Transcript دانلود

‫به نام خالق متعال‬
‫سیستم تولید مثل زن‬
‫دکتر ظهیری‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫• دستگاه تولید مثل زن از رحم‪ ،‬لوله های رحمی‪ ،‬تخمدان ها‪ ،‬واژن‬
‫و بخش های خارجی دستگاه تناسلی شامل لب های بزرگ و کوچک‬
‫و کلیتوریس تشکیل شده است‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫تخمدان )‪)Ovary‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫دو غده بادامی شکل به طول ‪ 3‬سانتی متر هستند که در جدار لگن حقیقی و در‬
‫دو طرف رحم قرار گرفتهاند و با لیگامانهایی در جای خود تثبیت شدهاند و با‬
‫لولههای فالوپ به رحم راه دارند‪.‬‬
‫آنها حاوی تخمکهای نارس هستند که پس از رشد به تخمک بالغ تبدیل‬
‫میشوند و توانایی لقاح را کسب میکنند‪.‬‬
‫در هر قاعدگی اغلب یک تخمک از یک تخمدان آزاد میگردد ‪.‬‬
‫آزاد سازی تخمکها از سن بلوغ آغاز شده و تا زمان یائسگی ادامه پیدا‬
‫میکند‪.‬‬
‫تخمدانها همچنین هـورمونهای جنسی زنانه یعنی پروژسترون و استروژن را‬
‫میسازند که چرخه قاعدگی را تنظیم میکنند‪ .‬استروژن همچنین باعث ایجاد‬
‫برخی از مشخصات ثانویه جنسی زنانه از جمله بزرگ شدن پستانها میشود‪.‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫هر تخمدان دارای دو سطح داخلی و خارجی ‪ ،‬دو کنار قدامی و‬
‫خلفی و دو انتهای فوقانی و تحتانی می باشد‪.‬‬
‫به کنار قدامی کنار ‪ mesovary‬و به کنار خلفی کنار آزاد گفته می‬
‫شود‪.‬‬
‫ناف تخمدان در کنار قدامی قرار دارد‪.‬‬
‫انتهای فوقانی به انتهای لوله ای و انتهای تحتانی تخمدان‪ ،‬انتهای‬
‫رحمی نام دارد‪.‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫سطح تخمدان قبل از بلوغ صاف است‪.‬‬
‫بعد از بلوغ به دلیل تخمک گذاری سطح تخمدان ناصاف می شود‪.‬‬
‫تخمدانها از بیرون توسط یک کیسول فیبروزی به نام ‪tunica‬‬
‫‪ albuginea‬پوشیده شده است‪.‬‬
‫هر تخمدان دارای یک بخش قشری( حاوی فولیکولهای تخمدانی در‬
‫مراحل مختلف رشد) و یک بخش مرکزی ( حاوی بافت همبندی پر‬
‫عروق) می باشد‪.‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫ساختمانهای نگهدارنده تخمدانها‬
‫• رباط تخمدانی( ‪:)ovarian ligament‬‬
‫• رباطی فیبری عضالنی که انتهای تحتانی تخمدان را به زاویه‬
‫فوقانی رحم در زیر و عقب محل ورود لوله های رحمی متصل می‬
‫کند‪.‬‬
‫• رباط آویزان کننده (‪:)Suspensory lig.‬‬
‫چین دو الیه صفاقی حاوی عروق و اعصاب تخمدان است که انتهای‬
‫فوقانی تخمدان را به دیواره خلفی شکم متصل می کند‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫• مزواواریوم (‪:)Mesovarium‬‬
‫چین دو الیه صفاقی که کنار قدامی تخمدان را به الیه خلفی لیگامان‬
‫پهن متصل می کند‪.‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫لوله رحم(‪)Fallopian or uterine tube‬‬
‫• لوله هایی ‪ 10‬سانتی متری که در قسمت فوقانی لیگامان پهن قرار‬
‫دارد و حفره صفاق را با حفره رحم مرتبط می کند‪.‬‬
‫• لوله رحمی دارای ‪ 4‬بخش می باشد‪:‬‬
‫قیف (‪ -)infundibulum‬آمپول (‪ -)Ampulla‬تنگه (‪)Isthmus‬‬
‫‪ -‬داخل جداری (‪)Intrerestitial‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫قیف (‪)infundibulum‬‬
‫• انتهای خارجی و شیپپوری شکل از لوله رحمی که بر روی‬
‫تخمدان قرار می گیرد و عهده دار جذب تخمک می باشد‪.‬‬
‫• در لبه اینفاندیبولوم تعدادی زوائد انگشتی به نام ‪ fimbriae‬می‬
‫باشد‪.‬‬
‫• ‪ :Ovarian fimbria‬بلندترین فیمبریا که به تخمدان متصل می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫آمپول (‪)Ampulla‬‬
‫وسیع ترین بخش لوله رحمی است‪ .‬دو سوم خارجی لوله رحمی را‬
‫شامل می شود‪.‬‬
