Transcript dosyayı indir

TRAFİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİSİ
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
1
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
2
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
3
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
4
PSİKOLOJİ
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
5
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
6
TRAFİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİSİ DERSİNDE
AMAÇ
 Sürücüler, trafikte kendilerini
tanır ve davranışlarının farkına
varırlar.
 Sürücüler, trafik kazalarına
neden olabilecek sürücü
davranışlarını bilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
7
TRAFİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİSİ DERSİNDE
AMAÇ
 Sürücüler, trafikte uygun ve uyumlu
davranışlar sergiler.
 Sürücüler, stresle baş etme
yöntemlerini bilir ve gerektiğinde
uygular.
 Sürücüler, başkalarıyla sağlıklı ve
etkili iletişim kurar.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
8
TRAFİK EĞİTİMİ
Trafik Eğitiminin Önemi
•
• Bu durumun başlıca
Üzülerek belirtmemiz
nedenlerinden biri genel
gerekir ki, ülkemizde
anlamda ülkemizde, yol ve
meydana gelen trafik
trafik güvenliği
kazalarını sayı ve sonuçları
konusundaki eğitim
bakımından gelişmiş batı
yetersizliğidir.
Düzenli
ve
ülkeleri ile karşılaştırdıgüvenli bir trafik için küçük
ğımız zaman, kaza adedi
yaştan itibaren herkesin
ve ölü sayısının bizde çok
eğitilmesi, güvenli
daha fazla olduğunu
davranışlar ve alışkanlıklar
söyleyebiliriz.
kazandırılması
sağlanmalıdır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
9
Eğitim etkinliklerinin düzenlenmesi ve ele
alınacak konular
• Bütün sertifika sınıflarında
trafik ve çevre dersi 16,
ilk yardım dersi 8,
araç tekniği dersi 6 saat teorik olarak verilir.
• Direksiyon eğitim derslerine ise direksiyon usta
öğreticisi tarafından kursiyerin akan trafikte eğitim
alacak düzeye ulaştığına karar verilinceye kadar
direksiyon eğitim alanında veya simülatör üzerinde
devam edilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
10
Eğitim etkinliklerinin düzenlenmesi ve ele
alınacak konular
• 2)Akan trafikte eğitim alacak düzeye gelen
kursiyerlerin direksiyon eğitimi ders süreleri;
• a) “A1” ve “A2” sınıfı sertifikalar için 10 saat,
• b) “B” sınıfı sertifikalar için 12 saat,
• c) “C” ve “E” sınıfı sertifikalar için 24 saat,
• ç) “D” sınıfı sertifikalar için 30 saat,
• d) “F” sınıfı sertifikalar için 10 saat,
• e) “H (motosiklet)” sınıfı sertifikalar için 10 saat,
• f) “H (otomobil)” sınıfı sertifikalar için 12 saat,
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
11
Kurslarda temel eğitim yöntem ve
teknikleri
Simülatör
Gösterip
Yaptırma
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
Uygulama
12
Eğitim Yerleri ve Materyalleri
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
13
Eğitim Yerleri ve Materyalleri
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
14
Eğitim Yerleri ve Materyalleri
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
15
Eğitim Yerleri ve Materyalleri
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
16
Eğitim Yerleri ve Materyalleri
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
17
ÖĞRETMEN BİLEN VE
BİLDİKLERİNİ BAŞARIYLA
ÖĞRETEBİLEN BİR
SANATKARDIR.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
18
“Öğretmenlik ve öğretim
karşınızdaki kişinin öğrenmesine
yardım etme işidir.”
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
19
, İKİ YÖNLÜ BİR BAŞARILI BİR ÖĞRETİM İLETİŞİM
SÜRECİYLE GERÇEKLEŞEBİLİR.
İLETİŞİM MODELİ
GERİ BİLDİRİM (FEEDBACK)
ALICI
VERİCİ
KİMDEN ?
KONU
NE ?
KANAL
NASIL ?
KİME?
YER
AMAÇ
NİÇİN ?
NEREDE ?
2K 5N
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
ZAMANLAMA
NE ZAMAN ?
