Transcript Health-Related MDGs Plus

‫ارتقای نظام اطالعات سالمت با محوریت راه اندازی‬
‫سامانه یکپارچه‬
‫اطالعات بهداشتی‬
‫مركز مدیریت شبکه – گروه فن آوري و مديريت اطالعات وتحقیقات کاربردی‬
‫بسم هللا الرحمن الرحيم‬
‫بسياري از داده ها‪ ،‬پردازش نشده باقي مي مانند و‬
‫اگرپردازش شوند‪ ،‬تحليل نمي گردند و اگر تحليل‬
‫شوند‪ ،‬خوانده نمي شوند‪ ،‬و اگر خوانده شوند‪،‬‬
‫مورد استفاده قرار نمي گيرند و يا بر اساس آن‬
‫عمل نمي شود‪.‬‬
‫چامبرز‬
‫اهمیت آمار و شاخص های سالمت‬
‫• اولويت بندي مشكالت سالمت‪ ،‬تصميم گيري و سياستگذاري كه‬
‫مبني بر شواهد و آمار و اطالعات باشد‪.‬‬
‫• ارزشيابي تحقق اهداف سالمت از جنبه هاي مختلف تعيين اثر‬
‫بخش ي و هزينه كارايي برنامه هاي سالمت‪ ،‬همچنين با استفاده از‬
‫آمار و اطالعات مي توان درصد تحقق اهداف هر يك از مداخالت‬
‫سالمت را نيز سنجيد‪.‬‬
‫• طراحي هاي مجدد برنامه هاي سالمت نيز نياز به داده هاي پايه‬
‫دارند تا به كمك آنها بتوان برنامه هاي سالمت را مورد بازنگري قرار‬
‫داد‪.‬‬
‫بیان مساله‪ :‬تقاضا برای محاسبه و اعالم شاخص های سالمت در بخش بهداشت روز‬
‫افزون است‬
‫•‬
‫•‬
‫شاید هر روز‪/‬هفته تقاضا برای گزارش فوری ! شاخص های سالمت وجود دارد‪:‬‬
‫این تقاضا از سوی بخش های مختلف اعالم می شود‪ .‬مثل سایر سازمانها دولتی‪ ،‬مجلس و نمایندگان‪ ،‬رسانه ها‬
‫‪ ،‬مراجع بين املللی‪ ،‬مراجع علمی و دانشگاهی ‪ ،‬دانشجویان ‪ ،‬سایر بخش های نظام سالمت ‪ :‬بطور مثال‬
‫•‬
‫)‪ 23 (MDGs‬شاخص از شاخص های اهداف هزاره مربوط به بخش بهداشت است‪ .‬بیش از ‪ 3‬ماه به روز‬
‫کردن شاخص طول کشید !!؟ فرایند و متولی هماهنگی و پایش شاخص ها چگونه است؟؟‬
‫•‬
‫شاخص های برنامه پنجم‪ 148 :‬شاخص که بسیار ی از آنها در بخش بهداشت باید تولید شوند‪ .‬هنوز برای‬
‫تولید شاخص های آن چارچوب مشخص ی بوجود نیامده‬
‫•‬
‫شاخص های ‪ WHO‬و ‪ EMRO‬در ‪ 9‬حیطه تهیه می شود که اکثرا در بخش بهداشت است‪:‬‬
‫ادامه‬
‫• ‪ 52‬شاخص برای پایش عدالت در سالمت تعریف شده است که باید بر اساس نظام جاری‬
‫اطالعات در سطح شهرستان تولید شوند‪.‬‬
‫• شاخص های عملکرد دانشگاه ها که از سوی معاونت توسعه درخواست شده است‬
‫وضعیت برآورد شاخص ها در سطح معاونت چگونه است ؟‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫هریک از ادارات دارای چندین نظام جمع آوری اطالعات جاری و یا انجام بررس ی هستند‬
‫نرم افزار های مختلفی برای هریک از این نظام های اطالعاتی طراحی شده است که با یکدیگر ارتباطی ندارند‬
‫و در برخی از موارد داده ها تکراری جمع آوری می کنند ( مثال داده های مرگ و مير)‬
