جریانهای پالس دار - Semnan University of Medical Sciences
Download
Report
Transcript جریانهای پالس دار - Semnan University of Medical Sciences
Electrotherapy
Amir H. Bakhtiary
PhD. PT
Associate Professor
Physiotherapy Department
Rehabilitation Faculty
Semnan University of Medical Sciences
خصوصیات انقباضات ارادی را تعریف کنید
.1فرامین نرونهای حرکتی غیرهمزمان بوده که موجب
انقباضات عضالنی روان می گردد
.2نیروی انقباض ارادی تحت تاثیر دو عامل قرار دارد
الف) تعداد واحدهای حرکتی بکار گرفته شده،
واحد حرکتی بیشتر = نیروی بیشتر
بکارگیری واحدهای حرکتی تند انقباض=نیروی بیشتر
ب) فرکانس پتانسیل عمل عصبی.
فرکانس بیشتر فرامین = نیروی بیشتر
آیا می توانید تغییرات عضالنی متعاقب تحریکات
الکتریکی را نام ببرید
آثار ناش ی از تحریکات الکتریکی شبیه آثاری است که با الگوی انقباضات
ارادی رخ میدهد .این آثار شامل
• شکل پذیری الیاف عضالنی
• تقویت عضله و آزردگی تأخیری عضالنی
• خستگی و مقاومت به خستگی
• افزایش جریان گردش خون
• تحریکات تروفیک (تغذیه ای)
تغییرات عضالنی متعاقب تحریکات الکتریکی
شکل پذیری الیاف عضالنی
• اندازه الیاف عضالنی قابل تغییر است و از یک نوع به نوع دیگر تبدیل شوند
• افزایش اندازه الیاف عضالنی و حجم عضله در واکنش به انقباضات مکرر
قوی عضالنی است که منجر به هیپروتروفی عضله میگردد.
• تغییر نوع الیاف عضالت اسکلتی در واکنش به نوع فرکانس تحریکات
• الیاف عضالنی خود را با تغییر الگوی فعالیت اعصاب منتهی به خود تطبیق
می دهند
• تحریکات کم فرکانس موجب تبدیل الیاف تند انقباض به کند انقباض
• تحریکات فرکانس باال موجب تبدیل الیاف کند انقباض به تند انقباض
تغییرات عضالنی متعاقب تحریکات الکتریکی
تقویت عضله و آزردگی تأخیری عضالنی
• تحریکات الکتریکی شدید منجر به آسیبهای میکروسکوپی الیاف عضالنی
فعال میگردد.
• آسیب شامل پارگی فیالمنتهای انقباض ی اکتین و میوزین است
• این صدمه موجب بروز آزردگی تأخیری عضالنی یا DOMSمیگردد.
• در این هنگام گشتاور عضالنی تحت تأثیر مهار عصبی قرار میگیرد و عضله
بطور فعال دچار بی کفایتی میگردد.
• روند بهبودی پس از آسیب آهسته و از چند ساعت تا چند روز طول کشیده
• اگر ورزش ادامه یابد ،قدرت عضله بطور مشخص ی افزایش مییابد
تغییرات عضالنی متعاقب تحریکات الکتریکی
خستگی و مقاومت به خستگی
• دو نوع خستگی توسط تحریک الکتریکی شناخته شده است :خستگی
فرکانس پائین و خستگی فرکانس باال
• خستگی فرکانس پائین با استفاده از فرکانسهای تحریکی کمتر از Hz 20و بخاطر
اختالل در مکانیسم انقباض ناش ی از اختالل در دپالریزه شدن غشا فیبر عضالنی
بوده که منجر به کاهش نیروی تولید شده میگردد.
• زمان الزم برای رفع این نوع خستگی از چند دقیقه تا چند ده دقیقه (همانند خستگی
طبیعی) بطول میانجامد
• نشان دهنده تغییر در تجمع عوامل و مواد حاصل متابولیسم در فیبر عضله است که شامل
گلوکز ،اکسیژن و دی اکسید کربن میباشد.
• خستگی ناش ی از تحریکات کم فرکانس شبیه خستگی ناش ی از انقباضات ارادی میباشد
تغییرات عضالنی متعاقب تحریکات الکتریکی
خستگی و مقاومت به خستگی
• خستگی فرکانس باال با فرکانس تحریکات Hz 50به باال ظاهر میشود
• برگشت و بهبودی نیرو نسبتا سریع اتفاق میافتد (چند ثانیه)
• بهبودی در اثر برقراری مجدد تجمع یونها در سیستم توبولهای عرض ی Tو تمرکز مواد
حاصل متابولیسم باشد (مخصوصا کراتین فسفات) که بعد از فعالیت الیاف تند
انقباض خستگی پذیر حاصل میشود.