20
Kurumlar arası işbirliği
Motorlu
Taşıtlar
Sürücü Kursu
İl/İlçe
Emniyet
Müdürlüğü
İl/İlçe Milli
Eğitim
Müdürlüğü
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
21
Eğitim etkinliğinin değerlendirilmesi
• 1)Teorik derslerin eğitimini
• Dört dönem sınav hakkını
tamamlayan kursiyerler teorik
tamamladıktan sonra başarılı
eğitim sınavına, direksiyon
olamayanlar bir defaya mahsus
eğitimi dersini tamamlayan
olmak üzere mazeret sınavına
kursiyerler de direksiyon eğitimi
girebilirler.
dersi sınavına girerler. Sınavlara • Teorik derslerin sınavlarında
herhangi bir nedenle
başarılı olup direksiyon eğitimi
girmeyenlerle sınavda başarısız
dersi sınavlarında dört dönem
olanlar yeniden kursa devam
sonunda da başarısız duruma
etmeksizin ve kurs ücreti
düşenler istemesi hâlinde aynı
ödemeden aralıksız üç dönem
kurumda ilan edilen direksiyon
daha sınavlara girebilirler.
eğitimi dersinin ücretini ödemek
Direksiyon sınavında başarısız
ve sertifika sınıfında belirtilen
olan kursiyerler istemeleri
sayıda direksiyon eğitimi dersi
hâlinde ilan edilen kurs ücretini
almak kaydıyla dört dönem
ödemek kaydıyla yeniden
daha sınava girebilir.
eğitim alabilirler.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
22
m
Eğitim etkinliğinin değerlendirilmesi
• Teorik derslerin sınavından dört dönem sonunda,
direksiyon eğitimi dersi sınavında ise ikinci dört
dönem sonunda da başarısız duruma düşenler, kayıt
işlemlerini tamamlamak ve ücretlerini ödemek
suretiyle kurslara yeniden kayıt yaptırabilirler.
ÖNEMLİ!!!!!!!!!
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
23
Psikolojinin Temel Kavramları
Psikoloji insanın duyu, düşünüş ve
davranışlarını inceleyen bir disiplindir.
Psikoloji tarihini çok eskilere
dayandırmak mümkün ise de
bugünkü anlamda psikoloji
19.yüzyılın bilimidir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
24
Psikolojinin Temel Kavramları
Psikoloji, insanların ve
hayvanların davranışlarını
inceleyen bir bilimdir. Trafik
psikolojisindeki amaç insanın
trafikteki davranışlarını
incelemektir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
25
DAVRANIŞ
Davranış, içimizden ya da
dışımızdan gelen etkilere
karşı gösterdiğimiz
tepkilerdir, hal ve
hareketlerdir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
26
DAVRANIŞ
Davranışlarımızın sebebi bizden
kaynaklanabileceği gibi dışımızdaki
sebeplerden de kaynaklanabilir. Örneğin
uykumuz geldiğinde uygun yerde
uyumamız, sebebi bizden kaynaklanan bir
davranıştır. Ancak kırmızı ışık yandığında
aracımızı durdurma davranışımız, dışarıdan
gelen bir uyarıcıya göstermiş olduğumuz bir
davranıştır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
27
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
28
Psikolojinin Temel Kavramları
• Bilim çevrelerinde modern psikoloji, 1879’da Almanya’da
Wilhelm Wundt tarafından kurulan İlk psikoloji laboratuarı ile
başlatılır.
Bu pLsonra yapılan çalışmalarla psikolojinin birçok alt dalı
oluşmuştur.
Sosyal ,Klinik,Deneysel ,Eğitim
Gelişim ve Trafik Psikolojisi
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
29
Eğitim ve Psikoloji İlişkisi
 Psikoloji insan davranışını ve zihinsel
süreçleri inceleyen bir bilim dalıdır.
Eğitim, «kasıtlı olarak istendik davranış
değiştirme veya oluşturma süreci» olarak
tanımlanmaktadır.
Bilerek, isteyerek ve aynı zamanda istenen
öğrenmelerin sağlanması, bunun bilinçli ve
bilimsel olarak yapılabilmesi için psikoloji
biliminden elde edilen verilere ihtiyaç vardı
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
30
Eğitim ve Psikoloji İlişkisi
Bilim olarak psikoloji
davranış ve zihinsel
süreçler hakkında
aydınlatıcı ve
açıklayıcı
bilgiler vererek, öğretimin
niteliğinin belirlenmesine
yardımcı olur.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
31
Eğitim Psikolojisi
Öğrencilerin beden,
zihin, psiko‐motor,
duygu,
Öğrenme süreci ve Öğrenme
kuramları,
Öğrenmeyi etkileyen faktörler
Öğrenmede transfer, hatırlama,
unutma
Sınıfta motivasyon
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
Kişilik gelişimi
m
32
Eğitim Psikolojisi
Gelişim Psikolojisi
Doğum öncesinden ölüme
kadar geçirilen değişme
ve gelişmeleri inceler.