‫داده های زیادی جمع آوری می شوند که در بسیاری از موارد یا تجزیه تحلیل نمی شوند‪ ،‬یا دیر تجزیه و‬
‫تحلیل می شوند و یا به درستی تجزیه و تحلیل نمی شوند‪( .‬تضمين کیفیت؟)‬
‫دستور عملی برای شیوه استفاده از داده ها وجود ندارد )‪ (Data Policy‬و مالکیت داده ها تعریف شده‬
‫نیست‬
‫مستند سازی و یا بانک اطالعات مناسبی برای گزارش شاخص های و یا داده سالمت وجود ندارد!‬
‫پاسخ به درخواست شاخص های به صورت انفعالی چون نظام و چارچوبی وجود ندارد‬
‫نيازها و ابزار اطالعاتي در سطوح مختلف جمع آوري داده ها‬
‫ابزار اطالعاتی‬
‫گزارشهای خالصه جهانی _ منطقه ای‬
‫گزارشهای خالصه ملی‬
‫گزارشهای خالصه شهرستان‬
‫ثبتهای تسهیالت‪ ،‬دفتر ثبت روزانه‬
‫برگه بیمار‬
‫برس ی های خانوار‪ ،‬سرشماری‪،‬‬
‫ثبت احوال و مراقبت جمعییتی‬
‫نیازهای اطالعاتی‬
‫شاخصهای خالصه جهت گزارش‬
‫دهی جهانی مثل ‪UNGASS‬‬
‫و‪MDGS‬‬
‫کمیت اطالعات‬
‫کم‬
‫جهانی _ منطقه ای‬
‫شاخصهای خالصه جهت نیازهای‬
‫ملی مثل برنامه ریزی استراتژیک و‬
‫تخصیص منابع‬
‫ملی‬
‫شاخصهایی جهت گزارش دهی و‬
‫برنامه ریزی منطقه ای و ملی‬
‫شهرستان‬
‫مدیریت تسهیالت‪ ،‬مميزی ها‪،‬‬
‫برنامه ریزی پیشگيری داروئی‬
‫تسهیالت‬
‫مراقبت بیمار‬
‫درک بار بیماری و خطر جمعیت‬
‫پایش و ارزشیابی مبتنی بر‬
‫جامعه‬
‫سطح جمع آوری داده‬
‫بیمار‬
‫زیاد‬
‫خانوار و جامعه‬
‫منابع داده های سالمت‬
‫سرشماری‬
‫ثبت منابع‬
‫ثبت خدمات‬
‫ثبت اطالعات‬
‫افراد‬
‫مبتنی بر واحد ها‬
‫ثبت وقایع‬
‫حیاتی‬
‫بررس ی های‬
‫جمعیتی‬
‫مبتنی بر جمعیت‬
‫چرا نيازمند نظامهاي اطالعات سالمت هستيم؟‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫براي تصميم گيري کالن و اولويت بندي در سطح نظام سالمت‬
‫براي تعيين اولويت هاي تحقيقات اپيدميولوژي‬
‫براي برنامه ريزي برنامه هاي سالمت )‪ (Health Programs‬و‬
‫طراحي ‪new interventions‬‬
‫براي ارزشيابي برنامه هاي سالمت‬
‫روش ها جمع آوری آمار های جاری در سطح معاونت بهداشت‬
‫روشهای و نرم افزار های‬
‫موجود جمع آوری اطالعات‬
‫در ادارات معاونت بهداشت‬
‫فرم ها الکترونیک در پورتال‬
‫معاونت‬
‫ارسال فرم الکترونی از طریق‬
‫ایمیل‬
‫نرم افزار های اختصای برای‬
‫برخی از برنامه ها‬
‫ارسال آمار از طریق فرم‬
‫های کاغذی‬
‫برخی از ادارات در حال‬
‫طراحی نظام اطالعات‬
‫هستند‬
‫راهبرد کوتا ه مدیریت تولید شاخص های سالمت در سطح معاونت‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تشکیل شوراي برنامه ريزي و هماهنگي ارتقاي نظام آمار و اطالعات معاونت بهداشت خط مش ی های تولید شاخص‬
‫ها در سطح معاونت ( دبيرخانه)‪ -‬این کمیته می تواند شورای مدیران معاونت باشد‪.‬‬
