Transcript تحریکات حسی - Semnan University of Medical Sciences

Electrotherapy
Amir H. Bakhtiary
PhD. PT
Associate Professor
Physiotherapy Department
Rehabilitation Faculty
Semnan University of Medical Sciences
‫تحریکات حس ی‬
‫• تحریکات حس ی با هدف افزایش سیگنالهای ورودی اعصاب آوران‬
‫استفاده می‌شود‬
‫• افزایش سیگنالهای ورودی آوران موجب تغییر آثار آن روی طناب نخاعی‬
‫و یا سطوح باالتر نخاعی سیستم نورولوژیک می‌گردد‪.‬‬
‫• دو کاربرد اصلی برای تحریکات حس ی وجود دارد‪.‬‬
‫‪ .1‬تغییر احساس درد‪.‬‬
‫‪ .2‬تغییر تحریکات قشر مغز‪ ،‬که موجب بهبود عملکرد حرکتی یا کاهش اسپاستی‬
‫سیته یا تن عضالنی می‌گردد‬
‫تحریکات حس ی‬
‫درد‬
‫• واکنش پیچیده و چند وجهی به محرک دردناک یا آسیب واقعی بافتی و یا‬
‫آسیب بالقوه بافتی‬
‫• که علل پیچیدگی آن شامل‪.‬‬
‫در طول‌ زمانهای مختلف متفاوت است‪.‬‬
‫• واکنش به آسیب بین افراد ‌و ‌‬
‫• ظاهرا‌ تحریکات بی ضرر‌ ممکن است موجب شروع درد گردند‪.‬‬
‫• محل احساس درد ضرورتا‌ همانجایی نیست که آسیب بافتی اتفاق افتاده است‪.‬‬
‫تحریکات حس ی‬
‫روشهای مختلف درمان یا کاهش درد عبارتند از‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در بدن‪.‬‬
‫استفاده ‌از داروهای مسکن بصورت خوراکی‪ ،‬تزریق ‌و یا کاشته شده ‌‬
‫جراحی‪.‬‬
‫نظیر تحریک الکتریکی‪ ،‬گرما یا سرما‪ ،‬اولتراسوند با‬
‫استفاده ‌از عوامل الکتروفیزیکی ‌‬
‫فرکانس میلیون‌ هرتزی‪ ،‬ویبریشن درمانی‪.‬‬
‫فتار‬
‫هینوتیز درمانی ‌و روشهای مبتنی ‌بر روانشناس ی شامل شناخت ر ‌‬
‫‌‬
‫مراقبه‪ ،‬روشهاي‬
‫فتار درمانی (‪.)Martin and Palmer, 2003‬‬
‫درمانی ‌و ر ‌‬
‫آکوپانکچر‪.‬‬
‫ماساژ‪ ،‬مانیپوالسیو ‌ن ‌و موبیلیزاسیو ‌ن (‪.)Mior, 2001‬‬
‫ورزش ‌و حرکت درمانی (‪.)Richardson, 2002‬‬
‫استراحت یا بی حرکتی منطقه مبتال‪.‬‬
‫تحریکات حس ی‬
‫واکنش فیزيولوژیک به درد‬
‫• احساسات درد از طریق الیاف ‪ Aδ‬و الیاف ‪ C‬درد به سیستم عصبی مرکزی منتقل‬
‫می شود‬
‫• این احساسات موجب افزایش سطح تحریک پذیری سیستم عصبی مرکزی شده‬
‫• آزاد شدن مواد شیمیایی در واکنش به درد در سطوح مختلف سیستم عصبی مرکزی‌‬
‫‪ −‬آزادشدن بتااندورفین در هیپوتاالموس‬
‫‪ −‬نورآدرنالین که مسیر نخاعی تاالموس را در شاخ خلفی نخاع مهار می‌کند‬
‫‪ −‬سرتونین که موجب مهار نرونهاي ‪ )wide dynamic range(WDR‬در المینا و‬
‫‪ −‬انکفالین (مهار کننده واسطه انتقال عصبی در المینا ‪ )II‬می‌باشد‬
‫تحریکات حس ی‬
‫مسیرهای درد‬
‫اکز ادراکی توسط سیستم عصبی‬
‫• تمام احساسات قبل ‌از رسیدن به مر ‌‬
‫تغییر می‌شوند‬
‫دچار ‌‬
‫چهار سطح بین محرک ‌و ادراک ‌‬
‫در ‌‬
‫مرکزی‌ ‌‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سیستم عصبی محیطی‬