• خستگی فرکانس باال در حالت عادی اتفاق نمیافتد ،زیرا میزان و فرکانس فرامین
حرکتی صادره بسیار کم است و حتی اگر زیاد هم باشد مستمر نیست.
تغییرات عضالنی متعاقب تحریکات الکتریکی
بسیار مهمی هنگام تحریک الکتریکی است.
خستگی عامل
• از خستگی فرکانس باال باید اجتناب کرد ،زیرا منجر به هیچ اثر تقویتی در
عضله نمیگردد،
• یعنی نه موجب مقاومت به خستگی میشود و
• نه موجب تغییر در نوع الیاف عضالنی میگردد.
• بنابراین زمان برقراری تحریکات فرکانس باال باید چند ثانیه یا کمتر و زمان
قطع جریان نیز باید تا سه برابر زمان وصل جریان باشد که بهبودی بعد از
خستگی امکان پذیر باشد.
• درمان بهتر است با تحریکات کم فرکانس انجام شده و مدت درمان به تدریج
افزایش یابد (با توجه به واکنش عضله تحت درمان).
تغییرات عضالنی متعاقب تحریکات الکتریکی
افزایش جریان گردش خون
• تحریک ا کم ااکمنر ا نیممااب نرمقبءاابمیرتا ا فمت ا ی می ی ا تن ا م
ینا ضمخستگرمپذیرم هم ن مینا ضمقا بکم همخستگرمقرمشب .
• همهقریهمتغییریکمس ختق نمعربقرم رمعضالکمیسک
• ه ااب مسیسااتکمعربقاارمیزممریااامیناازییامنت یااکمی ی ا مع ا رم
تحریکات تروفیک
• تغییاارمبی نامه ا زمنیزیب ببیااحم ا متحریک ا کم یریزمنر نسااه زم
خص
• آهستهمبمی مقتبق م ر نمربن مآتربنرمعضالنرمری
• آهستهم ر نمربن مت ی می ی م ن مینا ضم همتن مینا ضم
• ینزییامقیزینمعربامقیکربسکبپرمعضله.
تحریک الکتریکی عضالت دارای عصب با چه
اهدافی صورت می گیرد؟
•
•
•
•
•
•
تقویت قدرت عضله سالم.
تقویت قدرت عضالت بعد از اعمال جراحی و جلوگیری یا درمان آتروفی ناش ی
از عدم استفاده.
باز آموزی کنترل عضالنی.
نگهداری یا افزایش دامنه حرکتی مفاصل.
افزایش استقامت عضالنی.
تغییر ساختار و عملکرد عضالنی
اصول تقویت عضالت و انتخاب پارامترهای تحریکی
• ایجاد گشتاور قدرت زیاد عضالت تحریک شده.
حداکثر گشتاور انقباض بدلیل تحریک گیرنده های درد محدود شده
اندازه آن 20الی %30گشتاور انقباض ارادی است.
هدف درمانی شامل افزایش تدریجی گشتاور به حداکثر سطح ممکنه
•
•
•
از حداکثر جریان قابل تحمل استفاده کنید.
استفاده از تکرار کم تحریکات در هر روز (برای مثال 5تا 10تکرار و 1تا 3
بار در روز).
استفاده از فرکانس باال برای ایجاد انقباض کزازی با نیروی زیااد ،بارای مثاال
فرکانس .Hz 50
استفاده از انقباضات قوی 5تا 10ثانیهای و زمان قطع 3الی 5برابر زمان
وصل برای به حداقل رساندن خستگی در عضله
اهداف
گشتاور
تعداد تکرارها
شدت
فرکانس
دوره وصل :قطع
زیاد
کم= 10تا 3-1
بار در روز1
زیاد
50هرتز یا
بیشتر2
3 : 1یا ( 4 :1زمان
وصل 5ثانیه یا
کم تا متوسط در انتهای
دامنه حرکتی کاهش
200تا 1000
تکرار در روز
متوسط
فرکانس
ادغام
1 : 1یا ( 2 :1زمان
وصل 3تا 8ثانیه)
آزر گرمعضالنرم
(4 )DOMS
متوسط
زیاد
متوسط5
کمتر از 15
هرتز6
1 : 1یا ( 2 :1زمان
وصل 3تا 8ثانیه)
آزر گرمعضالنرم
(4 )DOMS
باز آموزی
کم ،برای شروع عمل
مورد نیاز
تا نزدیک خستگی
تا حد
ممکن کم
فرکانس
ادغام
2 : 1یا ( 4 :1زمان
وصل تا حد مناسب)
خستگرمقبضترم
عضالنر
کاهش ادم
کم تا حد گرفتن انقباض
عضالنی گروهی
ایجاد ثبات (برای مثال در
بی ثباتی مفصل شانه)
کم تا حد گرفتن انقباض
عضالنی گروهی
10تا 30دقیقه،
1تا 10بار در
روز
5تا 6ساعت در
روز
کم
50هرتز یا
کمتر
( 1 : 1زمان وصل 2
تا 5ثانیه)
ییء متت ی م نرم
ینا ض کم رمربز7
کم
فرکانس
ادغام
( 1 : 1زمان وصل تا
10ثانیه)
ییء متت ی م نرم
ینا ض کم
تقویت قدرت
متحرک سازی
افزایش استقامت
کمتر)3
عوامل محدود کننده
ریحترم یق ر،مDOMS
رمچن مربزمیب 4
رمربز7
تکرار بیشتر آثار بهتری فراهم میکند ،اما تکرارهای کم کافی است.