‫‪Master Plan Survey , data policy‬‬
‫تشکیل کارگروه های فنی ( نمایند گان فنی ادارات ) با مشارکت برخی از اعضای هیات علمی برای برنامه و محاسبه‬
‫شاخص های – افرادی که وقت داشته باشند در هر حیطه‪ :‬مرگ و مير‪ ،‬بیماری ها و عوامل خطر‪ ،‬پوشش خدمات‪،‬‬
‫اطالعات منابع‪ ،‬اطالعات جمعیتی و اجتماعی و‪...‬‬
‫تعریف بسته آماری استان ها‬
‫طراحی سامانه سامانه يكپارچه اطالعات بهداشتي كشور و با دسترس ی تعریف شده برای کارگروه فنی‪.‬‬
‫تهیه گزارش شاخص های سالمت به صورت دوره ای و اعالم رسمی آنها‬
‫تهیه مرکز اسناد برای گزارشات دوره ای‬
‫تهیه برنامه برای استفاده از داده ها در برنامه ریزی ها‬
‫رسالت سامانه ) ‪(Mission‬‬
‫• دستيابي به اطالعات يكپارچه بهداشتی و توسعه اطالعات و شاخصهاي معتبر و بهنگام‬
‫حاصل از نظام جاري اطالعات از طريق هماهنگي و تعامل و مشاركت ميان بخش ي و‬
‫فرابخش ي و با بكارگيري فن آوري كارا‪ ،‬نوين و موثر به منظور بكارگيري در‬
‫سياستگذاريها و برنامهريزيهاي مبتني بر اطالعات در نظام سالمت در راستاي نيل به‬
‫سالمت مردم جمهوري اسالمي ايران‬
‫چشم انداز سامانه‬
‫سامانه باید مرجع اصلي گردآوري‪ ،‬تجزيه و تحليل‪ ،‬و گزارشدهي و اعالم اطالعات‪ ،‬شاخصهاي بهداشت‬
‫كشور براي استفاده در برنامهريزي و تصميمسازي و فعاليتهاي علمي و پژوهش ي باشد‪.‬‬
‫اهداف کالن‬
‫‪ ‬ارتقاء فرهنگ استفاده از آمار و شاخصها در حوزه معاونت بهداشت‪.‬‬
‫‪ ‬ساماندهی پایگاه دادهها یکپارچه در حوزه معاونت بهداشت‪.‬‬
‫‪ ‬ارتقای کیفی آمارهای رسمی تولید شده در نظام بهداشتي کشور‪.‬‬
‫‪ ‬جلب رضایت کاربران و مصرفکنندگان آمار بهداشتي كشور‪.‬‬
‫دامنه كاربرد سامانه‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫معاونت بهداشت وزارت متبوع‬
‫دفاتر و مراكز زير مجموعه و تابعه معاونت بهداشت‬
‫معاونتهاي بهداشتي دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور و مراكز بهداشتي درماني تابعه‬
‫رياست و ساير معاونت هاي دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني كشور‬
‫ساير معاونت ها و حوزه هاي وزارت متبوع‬
‫ساير سازمان ها و وزارتخانه هاي مرتبط‬
‫سازمان هاي بين املللي ذيربط‬
‫وضعيت مطلوب و پيشنهاد طراحي سامانه يكپارچه‬
‫اطالعات بهداشتي ايران‬
‫یک سايت با قابلیت اخذ به هنگام اقالم آماری مورد نیاز و‬
‫گزارشگيری تحلیلی به دست خواهد آمد و نيز بستری ایجاد‬
‫میشود تا بتوان به طور همه جانبه اطالعات اقالم آماری را از‬
‫ادارات متولي جمع آوري داده ها دریافت وتحليل نمود‪.‬‬
‫پایگاه اطالعات مرکز آمار‬
http://www.amar.org.ir/Default.aspx •
‫معرفي سامانه‬
