج روز اول بلفاصله بعد ازسقط‬
‫تغيیر از يك روش ديگر‪:‬‬
‫قطع روش در غیر از ‪ 5‬روز اول قاعدگي‪:‬‬
‫الينسترول به شرط آمنوره و استفاده مرتب‬
‫‪ DMPA‬دچار آمنوره و تزريق‪90+14‬روزقبل‬
‫‪-3‬تزريق آمپول تركيبي ‪ 27-33‬روز قبل‬
‫بلفاصله بعد قطع در ساير موارد در گرو بررس ي حاملگي‬
‫شیوه استفاده‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ساعت خاص ي از شبانه روز‬
‫تا پايان بسته ‪ 21‬عددي‬
‫هماهنگي با يك كار مداوم هر روزه‬
‫آغاز بسته بعدي با فاصله ‪ 7‬روزه‬
‫تغییر روش از قرص ترکیبی‬
‫• شروع مطابق دستور العمل روش مربوطه‬
‫آزمایش ها و معاینه های الزم‬
‫جلسه اول‪:‬‬
‫‪-1‬معاینه از نظر زردی‬
‫‪ -2‬اندازه گیری فشارخون‬
‫‪-3‬اندازه گیری قد و وزن (برای‪( BMI‬‬
‫‪ -4‬معاینه پستان‬
‫‪ -5‬آزمایش پاپ اسمیر(‪ 4-6‬هفته پس از زايمان و مطابق دستورالعمل كشوري)‬
‫‪-6‬بررس ی مشکالت انعقادی و چربیهای خون (درصورت سابقه ترومبوز و یا‬
‫بیماریهای قلبی در بستگان درجه یک زیر ‪ 50‬سال)‬
‫آزمایش ها و معاینه های الزم‬
‫‪-7‬اندازه تری گلیسرید‪:‬اگر در آغاز استفاده از قرص تركيبي بيش از ‪ 250mg/100dl‬باشد‪ 2-4 ،‬هفته پس از‬
‫مصرف قرص تركيبي آزمايش مجدد انجام خواهد شددر صورت افزايش تري گليسريد در طي اين مدت به‬
‫بيش از ‪500mg/100dl‬ادامه استفاده از قرص هاي تركيبي به دليل احتمال پانکراتیت قطع مي شود‪.‬‬
‫توجه‪:1‬‬
‫در صورت وجود پزشك در واحد ارائه خدمت در زمان اولین مراجعه ‪،‬ويزيت پزشك همزمان با ارائه خدمت‬
‫ضروري است ‪.‬در غیر اينصورت ويزينت پزشك بايد حداكثر ‪ 3‬ماه پس از اولین مراجعه انجام شود‪.‬در موارد‬
‫‪ BMI>30‬در مراجعه اول ويزيت پزشك پيش از تحويل قرص انجام خواهد شد‪.‬‬
‫توجه‪ :2‬انجام این آزمايشها (‪)7-6-5‬در ویزیت اول اجباری نیست تا حداكثر ‪ 3‬ماه از اولین ويزيت انجام شود‪.‬‬
‫مراجعه های پیگیری‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫اولین بررس ی پس از سه ماه‬
‫سپس هر‪ 6‬ماه یکبار تا دوسال‬
‫درصورت نبود مشکل هرسال‬
‫شامل‪:‬‬
‫فشارخون‬‫وزن‬‫پیگیری بروز علئم هشدار و عوارض‬‫بررس ی دقیق تر خانم های با بیماری مزمن و اثر نامشخص قرص روي آن‬‫درصورت وجود مشکل ارجاع به متخصص‬
‫مراجعه های پیگیری‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بررس ی قند‪ ،‬چربی و لیپوپروتئین برای خانم های‪:‬‬
‫‪35‬سال به باال‬
‫دارای سابقه فامیلی قوی بیماری قلبی‪ ،‬یا فشارخون باال‬
‫دیابتی ها (هرسال)‬
‫باسابقه دیابت حاملگی (هرسال)‬
‫‪BMI > 30‬‬
‫در صورت وجود مشكل در بررس ي هاي ياد شده و خارج شدن بيماري از‬
‫كنترل ارجاع به سطح باالتر انجام خواهد شد‪.‬‬
‫تذکرهای حین مصرف‬
