سمینار دانشجویی
Download
Report
Transcript سمینار دانشجویی
سمینار دانشجویی
فیزیولوژی تولید مثل
ِ
بیماری زنان
تهیه کنندگان :صالحه صادقی – فریده سالمی
استاد راهنما :سرکار خانم پرمهر
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی هرمزگان
دانشکده پرستاری و مامایی بندرعباس
رشته مامایی
ورودی سال 1390
آناتومی
هیپوتاالموس
محل:در قاعده مغز باالی کالسمای بینایی وزیر بطن سوم
نواحی اناتومیک :
ناحیه مجاور بطن سوم ناحیه داخلی حاوی اجسام سلولی ناحیه جانبی حاوی آکسونحلقه های فیدبک:
بلند :هورمون های موجود در خون کوتاه :اثر فیدبکی هورمون های هیپوفیز بسیار کوتاه :اثر مستقیم ترشحات هایپوتاالموسمحصوالت ترشحی اصلیGHRH ،TSH ،CRH ،GnRH :
هیپوفیز
تقسیم بندی:
ادنوهیپوفیز(هیپوفیز قدامی):از اکتودرم اپیدرمی یا بن بست راتکه مشتقمی شود
منبع اصلی خونرسانی،عروق پورت می باشند
نوروهیپوفیز(هیپوفیز خلفی):از بافت عصبی مشتق می شودطبقه بندی سلول های ترشحی ادنوهیپوفیز:
اسیدوفیل:ترشح ،GHپروالکتین و ACTHبازوفیل :ترشح گنادوتروپین-کروموفوب خنثی:ترشح FSH
)GnRH (LHRH
ساختار:دکاپپتید
خصوصیات منحصر به فرد در بین هورمون های بدن:
کنترل همزمان ترشح دو هورمون FSHوLHترشح ضربانیتاثیر برسایر هورمون های هیپوتاالموسنیمه عمر بسیار کوتاه(4-2دقیقه)دارد
ترشح در فاز فولیکولی:
ابتدا:فرکانس زیاد و دامنه کمانتها:دامنه و فرکانس افزایش می یابدترشح در فاز لوتئال:
دامنه باالتر از فاز فولیکولی که بتدریج کاهش می یابدفرکانس کاهش می یابدعملکرد:عالوه بر تنظیم ترشح گنادوتروپین هیپوفیزی،درتمام بدن عملکرد اتوکرین
و پاراکرین دارد
اگونیست GnRH
مکانیسم عمل-:فعال شدن پایدار گیرنده هایGnRHوسرکوب ترشح
گنادوتروپین
تعدیل اضافه ترروی مولکول:GnRH
فاقد فعالیت ذاتیGnRHانسداد رقابتی رسپتورهاتنظیم کاهشی گیرنده هاشروع اثر بالینی انتاگونیست :GnRHظرف 2-1روز
ساختار اگونیست و انتاگونیست:GnRH
-استخالف در انتهای کربوکسیل:ایجاد اگونیستGnRHبا نیمه
عمرطوالنی(مشابه تماس مداوم با )GnRH
تعدیل در اسیدامینه های:1،2،3،6،8،10ایجادانتاگونیستGnRHبا شروعاثر سریع تر
اپیوئیدهای اندروژن موثربرGnRH
انواع:
اندورفین:درهیپوتاالموس ازPOMCساخته می شوندعملکرد:تنظیم درجه حرارت،اشتها،خلق و رفتار
انکفالین:گسترده ترین توزیع در مغز در بین اپیوئیدهای اندروژندینورفین-:اثار رفتاریقدرت ضد درد باالتعامل اندورفین با :GnRH
مهار ازاد شدن GnRHدرهیپوتاالموستولید ان توسط استروئیدهای جنسی تحریک می شودمیزان اندورفین طی سیکل قاعدگی:
حداکثر غلظت :مرحله لوتئالحداقل غلظت:طی خونریزی قاعدگیقطع ناگهانی اپیوئیدهای اندروژن قبل از خونریزی قاعدگی:ایجاد دیس فوریا
هورمون های هیپوفیز قدامی
گنادوتروپین:
انواعFSH:وLHزیرواحد بتا:تعیین اختصاصی بودن گیرندهساخت ان،سرعت تولید گنادوتروپین را تنظیم می کندزیر واحد الفا:درTSH،LH،FSHو hCGیکسان است.
پروالکتین:
محرک اصلی برای نسخه برداری ژن پروالکتین :استروژنعامل مهار کننده :دوپامین ترشح شده از هیپوتاالموس
عوامل محرک ترشح :دستکاری پستان ،استرس ،ورزش ،بعضی دارو ها و
غذاها
:TSH
توسط TRHتحریک می شود.
T3و T4اثر فیدبک منفی در ترشح آن دارند.