Eğitim Psikolojisi
Öğrenme Psikolojisi
Öğrenmenin hangi şartlar
altında gerçekleşebileceği,
nasıl öğrenildiğini, öğrenme
ilkelerini inceler.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
33
Gelişim Psikolojisi ve Eğitim
Gelişim Psikolojisi
bireyin doğum
öncesinden ölümüne
kadar değişme ve
gelişmeleri inceler.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
34
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
35
Gelişim
Organizmanın döllenmeden
başlayarak,
bedensel, zihinsel, dilsel, duygusal
ve sosyal
yönden belirli koşullarda, en
son aşamasına
ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme
kayıt eden bir
değişimdir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
36
Gelişim
Organizmanın
büyüme, olgunlaşma
ve
öğrenmenin etkileşimi
sonucu sürekli olarak
ilerleme gösteren değişmesidir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
37
Gelişim
Gelişme bir ürün
gelişim ise bir süreçtir.
Gelişim özellikle öğrenme
boyutunda süreklidir,
son aşaması yoktur.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
38
Büyüme
Boyun uzaması,
ağırlığın ve hacmin artması
gibi
gözle görülebilen fiziksel
değişikliklerdir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
39
Olgunlaşma
Vücut organlarının
kendilerinden beklenen
işlevi yerine getirebilecek
düzeye ulaşmasıdır.
Olgunlaşma sadece
fiziksel gelişim açısından
değil, tüm gelişim
özellikleri açısından
zamana bağlı kritik
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
özellikler gösterir.
m
40
Hazırbulunuşluk
Bireyin öğrenme
ortamına getirdiği bütün
özellikleri kapsar.
Öğrenme ile ilgili olarak
herhangi bir konunun
gerektirdiği önkoşulları,
özellikleri taşımak, ön
yaşantılara sahip
olmaktır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
41
Öğrenme
Bireyin çevresiyle
etkileşimleri sonucu
meydana gelen
nispeten
kalıcı izli davranış
değişmesi olarak
tanımlanabilir
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
42
Gelişimi Etkileyen Faktörler
Genetik
Çevre
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
43
Gelişimi Etkileyen Faktörler
Çevre; Fenotip çevre
tarafından etkilenir. Örnegin;
zekanın sınırları Genotip
tarafından belirlenir. Ancak
gözlenen zeka, gerek rahim
içindeki çevre, gerek doğum
sırasındaki olaylar, gerekse
doğum sırasındaki çevre
tarafından belirlenir
Genetik;Genler baskın ve
çekinik olmak üzere 2
türlüdür. Baskın genler
özelliklerini dölüte geçirir.
Anne babadan çocuğa
kalıtım yoluyla geçen yapıya
Genotip denir. Fenotip ise bu
genetik yapının dışarıdan
gözlenebilen şeklidir. Zeka ve
bedensel özellikler büyük
oranda genotiple belirlenir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
44
Gelişimin İlkeleri
Gelişim kalıtım‐çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur.
Gelişim genelden özele doğru bir sıra izler.
Gelişimde kritik bazı dönemler vardır.
Gelişim nöbetleşe devam eder.
Farklı gelişim alanları (fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal vb.)
birbirlerini etkiler.
Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
45
Diagram
Son Ergenlik (17-20)
İlk Ergenlik (13-17)
Ortaöğretim Dönemi
Erinlik (11-13)
İkinci Çocukluk (6-10)
Temel Eğitim Dönemi
İlk Çocukluk (2-6)
Bebeklik (0-2)
Okul Öncesi Dönem
Doğum Öncesi Dönem
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
46
Öğrenme Psikolojisi
Öğrenmenin
hangi şartlar altında
gerçekleşebileceği,
nasıl öğrenildiğini,
öğrenme ilkelerini
inceler.
Öğrenmenin olabilmesi için ;
 Mutlaka bir yaşantı ürünü
olması,
 Sonunda bir davranış
değişikliği olması
 Davranış değişikliğinin
kalıcı ve izli olması gerekir
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
47
Öğrenme Kuramları
Davranışcılar
Bilişselciler
• Pavlov,
Piaget,
• Klasik
Koşullanma,
Gestalt
• Edimsel
İnsan Zihni
Koşullanma
Bilgiyi İşleme
• Ödül ve Ceza
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
Sosyal Öğrenme
Gözlem ve
başkalarının
davranışları ile
öğrenme
Dolaylı
pekiştirme ve
ceza
48
Öğrenme Kuramları
Davranışçı yaklaşım;
Bireyi etkileyen uyarıcılar ile bu
uyarıcılar karşısında
gösterilen tepkileri inceleyerek
gözlenebilen ve ölçülebilen
davranışlar üzerinde
odaklanmışlardır. Öğrenmeyi
koşullanma ve model alma ile
açıklamaktadırlar.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
49
Öğrenme Kuramları
Bilişsel Yaklaşım
Öğrenmenin uyarıcı ile davranım
arasında ilişki kurmaktan daha
karmaşık bir süreç olduğu
görüşünü savunurlar.