‫معموال عمل لقاح در این محل انجام می شود‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫تنگه (‪)Isthmus‬‬
‫• یک سوم داخلی و باریک ترین بخش لوله رحمی است‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫داخل جداری (‪)Intrerestitial‬‬
‫• بخشی که در ضخامت جدار رحم قرار دارد‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫رحم(‪)uterus‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫رحم مانند یک گالبی وارونه در محوطه لگن و در خط وسط بین‬
‫مثانه و رکتوم قرار دارد‪.‬‬
‫رحم دارای یک تنه و گردن است و واژن در سمت داخل بدن به‬
‫رحم متصل میشود‪.‬‬
‫رحم دیوارههای ضخیم عضالنی دارد‪.‬‬
‫رحم غیر حامله تنها حدود ‪ 7/5‬سانتیمتر طول و ‪ ۵‬سانتیمتر‬
‫عرض دارد‪.‬‬
‫دارای دو سطح فوقانی و تحتانی پوشیده با صفاق و دو کنار طرفی‬
‫می باشد‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫• از کنار طرفی آن لیگامان پهن (‪ )broad lig.‬حاوی شریان رحمی‬
‫شروع می شود و در قسمت فوقانی این کنار رباط تخمدانی و گرد‬
‫رحمی متصل است‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫• فوندوس )‪ :)Fundus‬قسمتی از رحم که باالتر از محل ورود لولههای‬
‫رحمی قرار میگیرد‪.‬‬
‫• جسم رحم )‪ :(Body‬این فضا بین فوندوس و گردن رحم قرار میگیرد‪.‬‬
‫• گردن رحم )‪ :(Cervix‬فضایی دوکی شکل بطول ‪ 2/5‬سانتی متر در حد‬
‫فاصل تنگه تا محل ورود به واژن میباشد‪ .‬دارای بخش واژینال و بخش‬
‫سوپرا واژینال است‪.‬‬
‫• دارای دو دهانه داخلی ( به نام ‪ )Internal os‬و خارجی (ٍ‪)External os‬‬
‫می باشد که به ترتیب ارتباط دهنده گردن با تنه رحم و واژن می باشد‪.‬‬
‫• تنگه (‪ :)Isthmus‬فشردگی موجود در حد فاصل تنه و گردن رحم‬
Dr. Maria Zahiri
Dr. Maria Zahiri
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫‪Anteversion- Anteflexion‬‬
‫• ‪ Anteversion‬زاویه بین محور طولی رحم با محور طولی واژن‬
‫که زاویه ‪ 90‬درجه می سازد‪.‬‬
‫• ‪ : Anteflexion‬زاویه بین محور طولی تنه رحم با محور طولی‬
‫گردن که زاویه ‪170‬درجه می سازد‪.‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫الیه های موجود در جدار رحم‬
‫• آندومتر(‪ : )Eendometrium‬سطح داخلی رحم که به‬
‫تغییرات هورمونی حساس است و پس از بلوغ تا پیش از یائسگی‬
‫در هر دوره قاعدگی‪ ،‬ریزش میکند و خونریزی (عادت) ماهیانه را‬
‫شکل میدهد‪.‬‬
‫• پس از پایان خونریزی‪ ،‬این بافت مجدداً تشکیل میشود‪ .‬تغییرات‬
‫بافتی آندومتر‪ ،‬فضای رحم را برای پذیرش جنین (در صورت‬
‫حاملگی) و النه گزینی آن آماده میکند‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫• میومتر( ‪ :)Myometrium‬حاوی فیبرهای عضالنی طولی‪ ،‬مایل‬
‫و حلقوی می باشد که در ناحیه فوندوس دارای بیشترین ضخامت و‬
‫در گردن باریک می باشد‪.‬‬
‫• پری متر( ‪ :)perimetrium‬در واقع همان صفاق است‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫ساختمانهای نگهدارنده رحم‪:‬‬
‫• سه رباط مهم كه قسمتهاي متراكم شدهاي از فاسياي لگني هستند ‪ (.‬رباط‬
‫عانه ای گردنی ‪ – pubo cervical‬رباط عرض ی گردن ‪-Transverse‬‬
‫رباط خاجی گردنی‪)Sacro cervical lig.‬‬
‫• رباطهاي پهن رحمی )‪ (Broud lig.‬و رباط گرد رحم‪)Round lig. (.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫رباط عانه ای گردنی ‪pubo cervical‬‬
‫• از سطح خلفی پوبیس تا گردن رحم کشیده شده است‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫رباط عرض ی گردن ‪Transverse‬‬
‫• از گردن رحم و قسمت فوقانی واژن شروع شده و به جدارهای لگن اتصال می‬
‫یابد‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫رباط خاجی گردنی‪Sacro cervical lig.‬‬
‫• از قسمت تحتانی ساکروم شروع شده و به گردن رحم و قسمت فوقانی واژن‬