:ACTH
تغییرات شبانه روزی میزان ترشح:
Maxدر اوایل صبح
Minدر اواخر غروب
:GH
عوامل محرک ترشح:
،GHRHهورمون تیروئیدگلوکوکورتیکوئید ها
بیشترین ترشح :هنگام خواب
عملکرد های مهم:
تحریک رشد خطی ،هوموستاز فیزیولوژیک ،تنظیم عملکرد ،CNSتنظیم انسولین،
تنظیم عملکرد تخمدان
هیپوفیز خلفی
ساختمان:
منحصرا بافت عصبی و ادامه هیپوتاالموس
منشا جنینی :فرورفتگی نورواکتودرم در بطن سوم
سیستم ماگنوسلولر هیپوتاالموس :
متشکل از هسته سوپرااپتیک و پاراونتریکولر-ترشح هورمون به طور مستقیم از انتهای آکسون به گردش خون
هورمون های مترشحه:
اکسی توسین:
محل تولید :هسته پاراونتریکولر هیپوتاالموس
عملکرد :تحریک انقباض عضله رحم و سلول های میواپی تلیال مجاری شیری
آزاد شدن اکسی توسین ناشی از تحریک سرویکس و واژن :تحریک اوواالسیون در
برخی گونه ها (رفلکس فرگوسن)
(AVPآرژینین وازوپرسین):
نام دیگر(ADH :هورمون آنتی دیورتیک)
محل تولید :هسته سوپرا اپتیک هیپوتاالموس
وظیفه اصلی :تنظیم حجم ،فشار و اسموالریته خون
تغییرات بیش از 10درصد حجم خون :آزاد شدن AVPناشی از تحریک
بارورسپتور ها
فیزیولوژی سیکل قاعدگی
سیکل تخمدانی:
فاز فولیکوالر :مسئول تفاوت در طول مدت سیکل ها
فاز لوتئال :معموال دو هفته طول می کشد.
سیکل رحمی:
مراحل:
پرولیفراتیو-ترشحی
تغییرات هورمونی:
کاهش استروئید های گنادی از انتهای فاز لوتئال سیکل قبلی شروع می شود. افزایش غلظت :FSHرشد فولیکول ها :ترشح استروژن :تحریک رشد اندومتر غلظت باالی استروژن و ترشح اینهیبین Bاز فولیکول های در حال رشد :اثرفیدبک منفی روی FSHاعمال می کند.
القای گیرنده LHروی سلول های گرانولوزا در اواخر فاز فولیکوالر :تنظیم ترشحپروژسترون
ترشح ناگهانی LHبعد از تحریک مناسب استروژنی:علت بی واسطه اووالسیون می باشد.
اوواالسیون 36-24ساعت بعد از آن رخ می دهد.
کاهش استروژن در اوایل فاز فولیکوالر:افزایش مجدد در نتیجه ترشح استروژن ازجسم زرد رخ می دهد
پروژسترون،استروژن و اینهیبین :Aمهار مرکزی ترشح گنادوتروپین-با از بین رفتن جسم زرد کاهش می یابند و زمینه برای سیکل بعدی ایجاد می شود
رحم
تغییرات سیکلیک اندومتر:
دسیدوای عملکردی:دو سوم سطحی اندومتر شامل الیه اسفنجی والیه متراکم
دسیدوا بازالیس:منشا بازسازی اندومتر بعد از هر سیکل قاعدگیسلول های بنیادی اندومتر:در مغز استخوان قرار دارند و به دسیدوابازالیس مهاجرت می کنند
فاز پرولیفراتیو:تبدیل غدد باریک،مستقیم و کوتاه اندومتربه ساختمان های دراز وپرپیچ و خم
تبدیل الگوی استوانه ای غدد به الگوی مطبق کاذب در دوره قبل ازاووالسیون
فاز ترشحی:علت نامگذاری:وجود محصوالت ترشحی ائوزینوفیلیک و غنی ازپروتئین در مجرای غدد
تشکیل واکوئول حاوی گلیکوژن در غدد اندومتر:با رنگ امیزیPASرنگ می گیرند
استرومای اندومتر تا روز هفتم بعد از اووالسیون تغییری نم کنند:ادماستروما بعد از ان رخ می دهد
حوالی روز:24رنگ امیزی ائوزینوفیلیک()cuffi ngدراسترومایاطراف عروق (الگوی دسیدوای کاذب)
ارتشاح لکوسیتی 2روز قبل از خونریزی قاعدگی:شروع کالپساسترومای اندومتر
خونریزی قاعدگی:علت ریزش اندومتر:تخریب جسم زرد و قطع تولید استروژن وپروژسترون
PGFدو الفا:اسپاسم ارتریول و ایجاد ایسکمی در اندومترتولید انقباض میومتر:خروجبافت ریزش یافته اندومتر از رحم
زمان بندی اندومتر:بیوپسی اندومتر در بررسی ناباروری و سقط زودرس فاقد ارزش استزمان بندی اندومتر روش معتبری برای تشخیص نارسایی فاز لوتئالنیست
تکامل فولیکول های تخمدان
تعداد اووسیت ها:هفته بیستم بارداری 7-6:میلیون(حداکثر)زمان تولد 2-1:میلیون
زمان بلوغ 300:هزار