Öğrenmede zihinsel süreçlerin ve
algılamanın önemli rol oynadığını
ileri sürerler.
Bilişsel Yaklaşım
Gestalt psikolojisine göre,
insanın algılamasında
benzer maddeleri renk, doku,
şekil, cinsiyet ve benzeri
özelliklerin bir arada olduğu
gruplara ayırarak
algılama eğilimindeyiz.
Benzerlik faktörü sadece
görsel değil işitsel uyarıcıların da
algılanmasında
geçerlidir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
50
Sosyal Öğrenme Yaklaşımı
• Bireyin tüm davranışlarının amacı çevreye uyum
sağlamaktır.
• Ancak uyum sağlayıcı, ihtiyaçları karşılayıcı
davranışlar öğrenilebilir.
• En genel anlamda başkalarını seyrederek çevreden
öğrenebilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
51
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
52
Trafik Psikolojisi
• Trafik psikolojisinin başlangıcı,
1900’lerin başında Avrupa’da sürücü
adaylarının değerlendirilmesine
duyulan gereksinim sonucu
uygulamalı psikolojinin bilgilerine
dayanarak psikoteknik
değerlendirmenin kuramsal ve
uygulamalı olarak yaşama
geçirilmesine dayanıyor.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
53
Trafik Psikolojisi
• İlerleyen yıllar içinde ulaşımdaki her
türlü profesyonel sürücülerin
seçimine yönelik olarak ;
•psikometrik testlerin
kullanıldığı, laboratuarların
kurulduğu görülüyor.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
54
Trafik Psikolojisi
• Trafik psikolojisi her biri kendi içinde
bir sistem olan 3 temel alt sistemin
çevre, araç ve insanın hem
birbirleriyle olan etkileşimini, hem
de tek tek bu sistemleri inceler. Bu
sistemlerden birinde ortaya çıkacak
bir aksaklık bütün sistemi etkiler.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
55
Trafik Psikolojisi
• Kendisiyle, çevreyle, araçla aynı anda
ve sürekli olarak baş etmek zorunda
olan insan da -ağırlıklı olarak sürücü
- bu sistemin en önemli unsuru olarak
trafik psikolojisi içinde önemli yere
sahiptir
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
56
Trafik Psikolojisi
• Bugün gelinen noktada;
teknolojinin gelişmesi, araçların
ve yolların daha güvenli hale
gelmesi, güvenlik önlemleri ve
denetimler, pek çok ülkede
kazaları azaltsa bile trafik kazaları
devam etmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
57
Trafik Psikolojisi
Bugün hala kazaların
oluşmasında en büyük
yüzdeye sahip olan ve
değiştirilmesi en zor olan
insan faktörüdür.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
58
Trafik Psikolojisinin Temel Konusu
İnsan faktörünün kazalarda
oynadığı rolü belirlemek için
yaptığı araştırma sonuçlarına
dayanarak kazaları azaltacak
çözüm önerileri oluşturmak
trafik psikolojisinin temel
konusudur.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
59
Trafik Psikolojisi Hedefleri
• Trafik psikologlarının hedeflerine
baktığımızda;
• 1- Güvenli sürücülük davranışının
tanımlanması,
• 2- Trafik kurallarını ihlal etme, kazaya
karışma nedenlerinin analizi,
• 3- Kural ihlal etmeyi alışkanlık haline
getirenlerin güvenli sürücüler olarak
yeniden kazanılması için verilmesi gereken
destek.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
60
Trafik Psikolojisinin Hedefleri
• Tüm bunların sonucunda da trafik
kültürü ve trafik güvenliği
bilincinin gelişmesine katkıda
bulunarak, trafik kazaları
nedeniyle yaşanan zararları
azaltmak olarak özetleyebiliriz.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
61
Trafik Psikolojisinin Çalışma Alanları
• Çalışma alanları ve araştırma
konuları çok geniş bir yelpaze
oluşturur.