2اگر از فرکانس باالتر استفاده شود ،زماان وصال بایاد کوتااه باشاد تاا از خاروع فیبار عضاالنی از یرخاه فعالیات جلاوگیری
شود.
3زمان وصل 5ثانیه حداکثر زماان ییشانهادی باا فرکاانس Hz 50اسات .زماان وصال را بایاد متناساب باا افازایش فرکاانس
تحریکات کاهش داد.
4گشتاور و تعداد انقباضات را با دقت در هر روز افزایش دهید.
5شاادت متوسااط باارای تحریکااات کااافی اساات ،امااا اسااتفاده از شاادتهای بیشااتر اساات .فرکااانس تحریااک از اهمیاات بیش اتری
برخوردار است.
6هنگامی که تمرینات استقامتی هدف نهایی تحریکات الکتریکی نیست ،گاهی اوقات از فرکانسهای باالتر استفاده میشود.
7یک از اهداف درمانی افزایش گشتاور تولیدی انقباضات و افزایش تعداد انقباضات در روز است.
1
انواع جریانهای مورد استفاده تحریک عضالت عصب دار را تعریف
کنید
جریانهای پالس دار شامل:
پالسهای دو فازی متعادل به شکل مستطیل با زمان پالس کمتار از 200( ms 1
تا )µs 600و فرکانس قابل تنظیم (جریان نوع فارادیک) و یا،
پالسهای تک فازی با زمان کمتار از µs 100و فرکاانس قابال تنظایم (بارای مثاال
جریان .)HVPS
جریانهای متناوب
فرک ا ااانس حم ا اال 1ت ا ااا KHz 4ب ا ااا پالس ا ااهای مس ا ااتطیوی ،مثل ا اای ی ا ااا سینو ا ا ا ی و
فرکانس دستجات پالس قابل تنظیم (برای مثال جریان رو ا ی و جریاان پایش
مدوله اینترفرنشیال).
عوامل موثر بر افزایش گشتاور با استفاده از تحریکات الکتریکی توسط
جریانهای مختلف را تعریف کنید
جریان پالس دار
افزایش فرکانس از 50تا
Hz 65
افزایش زمان پالس تا حدود .µs 600
افزایش آمپوی تود تا حداکثر مقدار قابل تحمل.
جریان متناوب
کاهش فرکانس حمل به ،KHz 1
افزایش فرکانس دستجات پالس از 50به Hz 65
کاهش چرخه کار دستجات پالس ی از %50به 10الی ، %20
افزایش آمپوی تود تا حداکثر میزان قابل تحمل.
اصول کاهش میزان خستگی و انتخاب پارامترهای مؤثر
• استفاده از جریانهای پالس دار ،با استفاده پدیدهای تنشن شبه زبانهای یا
Catchlike Tension
• تحریکات فرکانس باال اولیه که با تحریکات فرکانس پائین همراه می شود
• استفاده از پارامترهای تحریکی زیر برای جریانهای پالس دار و متناوب
• جریانهای پالس دار
پالس دو فازی متعادل مستطیوی شکل با زمان پالس کمتر از ms 1و فرکانس قابل تنظیم و یا
پالس تک فازی با زمان پالس کمتر از µs 100و فرکانس قابل تنظیم (.)HVPS
• جریانهای متناوب
فرک ااانس حم اال 1ت ااا KHz 4ب ااا پالس ااهای مس ااتطیوی ،مثل اای ی ااا سینو ا ا ی و فرک ااانس
دس ااتجات پ ااالس قاب اال تنظ اایم (با ارای مث ااال جریانه ااای رو ا ی و جریانه ااای اینترفرنش اایال
پیش مدوله).
عوامل موثر بر کاهش خستگی با استفاده از تحریکات الکتریکی را تعریف
کنید
جریانهای پالس دار
کاهش فرکانس به حداقل ممکنه (فرکانس ادغام) و یا استفاده از تحریکات
catchlike tensionیا دیگر انواع فرکانسهای مدوله.