مرحله استراحت دیپلوتن میوز در اووسیت جنین:تا زمان اووالسیون ادامهدارد
فولیکول primitiveتشکیل می شود
تفاوت اووگونی با اسپرماتوگونی:از هر سلول پیش ساز تنها یک اووسیتایجاد می شود و ماده ژنتیک اضافه به صورت سه جسم قطبی تلف می شوند
وارد شدن اووگونی به مرحله پروفازمیوز]:در هفته هشتم زندگی رویانیشروع می شود
مکانیسم رکود میوز در مرحله دیپلوتن:ماده مهار کننده اووسیت()OMIکهتوسط گرانولوزاسل تولید می شود
روند تکامل فولیکول
فولیکول های پریموردیال:روند به کار گیری و رشد اولیه مستقل از گنادوتروپین استتوسط یک الیه منفرد سلول های گرانولوزا احاطه می شودفولیکول پره انترال:طی چند روز بعد از نابود شدن جسم زرد،رشد گروه فولیکول هادر اثرافزایش FSHادامه می یابد
تولید زوناپلوسیدا توسط اووسیت در حال رشد:جدا شدن اووسیت از سلولهای گرانولوزای اطراف و تبدیل به فولیکول پره انترال
تکثیر سلول های گرانولوزا و تکای اطراف فولیکول:عملکرد سینرژیستیکبرای تولید استروژن
در این مرحله هر یک از فولیکول ها برای غالب شدن یا اترزی انتخاب میشوند
تئوری دو سلول دو گنادوتروپین:
:FSHتحریک آروماتاز در سلول های گرانولوزا برای تولید استروژن ار
آندروژن
:LHتحریک سلول های تکا برای تولید آندروژن( عمدتا اندرستندیون)
تولید استروژن موضعی داخل فولیکول :ایجاد محیط مناسب برای تداوم رشد
فولیکول
نقش آندروژن ها در تکامل فولیکول ها:
غلظت کم( اوایل مرحله پره آنترال) :تحریک آروماتازغلظت زیاد :تولید آندروژن های غیر قابل آروماتیزه شدن از طریق آنزیم 5آلفا ردوکتاز :آترزی فولیکول
افزایش مزمن آندروژن :مهار ترشح FSHاز هیپوفیز :عدم تخمک گذاری
مزمن
افت غلظت FSHبا پیشرفت مرحله فولیکولی :علت :افزایش تولید استروژن
و اینهیبین B
پیامد :آترزی تمام فولیکول ها به جز فولیکول غالب
فولیکول پره اووالتوری
مشخصه :حفره ای پر از مایع شامل پالسما و سلول های گرانولوزا در فولیکول
پدید می آید.
کولوموس اووفوروس :ساقه ای گرانولوزا که اووسیت را به فولیکول متصل می
کند.
باال بودن مداوم غلظت استروژن بیش از pg/ml200به مدت بیش از 48
ساعت :تحریک آزاد شدن :LHاووالسیون
پپتید های تنظیم کننده تکامل فولیکول( از سلول گرانولوزا ایجاد می شوند).
اینهیبین :B :ترشح در مرحله فولیکولی و تحریک توسط :FSHمهار FSH
:Aترشح در مرحله لوئتال :مهار FSH
اکتیوین :تحریک آزاد شدن FSHو تقویت اثر آن بر روی تخمدان
سایر پپتید ها :فولیستاتینTGF ،EGF ، IGF1،الفا TGF،بتا،IL-1 ،1
TNFالفا
اووالسیون
زمان 10 :تا 12ساعت بعد از پیک LHیا 36 -34ساعت بعد از صعود اولیه
غلظت LH
ترشح ناگهانی LHدر میانه سیکل :افزایش غلظت موضعی PGها و آنزیم های
پروتئولیتیک در جدار فولیکول
تخمک گذاری :خروج آهسته اووسیت از سوراخ ایجاد شده در جدار فولیکول( پدیده
انفجاری نیست).
فاز لوئتال:
جسم زرد(:)corpus luteum
ماهیت :مابقی پوسته فولیکول بعد از تخمک گذاری که تنظیم کننده اصلی فاز
لوتئال است.
علت نامگذاری :رنگ زرد ناشی از برداشت لیپید توسط سلول های گرانولوزا
محصوالت :استروژن ،پروژسترون ،اینهیبین A
آنژیوژنز :در پاسخ به ترشح فاکتور های آنژیوژنیک مثل VEGF
تنظیم هورمونی
تولید استرادیول و پروژسترون توسط جسم زرد :اثر فیدبک منفی بر ترشح LH
و FSH
ترشح اینهیبین :مهار ترشح FSH
پروژسترون ایجاد شده :مهار موضعی سایر فولیکول ها
تداوم عملکرد جسم زرد :وابسته به تداوم تولید LH
بروز حاملگی :تحریک جسم زرد برای ترشح پروژسترون توسط hCG
ضرورت عملکرد جسم زرد برای تداوم بارداری :تا حدود هفته پنجم بارداری
(زمان شیفت جسم زرد به جفت)