• Sürücü yeteneklerinin
değerlendirmesi-psikoteknik
değerlendirme,
• risk alma eğilimi,
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
62
Trafik Psikolojisinin Çalışma Alanları
•kural ihlal etme
eğilimi,
•sürücü tutum ve
davranışları,
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
63
Trafik Psikolojisinin Çalışma Alanları
• sürücü davranışı geliştirmeye
yönelik programlar hazırlama,
• kanun yapıcılara danışmanlık,
• gibi değişik alanlarda
çalışmaktadırlar.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
64
Psikolojik eğitimin trafikte önemi
• Yaya ve sürücülerin trafikteki davranışlarının
altında yatan psikolojik süreçlerin incelenmesi,
• Trafik kazalarını ve bu kazaların sonucu olan
ölümleri azaltabilmenin yollarının aranması,
Sürücülerin araç sürme eylemi sırasındaki algı,
dikkat ve biliş süreçleri, sürücü kişiliği, risk
alma davranışı, sürücülerin tutumları ve
duygularının incelenmesi
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
65
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
66
Sürücülük kapasitesi
• En önemli amacımız, trafiğe ilişkin güvenlik
bilinci oluşturarak trafik kazalarının
önlenmesine katkıda bulunmaktır.
• Trafik Psikolojisinin en önemli uygulama alanı
olan Psikoteknik Değerlendirme; güvenli bir
sürücülük için gerekli olan zihinsel ve
psikomotor yetenek ve becerilerin ölçülerek
kişilerin sürücülük düzeyleri hakkında bir
sonuca varılmasıdır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
67
Sürücülük kapasitesi
A.2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu kapsamında:
- Hız ihlali
- Alkollü araç kullanma
- 100 ceza puanı nedenleriyle sürücü belgeleri
alıkonulan sürücülere;
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
68
Sürücülük kapasitesi
B- Karayolu Taşıma Yönetmeliği Madde 60 e bendi
uyarınca:
- Sürücülerin yolcu ve eşya taşımacılığına ait
taşıtlarda çalışabilmesi için; bedeni ve psikoteknik
açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık
raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda
bir almaları gerekmektedir.Bu kapsamda
değerlendirmeden geçmek isteyen sürücülere;
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
69
Sürücülük kapasitesi
• C- Firmalara yönelik olarak da :
- Sürücü istihdam eden firmaların mevcut
sürücülerinin değerlendirilmesi ve
- İşe uygun sürücü seçiminde psikoteknik
değerlendirme yapılmaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
70
Sürücülük kapasitesi
Zihinsel beceri ve
yetenekler
• Dikkat ve konsantrasyon
kapasitesi
• Algı kapasitesi
• Anlama ve değerlendirme
yeteneği
• Hız ve Mesafe Algılama (tahmin)
yeteneği
• Geniş görüş alanı içinde uyaran
fark etme yeteneği
Psikomotor beceri ve
yetenekler
•
•
•
•
•
Tepki kapasitesi
Trafik ortamına ilişkin tepki hızı
Stres altında tepki hızı
El-göz-ayak koordinasyonu
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
71
SÜRÜŞ YETENEĞİNİ ETKİLEYEN ZİHİNSEL
SÜREÇLER
•Öfke
•Stres
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
72
Stres
• Sürüş güvenliğimize ve çevremizdekilere
tehlike yaratan bir başka süreç de strestir.
Modern hayatta çeşitli zorluklar stres
yaratır ancak zeki sürücüler bir
çarpışmanın veya trafik kuralını ihlalin
sadece streslerini daha da fazla
arttıracağını farkındadırlar.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
73
Öfke
• Öfke, çoğunlukla istediğimiz herhangi bir şeyin
gerçekleştirmesine bağlı olarak yaşanan hayal kırıklıkları,
engelleme, bireysel değerimize yönelik herhangi bir saldırı
gibi durumlarda ortaya çıkan bir duygudur. Bu duygunun
kontrol edilmesinde en önemli kriter oto-kontroldür. Kendi
duygularımızın farkında olmalıyız, öfkemizin kaynağını
belirlemeye çalışmalıyız ve bu kaynak nedeni ortadan
kaldırmak için, adeta bir problem çözer gibi sakin ve
sistematik bir yol izlemeliyiz. Öfkenin; tepkisel olarak
sergilenmesi kimseye fayda sağlamaz. Biz farklı ortamda
problem çözmeye çalışan kişi olmalıyız.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
74
GÜVENLİ SÜRÜCÜLÜK ve ÖFKE KONTROLÜ
• A. Öfkeli Sürücülük;
• Nezaket Eksiliği
• Sol şeritten yavaş sürme
• Yaya geçitlerinde yol vermeme
• Diğer araçlara yol vermeme
• Dar yoldan gelen araçlarla inatlaşma
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
75
GÜVENLİ SÜRÜCÜLÜK ve ÖFKE KONTROLÜ
• Kuralları İhlal Etmek
» Aşırı hız
» Sık şerit değiştirme
»Hatalı çıkış
»Sinyal vermeden şerit değiştirme
»Durak harici durma
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
76
GÜVENLİ SÜRÜCÜLÜK ve ÖFKE KONTROLÜ
• Öfkeli Araç kullanma
o Diğer bir sürücünün yaptığı davranış karşısında duyulan
kızgınlığın ifade edilmesi
o Kızgın biçimde kornaya basma
o Flaşörleri kullanma
o El ve yüz hareketleri
o Bağırma
o Düşmanca bakışlar
o Yakın takip
o Yol kesme
o Yarışma
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
77
GÜVENLİ SÜRÜCÜLÜK ve ÖFKE KONTROLÜ
•
•
•
•
•
•
•
Herkes bazen öfkeli sürücü olabilir.