‫طناب نخاعی‬
‫تاالموس ‌و ساقه مغز‬
‫قشر مغز‬
‫‌‬
‫تحریکات حس ی‬
‫مسیر درد‬
‫تحریکات حس ی‬
‫تغییر حس درد‬
‫• ادراک درد توسط یک دروازه کنترل می‌گردد‪.‬‬
‫• باز یا بسته بودن این دروازه بستگی به سیگنالهای ورودی دارد که از اعصاب‬
‫محیطی یا از طریق سیستم عصبی مرکزی می‌رسد‪،‬‬
‫• که موجب افزایش یا کاهش ادراک درد مي گردد‪.‬‬
‫• برخی تحریکات مکانیکی کم آستانه (الیاف ‪ )Aβ‬بدون هیچ سیناپس ی به شاخ‬
‫خلفی طناب نخاعی وارد می‌شوند و با نرونهای ‪ WDR‬در منطقه شاخ خلفی‬
‫سیناپس می‌کنند‬
‫• ورود سیگنالهای فراوان رسیده از الیاف ‪ Aβ‬به نرونهای ‪ WDR‬موجب مهار‬
‫واکنش این نرونها به فعالیت گیرنده‌های درد می‌گردد‪.‬‬
‫تحریکات حس ی‬
‫تحریکات الکتریکی‬
‫• تحریک الکتریکی الیاف گیرنده‌های مکانیکی ‪ Aβ‬با جریانهای کم شدت مي‬
‫توان ورودی سیگنالهای درد را در ناحیه دروازه درد کنترل نمود‪.‬‬
‫• تحریک الیاف ‪Aδ‬توسط پالسهای الکتریکی می‌تواند از طریق تحریک‬
‫نرونهای بینابینی به ترشح انسفالین موجب تسکین درد حمل شده توسط‬
‫سلولهای ‪ C‬در این منطقه شوند‪.‬‬
‫• تحریکات مکانیکی ارتعاشات وارده موجب شروع سیگنالهای ورودی ‪Aβ‬‬
‫گردیده و انتقال این سیگنالها به سیستم عصبی مرکزی می‌تواند مکانیسم‬
‫دروازه درد را فعال کند‬
‫تحریکات حس ی‬
‫انواع درد‬
‫درد از نظر زمان شروع و مدت برقراری و همینطور از نظر منشاء بروز آن‬
‫تقسیم بندی شده است‬
‫‪ ‬دردهای احشایی‬
‫‪‬درد حاد‪ ،‬همراه با صدمه بافتی‬
‫‪‬درد مزمن که بعد ‌از ترمیم بافتی همچنان وجود دارد‬
‫در فواصل دور ‌تر شروع می شود‪ ،‬اما‬
‫‪‬درد منتشر‪ ،‬که ‌از ساختمانهای عمقی ‌و یا ‌‬
‫ی احساس می شود‬
‫در منطقه دیگر ‌‬
‫متمرکز یا سطحی ‌‬
‫‌‬
‫بطور‌‬
‫خاطر صدمه به‬
‫‌‬
‫نظر کیفی متفاوت ‌از درد احشایی بوده که به‬
‫‪ ‬درد عصبی‪‌ ،‬از ‌‬
‫ساختارهای عصبی است‪.‬‬
‫• درد سایکولوژیک‪ ،‬که تحت تاثیر مراکز باالتر سیستم عصبی قر ‌ار دارد‪.‬‬
‫تحریکات حس ی‬
‫کنترل‌ درد با تحریکات الکتریکی‬
‫هنگام نامطلوب بودن و يا عدم امكان استفاده از داروهای مسکن میتوان از‬
‫تحریک الکتریکی برای کنترل درد استفاده کرد برای مثال در موارد‪:‬‬
‫• اعتیاد قبلی بیمار‬
‫•یا حساسیت يا عوارض جانبی دارو‬
‫•یا حساسیت به داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی‬
‫•در مواردی که تکنیکهای جراحی عصب نمیتواند فورا درد را قطع و یا کاهش‬
‫دهد‪.‬‬
‫•در مواردی که نمی‌توان از روشهای بی حس ی بطور مکرر و پیاپی استفاده کرد‪.‬‬
‫تحریکات حس ی‬
‫کنتر ‌ل درد با تحریکات الکتریکی‬
‫دستگاه ‪TENS‬‬
‫•تحریک کننده الکتریکی عصب از روی پوست‪ ،‬بنام دستگاه ‪ ،TENS‬که‬
‫•یا با باطری کار می‌کند‪.‬‬
