Transcript دانلود
مراقبت های پره ناتال prenatal cares اصطالحات رایج دربارداری وزایمان • • • • دوره پری ناتال :از هفته 20بارداری تا 28روزپس از تولد :Birthخروج کامل جنین ازکانال زایمانی بدون درنظرگرفتن بندناف پس ازهفته 20بارداری به صورت مرده یا زنده :Abortionدفع جنینی که سن بارداری کمتراز 20هفته یاوزن جنین کمتراز 500گرم :Live Birthتولدزنده ،درصورتی که پس ازتولدنوزادبه طورخودبخودی نفس بکشد. • • • • • • Still Birthمرده زایی ):Low birth Weight(LBWوزن کم هنگام تولد ،کمتراز 2500گرم :V.L.B.Wوزن کمتر از 1500گرم :E.V.L.B.Wوزن موقع تولد کمتراز 1000گرم :Term infantنوزادی که پس از 37هفته کامل بدنیا امده (بین 37تا 42هفتگی ) :Preterm infantنوزادی که قبل از 37هفته کامل بدنیابیاید. • :Posttermتولدنوزادپس از42هفته کامل بارداری به صورت مرده یازنده • GTPAL • Live ،Abortion، pariaty،Gravida،Term birth child :Dead childمرگ نوزادتازه متولدشده اززمان تولدتا28 روز اول بعدازتولد مراقبت های دوران بارداری شروع :قبل ازبارداری اولین ویزیت پره ناتال )1بررسی سالمت مادروجنین )2تعیین سن حاملگی )3برنامه ای جهت مراقبت مداوم مامایی سه ماهه های بارداری ()trimesters • تریمستراول • تریمستردوم • تریمسترسوم ازابتدای بارداری تا پایان 14هفتگی 15تا 28هفتگی 29تا 42هفتگی زمان اولین ویزیت پره ناتال 6- 7 هفتگی خانمی که قبل ازبارداری تحت مراقبت نبوده ،درصورت تاخیرقاعدگی به مراکزبهداشتی درمانی برود وتست بارداری بدهد. تعدادویزیت های مراقبت های پره ناتال • • • • • • • • تعدادمالقات های معمول بارداری 8بار است دوویزیت در نیمه اول بارداری (هفته )6-20 شش ویزیت درنیمه دوم بارداری(هفته 21تا)40 مراقبت ( 1هفته )6-10 مراقبت (2هفته )16-20 مراقبت (3هفته )26-30 مراقبت 4و(5هفته 31تا ) 34و (هفته 35تا )37 مراقبت 6تا (8هفته 38تا ) 40هرهفته یک ویزیت اقدامات مربوط مراقبت های پره ناتال • • • • • • گرفتن شرح حال دقیق وتشکیل پرونده معاینه بالینی (ارجاع درصورت نیاز) آزمایش ها آموزش ومشاوره مکمل های دارویی ایمن سازی اقدامات مربوط به اولین ویزیت پره ناتال • • • • • • • حداکثرتاهفته 10حاملگی گرفتن شرح حال دقیق ،بررسی از لحاظ حاملگی پرخطر اندازه گیری قدو وزن ،فشارخون ،تعیین BMIو ترسیم منحنی وزن گیری . آزمایشات آموزش بهداشت فردی دربارداری مکمل دارویی (اسیدفولیک ازسه ماه قبل ازبارداری تا پایان بارداری) تاریخ مراجعه بعدی • • • • • • • • • • شرح حال پره ناتال Demographic .history Obestetrics & Gynecologic .Hx Post.medical.Hx Drug .history Familial.Hx Social-psychological .Hx Surgical.HX Vaccination.Hx Transfusion.HX Labratoary.Hx معاینه فیزیکی ویزیت اولیه • • • • معاینه کل اندام ها معاینه پوست معاینه چشم معاینه دهان ودندان (جرم ،پوسیدگی،التهاب ،عفونت دندانی وآبسه) معاینه فیزیکی • معایناتی که درهربارویزیت مادرباردارانجام می شود: • کنترل عالئم حیاتی ،اندازه گیری وزن ،اندازه گیری ارتفاع رحم(،)FHتعیین سن بارداری ،شنیدن صدای قلب جنین ،بررسی آنمی وادم دراندام ها ،لمس حرکات جنین • ارتفاع رحم ازهفته 20تا 34بارداری بااستفاده از نوارمتری (فاصله برجستگی عانه تا قله رحم) برحسب سانتی متر تقریبا باسن بارداری برحسب هفته مطابقت دارد. نحوه انجام مانورلئوپولد • مانوراول :کف دست هارادرناحیه ی فوندوس