Transcript مقاله مدیریت سود.کیفیت سود

‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد مرند‬
‫گزارشهاي مالي‪ ،‬از مهمترين فرآوردههاي سيستم حسابداري اس ت‬
‫ك ا از اه داد م ده آن‪ ،‬ف راهم آوردن امال ات رزم ب راي ارزي ابي‬
‫ملك رد و توان ايي س ودآوري بنگ اه است ادي اس ت‪ .‬يك ي از اس الم‬
‫حس ابداري ك ا در گزارش هاي م الي ( ورت س ود و زي ان) تهي ا و‬
‫ارائا ميشود سود خالص است كا كاربردهاي متفاوتي دارد‪.‬‬
‫معم و سود و ونوونومب و ي ومنبووحاسونوواييوم‪،‬حدووننومحااووح‬
‫ومووحم سونووايي‬
‫ت ا وداحدتهحيوتقدامود و وايهبمحاسوناييودامحانوگذيايو تصومامو‬
‫گاايو ونالخاهومحم سوناييوپاشونابسوننوشمحاومسوآا ‪.‬‬
‫محاسبه سود خالص بنگاه اقتصادي متاثر از روشها وبرآوردهاي حسابداري است‪،‬‬
‫بدين لحاظ امكان دستكاري سود توسط مديريت وجود دارد‪.‬‬
‫وجود زمينه مناسب براي تخريب سود ناش ي از تضاد منافع و همچنين به علت‬
‫پارهاي از محدوديتهاي ذاتي حسابداري از جمله ‪:‬‬
‫نارساييهاي موجود در فرآيند برآوردها و پيشبينيهاي آتي و امكان استفاده از‬
‫روشهاي متعدد حسابداري توسط بنگاهها موجب شده است كه سود واقعي بنگاه‬
‫از سود گزارش شده در صورت هاي مالي متفاوت باشد ‪.‬‬
‫كيفيت سود مفهومي نسبي است كه به ارتباط آن با ديدگاهها و نگرشها بستگي دارد و اگر‬
‫هيچ معيار قاطعي براي ارزيابي آن وجود ندارد ‪،‬اما عوامل متعددي وجود دارند كه بايد در‬
‫ارزيابي كيفيت سود مورد توجه قرار گيرند‪.‬‬
‫پيدايش نظريه كيفيت سود‬
‫نظریه کیفیت سود برای اولين بار توسط تحلیل گران مالی و کارگزاران بورس‬
‫مطرح شد‪،‬زیرا آنها احساس می کردند سود گزارش شده ميزان قدرت سود‬
‫یک شرکت را آنچنان که در ذهن مجسم می کنند‪،‬نشان نمی دهد‪ .‬آنها‬
‫دریافتند که پیش بینی سودهای آتی بر مبنای نتایج گزارش شده‪،‬کار مشکلی‬
‫است ضمنا تحلیل گران دریافتند که تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکتها به‬
‫دلیل نقاط ضعف متعدد در اندازه گيری اطالعات حسابداری کار مشکلی می‬
‫باشد‪.‬‬
‫تحلیل گران مالی تالش می کنندد تدا مشدم اندداز سدود شدرکتها را ارزیدا ی کنندد‪.‬مشدم اندداز سدود بده‬
‫ترکیب ویژگیهای مطلوب و نامطلوب سود خالص اشاره دارد‪.‬‬
‫مفهوم كيفيت سود‬
‫مفهوم کیفیت سود به دو ویژگی برای تعیين کیفیت سود اشاره شده است‪:‬‬
‫‪.1‬سودمندی تصمیم گيری‬
‫‪.2‬ارتباط بين این مفهوم و سود اقتصادی (مد نظر آقای هیکس) است‪.‬‬
‫کیفیت سود از ديدگاه هيكس عبارت است از بیان صادقانه سدود گدزارش‬
‫ش ددده‪ .،‬منظ ددور از بی ددان ص ددادقانه تط ددابش ب ددين توص ددیف انج ددام ش ددده و آن‬
‫ميزی که ادعای آن را دارد‪ ،‬میباشد‪ .‬یعنی کیفیت سدود بدان نشدان دهندده‬