‫•و یا با برق شهر‬
‫پارامترها‬
‫فركانس‬
‫زمان پالس‬
‫آمپلي تود‪1‬‬
‫استفاده‬
‫‪ TENS‬فرکانس باال‬
‫(‪ TENS‬قراردادی)‬
‫‪ TENS‬فرکانس پائین (‪TENS‬‬
‫‪ TENS‬كوتاه شدید‬
‫باال‬
‫كوتاه= ‪µs 50‬‬
‫احساس سوزن سوزن قوي اما زير‬
‫آستانه حركتي‬
‫زمانهاي طوالني مدت‬
‫پائین‬
‫بلند بيشتر از ‪µs 300‬‬
‫در آستانه حركتي يا باالتر‬
‫باال‬
‫بلند‪ 220 ،‬تا ‪µs 250‬‬
‫بيشترين حد قابل تحمل‬
‫حدود ‪ 45‬دقيقه (با خستگي‬
‫عضالني محدود مي شود)‬
‫‪ 15‬دقيقه يا كمتر‬
‫بیمار تنظیم می‌شود‪.‬‬
‫‪ 1‬آمپلی تود با توجه به آستانه تحریک واکنش ‌‬
‫تحریکات حس ی‬
‫انواع جریانهای تحریکی مناسب برای کنتر ‌ل درد‬
‫• جریانهای پالس دار‬
‫• پالسهای کوتاه (‪ 50‬تا ‪ )µs 100‬فرکانس باال (‪ 50‬تا ‪ )Hz 100‬شدت کم‬
‫• پالسهای بلند (‪ µs 300‬به باال) فرکانس کم (‪2‬تا ‪ )Hz 10‬شدت زیاد‬
‫• جریانهای متناوب‬
‫• جریانهای سینوس ی نظیر ‪ IF‬و یا جریانهای روس ی‬
‫• مطالعات نشان داده که جریانهای ‪ TENS‬اثر بهتری دارد‬
‫تحریکات حس ی‬
‫بر کنتر ‌ل درد‬
‫موارد کاربرد جریانهای ‪‌ TENS‬‬
‫• درد ناحیه کمر و درد گردن‬
‫• قاعدگی دردناک اولیه‬
‫• درد زانو و شانه‬
‫• درد مزمن‬
‫• گلو درد مزمن‬
‫• هنگام استفاده از روشهای درماني دردناک و بعد از اعمال جراحی‬
‫تحریکات حس ی‬
‫بر کنتر ‌ل درد‬
‫موارد کاربرد جریانهای ‪‌ TENS‬‬
‫• انواع مختلف دردهای عضالنی اسکلتی‬
‫• درد ناحیه کمر و درد گردن‬
‫• درد زانو و شانه‬
‫• قاعدگی دردناک اولیه‬
‫• دردهای مزمن‬
‫• گلو درد مزمن‬
‫• هنگام استفاده از روشهای درماني دردناک و بعد از اعمال جراحی‬
‫تحریکات حس ی‬
‫پارامترها ‌و انواع جریانهای مورد استفاده کنتر ‌ل درد‬
‫• جریانهای پالس دار‬
‫•‬
‫‪ TENS‬فرکانس باال که بنام ‪ TENS‬قراردادي‪ ،‬و يا ‪ Hi-rate TENS‬نیز نام دارد‪،‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تحریک اعصاب قطور حس ی ‪( Aβ‬کنترل دروازه درد)‬
‫شدت زیر آستانه تحریک حرکتی‬
‫منجر به خستگی موضعی عضالنی نمی‌شوند‪.‬‬
‫این جریانها سریعا موجب تسکین درد شده‬
‫می‌توان از تحریکات طوالنی مدت تری نیز در طي روز استفاده کرد و درمان را برای ماهها و یا‬
‫سالها انجام داد‬
‫•‬
‫‪ TENS‬فرکانس پائین که بنام ‪ TENS‬شبه آکوپانکچر و يا ‪Low-rate TENS‬‬
‫•‬
‫‪ TENS‬کوتاه شدید‪.‬‬
‫تحریکات حس ی‬
‫پارامترها ‌و انواع جریانهای مورد استفاده کنتر ‌ل درد‬
‫• جریانهای پالس دار‬
‫•‬
‫•‬
‫‪ TENS‬فرکانس باال که بنام ‪ TENS‬قراردادي‪ ،‬و يا ‪ Hi-rate TENS‬نیز نام دارد‪،‬‬
‫‪ TENS‬فرکانس پائین که بنام ‪ TENS‬شبه آکوپانکچر و يا ‪Low-rate TENS‬‬
‫• از طریق مكانيسم تولید انسفالین و اندورفین بر كنترل درد عمل می‌کند‬
‫•‬