قراردهید وانگشتان رادرکنارهم بسته نگه میداریم و ناحیه فوندوس رحم رالمس کنید ،قوام نرم ونامشخص ونامنظم نشاندهنده نمایش بریچ و قوام سخت وصاف و محدوده مشخص نمایش سفالیک . • مانوردوم :دست هارادرسطح ناف درطرفین رحم قرارداده وبهطورمتناوب باهردست فشاری راواردمی کنیم. مانورلئوپولد • مانوراول :بامالیمت فوندوس رحم رابا نوک انگشتان هردودست لمس کنید،ته جنین به صورت یک جسم بزرگ که اجزای کوچکی دارد وسربه صورت جسم گردوسفت وقابل حرکت لمس می شود. • مانوردوم :دست هارادرسطح ناف در طرفین رحم قراردهید و به طورمتناوب باهردست فشاری راایجادکنید .پشت جنین به صورت یک توده صاف ،منظم لمس می شود واندام هابه صورت توده نامنظم لمس می شود. • مانورسوم:انگشت شست وچهارانگشت دیگررادرقسمت تحتانی شکم مادردرست درباالی سمفیزپوبیس قراردهید. مانورچهارم :معاینه کننده روبه پای مادر،سپس با نوک سه انگشت اول هردست فشارعمیقی درجهت محورقسمت فوقانی لگن ،اگرسرجنین درپایین قرارداشته باشدانگشتان یک دست زودتراز دست دیگربه برجستگی برخورد می کنددرحالی که دست مقابل کامالواردلگن می شود ،بااین مانورمیزان ورود سربه داخل لگن مشخص می شود. یافته های موردانتظار درمانورلئوپولد • • • • • مانورفوندال :تشخیص قرارونمایش جنین مانورلترال :تشخیص backجنین به منظورتعیین پوزیشن ومحل مناسب برای بررسی ضربان قلب جنین ،سنجش بالوتمان مانورپائولیک :بررسی آنگاژمان جنین ،قضاوت دررابطه با اندازه و تحرک سر مانورلگنی :تشخیص فلکسیون یا اکستانسیون سرجنین مانورلگنی بهتراست از هفته 36به بعدانجام شود. الگوی وزن گیری دربارداری • • • • • اضافه وزن دربارداری جزوروندفیزیولوژیک مربوط به رشدجنین،جفت ،افزایش حجم خون مادر،ذخائرچربی واندازه پستان هاست. تریمستراول 1-2:کیلوگرم تریمستردوم 3-4:کیلوگرم تریمسترسوم 4-5:کیلوگرم • افزایش وزن مطلوب دربارداری برای همه زنان بارداریکسان نیست وبراساس شاخص توده بدنی مربوط به قبل ازبارداری محاسبه می شود. • اندازه گیری نمایه توده بدنی تاپایان هفته 12معتبراست . )BMI(body mass index • نمایه توده بدنی به دوروش تعیین می شود: • الف)فرمول (= BMIوزن برحسب کیلوگرم ) تقسیم بر (قد برحسب متربه توان )2 ب) محاسبه BMIازطریق نموگرام وزن گیری در بارداری تک قلو گروه BMI BMI افزایش وزن پیشنهادی کم وزن کمتراز18.5 12.5-18 افزایش وزن ازابتدای هفته 13به بعد(کیلوگرم /هفته) 0/5 طبیعی 18.5-24.9 11.5-16 0/4 اضافه وزن 25-29.9 7-11.5 0/3 چاق باالی 30 5-9 0/2 روش سنجش BMIبا استفاده از نموگرام • نوموگرام از سه خط مدرج عمودی تشکیل شده است .خط اول از سمت راست مربوط به وزن ،برحسب کیلوگرم ،خط وسط مربوط به ،BMIخط سوم مربوط به قد برحسب سانتی مترمی باشد. • ابتدا وزن و قد مادر را انداز ه گیری کرده و اعداد مربوطه را • روی خط وزن و قد نموگرام تعیین کرده و عالمت بزنید .حال اگر دو نقطه ی عالمت خورده ی وزن و قد را با یک خط کش به هم وصل کنید ،نقطه ی تقاطع این خطوط با خط وسط ،تعیین کننده ی BMIمادر است. توصیه هایی برای افزایش وزن دربارداری • • • • برای زنان با BMIطبیعی پیش ازبارداری ،افزایش وزن به میزان 11.5تا 16کیلوگرم توصیه می شود. چاقی :افزایش خطر فشارخون باالی بارداری،دیابت بارداری ،ماکروزومی وزایمان سزارین ارتباط مثبت بین وزن گیری مادر ووزن هنگام تولد وجوددارد. سوتغذیه مادردراوایل بارداری افزایش ابتال به