‫مفی د ددد ب د ددودن اطالع د ددات س د ددود ب د درای تص د ددمیم گي د ددری اس د ددتفاده کنن د دددگان و‬
‫همچنين مطابقت بیشتر آن با سود اقتصدادی هدیکس میباشدد‪ .‬امدا بددلیل‬
‫آنکدده اف دراد از اطالعددات در تصددمیمات متفدداوتی اسددتفاده مددی کننددد‪ ،‬امکددان‬
‫ارائه یک تعریف جامع از سود وجود ندارد‪.‬‬
‫«هانت» مدیر مالی شرکت جنرال میلز معتقد است که در ارزیا ی کیفیت سود دو مورد‬
‫ارزیا ی می شود‪:‬یکی از تناسب داشتن سود فعلی شرکت با سودهای گذشته ودیگری‬
‫برداشت بازار از کیفیت سود شرکت که در نسبت ‪ P/E‬متجلی می شود‪.‬‬
‫«هگن» مدیر مالی شرکت رینولدز معتقد است که کیفیت سود را می توان با‬
‫شناسایی یا حذف اثرات تغیير روشهای حسابداری‪ ،‬اقالم غير عادی و شرایط بازار یا‬
‫هزینه های موقتی‪ ،‬اندازه گيری نمود‪.‬‬
‫«کونولی» معتقد است که کیفیت سود را می توان از طریش اندازه‬
‫گيری ارزش قابل بازیافتنی داراییها ارزیا ی کرد‪.‬‬
‫«والن»مدیرمالی شرکت آمریکن برادکاستینگ معتقد است که کیفیت‬
‫سود را می توان از طریش تفاضل بين سود تورمی و سود گزارش شده‬
‫اندازه گيری کرد‪.‬‬
‫«بودی»نيز کیفیت سود رابر حسب حد و اندازه ای تعریف میکند که‬
‫انتظار داریم سطح سود گزارش شده با ثبات باشد‪.‬‬
‫«میشل ی میخائیل »معتقد است‪ ،‬سودی را که بهتر بتواند جریات‬
‫نقدی عملیاتی آتی موسسه را پیش بینی کند‪ ،‬با کیفیت تر است‪.‬‬
‫«هدداکینز» اسددتاد حسددابداری دانشددگاه هاروارد‪،‬کیفیددت سددود را بدده شددرح زیددر توصددیف مددی‬
‫کند‪:‬‬
‫در ارزیا ی کیفیت سود هرسهم شش عامل ارائه شده در شکل زیررابطه بين آنهدا و تغیيدر‬
‫سود هر سهم نقش دارد‪.‬‬
‫روشهاي‬
‫مالياتي‬
‫روشهاي‬
‫حسابداري‬
‫تغيير در سود هر سهم‬
‫وقايع غير عادي‬
‫(مثل فروش‬
‫ساختمان اداري)‬
‫فعاليتهاي عادي و‬
‫تكرارپذير‬
‫ساختار‬
‫سرمايه‬
‫(اهرم مالي)‬
‫اثر محيط اقتصادي‬
‫(مثل نرخ تورم و‬
‫تغيير نرخ ارز)‬
‫ویژگی های یک واحد تجاری برای داشتن کیفیت سود بان‬
‫‪)1‬روشهای با ثبات محافظه کارانه حسابداری‬
‫‪)2‬جریان درآمد قبل از مالیات ناش ی از‬
‫فعالیتهای عملیاتی تکرارپذیر‬
‫‪ )3‬کسب سطحی از سود خالص و نرخ رشد‪ ،‬مستقل از مالحظات‬
‫مالیاتی(مثل کاهش نرخ مالیات که منجر به معافیت مالیاتی می شود)‪.‬‬
‫‪ )4‬داشتن سطح مناسبی از بدهی‬
‫‪ )5‬داشتن ساختار سرمايه‬
‫مناسب‬
‫‪ )6‬سود شرکت ناش ی از تورم نباشد‬
‫تعریف سود کیفی‬
‫سووود خووالص گ وتارش وووده توسووط واحوودهات اقتصووادت دارات محتوووات اط عووا اسووت و‬
‫امک ووان ارزر وواب را هو وراهس نآ وووده و ت وووان س ووودآورت بنگ وواه اقتص ووادت را ن ووان ده وود‪ .‬چن ووين‬