‫‪ TENS‬کوتاه شدید‪.‬‬
‫• دارای اثر تسکینی بسیار سریع است‬
‫• در موارد درد شدید نظیر روشهای درماني دردناک (مانیپوالسیون‌) استفاده می‌گردد‬
‫• هر دو نوع جریان ‪ TENS‬کم فرکانس و ‪ TENS‬کوتاه شدید‪ ،‬زمانهای پالس مشابهي دارند‬
‫(زمان پالس اين جريانهاي ‪TENS‬بسیار بیشتر از پالسهای ‪TENS‬فرکانس باال است)‬
‫• می‌توانند الیاف ‪ Aδ‬را تحریک کرده و موجب اثر مهاری در انتقال سیگنالهای درد الیاف ‪ C‬و‬
‫همینطور فعال کردن مسیر نزو لی و تحریک آزاد سازی انسفالین و اندروفین‪.‬‬
‫تحریکات حس ی‬
‫قابلیتهای تجهیزات کلینیکی‬
‫• بستگی به نوع تجهیزات می‌توان از ‪ TENS‬فرکانس با ‌ال ‌و یا فرکانس پائین‬
‫استفاده نمود ‌و پارامترهاي ز ‌یر را مورد استفاده قر ‌ار داد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫•‬
‫•‬
‫فرکانسهای ثابت یا مدوله شده‬
‫زمان پالس ثابت یا مدوله شده‬
‫آمپلی تود پالس ثابت یا مدوله شده‬
‫شکل دستجات پالس ی‬
‫تحریکات حس ی‬
‫مدت زمان آثار‬
‫• مدت زمان پايداري‌ آثار ‪ ،TENS‬بطور‌ قابل توجهی متنوع است‬
‫• مطالعات مختلف حاکی ‌از استفاده طوالنی مدت بیماران ‌از این روش کنترل‌‬
‫درد بوده است‬
‫عادت به تحریکات الکتریکی‬
‫‪ ‬استفاده ‌از فرکانسهای مدوله شده برای کاهش مکانیسم عادت ‌و تطابق سیستم‬
‫متغیر مانند ‪ 80‬تا ‪) ،HZ 120‬‬
‫عصبی (فرکانس ‌‬
‫‪ ‬مطالعات موجود نشان می‌دهد که استفاده ‌از فرکانس مدوله نمی‌تواند موجب‬
‫مؤثر ‌از یک جریان را‬
‫قادر نیست که زمان استفاده ‌‬
‫اثر تطابق ‪ CNS‬شود ‌و ‌‬
‫کاهش ‌‬
‫افزایش دهد‪.‬‬
‫•‬
‫تحریکات حس ی‬
‫اصو ‌ل کاربرد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بیمار برای درمان تحریک الکتریکی مناسب است ‌و‬
‫مطمئن شوید که وضعیت ‌‬
‫هیچ موارد عدم استفاده‌ای وجود ندارد‪.‬‬
‫‌از بهترین پارامترهای جریان ‌و محل قر ‌ار گرفتن الکترود استفاده کنید‪.‬‬
‫اثر اولیه درمان روی درد را ارزیابی کنید‪.‬‬
‫‌‬
‫در مورد دو ‌ز درمانی ‌و ادامه درمان‬
‫مؤثر بودن درمان انتخابي‪‌ ،‬‬
‫در صورت ‌‬
‫‌‬
‫تصمیم بگیرید‪.‬‬
‫تغییر دهید ‌و یا پارامترهای درمانی‬
‫مؤثر نبودن یا الکترودها را ‌‬
‫در صورت ‌‬
‫‌‬
‫ی انتخاب کنید‬
‫دیگر ‌‬
‫آثار مثبت ‌و سودمند به معنی نامناسب بودن این نوع درمان است‬
‫نبود ‌‬
‫تحریکات حس ی‬
‫پارامترهای مورد استفاده‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫قطب جریان مورد استفاده‬
‫فرکانس‬
‫شکل پالس‬
‫آمپلی تود‬
‫مدوالسیون‌‬
‫حداکثر جریان‪ ،‬زمان دستجات پالس یا ‪.surge‬‬
‫‌‬
‫‪ ‬زمان شیب جریان‪ ،‬زمان‬
‫پارامتر‬
‫پهناي پالس‬
‫فركانس‬
‫شكل جريان‬
‫شدت‬
‫درد شدید‬
‫زیاد (زمان پالس بلند)‬
‫باال‬
‫دستجات پالس‬
‫زياد‬
‫درد متوسط‬