ناهنجاریهای سیستم عصبی مرکزی درنوزاد • محرومیت غذایی دراواسط واواخربارداری :وزن موقع تولدکمتر ،نوزاد ضعیف تر،کوتاه تروالغرتر وزن گيري نامناسب در مادر ان باردار آموزش تغذیه و ارائه ی توصیه های تغذیه اي با تاکید بر رعایت تنوع و تعادل در برنامه ی غذایی روزانه و استفاده از 5گروه غذایی اصلی شامل گروه نان وغالت ،گروه میو هها، گروه سبزی ها ،گروه شیر و لبنیات و گروه گوشت ،حبوبات، تخم مرغ و مغزها و به مقادیر توصیه شده ،تاکید بر مصرف منظم و به موقع مکمل های ویتامین ،آهن و اسید فولیک و استراحت کافی در صورتی که بعد از آموزش و پیگیری ،روند وزن گیري اصالح نشد ،مادر باردار باید به کارشناس تغذیه ارجاع داده شود. علل وعوامل وزن گیری نامناسب دربارداری • دسترسی ناکافی به برخی از گروه های غذایی • عادات غذایی نامناسب و پیروی از رژیم های غذایی خاص (رژیم درمانی و یا خرافات غذایی) • تهوع و استفراغ دوران بارداری؛ • ابتال به بیمار یهای زمینه ای یا سابقه ی ابتال به آنها (مانند بیمار یهای قلبی عروقی ،دیابت و)... • اختالالت فشارخون دربارداری (مثل پره اکالمپسی ،اکالمپسی و)... • ابتال به اختالالت روانی و افسردگی؛ • مشکالت خانوادگی و نارضایتی از بارداری؛ • اعتیاد به مواد مخدر ،داروهای مخدر و دخانیات؛ • مصرف زیاد و غیر عادی مواد خوراکی و غیر خوراکی (پیکا) • مشکالت اقتصادی و درآمد ناکافی خانواده؛ •حجم زیاد کار روزانه و استراحت ناکافی؛ • تحرک ناکافی و نداشتن فعالیت بدنی روزانه؛ • سن کمتر از 18یا باالتر از 35سال؛ • چند قلویی؛سابقه ی زایمان زودرس یاسقط • سابقه ی تولد نوزاد کم وزن( )LBWیا (IUGRتاخیر رشدداخل رحمی) • عفونت هاي ادراری؛ مواردی که مادر باردار باید به کارشناس تغذیه ارجاع داده شود. • • • • مادران زیر 19سال )BMIقبل از بارداری )یا سه ماهه ی اول بارداری ( زیر 18 /5یا بیشتر از (25 داشتن رژیم غذایی درمانی برای یک بیماری بیماریهای مادر باردار شامل دیابت ،آنمی ،بیماری کلیوی، فشار خون و.... روندازدست دادن وزن بعداززایمان • بالفاصله بعداززایمان 5.5-6 kg • دوهفته بعداززایمان 4 Kg • بین 2-6ماه بعداززایمان 2.5 Kg مقادیرمجازپیشنهادی موادغذایی دربارداری • • • • کالری پروتئین موادمعدنی (آهن،روی ،منیزیم ،کلسیم ،ید،پتاسیم ،فلورایدو).... ویتامین ها()A,B12,B6,C • • • • میزان کالری روزانه بایستی 100-300 Kcalافزایش یابد. درنیمه دوم بارداری حدود 1000گرم پروتئین به میزان تقریبی 5تا 6گرم درروز دربدن انباشته می شود. ازبین موادمعدنی بجزآهن رژیم غذایی مناسب می تواند نیاز به دیگرموادمعدنی راتامین کند. ویتامین Aبرای رشدوتمایزجنین ضروری است ، مقادیرزیادآن تراتوژنیک است . • ویتامین B6برای زنان بارداردارای اعتیاد ،چندقلویی و نوجوان 2میلی گرم داده می شود. • نیازبه ویتامین ( )Cدربارداری %20افزایش می یابد .که بارژیم معمولی این میزان تامین می شود. نیازبه روی 12میلی گرم درروز ،کمبودروی سبب کاهش اشتها کوتولگی(داورفیسم) ،رشدکمترازحدمطلوب واختالل دربهبودزخم می شود. کمبودمادرزادی شدید روی منجربه بیماری اکرودرماتیت انتروپاتیک می شود. • یددربارداری نمک یددار می بایستی مصرف شود. کمبودیدشدید مادر سبب استعداد ابتالی نوزاد به کرتینیسم که نقایص عصبی شدید پیدامی کنند. • تجویز 30 mgآهن المنتال سولفات ،گلوکونات و...