‫سو و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و ووودت و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و ووه ا و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و حا سو و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و ووود ف و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و نام و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و و ووده‬
‫م وود در تصآ آات اقتصادت نقش بس ار مهمی دارد و استفاده از آن در ورایط نون‬
‫ایران حائت اهآ ت هراوان است ‪.‬‬
‫اهميت ارزيا ي كيفيت سود‬
‫کیفیددت سددود و بصددورت عددام تددر کیفیددت گزارشددگری مددالی مددورد عالقدده کسددانی اسددت کده از‬
‫گزارشد ددات مد ددالی بد ددرای تصد ددمیم گيراهد ددای سد ددرمایه گد ددذاری و انعقد دداد قراردادهد ددای مختلد ددف‬
‫اسددتفاده میکننددد‪.‬عددالوه بددر ایددن میتددوان گفددت کدده از دیدددگاه تدددوین کنندددگان اسددتاندارد‪،‬‬
‫کیفی ددت گزارش ددات م ددالی ب دده ص ددورت غي ددر مس ددتقیم نش ددان دهن ددده کیفی ددت اس ددتانداردهای‬
‫گزارشگری مالی می باشد‪.‬‬
‫سددود گددزارش شددده و روابددط بدسددت آمددده از آن معمددون در قراردادهددای حقددو و پدداداش و‬
‫قرارداده ددای اس ددتقراه اس ددتفاده میش ددوند‪ .‬تص ددمیم گي ددری ب ددرای ق ددراردادی ک دده براس دداس‬
‫کیفیت سود پایين باشد باعث انتقال ناخواسته ثروت خواهد شد‪.‬‬
‫از دیدگاه سرمایه گذاری کیفیت سود پایين مطلوب نمیباشد‪.‬مرا که نشانگر وجود‬
‫ریسک در تخصیص منابع به آن بخش می باشد کیفیت سود پایين کارایی نداشته مرا‬
‫که باعث کاهش رشد اقتصادی از طریش تخصیص نادرست سرمایه ها خواهد شد‪ .‬از‬
‫طرفی کیفیت سود پایين باعث انحراف منابع از طرح های با بازدهی واقعی به طرح های‬
‫با بازدهی غير واقعی شده که کاهش رشد اقتصادی را در پی خواهد داشت‪.‬‬
‫معیار ارزیا ی کارایی مطابش مارموب مفهومی ‪ FASB‬سودمندی تصمیم می باشد‬
‫عالوه بر آن می توان ميزان بیان صادقانه سود حسابداری گزارش شده از سود تعریفی‬
‫هیکس را به عنوان معیار ارزیا ی درنظر گرفت‪.‬‬
‫مفاهيم و روشهاي اندازهگيري سود‬
‫معیارهای ارزیا ی کیفیت سود و اجزای مربوط به آن را که در سال ‪ 2002‬توسط کاترین و وینسنت ارائه شدده بده‬
‫صورت جدول زیر طبقه بندی کرد ‪:‬‬
‫معیارهای ارزیا ی‬
‫الف)مفهوم کیفیت سود مبتنی برسری زمانی ویژگی های سود‬
‫ب) مفهوم کیفیت سود براساس رابطه بين سود ‪،‬اقالم تعهدی و‬
‫وجه نقد‬
‫ج)مفهوم کیفیت سود براساس و یژگی های کیفی مهارموب نظری‬
‫هیات استانداردهای حسابداری مالی‬
‫د)مفهوم کیفیت سود بر اساس تاثير گذاری در تصمیم‬
‫اجزای مربوط‬
‫‪-1‬پایداری سود ‪-2‬قابلیت پیش بینی‬
‫‪-3‬نوسان پذیری‬
‫‪ - 1‬نسبت وجه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی به سود‬
‫‪-2‬تغیير در کل اقالم تعهدی‬