‫کم (زمان پالس كوتاه)‬
‫باال يا كم‬
‫مداوم و مستمر (طبيعي)‬
‫احتماال شدت كمتر بهتر است‬
‫خالصه مراحل درمان کنترل درد با استفاده از تحریکات‬
‫‪ .i‬هدف درمان را تعیین کنید‪.‬‬
‫‪ .ii‬پارامتر مناسب تحریکی و تحریک کننده مناسب را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪ .iii‬نوع الکترود‪ ،‬اندازه‪ ،‬تعداد و محل قرار گرفتن آن را روی پوست تعیین کنید‪.‬‬
‫‪ .iv‬توضیحات و هشدارهای الزم را به بیمار ارائه کنید‪.‬‬
‫‪ .v‬احساس تیزی و کندی پوست را آزمایش کنید و سپس پوست را تمیز کنید‪.‬‬
‫‪ .vi‬خروجی دستگاه را از طریق کابل و الکترودهای مورد استفاده تست کنید‪.‬‬
‫‪ .vii‬بعد از کنترل خروجی دستگاه که روی صفر باشد‪ ،‬الکترودها را روی پوست قرار دهید‪.‬‬
‫‪ .viii‬شدت جریان را در محدوده سطح تحمل و راحتی بیمار تنظیم کنید‪.‬‬
‫‪ .ix‬حرکت و انقباض ایجاد شده را کنترل کنید و در صورت لزوم الکترودها را جابجا کنید‪.‬‬
‫‪ .x‬در پایان درمان جریان را صفر کرده و قبل از خاموش کردن دستگاه سیم الکترود را از آن‬
‫جدا کنید‪.‬‬
‫‪ .xi‬الکترودها را برداشته و پوست را کنترل کنید و دستگاه را خاموش کنید‪.‬‬
‫‪ .xii‬الکترودها را تمیز کنید (الکترود قابل استفاده مجدد)‪.‬‬
‫‪ .xiii‬جزئیات درمان را ثبت و به آثار موضعی درمان توجه و هرگونه تغییرات را ثبت کنید‪.‬‬
‫دوز درمانی‬
‫انتخاب دوز‌ درمانی بستگی به‬
‫•وضعیت بالینی بیمار‬
‫•شامل نوع درد‬
‫•شدت درد و‬
‫•تأثیر ‪ TENS‬دارد‬
‫ایجاد احساس سوزش و سوزن سوزن شدن برای کاهش احساس درد کافی‬
‫است‬
‫دوز‌ کاربردی شامل‬
‫‪ ‬شدت‬
‫‪ ‬فرکانس و‬
‫‪ ‬زمان کاربرد تحریکات می‌باشد‬
‫خطرات و موارد عدم استفاده‬
‫احتیاطات‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در فواصل منظم زمانی‬
‫تست تمام دستگاههای الکتریکی پزشکی ‌‬
‫یر محل الکترود قبل ‌و بعد ‌از درمان بدق‬
‫کنتر ‌ل پوست ز ‌‬
‫نگهداری‌ دقیق الکترودها‬
‫در محل پوست آسیب دیده‪.‬‬
‫اجتناب ‌از عبور‌ جریان ‌‬
‫کنترل‌ موارد انتقال عفونت‬
‫موارد عدم استفاده شامل‪:‬‬
‫• عبورجریان ‌از رحم خانمهای باردار‬
‫• عبور‌ جریان ‌از قطرهای توراکس یا ‌از قسمت جلوی‌ گردن‬
‫• عبور‌ جریان ‌از دستگاههای الکترونیکی کاشته شده‬
‫•‬
‫درمان روی بافت تومو ‌ر ‌و یا سطوحی که اخیرا‌ تحت پرتودرمانی بودند‪.‬‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫اسپاستی سیته‬
‫یونتوفورز‬
‫تحریکات الکتریکی روی سیستم عصبی خودکار‬
‫افزایش جریان گردش خون‌‬
‫ترمیم زخم‬
‫ترمیم شکستگی‬
‫کاهش ادم‬
‫تشخیص صدمات وارد به انواع خاص الیاف عصبی‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫• اسپاستی سیته‬
‫• کاهش کیفیت حرکت ‌و تسهیل حرکات آنتاگونیستی عضالت‬