افزایش زمان پالس به حدود .µs 600
جریانهای متناوب
کاهش فرکانس حمل از KHz 4به .KHz 1
کاهش فرکانس دستجات پالس ی به حداقل ممکنه (فرکانس ادغام).
کاهش چرخه کار دستجات پالس از %50به 10الی ،%20
افزایش زمان قطع جریان (کاهش چرخه کار قطع و وصل دسته پالس).
چگونه می توان با استفاده از پارامترهای مؤثر موجب کاهش احساس
ناخوشایندی هنگام تحریکات شد
جریانهای پالس دار (نظیر فارادیک.)HVPS ،TENS ،
استفاده از زمانهای کوتاه پالس (گشتاور کمتر و ناراحتی کمتر)
استفاده از آمپوی تود کمتر( ،فعالیت کمتر الیاف عصبی).
استفاده از الکترودهای بزرگ (کاهش غلظت جریان).
جریانهای متناوب (برای مثال جریان روس ی و :)IFT
استفاده از فرکانس حمل باالتر ( KHz 4و یا بیشتر)
استفاده از آمپوی تود کمتر برای فعال کردن الیاف عصبی.
استفاده از چرخه کار دستجات پالس ی 10تا .%20
استفاده از الکترودهای بزرگ.
کاربردهای باليني تحریکات حرکتی کدام است؟
•
•
•
•
•
باز آموزی کنترل عضالنی
تقویت قدرت عضله بعد از عمل جراحی
حفظ یا نگهداری دامنه حرکتی
افزایش استقامت عضالنی
تحریکات الکتریکی عملکردی
کاربردهای باليني تحریکات حرکتی
باز آموزی کنترل عضالنی
• دو دلیل استفاده از تحریکات الکتریکی برای باز آموزی فعالیت عضالنی
.1وجود کنترل ارادی ناکافی روی عضله یا نبود هیچ کنترلی روی عضله.
.2فعالیاات عضااالنی بااه شاادت ضااعیف و یااا مهااار شااده اساات .هاادف اصااوی از تحریااک
الکتریکی در این موارد تسهیل و تشویق حرکت است
• برخی مثالها از این مورد کاربرد
•
•
•
•
•
•
متعاقب سکته مغزی که بیمار کنترل ارادی کمی روی حرکات خود دارد
هنگامی که انقباضات ارادی عضله توسط درد یا آسیب مهار میگردد
کنترل درد و تقویت عضله چهارسررانی در بیماران استئوآرتریت زانو دارد،
هنگامی که فعالیت عضالنی براحتی تحت کنترل ارادی بدون تمرین قرار ندارد
هنگامی که باید یک فعالیت جدید عضالنی یاد گرفته شود،
هنگااامی کااه بایااد بااه بیمااار نشااان دهاایم کااه فعالیاات عضااالنی خااای و یااا حرکاات خا ا ی را میتوانااد
بطور طبیعی انجام دهد.
کاربردهای باليني تحریکات حرکتی
تقویت قدرت عضله بعد از عمل جراحی
• بعااد از اعمااال جراحاای وجااود درد و بیحرکتاای موجااب ضااعف عضااالنی شااده کااه
باید از تحریکات الکتریکی برای بازآموزی عضالت استفاده شود
• بهبود و افزایش عملکرد از سه روش زیر بدست می آید.
• الگوی بکارگیری متفاوت واحدهای حرکتی.
• تغییرات ناش ی از مکانیسمهای عصبی.
• اسااتفاده از تحریکااات الکتریکاای میتوانااد موجااب انقباااض عضااالت هم اراه بااا و کاااهش
درد ،احتماال از طریق مکانیسم کنترل دروازه درد می گردد
• جریانهای مناسب جهت بازآموزی عضالنی
• انواع جریانهای پالس دار معمول (شامل HVPS ،TENSو فارادیک)
• یا جریانهای متناوب (جریانهای رو ی و اینترفرنشیال)
کاربردهای باليني تحریکات حرکتی
حفظ یا نگهداری دامنه حرکتی
• اسااتفاده از تحریکااات الکتریکاای و ایجاااد انقباضااات مکاارر عضااالت بارای افازایش حرکاات یااا
استرچ بافت نرم مربوطه بطور روزانه که شامل موارد کاربرد:
• از دست دادن حرکت بخاطر اسپاساتی سایته عضاالت آنتاگونیسات در بیمااران همای پلا ی و یاا دیگار
موارد نورولوژیک
• محدودیت حرکات مفصوی متعاقب جراحی
• پارامترهای تحریکی برای افزایش دامنه حرکتی براساس اصول زیر
• ایجاد انقباضات با نیروی متوسط در عضالت تحریک شده.
