Transcript 3. Vunjak N, Intrahospitalne infekcije

Bolničke infekcije
Dr Nevena Vunjak Maksimović
Odeljenje pedijatrijske i neonatalne intenzivne nege i terapije
Univerzitetska dečija klinika

Nozokomijalne
infekcije

Intrahospitalne
infekcije

Bolničke infekcije
Ignaz Philipp Semmelweis 1818-1865, Austrija
Poznat kao “spasilac majki”
Dokazao da dezinfekcija ruku
smanjuje incidencu
puerperalne groznice
Dokazao da u nastavnim
bazama postoji veći mortalitet
Umro neshvaćen
Loenard Colebrook 1883-1967, Engleska
Promovisao korišćenje
rukavica, maski i mantila
Uveo korišćenje
hlorokslenola umesto sapuna
Dokazao da streptokoki češće
potiču od bolničkog osoblja,
nego od pacijenata
Sada postoji dovoljno podataka da se
dokaže da je smrtnost od bolničkih
stečenih infekcija vodeći uzrok smrti u
Sjedinjenim Državama.
Richard P. Wenzel,
MD, M.Sc
Kontrolisano nacionalno praćenje BI





1970. godine u SAD organizovan je
Nacionalni program, od kada počinje
kontrolisano praćenje
1991. godine Franuska i Belgija
1992. godine Engleska
1996. godine Norveška
1997. godine: Nemačka, Finska, Srbija
Prevalenca bolničkih infekcija
(4 regiona, 14 zemalja, 55 bolnica)
Prevalenca u Srbiji
8 % prevalenca
2007. godine
Prevalenca bolničkih infekcija
I nacionalna
studija
(1999. godine)
II nacionalna
studija
(2005. godine)
III nacionalna
studija
(2010. godine)
Prevalenca
pacijenata sa BI
6,3
3,1
4,9
Prevalencija BI
7,5
3,5
5,3
Rezultati
Rezultati – deskripcija populacije
I nacionalna
studija
(1999. godine)
II nacionalna
studija
(2005. godine)
III nacionalna
studija
(2010. godine)
23
23
27
56
60
21 (58,1% pac.)
34 (51,6% pac.)
40 (53,4% pac.)
Specijalne bolnice
-
6 (5,7%)
-
Klinike
-
2 (1,6%)
3 (5,4%)
Instituti
1 (1,7%)
5 (6,3%)
8 (11,9%)
KBC
3 (29,1%)
5 (9,3%)
5 (12,2%)
KC
2 (12,2%)
4 (25,3%)
4 (17,2%)
7.115
16.512
13.392
Broj zavoda
Broj bolnica
Opšte bolnice
Broj pacijenata
Prevalenca pacijenata sa BI
po odeljenjima
Odeljenja
Prevalenca pacijanata
sa BI (%)
Internistička
4,2
Hirurška
5,4
Ginekološka
2,3
Pedijatrijska
4,8
JIN
11,6
Ukupno
4,9
Prevalenca je uslovljena...
%
Boravak u JIN > 1 dan
11,6
Prosečno u JIN (dani)
1 – 28,5
Periferni venski kateter
48,6
Centralni venski kateter
3,6
Mehanička ventilacija
1,1
Urinarni kateter
20,9
Nazogastrična sonda
2,4
Bolničke infekcije-Atlanta 1988g



Infekcija hospitalizovanih bolesnika
Na prijemu nema znakova infekcije (inkubacija)
Bolnički-udružene infekcije
 Infekcije stečene u bolničkim uslovima
(razvoj infekcije min. 48h nakon prijema u bolnicu)
 Rangiraju se od srednje teških formi do onih sa smrtnim ishodom
 Bolnički stečene infekcije se mogu razviti i nakon otpusta
(period inkubacije)
 Neke infekcije imaju pojavljivanje u obliku epidemije (10%), ali
uglavnom je endemsko
 Posledica su dijagnostičkih i terapijskih procedura
(kateteri, hirurške intervencije)
 Korelišu sa dužinom hospitalizacije
Patogeneza bolničkih infekcija

Patogeni mikroorganizam

Ulazno mesto (“vrata” infekcije)

Osetljiv domaćin
Osetljiv domaćin - faktori rizika








Imunokompromitovani pacijent
Hronični bolesnici
Bolesnici na hemio- i radioterpiji
Neonatusi
Stariji pacijenti
Dužina boravka u bolnici
Nekontrolisana i neprotokolarna primena AB
Prisustvo multirezistentnih mikroorganizama
Izvori mikroorganizma
 Pacijentova sopstvena flora
 Od medicinskog osoblja
 Sa pacijenta na pacijenta
 Bolničko okruženje - objekti
- vazduh
- prašina
- IV tečnosti & kateteri
- lavaboi
- kreveti
- endoskopi
- ventilatori i respiratorna prateća oprema
- voda....
Mesta pozitivnih kultura
kontaminirane površine povećavaju unakrsne transmisije
Abstract: The Risk of Hand and Glove Contamination after Contact with a VRE (+)
Patient Environment. Hayden M, ICAAC, 2001, Chicago, IL.
Poreklo mikroorganizama

