جناب حامد سلطانی نژاد: حاکمیت شرکتی و مساله شفافیت
Download
Report
Transcript جناب حامد سلطانی نژاد: حاکمیت شرکتی و مساله شفافیت
حاکمیت شرکتی و مسأله شفافیت
نگاهی به نقش شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
حامد سلطانینژاد
مدیرعامل
[email protected]
آذر ماه 1393
فهرست مطالب
•
•
•
•
•
مسئولیت اجتماعی شرکت
حاکمیت شرکتی
شفافیت
مدل رابطه شفافیت و ارزش شرکت
سمات زیرساختی برای
–
–
–
–
شفافیت
یکپارچگی پایدار
نظارتپذیری بازار
حمایت از سرمایهگذاران خرد
تعریف مسئولیت اجتماعی شرکت
•
•
•
•
•
مسئولیت در قبال جامعه ،افراد و محیط
فراتر از مالحظات اقتصادی
فراتر از حداقلهای قوانین و مقررات تجاری
تبیین یک چارچوب اخالقی برای رفتارها و اقدامات شرکت
یک شرکت به مثابه یک شهروند
– فعالیت پاک و عدم تخریب محیط زیست
• مسئولیت اجتماعی :مسئولیت در برابر جامعه
حاکمیت شرکتی
• «مسئولیت اجتماعی» در مقایسه با «حاکمیت شرکتی»
• حاکمیت شرکتی:
– گفتمان حقوقی و حرفهای برای داوری و انصاف میان شرکت و ذینفعان شرکت
– سیستم هایی جهت اطمینان سهامدار از داشتن بازدهی مناسب از سرمایه گذاری
• (تعریف مقاله حاکمیت شرکتی و شفافیت بهینه)
–
–
–
–
کارآیی در استفاده از منابع
پاسخگو بودن در خصوص منابع در اختیار
تعادل میان اهداف اقتصادی و اجتماعی
تعادل میان اهداف فردی و جمعی
خاستگاه حاکمیت شرکتی
•
•
•
•
انگلستان ،خاستگاه مبحث حاكميت شركتي:
ي» ( )Cadbury Committeeدر سال 1991
– تشکیل «كميته كدبر
– ت دددویت دس ددتورالعمل ه ددا و ت ددالش در جه ددت کنت ددرل هم دده جانب دده ام ددور ش ددرکت در س ددال
1991
– الزامات حاکمیت شرکتی جزئی از ضوابط پدذیرش شدرکتها در بدورن لنددن در سدال
1994
تصددویب و اج درای قددانون حاکمیددت شددرکتی در سددال 2001بدده دلیددل تقلددب در بددازار سددرمایه
آمریکا
ده دده ،1990توج دده وی ددژت هم دده اقتص ددادهاي توس ددعه هافت دده و در ح ددال توس ددعه ب دده حاكمي ددت
شركتي
ت د دداكنون ح د دددود همص د ددد كش د ددور ب د ددا انج د ددام مطالع د ددات ون د ددا ون اق د دددام ب د دده هي د دده و اب د ددال
دستورالعمل حاكميت شركتي براي شركتهاي سهامي عام نمودهاند.
رویکردهای نظری موجود در زمینه حاکمیت شرکتی
ارائه دهنده
رویکرد نظری
تعريف حاكميت شركتي
پاركينسون
تأكيد بر اهميت حقوق شركتها (قوانین و
مقررات ناظر بر شركتها) در تأمین منافع
سهامداران
ً
(صرفا حقوقي)
در
ق شركتها اقدامات مدهران را
مجموعه قوانین و مقرراتي كه تحت عنوان حقو
راستاي منافع سهامداران تنظيم نموده و نشان ميدهد كه شركت باهد به نفع چه
كساني اداره شود( .پاركينسون)1995 ،
دستورالعمل جامع
حاكميت شركتي
(انگلستان)
راهكارهاي كنترل داخلي در پيشگیري از
تعارض منافع مدهران اجرايي
ً
(صرفا حسابداري و مالی)
نظامي كه شركتها با آن هداهت و كنتر ل ميشوند (كدبري ،1992 ،ص )14شامل
در
در تعيین حقوق و مزاهاي مدهران اجرايي
شناسايي رويههاي عملي مناسب
شركتهاي سهامي عام (گرينبري ،1996 ،ص )9
كیزي و دهگران
تمركز بر موفقيت شركت
ً
(صرفا اقتصادي)
در
آمیز سازمان را
ساختارها ،فرآهندها ،فرهنگها و سازوكارهايي كه عمليات موفقيت
پي دارد.