Öfkeli sürücü olmanın tehlikeleri;
- Kazaya neden olabilir.
- Stres yaratır.
- Fiziksel zarara neden olur (araca ve kendine)
- Maddi yük getirir
- İşten atılma ve kanuni sorumlulukla karşı karşıya kalma
olarak özetlenebilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
78
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik
tipleri
•
•
•
•
•
•
Bana bir şey olmaz.
· Kendine ve aracına aşırı güven.
Hızlı gitmiyorum.
Çok iyi görebiliyorum.
Çok çabuk durabilirim.
Tehlike ile başa çıkma yeteneklerimizi abartıp
tehlikeyi küçümsüyoruz.
• Her şey kontrolüm altında.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
79
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik
tipleri
• Genellikle başkalarını suçlayıcı bir algıya sahibizdir.
Kendi yaptığımız hataları çevre şartlarına, diğer
sürücünün yaptığı hataları ise o sürücünün
yeteneksizliğine, beceriksizliğine ve kötü
şoförlüğüne bağlarız. “Yol çok kaygandı, direksiyonu
kontrol edemedim – Acemi sürücü kaygan yolda
frene bastı” Hep başka sürücüler beceriksizdirler ya
da hata yaparlar, biz yaptığımızda ise mutlaka
geçerli bir nedeni vardır. Aynı durum kural ihlalleri
için de geçerli.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
80
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik
tipleri
• Bu düşünce yapısı içinde “usta şoför kimdir?” diye
sorduğumuzda bizim gibi güvenlik kültürünün
yerleşik olmadığı ülkelerde araç kullanma daha çok
motor performans olarak algılanır ve sürücülük
becerisine güvenlik becerisinden daha fazla önem
verilir. Bu nedenle hızlı araç kullanma, uzun saatler
araç kullanma, içkiliyken araç kullanma ve risk
alabilme bazen kendini ifade etme ya da kanıtlama
aracı olarak kullanılır. Ne kadar usta şoför
olduğunun göstergesidir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
81
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik
tipleri
• “Ben hızı sevmem, hız meraklısı değilim. Ama yollar
güzel, arabalar iyi. Hız limitleri yetersiz. Limitler
arabalara ve yollara göre olmalı.”
- “72 saat araba kullanabilirim, hiç yorulmam.”
- “Hızın ciddi bir kazaya neden olacağını
sanmıyorum. Asıl sorun alkollü araç kullananlar.”
- “Şehir içinde emniyet kemeri takmıyorum. Zaten
yavaş gidiliyor.”
- 140 km. hızla giderken arabamı 10 metrede
durdururum.”
- Yavaş gidince dikkatim dağılıyor” gibi....
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
82
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik
tipleri
• - “Hiç kimse trafik kurallarına uymuyor, ben neden
uyayım.”
- Kendimi bilmeyecek kadar içmediğim için araba
kullanırım. Hatta içtiğim zaman daha dikkatli
oluyorum.
Bu örneklerin içinde hem hatalı tutumlar, hatalı
algılamalar var, hem de bilgisizlik var. Kurallara
uyulmadığında ne gibi sonuçlarla karşılaşacağımızı
bilmiyoruz.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
83
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik
tipleri
• Trafik ihlalleri gibi olumsuz sürücü davranışları,
genel güvenlik kültürünün bir parçasıdır.
Her işin bir kuralı var. Uymazsanız hayatınızdan
olursunuz ve pek çok insanın da hayatına mal
olursunuz. Seçim sizin.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
84
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik
tipleri
• Araç kullanmak hayatımızdaki en tehlikeli şeylerden biri.
Her şeye hazırlıklı olmak ve en iyi durumda olmak
zorundayız. Çünkü kendimize, ailemize, çocuklarımıza
ve diğer insanlara karşı bir sorumluluğumuz var. Bu
sorumluluğu taşımak zorundayız.
• Hayatta pek çok şeyi yaşayarak öğreniriz. Trafik hariç.