درنیمه بارداری (ازهفته 16بارداری) توصیه هایی جهت مصرف قرص آهن: • زمان خواب بامعده خالی ( یکساعت قبل یا دوساعت بعدازغذا) • نیم ساعت قبل چای ،موادکافئین دار ،ماست وشیر نبایداستفاده شود. • جذب ان بامصرف مواددارای ویتامین Cبیشترمی شود. جنین دوقلو ً جثه بزرگ مادر نیازبه آهن بیشتر 60-100میلی گرم مصرف نامنظم آهن Hbپایین دیرشروع کردن مصرف مکمل ها آزمایشات اولین ویزیت پره ناتال • • • • • • • • U/A ,U/C BG,RH BUN/Cr ،CBC HIVدرصورت نیاز VDRLدررفتارهای پرخطر* HBsAgدرصورت نیاز نوبت اول کومبس غیرمستقیم FBSو درصورت داشتن عوامل خطر GCT *) رفتارهای پرخطر:سابقه زندان ،اعتیادتزریقی ،رفتارپرخطرجنسی ،سابقه تزریق خون مکرر( آزمایشات بعدی • • • • • • سونوگرافی درهفته 16-18بارداری آزمایشات غربالگری ) Triple Markerآلفافیتوپروتئین، بتااچ سی جی و استریول ) درهفته 14تا 20حاملگی جهت تشخیص سندروم داون ونقص لوله عصبی()NTD بین هفته ( 26-30مراقبت :)3 تکرار ،CBC ،GCT،U/Aنوبت دوم کومبس غیرمستقیم درمادر RHمنفی باهمسر RHمثبت (ترجیحادرهفته ) 28 تزریق آمپول روگام بین هفته 28تا34بارداری درصورت منفی شدن ازمایش کومبس غیرمستقیم . سونوگرافی درهفته 31تا 34درصورت نیاز بارداری های پرخطر )(High Risk Pregnancy • • • • • • • • شیردهی همزمان بابارداری فاصله بارداری تااخرین زایمان کمتراز 3سال ناسازگاری های خونی بیماری های زمینه ای مادر سابقه نازایی سن بارداری نامشخص شغل سنگین وسخت چاقی ( BMIباالی (30 • • • • • اعتیادبه موادمخدر ،داروهای مخدر ،سیگار،دخانیات بارداری اول بارداری پنجم وباالتر(گراندمولتی پار) بارداری زیر 18سال یا باالی 35سال بارداری ناخواسته ….. موارد آموزش ومشاوره دربارداری • • • • • • • موارد آن در هرویزیت پره ناتال ممکن است متفاوت باشد. بهداشت فردی ،روانی ،جنسی ،دهان ودندان ،محیط کار ) اهمیت مراقبت های پره ناتال تغذیه ومکمل های دارویی فعالیت فیزیکی وورزش عدم مصرف خودسرانه داروها شکایات شایع و عالئم خطر مربوط به تریمسترهای مختلف بارداری • • • • توصیه به شرکت درکالس های آمادگی زایمان درماههای آخرآموزش دررابطه بازایمان طبیعی ومحل مناسب زایمان شیردهی/تنظیم خانواده /مراقبت ازنوزاد ،عالئم خطرنوزاد و درنهایت تاریخ مراجعه بعدی مکمل های دارویی دربارداری • • • • • اسیدفولیک:ازسه ماه قبل از بارداری تاپایان بارداری روزانه یک عدد قرص اسیدفولیک با دوز 400میکروگرم درافرادبا سابقه NTDنوزادی دربارداری قبلی 4میلی گرم اسیدفولیک می بایستی استفاده کنند. آهن :از ماه چهارم تا پایان بارداری ،روزانه یک عدد قرص آهن مولتی ویتامین :ازماه چهارم تاپایان بارداری درموارذیل: بارداری های چندقلویی ،استفراغ های طوالنی مدت ، زنان باردار نوجوان ایمن سازی(واکسیناسیون) واکسن دوگانه (دیفتری وکزار) درصورت نیاز زنان با واکسیناسیون ناقص دونوبت بافاصله یکماه (اولین تزریق درهفته 16-20بارداری وتزریق بعدی درهفته ) 20-24 واکسن آنفوالنزا :درزنان بارداربابیماری های زمینه ای عالئم خطردربارداری • • • • • • • • • لکه بینی یاخونریزی کاهش یانداشتن حرکت جنین آبریزش یاخیس شدن ناگهانی سردرد ویا تاری دید تب ولرز دردشکم ،پهلوها یاسوزش شدیدسردل سوزش یادرد هنگام ادرار کردن تنگی نفس ،تپش قلب ورم دست ها ،صورت ویاتمام بدن ادامه عالئم خطردربارداری • • • • استفراغ شدیدومداوم یاخونی دردوورم یکطرفه ساق وران عفونت ،آبسه ودردشدیددندان افزایش وزن ناگهانی ( 1کیلویابیشتردرهفته )