(كیزي و دهگران)1997 ،
تریکر
تمركز بر
مسئوليت اجتماعي شركت
حاكميت شركتي تنها به اداره عمليات شركت مربوط نيست بلمه به هداهت شركت،
نظارت و اعمال كنتر ل بر فعاليت مدهران و پاسخگويي آنها به همه ذينفعان شركت
ارتباط دارد( .تريمر ،2012 ،ص )224
شفافیت
• تعریف فرهنگ وبستر:
باز بودن یا گشود ی سازمانها (میزان نظارت افراد داخل سازمان به وسیله افراد خارج
–
آشکار بودن ،صداقت و درک پذیری آسان
سازمان)،
•
•
•
•
•
•
•
در
افزایش جریان به موقع و درخور اتکای اطالعات اقتصادی ،اجتماعی و سیاس ی که
دسترس ی همه ذینفعان مربوط باشد.
در حوزه نظام راهبری شرکتی
در دسترن بودن اطالعات برای ذینفعان شرکت ،به ویژه مواردی که منافع آنان را تحت
تاثیر قر ار می دهد (بارف و شیپر)2008 ،
در خصوص نتایج عملکرد ،وضعیت
در دسترن بودن گستره اطالعات مربوط و قابل اتکا
مالی ،ریسک ها و فرصت های سرمایه گذاری (بوشمت و همکاران)2004 ،
در حوزه بازارهای مالی
انتشار تمام اطالعات مرتبط با شرکت
عدم وجود تقارن اطالعاتی؛
در باز ار است.
کارایی بازار ،منوط به شفافیت اطالعاتی
شفافیت در بازار سرمایه
در حوزه بورن اوراق بهادار (فروتست و مانزانو)2002 ،
•
.1شفافیت قبل از معامله
.2شفافیت بعد از معامله
• شفافیت کلیه اطالعات مربوط به سهام شرکتهای پذیرفته شده د ر
بورنها
در باز ار سرمایه موجب؛
• شفافیت
–
–
–
–
–
–
در بازار ()Fair Market
رقابت سالم و عادالنه
کاهش هزینه مبادالتی
کاهش فساد اقتصادی و بهبود حاکمیت قوانین مقررات
در تخصیص بهینة منابع
کاهش ناتوانی باز ار
کاهش برو ز بحرانهای مالی
در مجموع کارایی ( )Efficiencyبازار
و
حاکمیت شرکتی و شفافیت
• شفافیت عاملی اساس ی در حاکمیت شرکتی مؤثر و مطلوب است (بند 128اصل
14از اصول حاکمیت شرکتی بازل)
• اصو ل اولیه حاکمیت شرکتی؛
ی
– انصاف ،شفافیت و مسئولیت پذیر
• از دید اه خرد( ،سرمایه گذاران و سهامداران)
– حاکمیت شرکتی شامل شفافیت ساختارها و عملیات شرکتی
• از دید اه کالن( ،جامعه)
باز و
در یک فضای
– حاکمیت شرکتی یعنی شفافیت عملیات شرکت
در جامعه شود.
صادقانه که سبب ایجاد اعتماد
آیا شفافیت دارای حد بهینه است؟
• CORPORATE GOVERNANCE AND OPTIMAL
TRANSPARENCY
• TOM BERGLUND
• OXFORD PRESS
مدلی برای تبیین ارتباط میان حاکمیت شرکتی و شفافیت
•
•
•
•
•
•
•
•
ایجاد شفافیت یکی از اجزای الزم برای استقر ار حاکمیت شرکتی
وجود رابطه میان میزان شفافیت اطالعات و حاکمیت شرکتی
انتشار و شفافیت اطالعات
وجود مقداری بهینه برای
افشای برخی از اطالعات موجب تضعیف حقوق سهامداری
انتشار و افشای اطالعات
طراحی مدل تبیین میزان بهینه
انتشار اطالعات برای ذینفعان
مدل روابط حاکمیت شرکتی و میزان شفافیت و
در ارزش خالص شرکت
تأثیر مجموعه ایت عوامل
مقدار بهینه شفافیت و افشای اطالعاتی ارزش سهم و شرکت را با ال می برد.