Trafikte yaşayarak öğrenmenin bedeli insan hayatıdır.
• Bu yüzden cezadan kaçınmak için değil, güvenli bir
şekilde gideceğimiz yere ulaşmak için kurallara
uymamız gerekiyor.
• Kuralları alışkanlık haline getirin. Trafik kurallarına
uymak sizi pasif, pısırık bir kişi haline getirmez. Trafik
m
kişiliğinizi ispatlamak için kullanılan
bir alan değil.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
85
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik
tipleri
• Yol sizin hakkınız olsa bile hakkınızda ısrar etmemek
gerekir. Bu size adaletsiz gelebilir. Ancak çarpışmalarda
adalet önemli değildir.
• Herkesin doğru davranmasını bekleyemezsiniz. Yaşamak
sizin elinizde.
• Daima ihtiyacınız olduğunu düşündüğünüzden daha
erken yola çıkın.
• Eğer siz bir hata yaptıysanız özür dileyin.
• Çocuklarınızın bir gün sizin gibi araba kullanacaklarını
unutmayın.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
86
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Çevre, taşıt ve insan etkileşimi esnasında meydana
gelebilecek olası sorunları, çözüm önerilerini arayan
ve bu konuda geliştirilen yöntemler trafik
güvenliğinin amacı ve ana konusudur.
• Dünyada trafik güvenliği ve dolayısıyla trafik
kazaları hakkında yapılan güvenlik araştırmaları şu
istatistik ve sonuçları ortaya koymaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
87
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Kazalar, ortalama olarak her sene 1.2 milyon insanın,
her gün 3242 insanın ölümüne neden olmaktadır.
• Kazalar, her sene 20-50 milyon insanın yaralanmasına
veya sakat kalmasına sebep olmaktadır.
• Karayolu trafik kazası olayları tek başına bütün dünyada
meydana gelen ölümlerin %2.1′ine neden olmakta ve
ölüm sebepleri arasında 11.ci sırada yer almaktadır.
• Karayollarında meydana gelen ölümlerin %90′ı düşük ve
orta gelir seviyesindeki ülkelerde gerçekleşmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
88
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Dünyada, ölümlerin yarısı Batı Pasifik ve Güneydoğu
Asya Bölgelerinde meydana gelmektedir.
• Kazalarda yaşamını yitirenlerin yarısından çoğu
15-44 yaş arası gurubundadır.
• Ölenlerin %73′ü erkektir.
• Düşük ve orta gelir seviyesinde tehlikeye en çok
maruz kalanlar; Yayalar, bisikletliler, iki tekerlekli
motorlu araç sürücüleri ve toplu taşıma
vasıtalarında yolculuk eden insanlardır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
89
TRAFİK GÜVENLİĞİ
istatistikler
Bu netice ve
çerçevesinde gerekli düzenleme ve
planlamalar yapılmazsa trafik güvenliği
sorunu gitgide ağırlaşacaktır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
90
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Nitekim trafik otoriteleri tarafından yapılan
tahminlere göre; 2020 senesinde dünyada
trafik kazalarının ölüme neden olan sebepler
arasında 3.cü sıraya yükseleceği tahmin
edilmekte, bu ölümlerin düşük ve orta gelir
seviyesindeki ülkelerde %83 oranında artacağı,
yüksek gelir mertebesindeki ülkelerde ise %27
oranında azalacağı öngörülmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
91
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Bu varsayımlara göre, trafik
kazaları nedeniyle ölümlerin
2020 yılında tüm dünya
genelinde %67 mertebesinde
bir artış beklenilmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
92
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Yaşamını yitiren, yaralanan veya sakat kalan
her bir kişi için çoğu aile; Uzun süren tedavi
giderleri, ailenin geçimini sağlayan veya ek
kazanç getiren kişinin kaybedilmesi, ailede
bakıma muhtaç kişilerin bakımını üstlenmiş bir
kişinin yitirilmesi gibi sebeplerle finansal
sıkıntıya düşmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
93
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Kazadan sonra yaşamayı
başaranlar, onların aileleri,
arkadaşları ve bakımını üstlenen
diğer kişiler pek çok olumsuz
sosyal, fiziksel ve psikolojik
sorunlarla karşılaşmaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
94
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Halbuki iyi bir trafik güvenliği
stratejisi izlenerek trafik
kazaları önlenebilir. Çünkü
karayolu trafik kazaları
öngörülebilir ve önlenebilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
95
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN
SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Türkiye’de Trafik güvenliği
konusunda iyileşme olmamasının
bazı nedenleri ve sorulması
gereken soruları şu şekilde
sınıflandırmak mümkündür
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
96
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN
SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Trafik güvenliği birden fazla bilim dalının
kesiştiği, oldukça karışık ve özel bir sorundur.
