Transcript هورمون های بیضه

Reproduction Physiology
(part 2)
By: A. Riasi
(PhD in Animal Nutrition & Physiology)
‫‪‬‬
‫اهداف این جلسه‬
‫• انواع جنسیت چیست و نسبت جنس ی چگونه تعیین می شود؟‬
‫• ژن های و ترکیبات کنترل کننده جنسیت کدامند؟‬
‫• تمایز گنادها و اختالالت جنس ی چگونه اتفاق می افتد؟‬
‫• اهمیت کنترل هورمونی تولید مثل چیست؟‬
‫• هورمون های کنترل کننده تولید مثل کدامند؟‬
‫• چه هورمون ها و پپتیدهایی در فولیکول ها ی تخمدانی شناسایی شده اند؟‬
‫• نقش پروستاگالندین ها در تولید مثل چیست؟‬
‫‪ ‬جنسیت و انواع آن‬
‫‪ ‬از نظر بیولوژی جنسیت مجموعه ای از ساختارها و ویژگی های فیزیولوژیکی‬
‫است که نر و ماده را از هم متمایز می کند‪.‬‬
‫‪ ‬دسته بندی انواع جنسیت‪:‬‬
‫‪ ‬جنسیت ژنوتیپی‬
‫‪‬‬
‫جنسیت گنادی‬
‫‪‬‬
‫جنسیت فنوتیپی‬
‫‪‬‬
‫جنسیت قانونی‬
‫‪ ‬نسبت جنس ی‬
‫‪ ‬انواع نسبت های جنس ی‪:‬‬
‫‪‬‬
‫نسبت نرها به ماده ها در زمان لقاح (نسبت جنس ی اولیه)‬
‫‪‬‬
‫نسبت نرها به ماده ها در زمان تولد (نسبت جنس ی ثانویه)‬
‫‪‬‬
‫نسبت نرها به ماده ها پس از رسیدن به سن بلوغ (نسبت جنس ی‬
‫ثالثیه)‬
‫‪ ‬مهمترین عوامل تغییر دهنده نسبت جنس ی‬
‫‪‬‬
‫گونه‬
‫‪‬‬
‫نژاد‬
‫‪‬‬
‫فصل و تغذیه‬
‫‪‬‬
‫سن مادر‬
‫‪‬‬
‫نوبت زایش‬
‫‪‬‬
‫بسامد انزال‬
‫‪ ‬مهمترین ژن ها و ترکیبات تعیین کننده جنسیت‬
‫‪ ‬ژن ‪SRy‬‬
‫‪‬‬
‫فاکتور تعیین کننده بیضه (‪)TDF‬‬
‫‪‬‬
‫ژن های موثر بر تمایز بیضه ها در روی کروموزم ‪X‬‬
‫‪‬‬
‫ژن ‪H-Y‬‬
‫‪‬‬
‫ژن ‪Dax1‬‬
‫‪ ‬فاکتور تعیین کننده تخمدان (‪)ODF‬‬
‫‪‬‬
‫فاکتور تشکیل فولیکول ها و تمایز بهنجار تخمدان‬
‫‪ ‬تمایز گنادها و دیگر اندام های تولید مثلی‬
‫‪‬گنادهای آغازین در نزدیکی کلیه ها شکل می گیرند‪.‬‬
‫‪ ‬شکل گیری سلول های جنس ی آغازین از الیه درونی کیسه زرده‬
‫‪ ‬انتقال سلول های جنس ی آغازین به گنادها‪:‬‬
‫‪‬‬
‫حرکت آمیبی‬
‫‪‬‬
‫جذب شیمیایی‬
‫‪‬‬
‫انتقال نا فعال‬
‫‪ ‬تمایز گنادها و دیگر اندام های تولید مثلی‬
‫‪ ‬تمایز بیضه ها همواره زودتر از تخمدان ها انجام می شود‪.‬‬
‫‪ ‬عوامل تمایز دهنده بیضه ها‬
‫‪ ‬سلول های جنس ی آغازین‬
‫‪‬‬
‫سلول های اپیتلیوم سیلومیک‬
‫‪‬‬
‫سلول های مزنکایم‬
‫‪‬‬
‫تولید هورمون ‪ AMH‬توسط سلول های سرتولی‬
‫‪ ‬تمایز گنادها و دیگر اندام های تولید مثلی‬
‫‪ ‬نقش تستوسترون و دای هیدروتستوسترون‬
‫‪ ‬مهاجرت سلول های جنس ی آغازین به گنادهای ماده در دو مرحله‪:‬‬
‫‪ ‬تشکیل رشته های جنس ی اولیه‬
‫‪‬‬
‫تشکیل رشته های جنس ی ثانویه‬
‫‪ ‬ناهنجاری های فنوتیپی تولید مثلی‬
‫‪ ‬هرمافرودیت واقعی (بز و خوک)‬
‫‪ ‬هرمافرودیت غیر واقعی‬
‫‪ ‬نشانگان ترنر (‪)XO‬‬
‫‪ ‬نشانگان کالین فلتر (‪ XXY‬یا ‪)XYY‬‬
‫‪ ‬نشانگان فنوتیپ ماده همراه با بیضه‬