‫‪-3‬پیش بینی اجزای اختیاری اقالم تعهدی به کمک متعيرهای‬
‫حسابداری‬
‫‪-4‬پیش بینی روابط بين اقالم تعهدی و جریان نقدی‬
‫مربوط بودن و قابل اتکا بودن‬
‫‪ -1‬قضاوت هاو برآوردها معیاری معکوس از کیفیت سود‬
‫‪-2‬رابطه معکوس کیفیت سود و تغیير کاربری استانداردها‬
‫حسابداری‪ :‬یعنی بين ميزان منفعتی که تهیه کنندگان اطالعات از‬
‫قضاوت و پیش بینی خواهند بردو رابطه کیفیت سود رابطه معکوس‬
‫دارد‪.‬‬
‫اقالم تعهدي تفاوت بين سود حسابداري و جريان وجوه نقد حاصل از‬
‫عمليات را بيان ميكنند‪ .‬بدين معني كه اقالم تعهدي مثبت بزرگ نشان‬
‫دهنده فزوني سود گزارش شده نسبت به جريان وجوه نقد توليد شده‬
‫توسط شركت ميباشد‪ .‬اين تفاوت نتيجه قيود حسابداري ميباشد كه‬
‫مه موقع درآمد و هزينه بايد شناسايي شوند(اصل تحقش درآمد و اصل‬
‫تطابش)‪.‬‬
‫اقالم تعهدي را ميتوان به اجزاي اختياري و غير اختياري تفكيك كرد‪:‬‬
‫اجزاي اختياري اقالم تعهدي‪ :‬عبارت از اقالم تعهدي است كه مديريت ميتواند كنترلهايي‬
‫روي آنها اعمال كند‪.‬‬
‫اجزاي غير اختياري اقالم تعهدي ‪ :‬عبارت از اقالم تعهدي است كه مديريت نميتواند‬
‫كنترلهايي روي آنها اعمال نمايد‪.‬‬
‫مدلهاي اندازهگيري اقالم تعهدي‬
‫‪ -1‬مدل اسلوان(‪:)1996‬‬
‫اين مدل اقالم تعهدي را اين منين تعريف و اندازهگيري ميكند‪:‬‬
‫‪Accruals=∆CA-∆CL-DEP‬‬
‫‪Accruals=(∆AR+ ∆INV+ ∆OCA)-(∆AP+∆OCL)-DEP‬‬
‫‪ : ∆CA‬تغيير در داراييهاي جاري غير نقدي‬
‫‪ : ∆CL‬تغيير در بدهي هاي جاري به جز بدهيهاي كوتاه مدت و ماليات پرداختني‬
‫‪ : DEP‬استهالك داراييهاي مشهود و نامشهود‬
‫‪ : ∆AR‬تغيير در حسابهاي دريافتني‬
‫‪ : ∆INV‬تغيير در موجوديهاي كان‬
‫‪ : ∆OCA‬تغيير در ساير داراييهاي جاري‬
‫‪ : ∆AP‬تغيير در حسابهاي پرداختني‬
‫‪ : ∆OCL‬تغيير در ساير بدهيهاي جاري‬
‫‪ -2‬مدل ديآنجلو(‪:)1986‬‬
‫‪DAt=TAt- NDAt‬‬
‫‪NDAt=TAt-1/At-2‬‬
‫‪ : NDAt‬بخش غير اختياري اقالم تعهدي‬
‫‪ : TAt‬كل اقالم تعهدي‬
‫‪ : TAt-1‬اقالم تعهدي دوره قبل‬
‫‪ : At-2‬كل داراييهاي دوره قبل‬
‫ساير مدلها‪:‬‬
‫مدل هيلي (‪ ،)1985‬مدل جونز(‪ ،)1991‬مدل تعديل شده جونز(‪ ، )1991‬مدل صنعت و‪....‬‬
‫تحليل كيفيت سود‬
‫حرفه حسابداری آمریکا و كمسيون بورس اورا بهادار آمريكا سالها در تالشند‬
‫تا سیستم جامع و کاملی از رویه های حسابداری در جهان تدوین‬
‫نمایند‪.‬بنابراین یک فاصله با اهمیت (فاصله مورد انتظار) بين آنچه که‬
‫سرمایه گذاران و اعتباردهندگان انتظار دارند و آنچه که حرفه حسابداری‬
‫میتواند فراهم نماید‪ ،‬وجود دارد این فاصله مورد انتظار تا اندازهایی وجود‬
‫دارد زیرا عموما شرکتها در انتخاب اصول و برآوردهای حسابداری که بر نتایج‬