• انقباضات باید آنچنان راحت باشد که بتوان تا 1000انقباض روزانه ایجاد کرد
• جریانهای مناسب شامل
• جریانهای پالس دار (شامل ،TENS، HVPSنوع فارادیک) و یا
• جریانهای متناوب (جریان رو ی ،اینترفرنشیال پیش مدوله)
کاربردهای باليني تحریکات حرکتی
افزایش استقامت عضالنی ()Muscle Endurance
•
•
•
•
•
برای ایجاد توانائی جهت انقباضات مکرر با گشتاور کم
تحریکا ااات کا اام فرکا ااانس ( 8تا ااا )Hz 10طا ااوالنی موجا ااب اف ا ازایش مقاوما اات با ااه
خستگی
انقباضات بسیار مکرر روزانه و در طی روزهای متمادی
تمااام انااواع جریانهااای پااالس دار (نظیاار ،TENS ،HVPSنااوع فارادیااک) ب ارای ایاان
منظور قابل استفاده است
از جریانهااای متن اااوب (اینترفرنش اایال پ اایش مدول ااه ی ااا رو ا ی) بخ اااطر چرخااه ک ااار
زی اااد ( )%50و تحریک ااات ط ااوالنی دس ااتجات پالسا ا ی ب ااا فرکانس ااهای ب اااال نبای ااد
استفاده کرد
کاربردهای باليني تحریکات حرکتی
موارد استفاده تحریکات الکتریکی عملکردی شامل
•
•
•
•
•
•
•
•
•
توانبخش ی اندام فوقانی بعد از سکته مغزی
ی
کمک به راه رفتن کودکان مبتال به فلج مغز
ی
درمان اندام فوقانی در بیماران فلج مغز
اسپلینت جلوگیری کننده از افتادن مچ پا ()Foot drop
تحریکات حركات دوچرخه سواری و پاروزنی
آموزش راه رفتن و تحرک بعد از آسیبهای طناب نخاعی
تحریک مثانه و روده
تحریکات الکتریکی راههای هوایی فوقانی
اسکلیوز
چه روشهایی برای کاهش خطرات صدمه پوست هنگام
تحریکات طوالنی مدت حرکتی وجود دارد؟
اصول اساس ی به حداقل رساندن خطرات:
• استفاده از جریانهای متعادل الکتریکی
• استفاده از غلظت و چگالی کم جریان
• توجه به کیفیت پوست
• استفاده از گزینه های زیر توصیه می شود
•
•
•
•
جریانهای متناوب و پالس دار با چرخه کار کمتر از .%20
پالسهای متعادل
استفاده از الکترودهای تا حد ممکن بزرگ.
پوست کامال مرطوب و عدم استفاده از الکترودهای خود چسب در صورت
شکنندگی پوست
صدمات اعصاب محیطی
انواع صدمات اعصاب محیطی
نوع آسیب
مکانیسم آسیب
تشریح آسیب
نوروایراکسیا
فشردگی طوالنی وقفه هدایتی همراه
( Sunderlandمدت ،کشش شدید با صدمه موضعی
به میلین
ناگهانی
)I
آکسونوتمزیز
( Sunderland
)II
صدمه شدید
کشش یا له شدگی
شدید
آکسون ،اما
اندونوریوم سالم و
دژنره بخش
دیستال
نوروتمزیز
( Sunderland
)III-V
از دست دادن
اتصال آکسون و
تمام یا قسمتی از
عناصر اندونولایر،
یرینوریوم و
ایینوریوم و دژنره
قسمت دیستال
تروما مستقیم یا
کندگی
عالئم کلینیکی
درمان
ییش آگهی
بهبودی
ییشگیری صدمه
از دست دادن
خودبخودی در
بیشتر و انتظار
عملکرد زیر
برای بهبودی
منطقه آسیب
مدت 6تا 8هفته
و یا کمتر
ترمیم با وجود
از دست رفتن تمام معموال مداخله
الزم ندارد .باید از اندونوریوم سالم
عملکرد زیر
حتمی است،
عضالت و یوست
منطقه ضایعه
سرعت ترمم
تا برقراری
(حرکتی ،حسی و
خودکار)
بستگی به منطقه
بهبودی کامل
مراقبت کرد
آسیب و میزان
رشد عصب دارد
( 1تا mm 2در
روز)
بستگی به میزان
ترمیم جراحی
از دست رفتن تمام
صدمه و موفقیت
اولیه و ثانویه
عملکرد زیر
جراحی دارد
ضروری است
منطقه ضایعه
(حرکتی ،حسی و
خودکار)
Demyelination
بعداز ايجاد ضايعه روند
بالفاصله
از بین رفتن ميلین شروع ميشود
) (A¹ , Aو چند هفته بعد (B¹,
) Bقطعات ميلین برداشته
ميشوند .واكنشهاي برانگيخته با
در پروگزيمال و
تحريكات وارد شده
ديستال ضايعه با حروف A¹و¹ B
تصوير مشخص شده اند.
