Transcript Sidik ifrazat sistemi da*lar*n*n müasir müalic* metodlar*

Sidik ifrazat sistemi daşlarının
müasir müalicə metodları
Dr. Asif Cahangirov
Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanası
Urologiya şöbəsi
Etiopatogenez
•
•
•
•
•
•
Hereditar – poligen defekti
Yaş
Cinsiyyət
Coografiya – diyeta, isti və nəm
Su içmə alışqanlığı
Məslək
Etiopatogenez
•
•
•
•
Saturasiya – supersaturasiya
Nukleasiya
Kristal agregasiyası
Kristal əmələgəlməsi
Klassifikasiya
• Ölçüsünə görə : <5mm, 5-10mm, 10-20 mm,
>20mm
• Lokalizasiyasına görə : böyrəyin yuxarı, orta və
aşağı kaliksi, ləyən, sidik axarının yuxarı, orta və
aşağı 1/3 qismi, sidik kisəsi daşı
• X-ray xüsusiyyətinə görə : opak, az opak,
nonopak
Klassifikasiya
• Əmələ gəlmə etiologiyasına görə :
- infeksiya mənbəyi olmayan : Ca oksalat,Ca
fosfat, sidik turşusu
- infeksiya mənbəyi olan : Mg ammonium fosfat,
karbonat apatit, ammonium urat
- genetik : sistin, ksantin , dihidroxiadenin
- dərman daşları
Diagnoz – Görüntüləmə
• Klinika
• USM : sens – 78%,spes – 31%
• Icmal rentgenografiya: sens- 44-77%, spes-8087%
• İVU : sens- 51-87%, spes - 92-100%
• Kontrastsız spiral KT : sens – 94-100%, 92100%
Kəskin böyrək sancısında - KT
Diagnoz - laboratoriya
• Sidiyin ümumi analizi
• Qanda kreatinin, sidik turşusu, ionize Ca, Na, K,
qanın ümumi analizi, CRP
• Daşın analizi
• Metabolik dəğərləndirmə
Medikal
• Böyrək sancısının müalicəsi : Spazmolitiklər,
QSİP, Alfa- blokatorlar, opioidlər- MET
• Xemolizis:
- Perkutan və oral – infeksiya və urik asit
daşlarında : Hemiakridin, Suby`G, THAM
• Preventiv mualicə
Daşın obstruksiya yaradan yerlər
EŞDL
• 1980 ci illərin başında istifadəyə başlandı
• Göstərişlər :
-2sm`ə qədər böyrək daşları,
-1sm`ə qədər sidik axarı daşları
• Əks göstərişlər:
- hamiləlik,
- qanama diatezləri,
- kontrol altına alınabilməyən infeksiya,
- skeletal malformasiya və ağır obez xəstə,
- aortal anevrizma,
- daşın distalində anatomik obstruksiya
ESDL
• Yan təsirləri və ağırlaşmalar
- Hematoma
- tubulyar, vaskulyar və interstisiyal dəyişikliklər,
nefron zədələnməsi
- Daş yolu
- qalan fragmentlərin yenidən böyüməsi
- böyrək sancısı
- bakteriuriya, sepsis
- disritmiya
- Hipertoniya
Endourologiya
•
•
•
•
•
Ureterorenoskopiya və ureterolitotripsiya
Retrograd intrarenal cərrahiyyə
Perkutan nefrolitotripsiya
Mikroperkutan nefrolitotripsiya
Sistolitotripsiya
Daş qıran alətlər
• Pnevmatik
• Ultrasonik
• Holmiyum Lazer
Ureterolitotripsiya
• Sidik axarında daşın parçalanması
• Hər üç daş qıran alət istifadə olunabilər, ancaq
ən üstünü Ho-lazer
• Ağırlaşmalar 9-25%:
intraoperativ (mukozal yaralanma, perforasiya,
avulsiya, qanaxma),
erkən (hərarət yüksəkliyi, sepsis, qanaxma)
gec (ureteral darlıq və VUR)
Ureterolitotripsiya- Alətlər
• Rigid URS
Stone Cone ™
RİRS
• 2 sm`ə gədər böyrək daşlarında
• Pekutan vəya EŞDL icra olunabilməyən, böyrəyin
aşağı kasa daşlarında
• Yüksək maliyyətli texnologiya
• Xüsusi təlim
Perkutan Nefrolitotripsiya
•
•
•
•
•
•
•
1980 ci illərdə başladı
2 sm dən böyük və mərcanvari böyrək daşlarında
Obstruktiv anatomik uropatilərdə
Aşağı kasa daşlarında
Obez ve diğər anatomik anomaliyalarda
EŞDL və URS başarısız olubsa
Transplantasiya olmuş böyrəkdə
• Əks göstərişlər
ümumi anesteziyaya olan bütün əksgöstərişlər
koagulopatiya
kontrol altına alınabilinmeyen infeksiya
bağırsağın atipik yerləşməsi
törəmənin olması
hamiləlik
• Supin və pron vəziyyətdə
• X-ray vəya US istifadə olunur
• Pnevmatik vəya Ultrasonik qırıcı
Ağırlaşmalar
•
•
•
•
•
•
•
Qanaxma
Urinoma
Hərarət
Sepsis
Torakal ağırlaşmalar
Organ yaralanması
Mortalite (0-0.3%)
Alətlər - Nefroskop
Supine vəziyyətdə PCNL
• Hər xəstəyə mümkün deyil, uygun alətlərin
olmasını tələb edir (fleksibl URS)
• Qısa əməliyyat vaxtı
• Eyni zamanda retrograd transuretral
manipulyasiya
• Opertor üçün daha çox əlverişli pozisiyalar
• Anesteziya daha rahat
Mikro PNL
• Kiçik ölçülü böyrək daşlarında