‫‪ ‬فری مارتینیسم‬
‫‪ ‬کنترل فرآیندهای تولید مثل در بدن‬
‫‪‬تاثیر عوامل مختلف بر فرآیندهای تولید مثل‪:‬‬
‫‪ ‬هورمون ها‬
‫‪ ‬فاکتورهای رشد‬
‫‪ ‬عوامل محیطی‬
‫‪ ‬هورمون های کنترل کننده تولید مثل‬
‫‪ ‬گنادوتروپین ها‪:‬‬
‫‪FSH ‬‬
‫‪LH ‬‬
‫‪ ‬هورمون های تخمدانی‬
‫‪ ‬دیگر هورمون ها‬
‫‪ ‬هورمون های کنترل کننده تولید مثل‬
‫‪ ‬الگوی تراوش گنادوتروپین ها‪:‬‬
‫‪ ‬تراوش تونیک‬
‫‪ ‬تراوش سرژی‬
‫ هورمون های کنترل کننده تولید مثل‬
LH
‫ فرضیه دو سلولی دو هورمونی‬
+
Theca interna cell
Cholesterol
Pregnenolone
Androstenedione
Granulosa cell
Testosterone
Testosterone
+
FSH
Aromatase
Oestradiol-17-β
‫‪ ‬هورمون های تخمدان‬
‫‪ ‬تخمدان ها هورمون های مختلفی تولید می کنند‪:‬‬
‫‪ ‬هورمون های استروئیدی‬
‫• استروژن ها‬
‫• پروژستین ها‬
‫• تستوسترون‬
‫‪ ‬هورمون های تخمدان‬
‫‪ ‬هورمون های پپتیدی‬
‫• اینهبین‬
‫• فالی استاتین‬
‫• آکتیوین‬
‫• ریالکسین‬
‫• اکس ی توسین‬
‫‪ ‬هورمون های تخمدان‬
‫‪ ‬پروستاگالندین‬
‫• ‪PGF2α‬‬
‫• ‪PGE2‬‬
‫‪ ‬هورمون های تخمدان‬
‫‪ ‬استروژن های تخمدان انواع مختلفی دارند‪:‬‬
‫‪ ‬استرادیول ‪ -17‬بتا *‬
‫‪ ‬استرون‬
‫‪ ‬استریول‬
‫‪ ‬استروژن ها دارای آثار مختلفی هستند‪:‬‬
‫‪ ‬ایجاد رفتار جفت گیری در جنس ماده (فحلی)‬
‫‪ ‬رشد دوره ای اندام های تولید مثلی‬
‫‪ ‬هورمون های تخمدان‬
‫‪ ‬رشد کانال های شیر در پستان‬
‫‪ ‬ظاهر شدن عالیم ثانویه جنس ی‬
‫‪ ‬تحریک انقباض در ماهیچه های رحم‬
‫‪ ‬گشاد شدن سرویکس و لگن در زمان زایش‬
‫‪ ‬اثرات متابولیکی بر ماهیچه و استخوان‬
‫‪ ‬داشتن خاصیت از بین بردن جسم زرد یا لوتیوترپیک‬
‫‪ ‬هورمون های تخمدان‬
‫‪ ‬پروژستین ها بنام پروژستاژن یا پروژستوژن‪:‬‬
‫‪ ‬پروژسترون *‬
‫‪-17 ‬هایدروکس ی پروژسترون‬
‫‪ -20 ‬بتا دای هایدروپروژسترون‬
‫‪ ‬هورمون های تخمدان‬
‫‪ ‬مهمترین آثار فیزیولوژیک پروژسترون عبارتند از‪:‬‬
‫‪ ‬سرکوب رفتار فحلی‪ ،‬در غلظت های باال‬
‫‪ ‬کمک به تاثیر استروژن بر رفتار فحلی‪ ،‬در غلظت های اندک‬
‫‪ ‬رشد و نمو بافت های ترواش ی پستان‬
‫‪ ‬مهار انقباض های ماهیچه های صاف رحم (بویژه در زمان آبستنی)‬
‫‪ ‬تحریک فعالیت های ترواش ی غده های رحم برای تولید هیستوتروف‬
‫‪ ‬هورمون ها و پپتیدهای مایع فولیکولی‬
‫‪ ‬هورمون های مختلف مایع فولیکولی تخمدان ‪:‬‬
‫‪ ‬تستوسترون و استروژن‬
‫‪ ‬پروژسترون‬
‫‪GnRH ‬‬
‫‪ LH ‬و ‪FSH‬‬
‫‪ ‬پروالکتین‬
‫‪ ‬هورمون ها و پپتیدهای مایع فولیکولی‬
‫‪ PGF2α ‬و ‪PGE2‬‬
‫‪ ‬اینهبین‪ ،‬آکتیوین و فالی استاتین‬
‫‪ ‬انسولین و ‪IGF‬‬
‫‪ ‬پپتید مهار کننده تکامل اووسیت (‪)OMI‬‬
‫‪ ‬پپتیدهای ‪،FSH-receptor binding inhibitor ،LI ،LS‬‬
‫‪Gonadocrinin ،Gonadostatin‬‬