در پايین
توقف هدايت يا نوروآپراكسيا
توقف هدايت يا نوروآپراكسيا اغلب به دليل تروما موضعي و يا از بین رفتن
ميلین در نقاط مشخص روي آكسون اتفاق ميافتد.
• آكسون زنده و سالم است اما به دليل اختالل مكانيكي ،آكسون نميتواند
سيگنال را روي طول خودش منتقل كند
• انتقال عصبي در بخشهاي دیستال و پروگزیمال منطقه صدمه ديده طبيعي
است.
• هدايت سيگنال در بخش ي كه به تازگي ميلین خود را از دست داده متوقف
ميشود ،سپس به دليل حضور تدريجي پروتئینهاي غشا در طول سگمنت
بدون ميلین ،هدايت سيگنال به طور آهسته در آن برقرار ميگردد.
توقف هدايت
يا نوروآپراكسيا
B ،Aب Cپتانسيلهاي برانگيخته ناش ي از تحريكات پروگزيمال و ديستال
محل ضايعه )A .بالفاصله بعد از ضايعه 7 )B ،روز بعد از ضايعه و )Cچند
روز بعد از ضايعه (التيام نوروآپراكسيا).
از بین رفتن هدايت به علت مرگ آكسوني
Axonotmesis
هنگام صدمه آكسونوتمزيز
•
•
•
•
•
قسمت سالم تا اولین گره رانويه سالم مرده و پس از تثبیت ضايعه ،ترميم عصبي آغاز
ميشود.
به دنبال اين ضايعات دژنرسانس والرين اتفاق ميافتد كه شامل روند دوباره سازماندهي
سلولي كه همراه با از بین رفتن قطعه عصبي صدمه ديده است.
يك آكسون ميتواند مستقل از جسم سلولي خود ،پتانسيلهاي الكتريكي را براي 3تا 7روز پس
از ايجاد ضايعه انتقال دهد.
در طول اين مدت ،واكنش آكسون جدا شده بر اثر تحريكات خارجي طبيعي ميباشد و در اين
مرحله امكان تمايز بین نوروآپراكسيا و مراحل اوليه آكسونوتمزيز وجود ندارد (دژنرسانس
والرين).
در پايان اين دوره هدايت آكسون ناگهان قطع ميشود به اين معني كه كاهش تدريجي
مشاهده نميگردد و قابليت هدايت عصب به يكباره از بین ميرود و تخريب قطعه آكسوني
واقع در ديستال ضايعه آغاز ميگردد.
Axonotmesis
ضايعه آكسونوتمزيز با تغيیرات
آكسوني نمايش داده شده است.
)Aبالفاصله بعد از ضايعه و
10 )Bروز بعد از ضايعه.
)A1واكنش برانگيخته بالفاصله بعد
از ضایعه
)B1واكنش برانگيخته بعد از گذشت
10روز از ضایعه
آثار صدمات اعصاب محیطی
صدمه عصب منجر به
• برقرای دژنرسانس والرین
• از دست رفتن وکاهش عملکرد متناسب با مکانیسم آسیب میشود،
• بالفاصله ضعف یا فلج عضالنی و تغییر در احساس
• در طاای 3ماااه بعااد از آساایب ،عضااالت دچااار آتروفاای میشااوند کااه در 6تااا 9ماااه
پس از آسیب ثابت میگردد
• حساساایت الیاااف عضااالنی بااه اسااتیل کااولین افازایش مییابااد و عضااالت دچااار
انقباضات خودبخودی بنام فیبریالسیون میشوند.
• در صورت عصب دهی عضله دنروه در زمان مقتض ی برخای از ایان تغییارات باه
حالت اولیه بر میگردد.
آزمایشات الکترو نورولوژی برای تشخیص میزان آسیب
عصب
تحری ااک عص ااب حسا ا ی و ثب اات نت ااایج ی ااا در پروگزیم ااال (اورتودورمی ااک) و یا اا در
دیستال (آنتی درومیک) که شامل اندازه گیری واکنش ایجاد شده.