‫• روشهای کاهش اسپاستی سیته‬
‫• تحریکات الکتریکی (ز ‌یر استانه حرکتی) روی درماتوم عضالت اسپاستی سیته‬
‫اثر تحریکات حس ی آوران ‌بر کاهش اسپاس ی سیته‬
‫• ‌‬
‫• تحریکات الکتریکی (استانه حرکتی) عضالت مبت ‌ال به اسپاستی سیته‬
‫• تحریکات الکتریکی (استانه حرکتی) روی عضالت آنتاگونیست عضالت مبت ‌ال به‬
‫اسپاستی سیته‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫• یونتوفورز‬
‫تأثیر جریان الکتریکی برقر ‌ار شده بین د ‌و الکترود به حرکت درآمده ‌و ‌از‬
‫• یونها تحت ‌‬
‫سد پوست عبو ‌ر می‌کنند‪.‬‬
‫اثر درمانی ‌از‬
‫• ‌از جریان مستقیم برای راندن یک دارو‌ یا یو ‌ن فعال دارای ‌‬
‫پوست به داخل بدن استفاده می‌شود‪.‬‬
‫بار الکتریکی آن ز ‌یر الکترود همنام خود قر ‌ار‬
‫• ترکیب دارویی یونیزه براساس ‌‬
‫می‌گیرد‪.‬‬
‫• یون‌ دارویی مورد استفاده بطور‌ موضعی به داخل بافت هدف رانده شده ‌و‬
‫آثار عمومی تزریق ‌و یا خوردن دارو‌ را بهمراه ندارد‪.‬‬
‫بنابراین ‌‬
‫• موارد کاربرد یونتوفورز‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫آثار ضدالتهابی آن‪،‬‬
‫دگزامتازون برای ‌‬
‫آثار بی حس ی موضعی آن‪،‬‬
‫بخاطر ‌‬
‫‌‬
‫لیدوکائین‬
‫ونیداز برای تسهیل جذب کبودی یا خونمردگی بافتی‪،‬‬
‫هیالور ‌‬
‫اسید سالیسیلیک جهت کاهش التهاب ‌و درد‬
‫اسید استیک برای جذب استخوانسازی‌ یا کلسیفیکاسیون‌ داخلی بافتی‬
‫بر یونتوفورز‬
‫موثر ‌‬
‫• عوامل ‌‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بار منفی با ‪ pH‬زیاد‬
‫بار مثبت با ‪ pH‬کم ‌و یا دارای ‌‬
‫داروها دارای ‌‬
‫میزان آب الیه خارجی پوست‪،‬‬
‫میزان عروق خونی بافت ز ‌یر الکترود‪،‬‬
‫تأثیر سن قر ‌ار دارد)‪،‬‬
‫سن بیمار (ویژگیهای پوست تحت ‌‬
‫محل عبور‌ ‌و شدت جریان مورد استفاده می‌باشد‬
‫ی جریان‬
‫زمان برقرار ‌‬
‫تأثیر کلینیکی‬
‫عمق نفوذ ‌و ‌‬
‫• تجمع مولکولهای دارویی بزرگ ز ‌یر پوست‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫مقادیر زیاد یونهای کوچک ( ‪ Cl‬و ‪ )Na‬نسبت به مولکولهای بزرگ دارویی‬
‫‌‬
‫حرکت آسان‬
‫دارویی‬
‫کندتر بوده ‌و عقب می‌مانند‪.‬‬
‫‌‬
‫گتر دارویی تنبل ‌تر ‌و‬
‫مولکولهای بزر ‌‬
‫ونیداز ‌و اسید سالیسیلیک مولکولهای بزرگی‬
‫نظیر دگزامتازون‪ ،‬لیدوکائین‪ ،‬هیالور ‌‬
‫داروهایی ‌‬
‫در ز ‌یر پوست جمع می‌شوند‪.‬‬
‫مولکولهای بزرگی دارند که ‌‬
‫در ز ‌یر پوست دارد‪.‬‬
‫انتشار آنها ‌‬
‫‌‬
‫عمق نفوذ آنها بستگی به سرعت‬
‫در عمق نفوذ می‌کنند‬
‫یونهای استیت کوچک بوده ‌و به سرعت به بافتهای زیرین ‌‬
‫‪-‬‬
‫‪+‬‬
‫اثر بالینی یونتوفورز‬
‫در مورد میزان ‌‬
‫• د ‌و نکته مهم ‌‬
‫‪ .1‬انتخاب ترکیبات دارویی مناسب‬
‫‪ .2‬استفاده ‌از یونتوفور ‌ز روی سطوح مناسب‪.‬‬