‫‪ ‬هورمون های بیضه‬
‫‪ ‬در بیضه ها هورمون هایی استروییدی متنوعی تولید می شوند‪:‬‬
‫‪ ‬آندروژن ها (هورمون های جنس ی نر)‬
‫‪ ‬استرادیول‬
‫‪ ‬پروژسترون‬
‫‪ ‬آکتیوین‬
‫‪ ‬اینهبین‬
‫• تستوسترون‬
‫• آندروستین دایون‬
‫• دای هایدروتستوسترون‬
‫‪ ‬هورمون های بیضه‬
‫‪ ‬اثرات تستوسترون به عنوان مهمترین هورمون آندروژنی‪:‬‬
‫‪ ‬رشد و فعالیت لوله های اسپرم ساز‪ ،‬اپیدیدیمیس و دیگر لوله های تناسلی‬
‫‪ ‬رشد و فعالیت غده های تناسلی پیوست‬
‫‪ ‬پیدایش رفتارهای جنس ی‬
‫‪ ‬پیدایش عالیم جنس ی ثانویه‬
‫‪ ‬هورمون های بیضه‬
‫‪ ‬فعالیت ماهیچه های دارتوس در اسکرتوم‬
‫‪ ‬تمایز اندام های جنس ی نر در رویان‬
‫‪ ‬اسپرم سازی و تحریک فعالیت سلول های سرتولی‬
‫‪ ‬تنظیم ترواش گنادوتروپین ها‬
‫‪ ‬هورمون های آدرینال‬
‫‪‬هورمون های دخالت کننده در فعالیت تولید مثلی حیوانات نر و ماده‪.‬‬
‫‪ ‬تاثیر گلوکوکورتیکوییدها برای رشد پستان و سنتز شیر در مادران‪.‬‬
‫‪‬کورتیزول جنینی‬
‫‪ ‬هورمون های جفت‬
‫‪ ‬استروژن ها‬
‫‪ ‬پروژستین ها‬
‫‪ ‬پروستاگالندین ها‬
‫‪ ‬ریالکسین‬
‫‪ ‬هورمون های لوتیوتروپیک‬
‫‪ ‬هورمون های الکتوژنیک‬
‫‪ ‬هورمون های جفت‬
‫‪ ‬هورمون های لوتیوتروپیک و الکتوژنیک تولید شده در جفت‪:‬‬
‫‪ ‬گنادتروپین کوریون انسان (‪)hCG‬‬
‫‪ ‬گناوتروپین کوریون اسب (‪ eCG‬یا ‪)PMSG‬‬
‫‪ ‬گنادوتروپین های جفت گوسفند‪ ،‬خوکچه هندی و میمون‬
‫‪ ‬الکتوژن جفتی در گاو‪ ،‬گوسفند‪ ،‬بز‪ ،‬انسان‪ ،‬موش‪ ،‬موش صحرایی‬
‫‪ ‬نقش پروستاگالندین ها در تولید مثل‬
‫‪ ‬شناسایی پروستاگالندین ها در منی‬
‫‪ ‬نقش پروستاگالندین ها در تحریک ماهیچه های صاف واژن یا رحم‬
‫‪ ‬تاثیر ‪ PGF2α‬در نرها بر تراوش هورمون ‪ LH‬و تستوسترون‬
‫‪ ‬تاثیر ‪ PGF2α‬بر پس روی جسم زرد‬
‫‪ ‬نقش پروستاگالندین ها در تولید مثل‬
‫‪‬تاثیر پروستاگالندین های ‪ E1‬و ‪ E2‬در گاو‬
‫‪ ‬تاثیر پروستاگالندین های تخمدان بر تخمک ریزی‬
‫‪ ‬نقش پروستاگالندین ها در فرآیند بیرون آمدن بالستوسیست از زوناپلوسیدا‬
‫و رشد و نمو بالستوسیست‬
‫‪ ‬دخالت پروستاگالندین ها در فرآیند زایش‬
‫‪ ‬نقش پروستاگالندین ها در تولید مثل‬
‫‪ ‬در گوسفند و هامستر یکی از پروستاگالندین ها بنام پروستاسایکلین‬
‫(‪ )PGI2‬در گشاد شدن رگ ها و افزایش جریان خون دخالت دارد‪.‬‬
‫‪ ‬پروستاسایکلین اثر اکس ی توسین بر ماهیچه های رحم را تشدید می کند‪.‬‬
‫‪ ‬استفاده از پروستاگالندین های ‪ F2α‬و ‪ E2‬برای ایجاد سقط جنین‬
‫‪ ‬تاثیر فاکتورهای رشد بر تولید مثل‬
‫‪ ‬تاثیر ترکیبات اتوکرین یا پاراکرین دورن تخمدانی بر رشد فولیکول ها‬
‫‪ ‬شناسایی فاکتورهای رشد که بر رشد فولیکول ها تاثیر دارند‪:‬‬
‫‪IGF-I ‬‬
‫‪EGF ‬‬
‫‪TGFα ‬‬
‫‪bFGF ‬‬
‫‪ ‬اینهبین‬