‫مالی گزارش شده تاثير میگذارند دارای اختیاراتی می باشند‪.‬براساس اصول‬
‫پذيرفته شده حسابداري‪،‬ميزان اختیارات یک شرکت در تهیه صورتهای‬
‫مالی‪،‬بوسیله دو اصل اساس ی محافظه کاری و یطرفی کنترل می شود‪ .‬در‬
‫حالیکه اغلب عمال این دو اصل نادیده گرفته می شوند‪.‬مرا‬
‫با اینکه‪ ،‬کارکنان حسابداری بایستی رویه هایی را بکار گيرند که محافظهکارانه و یطرفانه‬
‫باشددد امددا در عمددل انگيزههددای رقددابتی بددر انتخدداب مدددیریت رویددهها و برآوردهددای حسددابداری‬
‫تدداثير میگذارنددد‪ .‬بدده دلیددل همددين انگيزههددای رقابتی‪،‬بعرد ی از شددرکتها اعددداد حسددابداری را بدده‬
‫منظددور بددرآورده کددردن اهددداف مدددیریت دسددتکاری مددی کننددد‪ .‬یعنددی در ایددن زمینه‪،‬شددرکتها در‬
‫ارائه نتایج مالی‪،‬تکنیکهای مدیریت سود(بیشتر یداکمتراز واقدع نشدان دادن)را بکدار مدی گيرندد‪.‬‬
‫بنددابراین شناسددایی شددرکتهایی کدده بطددور قابددل مالحظدده ایددی سددود آوری واقعددی خددود را بیددان‬
‫نمیکنند به یک مالش تبدیل شده است‪.‬‬
‫تحليل كيفيت سود‬
‫موسسه میکرو استراتژی از سال ‪ 1998‬تا ‪ 2000‬تا حدودی سیاسدت شدناخت‬
‫درآمددد زودتددر از موعددد را پذیرفتدده اسددت‪ .‬ایددن موضددو بددا اینکدده مغددایرت تکنیکددی‬
‫ب ددا ‪ GAAP‬ن دددارد ام ددا باع ددث بیش ددتر از واق ددع نش ددان دادن قابلی ددت س ددود آوری‬
‫شرکت شده است‪.‬‬
‫شددرکت انددرون سیاسددت تددامين مددالی خددارج از ترازنامدده را بدرای پ هددان کددردن زیددان‬
‫خدود بکددار گرفتدده بدود‪ .‬کدده ایددن موضدو باعددث رسددوایی گزارشدگری مددالی در طددول‬
‫ت ددارید گردی ددد و آنه ددایی ک دده در ط ددول ای ددن دوره در س ددهام ش ددرکت ان ددرون س ددرمایه‬
‫گ ددذاری ک ددرده بودن ددد نزدی ددک ب دده ‪ 100‬درص ددد ارزش س ددرمایه گ ددذاری خ ددود را از‬
‫دست دادند‪.‬‬
‫در پاسخ به افزایش توجهات قانون گذاران‪ ،‬سرمایه گذران و عموم مدردم بده قابلیدت‬
‫اتکدا صددورتهای مدالی حسابرسد ی شددده و کیفیدت گزارشددات مدالی‪ SEC،‬در خواسددت کددرد‬
‫کد دده هید ددوت نظد ددارت عمد ددومی هيد ددت حسابرس د د ي اثد ددرات تحد ددونت اخيد ددر در حسابرس د د ی بد ددر‬
‫کیفیت حسابرس ی و منافع مردم را ارزیا ی کند‪.‬در اکتبر ‪ ،1998‬هیدوت نظدارت عمدومی‬
‫هي ددت حسابرس د ي ط ددرح حسابرس د ی اث ددر بخ ددش را ب ددرای انج ددام ای ددن ماموری ددت ارائ دده داد‪.‬‬
‫توص د ددیه ه د ددا و گ د ددزارش نه د ددایی ط د ددرح ک د دده در اگوس د ددت ‪ 2000‬منتش د ددر ش د ددد‪ ،‬توجه د ددات و‬
‫مالحظات متعددی شامل خددمات غيدر حسابرسد ی بدر اسدتقالل حسدابرس و رابطده بدين‬
‫مدیریت سود و کیفیت سود را بیان و اعالم نمود‪.‬‬
‫برخی از اعضای هيت نظارت عمومي معتقدند که انجام خدمات غير حسابرس ی در‬