Bu sebeple bilimsel ve detaylı çalışmalara
ihtiyaç duyulmaktadır. Oysa ülkemizde trafik
güvenliği hiç bir zaman bilimsel açıdan ele
alınmamıştır. Trafik güvenliği eğitimi, eğitimin
üniversite dahil hiç bir aşamasında
yapılamamakta, bu konuda profesyonel
insanlar yaratılamamaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
97
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN
SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Milyonluk şehirlerin ulaşım ve trafik
güvenliğine ilişkin kararları; Hiç bir
planlama, teknik ve ekonomik etüd
yapılmadan, trafik güvenliğinden habersiz
birkaç yönetici tarafından alınmakta ve
uygulamaya konulmaktadır
geçirilmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
98
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN
SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Devletin ulaştırma alanında hiçbir
planı bulunmamakta, gün geçtikçe
büyüyen sistemsizlik içinde,
gereklilikleri tartışılır yatırımlar ile,
farklı ulaşım modelleri arasındaki
dengesizlikler daha da büyümektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
99
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN
SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Trafik güvenliği testleri ve bu
açısından olması gereken hiç bir
yazılı mevzuat, kanun, yönetmelik
ve düzenleme çeşitli çıkar
çevrelerinin baskıları neticesinde
uygulanamamaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
100
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN
SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Trafik güvenliği gerçeği hiç bir
zaman bilimsel, uzun bir dönemi
kapsayan ulusal ulaşım ve trafik
programlarına sahip olamamakta,
günlük önlemler ve kararlar ile
geçiştirilmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
101
Trafik Güvenliğine İlişkin Tavsiyeler
• Trafik güvenliğine ilişkin çalışmaları yönetecek öncü bir
kuruluş belirlemek.
• Kazalarla ilgili sorunları, politikaları, kurumsal yapıları ve
halihazırda mevcut kapasiteyi belirlemek.
• Devletin ödevi olan ulusal yol güvenliği stratejisi ve
trafik eylem planı hazırlamak.
• Sorunu ele almaya yönelik olarak finans ve insan
kaynakları dağılımını yapmak.
• Kazaların önlenmesi, yaralanmaların azaltılması ve kaza
sonuçlarını hafifletmeye yönelik çalışmalar yapmak ve
bu çalışmaların sonuçlarınımdeğerlendirmek.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
102
Trafik Güvenliğine İlişkin Tavsiyeler
• Trafik Güvenliği ve İlkyardım Kulübü
faaliyetlerini yoğunlaştırmak.
• Okullarda Trafik Güvenliği dersi okutmak, bu
konuda kurs düzenlemek ve trafik güvenliğini
tehlikeye sokmak niteliğindeki fiillerin
sonuçlarını genç nesillere aşılamak, hatta
üniversite sınavlarında trafik güvenliği
sorularına da yer vermek.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
103
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Kurallar insanlara eziyet olsun ya
da istedikleri gibi yorumlayıp
işlerine geldiği gibi uygulasınlar
diye konulmuş değil. Her kuralın
dayandığı bilimsel bir gerçeklik var.
Mutlaka kurallara uyun ve risk
almayın.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
104
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Hatalı sollama yapmayın.
• Hız sınırlarına uyun. Limitleri kendinize,
yolun ya da aracınızın durumuna göre
belirlemeyin. 5-10 km üstü ne fark eder
diye düşünmeyin. Hızdaki 1 km.lik bir
artış bile kazalar ve ölümlerde önemli
artışlara neden olduğu bütün
araştırmalarda ortaya çıkan bir gerçek.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
105
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Yorgun ve uykusuz araç kullanmayın. Etkileri
alkolle aynı. Çay, kahve uykusuzluğunuzu,
yorgunluğunuzu gidermez, alkolün etkilerini
ortadan kaldırmaz. Yarım saatlik yolum kaldı
dayanayım diye düşünmeyin. Kazalar
saniyenin onda biri kadar bir zaman içinde
olup biter. Yapılacak en iyi şey aracınızı bir
kenara çekip uyumaktır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
106
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Emniyet kemerini mutlaka takın.
• Araç kiti ya da elde fark etmez, cep
telefonu ile konuşmayın.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
107
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Aracınızın bakımını yaptırın.
• Trafikte yalnız olmadığınızı hatırlayın.
• Amacınız bir an önce gitmek değil,
ulaşmak olsun. Kaza geliyorum der.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
108
Şimdi
Motorlu Taşıtlar
Kurs Yönetmeliğine
geçelim.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.co
m
109