تشریح مدل
• ایت مدل نشان می دهد که شفافیت تا حدی در کاراتر کردن حاکمیت شرکتی نقش
دارد و بیش از آن میتواند به ضرر سهامداران و سایر ذینفعان بینجامد.
• تحقق حاکمیت شرکتی به دو طریق متفاوت میتواند برای شرکت ایجاد ارزش کند:
– از طریق تدابیر و اقداماتی که با ارتقای شفافیت باعث کاهش هزینههای شرکت شود
– از طریق تدابیر و اقدامات دیگری که ارتباطی به شفافیت ندارد و در جهت بهبود حاکمیت شرکتی
است.
• :NVخالص ارزش قابل ایجاد برای سهامداران شرکت
• :tمخارج الزم برای ایجاد شفافیت
• :zمخارج الزم برای سایر اقدامات ّ
مقوم حاکمیت شرکتی غیر از شفافیت
NV = V(g (t, z) , t) -t - z
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
(سمات)
شمای کلی
13
نقش شرکتهای سپرده گذاری در دنیا
• زیرساخت شکل گیری فنی-عملیاتی بازار
– مفهوم زیرساخت بازار
– مدل سرویس
• ارائه سرویسها
– ثبت
– سپرده گذاری و امین
– مدیریت ریسک
– CCP
14
سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
(سمات)
• زمینه ساز شفافیت
• زیرساخت استقرار حاکمیت شرکتی
• توسعه دهنده کارایی
– شخص ثالث بی طرف
• راستی آزمایی ()verification
• مرجعیت اطالعاتی ()Trustee
– فراهم کننده یکپارچگی
•
•
•
•
ثبت
اطالع رسانی مجاز
تسویه
ارائه سرویس های ارزش افزوده
سمات :زمینه ساز شفافیت
•
•
•
•
•
•
•
حافظ توامان شفافیت و محرمانگی
یگانه نهاد ثبتی در بازار سرمایه ایران ()Central Registry
مرجددع و منبددع انتشددار اطالعددات سددرمایهگذاران ،ناش دران و داراییهددای مددالی در بددازار سد درمایه
ایران ()Golden Source of Data
Data
انتشد ددار اطالعد ددات یکد ددی از وظد ددایف ذاتد ددی نهادهد ددای سد ددپردهگذاری و ثبد ددت مرکد ددزی (
)Dissemination
اهمیت صالحیتها در دسترس ی به اطالعات ()Data accessibility
شرکت سپردهگذاری مرکزی دارای نقش امین در بازار سرمایه ()Trustee
اهمیت دسترس ی آسان و کم هزینه به اطالعات
– اهمیت غیرکاغذی سازی Dematerialization
– کاربر پسند بودن خدمات و دسترس یها User Friendly
سمات :زیرساخت استقرار حاکمیت شرکتی
• ایجد د د دداد یکپد د د ددارچگی اطالعد د د دداتی ( )Integrationتوس د د د ددط سد د د ددپردهگذاری نقد د د ددش مد د د ددؤثری در بهب د د د ددود
استراتژیهای مبتنی بر حاکمیت شرکتی دارد.
• پایددداری ( )sustainabilityدر ارائددة خدددمات در عددین یکپددارچگی اسددتراتژی مددؤثری در جهددت کیفی دت
بهتر در خدمترسانی است.
• طبق تعریف Alena Kocmanováو همکاران:
– راهبرد پایداری ( )Sustainability strategyشامل رویکدرد وسدیعی اسدت کده در تدالش بدرای
ایجاد یکپارچگی در ابعاد ونا ون اقتصادی ،محیطی و اجتماعی است.