‫قبال حش الزحمه های بان باعث خدشه دار شدن استقالل حسابرس می شود‪ .‬در‬
‫آمریکا شواهد تجر ی مؤید این است که بين کیفیت حسابرس ی و حش الزحمه‬
‫حسابرس ی رابطه وجود دارد‪ .‬در پی این شواهد‪ SEC‬قوانين و مقررات مربوط به‬
‫استقالل حسابرس را در سال ‪ 2001‬بازنگری کرد و شرکتهای سهامی عام را ملزم نمود‬
‫تا ميزان حش الزحمه پرداختی مه از بابت خدمات حسابرس ی و مه از بابت خدمات غير‬
‫حسابرس ی به حسابرسان مستقل‪ ،‬اعالم دارند‪.‬‬
‫هدف از افشا مذکور این است که به استفاده کنندگان‬
‫صورتهای مالی این فرصت را بدهد تا خودشان نتیجه گيری راجع‬
‫به اثرات خدمات غير حسابرس ی بر استقالل حسابرس ی داشته‬
‫باشند و این افشاها بر رفتار حسابرسان نيز اثر می گذارد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫کاهش کیفیت‬
‫سود‬
‫‪3‬‬
‫کاهش‬
‫کیفیت‬
‫حسابرس ی‬
‫‪2‬‬
‫کاهش‬
‫استقالل‬
‫حسابرس‬
‫‪1‬‬
‫افزایش حش‬
‫الزحمه خدمات‬
‫غير حسابرس ی‬
‫از آنجایی که استقالل حسابرس غير قابل مشاهده می باشد لذا آزمون‬
‫مستقیم رابطه بين حش الزحمه خدمات غير حسابرس ی و استقالل حسابرس‬
‫غير ممکن بنظر می رسد‪ .‬بنابراین رویکرد زیر طراحی شده است ‪.‬‬
‫کيفيت سود‬
‫استقالل حسابرس‬
‫کيفيت حسابرسی‬
‫حق الزحما‬
‫خدمات‬
‫غير حسابرسی‬
‫تحليل بنيادي كيفيت سود‬
‫موسسه ‪ Gradient‬با استفاده از نسبتها و دیگر ابتارهات تحل ل‬
‫بن ادت به دنبال سب وواهدت از ف ت پایين سود بودند‪ .‬برخی‬
‫از مهآترین ها تورهای ه گروه تحل لی ‪ Gradient‬در ارزراب‬
‫ف ت سود مورد توجه قرار دادند به قرار ذیل م باوند‪:‬‬
‫‪)1‬تول د جرران نقدت‪:‬‬
‫یک از مهآترین واخص هات ف ت سود‪،‬س ح جرران نقدت‬
‫تول د وده توسط ور ت م باود‪ .‬به زبان ساده‪ ،‬با اینکه‬
‫م توان سود را دستکارت نآود اما غير مآکن است ه بتوان‬
‫جرران نقدت را دستکار نآود‪ .‬یک روش درک اهآ ت جرران‬
‫نقدت‪،‬تجتره سود خالص به جرران نقدت عآل ا و اق م عهدت‬
‫م باود‪.‬یعنی‪:‬‬
‫اق م عهدت ‪+‬جرران وجوه نقد عآل ا =سود خالص‬
‫تحقیقددات دانشددگاهی نشددان میدهنددد کدده کیفیددت سددود بدده سددطح اقددالم تعهدددی‬
‫منعکس شده در سود بستگی دارد‪.‬‬
‫جری ددان وج ددوه نق ددد عملی دداتی گ ددزارش ش ددده در ص ددورت جری ددان وج ددوه نق ددد‪ ،‬ی ددک‬
‫شاخص عالی برای کیفیت سود می باشد‪.‬‬
‫برخی معیارهای مهم جهت بررس ی جریان وجوه نقد عبارتند از‪:‬‬
‫· سطح جریان وجوه نقد عملیاتی به سود عملیاتی(‪)OCF/OI‬‬
‫‪ .‬سطح جریان وجوه نقد شناور به سود خالص‬
‫‪)2‬کیفیت حسابهای دریافتنی‬
‫‪:‬‬
‫تحلیل کیفیت حسابهای دریافتنی و درآمد شرکت دید روشنی در مورد یکی ا ز‬
‫اجزا اصلی کیفیت سود یعنی کیفیت درآمدها ارائه می نماید‪ .‬بطورکلی‪،‬درآمد‬