‫ختم می شود‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫رباطهاي پهن رحمی )‪(Broud lig.‬‬
‫• چین دو الیه صفاقی که از کناره های طرفی رحم شروع شده و به دیواره های‬
‫طرفی لگن متصل می شود‪.‬‬
‫• در بین دو الیه رباط طرفی و در هر طرف لوله های رحمی در باالترین‬
‫قسمت قرار گرفته و رباط تخمدانی و رباط گرد رحمی در زیر لوله رحمی‬
‫قرار گرفته‬
‫• تخمدان توسط مزواواریوم به این رباط متصل می شود‪.‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫رباط گرد رحم ( ‪)Round lig.‬‬
‫• از زاویه فوقانی خارجی رحم شروع شده و پس از عبور از کانال‬
‫اینگوینال به بافت زیر جلدی لب بزرگ ختم می شود و رحم را در‬
‫حالت ‪ Anteversion- Anteflexion‬نگه می دارد‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫واژن (‪)Vagina‬‬
‫• لوله ای عضالنی به طول ‪ 8‬سانتی متر می باشد که از دهلیز‬
‫(‪ )vestibule‬شروع شده ‪ ،‬به باال و عقب به گردن رحم ختم می‬
‫شود‪.‬‬
‫• دهانه واژن دارای پرده مخاطی نازکی به نام پرده بکارت‬
‫( ‪ )hymen‬می باشد‪.‬‬
‫قسمتی از واژن که گردن رحم را احاطه می کند فضاهایی به نام‬
‫فورنیکس (‪ )Fornix‬را ایجاد می کند‪ .‬که فورنیکس خلفی از بقیه‬
‫عمیق تر است‪.‬‬
‫واژن عضو مقاربت و مجرای زایمان می باشد‪.‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫برجستگی پوبیس(‪)monse of pubis‬‬
‫• بر آمدگی محتوی چربی که در جلوی سمفیز پوبیس قرار دارد‪ .‬با‬
‫پوست حاوی فولیکولهای مو پوشیده شده است‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫وولوا ‪vulva‬‬
‫• بخش خارجی سیستم تناسلی زن می باشد و شامل برجستگی پوبیس( ‪monse‬‬
‫‪ ،)of pubis‬لب های بزرگ (‪ ،)labia major‬لب های کوچک ( ‪labia‬‬
‫‪ ،)minor‬دهلیز (‪ ،)vestibule‬کلیتوریس (‪ )clitoris‬و غدد بارتولن‬
‫(‪ )Bartolin gland‬می باشد‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫لب های بزرگ (‪)labia major‬‬
‫• دو چین پوستی محتوی بافت چربی که در ادامه برجستگی پوبیس‬
‫است و به پایین و عقب کشیده شده و در خط وسط با هم یکی می‬
‫شود‪.‬‬
‫• سطح خارجی آن از مو پوشیده شده است‪.‬‬
‫• معادل کیسه بیضه در مردان است‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫لبهای کوچک (‪)labia minor‬‬
‫• دو چین پوستی نرم و فاقد مو که در زیر لبیاهای بزرگ قرار دارد‪.‬‬
‫انتهای خلفی آنها بهم رسیده و فورشت ( ‪ )Fourchette‬نام دارد‪.‬‬
‫• در قدام هر کدام به دو قسمت تقسیم شده و کلیتوریس را در بر می‬
‫گیرد و در جلوی کلیتوریس ‪ prepus‬در عقب آن مهار یا فرنولوم‬
‫( ‪ )frenelum‬را ایجاد می کند‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫دهلیز (‪)vestibule‬‬
‫• منطقه ای است که از طرفین به لبیاهای کوچک و از جلو به‬
‫کلیتوریس و از عقب به فورشت محدود می شود‪.‬‬
‫• این ناحیه توسط پیشابراه و واژن سوراخ می شود‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫کلیتوریس (‪)clitoris‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫معادل پنیس در مردان است‪.‬‬
‫در راس دهلیز قرار دارد‪.‬‬
‫ریشه آن از ستونهای راست و چپ و بولب وستیبول ساخته شده‪.‬‬
‫بولب وستیبول بدلیل وجود واژن به دو نیم تقسیم می شود‪.‬‬
‫ستونها به راموس ایسکیوپوبیس دو طرف متصل شده و تنه‬
‫کلیتوریس را تشکیل می دهد‪.‬‬
‫گلنس کلیتوریس توسط ‪ prepuce‬پوشیده می شود‪.‬‬
‫‪Dr. Maria Zahiri‬‬
‫غدد بارتولن (‪)Bartolin gland‬‬
‫• یک جفت غده در عقب بولب های دهلیز و در فضای پرینه سطحی است‪.‬‬
‫• ترشحات موکوسی آنها به کمک مجرای کوچکی به حد فاصل لبیای کوچک و‬
‫پرده بکارت در دهلیز تخلیه می شود‪.‬‬
Dr. Maria Zahiri
‫روزگار پر بار‬