‫خطرات ‌و موارد عدم استفاده‬
‫سوختگی شیمیایی که توسط عوامل ز ‌یر کنتر ‌ل می شود‬
‫• استفاده الکترودهای نسبتا‌ بزرگ ‌و مناسب‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫• تحریکات الکتریکی روی سیستم عصبی خودکار‬
‫تغییر الگوی‌ فعالیت مثانه ‌و روده‌ها‬
‫• استفاده ‌از تحریکات الکتریکی موجب ‌‬
‫• تحریکات الکتریکی سگمنت نخاعی ‪ T12‬موجب افزایش گردش خو ‌ن‬
‫• تحریکات بین نواحی ‪ T8‬و ‪ ،T10‬موجب انقباض عروق می‌شود‬
‫منجر به واکنشهای سمپاتیک شده که‬
‫خودکار ‌‬
‫‌‬
‫• تحریکات حس ی روی سیستم عصبی‬
‫تأخیر عصبی ‌و‬
‫ی روی سیستم عصبی سمپاتیک بوده ‌و موجب افزایش ‌‬
‫اثر مهار ‌‬
‫دارای ‌‬
‫حرارت پوست ‌و کاهش آمپلی تود واکنش می‌گردد‪.‬‬
‫• با فرکانس کم ‪‌ Hz 2‬و زمان پالس ‪µs 250‬‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫ن‬
‫• افزایش جریان گردش خو ‌‬
‫• انقباض عضالنی ناش ی ‌از تحریکات الکتریکی همانند انقباضات ارادی‪،‬‬
‫• افزایش موقتی متابولیسم عضله‪.‬‬
‫دیگر مواد حاصل متابولیسم‬
‫• افزایش اکسیژ ‌ن مصرفی و ‪ ،CO2‬اسیدالکتیک ‌و ‌‬
‫• افزایش حرارت منطقه ‌و افزایش میزان گردش خون‌‪.‬‬
‫• بهترین افزایش گردش خو ‌ن توسط منقبض کردن عضالت بزرگ با تحریکات‬
‫قویتر نسبت به آستانه تحریک حرکتی‬
‫الکتریکی ‌‬
‫• تحریکات الکتریکی طوالنی مدت (فرکانس تحریکات تتاتیک ‪‌ Hz 35‬و فرکانس‬
‫دستجات پالس ‪ )Hz 3‬موجب تغییرات بلند مدت سیستم مویرگی میشود‬
‫• تحریکات طوالنی کم فرکانس (فرکانس ‪ ،Hz 6‬پالس ‪ )µs 250‬موجب تغییرات‬
‫در عضالت می‌گردد‬
‫ی ‌‬
‫ساختار ‌‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫• ترمیم زخم‬
‫• با تحریکات الکتریکی می‌توان قابلیت تحمل کشش بیشتری‌ ‌را بعد ‌از‬
‫ترمیم زخمها بدست آورد‬
‫در مراحل ترمیم زخم شامل‪،‬‬
‫• درمان تحریکات الکتریکی موجب تسریع ‌‬
‫تکثیر سلولی ‌و دوباره سامان دهی بافتی میشود‬
‫التهاب‪‌ ،‬‬
‫تغییر متناوب آند ‌و کاتد روی سطح زخم بوده‬
‫کار توام با ‌‬
‫• روش ‌‬
‫در هفته ‌و‬
‫بار ‌‬
‫• درمان با ‪( HVPS‬پالس ‪‌ µs 100‬و فرکانس ‪ 45 )Hz 100‬دقیقه روزانه‪ ،‬سه ‌‬
‫به مدت ‪ 4‬هفته‬
‫• درمان با جریان تحریکی پالس ‪ µs 300‬بمدت ‪ 30‬دقیقه روزانه به مدت ‪ 7‬روز‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫• ترمیم شکستگی‬
‫• تحریکات الکتریکی روی محل شکستگی جوش خوردگی استخوان را ‌از طریق واسطه‬
‫متأثر می کند‬
‫در استخوان ‌‬
‫ی عوامل الکترومکانیکی ‌و بیولوژیکی ‌‬
‫گر ‌‬
‫• روش تحریک خارجی یا ‪ Exogenous stimulation‬نامیده می شود‬
‫• د ‌و نوع جریان مورد استفاده شامل‪:‬‬
‫• جریان مستقیم که با استفاده ‌از الکترودهای کاشته شده صورت می‌گیرد و‬