‫شناسایی شده که بر اساس محافظه کاری شناسایی شده باشد منجر به‬
‫کیفیت سود بان خواهد شد‪ .‬در حالیکه درآمدی که بر اساس حسابداری‬
‫جسورانه شناسایی شده باشد منجر به کیفیت سود پایين خواهد شد‪.‬‬
‫برخی از مهمترين موارد ارزيابی کيفيت حسابها دريافتنی بارتند از‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سطح و تغیير در حسابهای دریافتنی نسبت به فروش‪.‬‬
‫سطح و تغیير ذخيره ای برای مطالبات سوخت شده‪.‬‬
‫گدزارش‬
‫روش برآورد بدهی های سوخت شده و اینکه مگونده مدی تواندد سدود‬
‫شده را تحت تاثير قرار دهد‪.‬‬
‫روشددهای بی ددان ش ددده شددرکت ب درای شناس ددایی درآم ددد در مقایسدده ب ددا دیگ ددر ش ددرکتهای‬
‫صنعت‪.‬‬
‫‪)3‬کيفيت ]اندازه گيری [ موجودی کار‪:‬‬
‫کیفیت اندازه گيری موجودی کانی شرکت مستقیما به محافظه کاری و ی طرفی در محاسبه بهای‬
‫تمام شده کانی فروش رفته بستگی دارد‪ .‬بویژه‪ ،‬اگر بهای تمام شده کانی فروش رفته شرکتی‬
‫کمتراز واقع ارائه شده باشد آنگاه سودآوری شرکت بانتر از واقع گزارش می شود و بالعکس‪.‬‬
‫در هنگام ارزیا ی کیفیت اندازه گيری موجودی کان‪ ،‬مهمترین مواردی که بایستی مورد توجه و‬
‫بررس ی قرار گيرند‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬
‫‪ ‬سطح و تغیير در کل موجوداهای کان نسبت به فروش‬
‫‪ ‬روند حاشیه فروش‬
‫‪ ‬روش ارزیا ی موجوداهای کانو مگونگی تاثير آن بر سود گزارش شده‬
‫‪ ‬رابطه بين انوا مختلف حسابهای موجوداهای کان از قبیل مواد خام‪ ،‬کانی درجریان‬
‫ساخت و کانی ساخته شده‬
‫‪ ‬روش مورد عمل شرکت برای اندازه گيری و ارائه موجوداهای کان در مقایسه با دیگر‬
‫شرکتهای صنعت‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪)4‬کیفیت حساب دارایی های ثابت‪:‬‬
‫محافظ دده ک دداری و ددی طرف ددی در حس دداب دارای ددی ه ددای ثاب ددت ش ددرکت م ددی توان ددد ب ددر س ددود‬
‫گ ددزارش ش ددده ت دداثير داش ددته باش ددد‪ .‬ب ددرای مث ددال‪ ،‬در نظ ددر گ ددرفتن عم ددر مفی ددد ب ددان بد درای‬
‫دارای ددی ه ددای ثاب ددت م ددی توان ددد س ددود خ ددالص را اف ددزایش ده ددد ب دددون اینک دده س ددود آوری‬
‫واقعی شرکت بهبود یافته باشد ‪.‬‬
‫در هنگ ددام بررس د ی کیفی ددت حس دداب دارای ددی ثاب ددت‪ ،‬مهمت ددرین زمین دده ه ددایی ک دده بایس دتی م ددورد‬
‫بررس ی قرار گيرند عبارتند از‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫کفایت هزینه های استهالک‬
‫تغیير در روشهای استهالک‬
‫شواهدی از داراییهای معیوب‬
‫عمر مفید داراییهای ثابت شرکت‬
‫ظرفیت مورد استفاده‪.‬‬
‫‪ )5‬کیفیت بدهیهاو افشا ‪:‬‬
‫کیفی ددت حس ددابهای ب دددهی ني ددز ب ددرای درک کیفی ددت س ددود حی دداتی و مه ددم م ددی باش ددند‪.‬ب دویژه‪،‬‬