آمپوی تود پتانسیل عمل عصب حس ی ()SNAP
سرعت هدایت عصبی حس ی
تحری ااک عصا ااب حرکتا اای و ثبا اات پتانسا اایلهای حرکتا اای عضا االه مربا ااوط عص ا اب و
اندازه گیری خصوصیات واکنش ثبت شده شامل
زمان و آمپوی تود مجموعه پتانسیل عمل حرکتی ()CMAP
تأخیر واکنش
سرعت هدایت
تأخیر موج F
آزمایشات الکترو نورولوژی برای تشخیص میزان آسیب
عصب
استفاده از الکترومیوگرافی سوزنی برای تشخیص موارد
عالئ ا اام ص ا اادمه ب ا ااه آکس ا ااون حرکت ا اای ،ب ا ارای مث ا ااال وج ا ااود فعالی ا اات غی ا اار ارادی ش ا ااامل
فیبریالسیون و امواج تیز مثبت در واحدهای حرکتی مربوطه،
پتانس اایلهای عم اال واح ااد حرکت اای ( )MUAPک ااه زم ااان ط ااوالنی ت اار ،آمپو اای ت ااود بیش ااتر و
درص ااد پتانس اایلهای پو اای فازی ااک بیش ااتری و الگ ااوی بک ااارگیری واح اادهای حرکت اای کمت ااری
دارند.
از دست رفتن اتصال عصبی.
عالئم ترمیم یا جوانه زدن عصبی.
• آزمایش شدت-زمان
آزمایش شدت-زمان یا SDC
•
•
•
•
آزمایش SDحرکتی شامل برر ی شدت الزم برای بدست آوردن آستانه
پاسخ حرکتی عضله با استفاده از زمانهای مختلف پالس
7تا 10روز بعد از آسیب
هر دوهفته یکبار تکرار
نوع جریان مورد استفاده
• پالس تک فازی مستطیوی
• با فرکانس 1یا Hz 2
• زمان پالس sµ 10تا ms 300
آزمایش شدت-زمان
نحوه ارزیابی منحنیهای
• بوسیله شکل
• توسط مقادیری نظیر کروناکس ی و رئوباز
• رئوباز به حداقل شدت مورد نیاز ( mAیا )Vبرای ایجاد پاسخ حرکتی ،حس ی و یا
SD
درد اطالق میشود که با بیشترین زمان پالس بدست میآید.
• از رئوباز ،برای محاسبه کروناکس ی استفاده میشود.
• کروناکس ی عبارت است از زمان پالس الزم برای بدست آوردن پاسخ آستانه
حرکتی ،حس ی و یا درد با استفاده از شدت تحریک دو برابر رئوباز
خروجی اندازه گیری شده
کروناکس ی
رئو باز
دارای عصب
بدون عصب
دارای عصب
بدون عصب
شدت جریان آستانه تحریک
mA 18-2
باالتر
کمتر از ms 1
بیشتر از ms 10
ولتاژ جریان آستانه تحریک
V 40-3
باالتر
کمتر از ms 1
بیشتر از ms 10
چرا تحریک عضله بدون عصب الزم است؟
خصوصیات عضله بدون عصب
• عضله آتروفی شده،
• واحد حرکتی دژنره شده ،و عضله الغر و ضعیف میگردد
• الیاف عضالنی مقاوم به خستگی آن تبدیل به الیاف تند انقباض شده
• کاهش سیستم عروقی عضله
• عدم انقباض ارادی و فعالیت رفلکس ی در عضله بدون عصب
استفاده تحریکات الکتریکی موجب کاهش یا جلوگیری از روند آتروفی عضالنی
عضالت دنروه می گردد
این تحریکات برای رشد مجدد و ترمیم عصب سودمند میباشد.
چرا تحریک عضله بدون عصب الزم است؟
ً
عضله دنروه را باید مستقیما وادار به تحریک کرد زیرا:
بافت عضالنی کمتر از بافت عصبی تحریک پذیر بوده
انقباضات آهسته و کرمی شکوی هستند که بخاطر انتشار آهسته انقباض در
داخل عضله است،
پالسا ااهای الکتریکا اای مثل ا اای با ااا اف ا ازایش تا اادریجی شا اادت جریا ااان قادرنا ااد الیا اااف
عضالنی دنروه را تحریک کنند( ،قابلیت تطابق کمتر این عضالت)
پالس مثل ی با زمان افزایش جریان ms 100( ms 50طول زمان پالس)
زم ا ااان ( )rise-timeط ا ااوالنی ت ا اار از ms 100را نی ا ااز میت ا ااوان ب ا ارای اف ا ازایش ش ا اادت جری ا ااان م ا ااورد
استفاده قرار داد،
اغلب از پالسهای مثل ی 300تا ms 500استفاده میشود.