‫در داخل پوست انجام می‌شود‬
‫• جریان متناوب ‌از طریق الکترودهای تعبیه شده ‌‬
‫اثر تحریکات الکتریکی بر ترمیم شکستگی جوش نخورده نیاز به تحقیقات‬
‫بیشتری دارد‪.‬‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫• کاهش ادم‬
‫• تحریکات الکتریکی موجب کاهش ادم ‌و تورم بافت براساس د ‌و مکانیسم‬
‫زیر‪:‬‬
‫• پمپ فعال عضالنی‪ :‬انقباضات متناوب عضالت موجب اعمال نیروی مکانیکی‬
‫روی دیواره نرم عروق خونی ‌و عروق لنفاوی‌ ‌و افزایش جریان مایع داخل عروق‬
‫می‌گردد‬
‫اثر برق‌ گرایی یا ‪ Galvanotaxis‬شامل حرکت‬
‫دیگر برای ‌‬
‫• مکانیسم احتمالی ‌‬
‫در واکنش به جریان الکتریکی‬
‫در داخل بافت ‌و ‌‬
‫بار الکتریکی ‌‬
‫مولکولهای دارای ‌‬
‫است‪.‬‬
‫‪ .1‬استفاده ‌از جریانهای تک فازی‌ موجب جابجا شدن پروتئینهای منفی پالسما مایع‬
‫داخل عروق ناحیه آسیب دیده می‌شود‪.‬‬
‫‪ .2‬افزایش تحرک آلبومین‪ ،‬موجب تسریع ظرفیت برداشتن جریان لنفاوی‪،‬‬
‫‪ .3‬موجب افزایش برگشت مایع به درون سیستم لنفاوی‌ ‌و کاهش تورم می‌گردد‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫پارامترهای تحریکی برای کاهش تورم‬
‫• مکانیسم پمپ فعال عضالنی‬
‫ی پمپ عضالنی تحریکات الکتریکی باید‪:‬‬
‫• برای برقرار ‌‬
‫مختصر گردند‪.‬‬
‫‌‬
‫در حد‬
‫‪ ‬موجب تحریک ‌و انقباض عضالت ‌و ایجاد گشتاو ‌ر انقباض ‌‬
‫هر رو ‌ز شوند‪.‬‬
‫در ‌‬
‫‪ ‬موجب تعداد زیاد انقباضات ‌‬
‫در حد فرکانس ادغام گردند‪.‬‬
‫‪ ‬با استفاده ‌از فرکانس کم موجب انقباض تتانی ‌‬
‫‪ ‬دارای زمانهای وصل ‪ 2‬ثانیه ‌و قطع ‪ 5‬ثانیه باشند‪.‬‬
‫• جریانهای مناسب عبارتند از‪:‬‬
‫• جریانهای پالس دار‬
‫کمتر از ‪ µs 100( ms 1‬تا ‪‌ )µs 600‬و فرکانس‬
‫‪ −‬پالسهای د ‌و فازی‌ متعادل مستطیلی شکل با زمان پالس ‌‬
‫قابل تنظیم (برای مثال جریان نوع فارادیک)‪.‬‬
‫کمتر از ‪ µs 100‬با فرکانس قابل تنظیم (برای مثال جریان ‪.)HVPS‬‬
‫ی با زمان ‌‬
‫‪ −‬پالسهای تک فاز ‌‬
‫• جریانهای متناوب با فرکانس حمل ‪2/5‬یا ‪ KHz 4‬با پالسهای مستطیلی‪ ،‬مثلثی یا سینوس ی‬
‫‌و فرکانس دستجات پالس قابل تنظیم‬
‫دیگر موارد استفاده جریانهای الکتریکی‬
‫• تشخیص صدمات وارد به انواع خاص الیاف عصبی‬
‫در‬
‫• الیاف عصبی براساس قطرشان به تحریک الکتریکی واکنش نشان می‌دهند‪‌ .‬‬
‫نتیجه‪ ،‬با استفاده ‌از پالسهای سینوس ی ‪‌ Hz 25 ،KHz 2‬و یا ‪ Hz 5‬می‌توان‬
‫اینکار‬
‫‌‬
‫گرفتار شده‌اند‪.‬‬
‫‌‬
‫براحتی تشخیص داد که کدامیک ‌از انواع الیاف عصبی‬
‫هر یک ‌از فرکانسهای ز ‌یر امکان‬
‫در آستانه تحریک ‌‬
‫با تشخیص احساس جریان ‌‬
‫پذیر است‪.‬‬
‫‌‬
‫• الیاف ‪ Aβ‬به فرکانسهای ‪،KHz 2‬‬
‫• الیاف ‪ A‬به فرکانسهای ‪ Hz 25‬و‬
‫• الیاف ‪ C‬به فرکانسهای ‪Hz 5‬‬