Endogene :


Egzogene:



Normalni stanovnici kože, respiratornog, GI, GU trakta
Objekti: Aspergillus suve površine, Legionella sa vlažnih
površina
Okruženje: osoblje, posetioci, drugi bolesnici
Unakrsne transmisije
Način transmisije:

Kontakt (direktni i indirektni)

Vazduh

Ingestija

Kapljično

Krvlju

Artropode
Lokalizacija bolničkih infekcija

Urinarni trakt (IUT) - 40%

Respiratorni trakt - 20%

Hirurška polja -17%

Krv(IV) - 8%
IUT






Učestalost 5% primljenih bolesnika
80% učestalije zbog urinarnog katetera
2/3 IUT su gram negativne bakterijemije
Do 30. dana od kateterizacije – razvoj IUT
Velika učestalost IUT uzrokovanih multirezistentnim sojevima
Povećava troškove hospitalizacije (trošak 1.35
milijardi eura)
Najčešći uzročnici IUT-a
Bakterija
Distribucija (%)
E. coli
Proteus spp
Enterococcus
Klebsiella
32
14
12
9
Pseudomonas
Enterobacter
Candida
9
4
4
Serratia
Druge
1
15
Infekcije respiratornog sistema






13-18% svih bolničkih infekcija
6-10 epizoda/1000 hospitalizacija
Vodeći uzrok smrti
Rane (prvih 3-4 dana MV)
 Antibiotik senzitivne
(S. pneumoniae, H. influenzae, S. aureus)
Kasne
 Antibiotik rezistentne (MRSA, Ps. aeruginosa,
Acinetobacter spp, Enterobacter spp)
Ekonomski efekti
 Produžava hospitalizaciju za 8-9 dana
 750 miliona eura godšnje
Bakterijemija, sepsa

Veoma učestale

Mortalitet visok ~ 20%

Primarne
 IV pristup
 gram pozitivne (S. aureus, CNS)
Sekundarne
 diseminacijom sa udaljenog mesta
 gram negativne

Najčešći uzročnici sepse
Rank
N= 20,978
Pathogen
Procent
1
Coagulase-negative Staph
31.3%
2
S. aureus
20.2%
3
Enterococci
9.4%
4
Candida spp
9.0%
5
E. coli
5.6%
6
Klebsiella spp
4.8%
7
Pseudomonas aeruginosa
4.3%
8
Enterobacter spp
3.9%
9
Serratia spp
1.7%
10
Acinetobacter spp
1.3%
Edmond M. SCOPE Project.
Strategija redukcije bolničkih
infekcija

Povećati otpornost pacijenta
 Riziko-faktore smanjiti na najmanju moguću meru

Smanjiti izloženost patogenima
 Najvažnije !!!!!

Redukovati uzročnike i multirezistentnost
 Obeskličavanje i imunizacija bolničkog osoblja
Smanjiti izloženost:

Aseptičnost i sterilizacija

Pranje ruku

Izolacija bolesnika
Važnost pranja ruku
God
Autor
bolnica
učestalost
1977
1982
1984
1990
1992
versus
product
1994
1995
1999
Casewell
Maki
Massanari
Simmons
Doebbeling
adult ICU
adult ICU
adult ICU
adult ICU
adult ICU
Klebsiella decreased
decreased
decreased
no effect
decreased with one
another hand hygiene
Webster
Zafar
Pittet
NICU
nursery
hospital
MRSA eliminated
MRSA eliminated
MRSA decreased
ICU = intensive care unit; NICU = neonatal ICU
MRSA = methicillin-resistant Staphylococcus aureus
Izvor: Pittet D: Emerg Infect Dis 2001;7:234-240
Izolacija pacijenata

Prevencija transmisije mikroorganizama ili
kolonizacija

Kontrola bolesnika, posetilaca, osoblja
Opasnost od multirezistentnih sojeva
MRSA (methicillin rezistentni S. aureus)
• endemski i epidemijski karakter
• izbor je vancomycin
• postoje i vancomycin resistentni S.aureus
•Veliki problem u intenzivnim negama
VRE (vancomycin resistentni enterococcus)
• Enterococcus faecalis i E. faecium
• normalni stanovnik creva
• uzrokuje IUT i infekciju rana kod kritično bolesnih
• obavezna izolacija pacijenta
Preporuke






Formirati komisije i timove za nadzor bolničkih infekcija
Intenzivirati saradnju struktura za praćenje bolničkih
infekcija sa nadležnim institutima ili zavodima za javno
zdravlje
Unapređivati nacionalni program nadzora nad bolničkim
infekcijama
Racionalizovati upotrebu antibiotika
Formirati protokole primene antibiotika
Uspostaviti zakonsku i pravnu regulativu za prevenciju i
kontrolu bolničkih infekcija