• یک ددی از راهبرده ددای ش ددرکت س ددپردهگذاری در ارائ ددة خ دددمات پای دددار ،بهینهس ددازی ()Optimization
ارائه سرویسها
• شددرکت سددپردهگذاری بدده دلیددل سددطد پوشدشدهند ی خدددماتش (تمددام بورنهددا و بازارهددا) و بدا توجدده
صددرفه بدده مقیددان ( )Economic of scaleاز یددک سددو و همرنددین صددرفهجویی نا د ی از تنددوع
( )Economic of scopeبده دلیدل تندوع خدمترسدانی ،در مسدیر دسدتیابی بده بهینهسدازی خددمات
است.
سمات :توسعه دهنده کارایی -ادامه
• شخص ثالث بی طرف
• راستی آزمایی ( – )verificationاشاره به ساختار CUSTODY
• مرجعیت اطالعاتی ( – )Trusteeبرای مراجع نظارتی -احقاق حق
• فراهم کننده یکپارچگی
• ثبت – امنیت
• تسویه – حتی تطبیق دوره های زمانی مختلف در تسویه
• ارائه سرویس های ارزش افزوده
– غیرکاغذی سازی
– حتی مدارک دانشگاهی
سمات :تامین کننده کارایی
•
•
•
•
•
•
پ ددایش و نظ ددارت در بازاره ددای م ددالی یک ددی از مهمت ددریت راهبرده ددای پیش ددگیری از بحد دران و حف ددظ حق ددوق
سرمایه گذاران است.
نظارت؛
– داخلی؛ توسط خود شرکت
– خارجی؛ توسط نهاد (های) ناظر و حاکمیتی
نظ ددارت و پ ددایش م ددؤثر و مطل ددوب ج ددز ب ددا دسترسد د ی ب دده اطالع ددات د د ید ( )Accurateو ب دده هنگ ددام
( )Timelyمقدور نمیباشد.
یک د ددی از خ د دددمات شرکتس د ددپردهگذاری ارائ د ددة اطالع د ددات و گزارشه د ددای یکپارچ د دده (از تم د ددام بازاره د ددا و
بورنها) به ذینفعان و مراجع ذیصالح میباشد.
خدمات گزارشدهی (مبتنی بر طراحدی ماوولهدای اختصاید ی) شدرکت سدمات سدطد نظارتپدذیری را
در بازار سرمایه بهبود داده است.
دید اه مال در مقابل فروشگاه اختصای ی
سمات :توسعه دهنده کارایی
•
اهمیت سرمایه گذاران حقیقی
•
حمایدت از سدرمایهگذاران ( )Investor protectionیکدی از اهدداف اصدلی تمدام نهادهدای حداکمیتی
و همرنین ارکان بازارهای مالی در تمام کشورها می باشد.
ارائددة اطالعددات و خدددمات مددورد نیدداز بدده سددرمایهگذاران بدده ویددژه سددرمایهگذاران خددرد جایگدداه وید دژهای
در بازارهای سرمایه در اختیار دارد.
آی ددا دف دداتر ثب ددت س ددهام ش ددرکتها میتوانن ددد ارائ ددة اطالع ددات و خ دددمات مطل ددوب را ب دده س ددرمایهگذا ران
تضمین نمایند؟
افشددای اطالعددات میبایسددت دقی ددق و د ید ،شددفاف و قاب ددل فهددم باشددد ب دده ون دهای کدده ذینفع ددان
بتوانند به آسانی از آن بهرهمند شوند( .بند 131ماده 14اصول حاکمیت شرکتی بال)
شرکت سپردهگذاری مرکدزی بده عندوان جدایگزیت دفداتر ثبدت سدهام شدرکتها در امدور ثبتدی بده دالیدل
پیشگفتده (مانندد صدرفه بده مقیدان ،یکپدارچگی و بهینهسدازی) میتواندد در زمیندة افشدای اطالعدات و
ارائة خدمات در راستای حمایت از سرمایهگذاران عملکرد مناسبتری داشته باشد.
•
•
•
•
با سپان از توجه شما