استفاده از پالسهای دوفازی خطر سوختگی شیمیایی را از بین می برد
تحریک عضله بدون عصب چه خصوصیاتی دارد؟
پارامترهای تحریکی برای عضالت بدون عصب
پالسها باید بلند مدت و نباید مستطیوی باشند،
پالسهای بلند مدت مثل ی قادرند بطور انتخابی الیاف عضالت دنروه را
تحریک کنند
شروع درمان با پالسهای بلند مدت تر (بیشتر از )ms 100
با افزایش تحریک پذیری ،پالسهای کوتاهتر با فرکانس بیشتر
در موارد وجود الیاف عضالنی سالم در مجاورت عضالت دنروه ضرورتا
پالسهای دو فازی با زمان حداکثر تا 300
ms
استفاده از پالسهای مثل ی با شیب افزایش جریان
طیف فرکانس تحریکات 1تا Hz 15
• امکان استفاده از منبع تغذیه باطری،
اصول تحریک عضالت بدون عصب
حفظ خوای انقباض ی عضله هدف اصوی استفاده از تحریکات الکتریکی است
و بدین منظور:
• تحریکات باید همراه با حداقل ناراحتی باشد (حداقل تحریک الیاف Cو
،)A
• خطر آسیب پوست را به حداقل رساند
مراحل درمان تحریکات حرکتی عضالت دنروه را شرح
دهید
•
•
•
•
•
•
توضیحات و آماده سازی بیمار
آماده سازی و آزمایش خروجی دستگاه تحریک کننده
آزمایش حس پوست (کندی و تیزی)
تنظیم دستگاه
الکترودها
کاربرد جریان تحریکی
• نصب الکتروده روی دو سر عضله مورد نظر
• افزایش تدریجی خروجی جریان
• پایان درمان
• ثبت پارامترهای مورد استفاده و وقایع
خالصه
.iهدف درمان را تعیین کنید.
.iiپارامتر مناسب تحریکی و تحریک کننده مناسب را انتخاب کنید.
.iiiنوع الکترود ،اندازه ،تعداد و محل قرار گرفتن آن را روی پوست تعیین کنید.
.ivتوضیحات و هشدارهای الزم را به بیمار ارائه کنید.
.vاحساس تیزی و کندی پوست محل قرار گرفتن الکترود آزمایش کنید و سپس پوست را تمیز کنید.
.viخروجی دستگاه را از طریق کابل و الکترودهای مورد استفاده تست کنید.
.viiبعد از کنترل خروجی دستگاه که روی صفر باشد ،الکترودها را روی پوست قرار دهید.
.viiiشدت جریان را در محدوده سطح تحمل و راحتی بیمار تنظیم کنید.
.ixحرکت و انقباض ایجاد شده را کنترل کنید و در صورت لزوم الکترودها را جابجا کنید.
.xدر پایان جریان را صفر کرده و قبل از خاموش کردن دستگاه سیم الکترود را از آن جدا کنید.
.xiالکترودها را از روی پوست بردارید و پوست زیر الکترود را کنترل و دستگاه را خاموش کنید.
.xiiالکترودها را تمیز کنید (الکترود قابل استفاده مجدد).
.xiiiجزئیات درمان را ثبت و به آثار موضعی درمان توجه کنید .هرگونه تغییرات را ثبت کنید.
دوز درمانی مناسب تحریک الکتریکی عضالت دنروه
دوز درمانی براساس هدف درمانی انتخاب و تنظیم میشود که شامل:
• اندازه ،تعداد و محل قرار گرفتن الکترودها
• از حداقل ممکنه شدت و غلظت جریان استفاده کنید
• استفاده از الکترودهای بزرگتر موجب راحتی بیشتر تحریکات میگردد
• حداقل تعداد الکترودها برای هر جریان 2عدد است ،اما میتوان با استفاده از دو
شاخه کردن سیم الکترودها از تعداد بیشتر الکترود نیز استفاده کرد.
• مسیر جریان
• برای تحریک حرکتی ،مسیر جریان باید همیشه در طول عضله برقرار گردد
• عبور جریان از قفسه سینه و همینطور از قسمت قدامی خارجی گردن ممنوع
• پیشرفت درمان (با توجه به هدف درمان)
چگونه می توان خطرات استفاده از جریانهای الکتریکی را کنترل کرد؟
جهت جلوگیری از خطرات احتمالی ضروری است:
• کنترل و نگهداری منظم دستگاههای تحریک کننده توسط متخصصین
• کنترل سیمها و الکترودها قبل از آزمایش خروجی و قبل از استفاده برای
بیماران
• کنترل صفر بودن شدت خروجی قبل از اتصال الکترودها
• خاموش کردن دستگاه بعد از صفر کردن جریان و برداشتن الکترودها
• کنترل و اطمینان از سالمت پوست.
• حتی االمکان استفاده از پالسهای دوفازی متعادل
• اطمینان از سالم بودن الکترودها
• استفاده از مواد واسطه مناسب (ژل ،پدهای مرطوب و )..
موارد عدم استفاده از جریانهای الکتریکی کدام است؟
•
•
•
•
•
•
•
موارد بارداری
عبور جریان از قفسه سینه و گردن
وجود تحریک کنندههای کاشته شده در بدن
تومورها
پوست صدمه دیده
عفونت
فلزات قرار گرفته در داخل بدن (نحوه و محل قرار گرفتن فلز)