‫پورتال معاونت بهداشت پایگاه دادهای یکپارچه‪ ،‬متمرکز و حجیم است که از منابع دادهای‬
‫توزیع شده توسط ادارات معاونت ‪،‬دانشگاهها‪ ،‬بيمارستانها‪ ،‬مراكز بهداشتي و‬
‫خانههاي بهداشتي در سطح كشور تغذیه شده و بستری مناسب فراهم میآورد تا‬
‫دادهها برای پاسخگویی به پرسشهای تحلیلی به صورت بایگانی شده‪ ،‬سرجمع شده‪،‬‬
‫زماندار‪ ،‬غير فرار و موضوعگرا ذخيره شوند‪.‬‬
‫الزامات و برنامه زمانبندي جهت پياده سازي و اجراي‬
‫طرح‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بررس ي اوليه وضعيت جاري‬
‫جلسه با معاونت محترم بهداشت‬
‫تهيه برنامه عملياتي‬
‫جلسه با مديران و مسئولين واحد فناوري اطالعات‬
‫جلسه با مدیران در سطح معاونت بهداشت(طرح موضوع در جلسه شوراي برنامه ريزي و هماهنگي ارتقاي نظام آمار‬
‫و اطالعات معاونت بهداشت)‬
‫نهايي كردن ساختار سازماني و اجرايي برنامه عملياتي‬
‫جلسه با کارشناسان ادارات مرتبط با پورتال‬
‫تشكيل كارگروهها در حيطه هر يك از شاخصها و دادهها‬
‫پيادهسازي و اجرا‬
‫پايش و نظارت‬
‫براي اولويت بندي شاخص ها الزم است چند سوال را پاسخ داد‪ ،‬اين‬
‫سواالت عبارتند‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شاخص مورد نظر چه مقوله اي از سالمت را اندازه گيري خواهد نمود؟‬
‫شاخص از نظر سالمت عمومي چقدر اهميت دارد؟‬
‫تا چه اندازه اين شاخص كميت مورد نظر را اندازه گيري مي كند؟ مثال‬
‫هدف شماره ‪ ،MDGs 4‬کاهش مرگ كودكان‬
‫آيا مقدار عددي شاخص به صورت منطقي قابل تفسير است؟‬
‫آيا يك راه كار عملي براي اندازه گيري شاخص وجود دارد؟‬
‫چگونه بايد ابعاد عدالت در يك شاخص لحاظ شود؟‬
‫ویژه گی های یک شاخص مطلوب‬
‫سواالت مفيد در راستاي اجرايي شدن شاخصها‬
‫• منبع داده ها چيست؟ (صورت و مخرج)‬
‫• درچه دوره زماني داده هاي صورت و مخرج بايد جمع آوري شوند؟‬
‫• درچه دوره زماني شاخص بايد پردازش و تجزيه و تحليل شود؟‬
‫• چه كس ي از شاخص استفاده مي كند؟ (تعيين سطح مورد استفاده در‬
‫طول زمان و مکان)‬
‫• هدف شاخص چيست؟‬
‫• آستانه (مقدار مينيمم و ماكزيمم) شاخص كه باعث اتخاذ يك‬
‫تصميم مي شود چيست؟‬
‫• زمانيكه شاخص به حد آستانه ميرسد‪ ،‬تصميم چه خواهد بود؟‬
‫در پايان اين مرحله فهرست كاملي از شاخصهاي قابل دستيابي‬
‫خواهيم داشت‬
‫شاخص های پیشنهادی واحد مدیریت و کاهش‬
‫خطربالیا برای سطح کشوری‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ميزان آمادگی مراکز بهداشتی درمانی در برابر بالیا‬
‫ميزان خسارات ناش ی از مخاطرات به مراکز بهداشتی درمانی‬
‫ميزان آمادگی خانوار ها در برابر بالیا‬
‫ميزان مرگ ناش ی از بالیا‬
‫ميزان مصدومیت ناش ی از بالیا‬
‫ميزان جمعیت تحت تاثير ناش ی از بالیا‬