‫بدددهیها بایسددتی بطددور ددی طرفاندده و بدده دور از هرگوندده جانبددداری گددزارش شددوند‪ .‬در غيددر‬
‫اینصورت‪ ،‬کیفیت سود خدشه دار می شود‪.‬‬
‫در ارزی ددا ی کیفی ددت ب دددهیها‪ ،‬برخ ددی از مهمت ددرین مس ددائلی ک دده بایس ددتی م ددورد توجد ده ق ددرار‬
‫گيرند عبارتند از‪:‬‬
‫مفروضات بکدار رفتده در مدورد بددهی هدای تحقدش یافتده و ثبدت نشدده‪ ،‬عالئمدی از تدامين‬
‫مددالی خددارج از ترازنامدده ‪ ،‬افشددا مفصددل بدددهیهایی کدده تحقددش یافتدده امددا ثبددت نشدده انددد‪،‬‬
‫رویه های مورد عمل در ارتباط با مخارج سرمایه ای‪ ،‬عالئمی از دعاوی حقوقی‪.‬‬
‫‪ )6‬ارزیا ی فعالیتهای مدیریت سود‪:‬‬
‫در هنگام ارزیا ی اهمیت فعالیتهای مدیریت سود‪،‬برخی از مهمترین‬
‫زمنیه هایی که بایستی مورد بررس ی قرار گيرند‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬
‫تغیير در رابطه بين درآمدهای تحقش یافته و تحقش نیافته‪ ،‬کثرت و زمانبندی‬
‫معامله سهام با تضمين خرید توسط شرکت (‪ )buy back‬که ممکن‬
‫است منجر به افزایش سود هر سهم شود‪ ،‬انتقال هزینه ها به دیگر بخش‬
‫های صورت سود(زیان) به منظور افزایش سود عملیاتی یا حاشیه فروش‬
‫‪ )7‬محیط رقابتی‪:‬‬
‫محیطی که شرکت در آن فعالیت می کند می تواند بطور بالقوه ای اثر مثبت‬
‫یامنفی بر کیفیت سود داشته باشد‪.‬‬
‫برای مثال‪ ،‬رشد سریع تکنولوژی در صنعت کامپیوتر می تواند منجر به افزایش کانهای ناباب‬
‫وبال استفاده گردد‪ .‬درمقابل‪ ،‬تغیير تکنولوژی در بخش صنعتی خیلی آهسته تر و کندتر می‬
‫باشد‪ .‬بنابراین برای این قبیل صنایع تغیير تکنولوژی یک فاکتور مهم در ارزیا ی کیفیت سود‬
‫نمی باشد‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬شرکت هایی که در صنایع با رشد تکنولوژی با نفعالیت می کنند‬
‫نسبت به شرکتهایی که در صنابع با رشد تکنولوژی تقریبا ثابت فعالت می کنند‪ ،‬بیشتر مستعد‬
‫رویارویی با مسائل کیفیت سود می باشند‪.‬‬
‫برخی از مهمترين مسائلی کا بايستی در ارتبام با محيم رسابتی مورد‬
‫توجا سرار گيرند‪ ،‬بارتند از‪:‬‬
‫موقعیت رقابتی صنایع ‪ ،‬شرایط اقتصادی ‪ ،‬سرعت تغیير در تکنولوژی که ممکن است بر‬
‫محصونت شرکت تاثير بگذارد‪.‬‬
‫‪ )8‬دیگر فاکتورهای خاص شرکت‪:‬‬
‫در هنگام ارزیا ی کیفیدت سدود برخدی از مهمتدرین مسدائل خداص‬
‫شرکت که بایستی مورد توجه قرار گيرند‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬
‫‪‬‬
‫پیچیدگی ارزیا ی حسابها و رویدادها‬
‫‪‬‬
‫وسعت و عمش شرکتهای مشتری مدار‬
‫‪‬‬
‫سطح و تغیير در هزینه های قانونی‬
‫‪‬‬
‫ماهیت هر قرارداد بدهی‬
‫‪‬‬
‫معیارهای ارزیا ی نقدینگی و توان از پرداخت بدهی‬
‫‪‬‬
‫زمانبندی انتشار صورتهای مالی‪ ،‬نرخ رشد شرکت‪.‬‬