‫الف‪ -‬فراموش ي مصرف ‪LD‬‬
‫فراموش ی یک قرص‪:‬‬
‫خوردن قرص فراموش شده به محض به یادآوردن و ادامه طبق معمول‬
‫فراموش ی دوقرص‪:‬‬
‫خوردن آنها دردوشب متوالی؛ ادامه مطابق معمول؛ یک هفته روش کمکی‬
‫فراموش ی سه قرص یا بیشتر‪:‬‬
‫خوردن بقيه قرص ها (روزي ‪ 1‬عدد)‬
‫یک هفته روش کمکی يا خودداري از رابطه جنس ي‬
‫شروع بسته بعدی بدون رعایت فاصله ‪ 7‬روزه و بلفاصله پس از پايان بسته‬
‫در صورت داشتن تماس جنس ي در اين فاصله زماني و عدم استفاده از كاندوم استفاده از روش پيشگیري اورژانس توصيه مي‬
‫شود‪.‬‬
‫ارائه كاندوم به تعداد مورد نياز به مصرف كنندگان قرص براي موارد فراموش ي‬
‫تذکرهای حین مصرف‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ب‪ -‬شك به حاملگي‪:‬‬
‫قطع مصرف واستفاده از يك روش ديگر‬
‫ت‪ -‬لكه بيني قاعدگي ها‪:‬‬
‫علل لکه بینی بعد ‪2‬تا‪ 3‬ماه‪ :‬مصرف نامرتب؛ استفاده از داروی ضد صرع و ریفامپین؛ استفراغ به فاصله ‪1‬‬
‫تا ‪ 2‬ساعت‬
‫‪ 5‬روز؛ روزي ‪ 3‬بار داروی ضد التهاب غیر استروئیدی‪/‬ت‬
‫غییرنوع قرص ترکیبی بدون افزودن استروژن‬
‫ادامه مشكل‪ :‬ارجاع به متخصص زنان‬
‫تذکرهای حین مصرف‬
‫ث‪ -‬آمنوره ناش ي از قرص‪:‬‬
‫در صورت مصرف صحيح‪ :‬شروع بسته بعدي بعد از ‪7‬روز‪ ،‬شروع بسته سوم‬
‫مشروط به قاعدگي‪ ،‬ادامه آمنوره‪ :‬بررس ي بارداري‬
‫در صورت مصرف نادرست‪ :‬آزمايش ‪BHCG‬؛ درصورت منفي بودن مشابه اقدام باال‬
‫ج‪ -‬استفراغ ‪:‬‬
‫به فاصله ‪1-2‬ساعت از خوردن قرص‪ :‬خوردن يك قرص از بسته ديگر و ادامه‬
‫مصرف عادي‬
‫مصرف كننده تري فازيك‪ :‬مصرف ازهمان رنگ بسته جديد قرص مربوطه دوباره‬
‫خورده شود‪.‬‬
‫تداوم استفراغ و اسهال‪ :‬تداوم مصرف قرصها ‪ +‬استفاده از روش كمكي تا يك هفته‬
‫بعد از اتمام بيماري‬
‫هشدارها و چگونگی برخورد‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫درد شدید در قسمت باالی شکم‬
‫درد قفسه سینه و یا تنگی نفس یا سرفه با خلط خونی‬
‫تورم یا درد شدید در یک پا‬
‫مشکلت چشمی (از دست دادن بینایی یک طرفه‪ ،‬کم شدن میدان دید)‬
‫سردردغیرمعمول (سردرد شدید و یا ضربانی و یا سردرد در یک طرف؛‬
‫تاری دید یا سفیدی قسمتی از دید؛ از دست دادن بینایی دوره ای؛‬
‫احساس سنگینی و پارستزی‪ ،‬سختی در صحبت و علیم یک طرفه مانند‬
‫ضعف)‬
‫موارد قابل توجه در پیگیری ها و مراجعه های بعدی‬
‫• مراجعه برای دریافت بسته بعدی یک هفته قبل از پایان بسته‬
‫• در هر مراجعه پرسش از‪ :‬چگونگي مصرف‪ ،‬رضايت از روش‪ ،‬شكايت ها‪،‬‬
‫هشدارها و يا عوارض مصرف‬
‫محدوده سنی استفاده از قرص ترکیبی‬
‫• مصرف قرص می تواند تا سن ‪ 50‬سالگی ادامه یابد‪.‬‬
‫با تشكر از بذل توجه شما‬
‫بزرگواران‬