252929_20130211234143165jauzhnvgwz
Download
Report
Transcript 252929_20130211234143165jauzhnvgwz
به نام خدا
دوره آموزش ی مدیریت پسماند ویژه و صنعتی
غالمرضا میرکی
دکترای مدیریت ایمنی و محیط زیست
همکار هیات علمی پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی
تهران
یزد
پائیز 1391
فهرست
تعریف پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
به مواد جامد ،مایع و گاز (غیر از فاضالب) گفته می شود که به
ذخیره سازی
طور مستقیم یا غیرمستقیم حاصل از فعالیت انسان بوده و از
روش های دفع
چه باید کرد
انتظارات ملی و محلی
نظر تولید کننده زائد تلقی می شود
مدیریت اجرایی پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
شخصیت حقیقی یا حقوقی که مسوول برنامه ریزی،
ساماندهی ،مراقبت و عملیات اجرایی مربوط به تولید ،جمع
آوری ،ذخیره سازی ،جداسازی ،حمل و نقل ،بازیافت ،پردازش
و دفع پسماندها و همچنین آموزش و اطالع رسانی در این زمینه
می باشد.
انواع پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
پسماند عادی
پسماند صنعتی
ذخیره سازی
پسماند بیمارستانی
روش های دفع
پسماند کشاورزی
ارزیابی ریسک
پسماند ویژه
نرم افزار
سلسله مراتب مدیریت جامع پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
کاهش پسماند
استفاده مجدد پسماند
ذخیره سازی
بازیابی پسماند
روش های دفع
بازیافت پسماند
ارزیابی ریسک
نرم افزار
سایر روشهای دفع
دفن
برخی از قوانین و ضوابط اجرایی مهم در مدیریت پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولید کننده
خواهد بود( .ماده )8
مخلوط کردن پسماندهای پزشکی با سایر پسماندها و تخلیه و
پخش آنها در محیط و یا فروش ،استفاده و بازیافت این نوع
پسماندها ممنوع است( .ماده )13
نقل و انتقال برون مرزی پسماندهای ویژه تابع مقررات
کنوانسیون بازل و با نظارت مرجع ملی کنوانسیون خواهد بود( .ماده
)14
برخی از جرائم پیش بینی شده در خصوص مدیریت پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ماده :16نگهداری ،مخلوط کردن ،جمع آوری ،حمل و نقل ،خرید و
فروش ،دفع ،صدور و تخلیه پسماندها در محیط بر طبق مقررات
این قانون و آئین نامه اجرایی آن خواهد بود .در غیر اینصورت:
ذخیره سازی
جریمه نقدی (ریال)
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نوع پسماند
عادی
سایر پسماندها
دفعه اول
500،000 -100،000،000
2،000،000 -100،000،000
به ازای هر
تکرار
دو برابر جریمه قبل
دو برابر جریمه قبل
برخی از جرائم پیش بینی شده در خصوص مدیریت پسماند (ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
متخلفین از حکم ماده ( )13به جزای نقدی از دو میلیون ریال تا
لجن
یکصد میلیون ریال و در صورت تکرار به دو برابر حداکثر مجازات و
ذخیره سازی
در صورت تکرار مجدد هر بار به دو برابر مجازات بار قبل محکوم می
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
شوند.
مروری بر طرح جامع مدیریت پسماند کشور
(اهداف کالن طرح)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
حفاظت از منابع آب و خاك كشور در مقابل اثرات منفي ناش ي از سوء مديريت
پسماندها
رفع نقاط ضعف شناسائي شده موجود در قوانین و مقررات جاري مرتبط با
مديريت اجرائي و نظارتي پسماندها
روش های دفع
رفع نقاط ضعف شناسائي شده موجود در سامانه مديريت كالن پسماندها
ارزیابی ریسک
تعيین مجموعه اقدامات شفاف و هدف مند در هر يك از دستگاه هاي اجرائي
نرم افزار
،در راستاي تحقق اهداف كالن طرح جامع مديريت پسماندهاي كشور
ايجاد همگرائي و تمركز در مديريت نظارتي و اجرائي پسماندهاي كشور
مروری بر طرح جامع مدیریت پسماند کشور
(ادامه اهداف کالن طرح)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
كاهش فشار بر محيطزيست ،ارتقاء سالمت عمومي و بهداشت
جامعه
ايجاد شرايط و بستر مناسب در توسعه فناوري هاي نوين با
هدف پرهیز از توليد پسماند
تعريف و استقرار چرخه حيات پسماندها
بهبود شاخص پايداري محيط زيست ،ESIشاخص عملكرد
محيط زيست EPIكشور در ابعاد بین املللي
مروری بر طرح جامع مدیریت پسماند کشور
(نگاهی بر وظایف وزرات صنایع و معادن)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
بررس ی وظایف اجرا شده
بررس ی وظایف قانونی محقق نشده و بر جا مانده
مروری بر طرح جامع مدیریت پسماند کشور
(مهمترین مواد قانونی مرتبط با وزارت صنایع و معادن)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
قانون مدیریت
پسماندها
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
مرجع قانونی
آیین نامه اجرایی
مدیریت پسماند
برنامه پنجم توسعه
اقتصادی
ماده
18 ،11 ،7 ،3
تبصره
تبصره ماده 6
ماده
19 ،17 ،16 ،15
تبصره
تبصره 2ماده 17
ماده
171
مروری بر طرح جامع مدیریت پسماند کشور
(نگاهی بر چالشهای موجود)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
خالء هاي قانوني
عدم وجود آمار و اطالعات كمي وكيفي
عدم وجود هماهنگي بین وزارتخانه هاي دخيل در امر مديريت
پسماندهاي ويژه و سازمان حفاظت محيط زيست
عدم حمايت از واحدهاي بازيافت كننده و پردازش كننده
عدم برنامه ريزي و ارائه تسهيالت جهت تغيیر تكنولوژي
عدم برنامه ريزي و ارائه تسهيالت جهت كاربرد مواد جايگزين
سيستم جمع آوري
مروری بر طرح جامع مدیریت پسماند کشور
(وضعيت مطلوب مديريت پسماندها در سند چشم انداز )1404
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
كليه پسماندهاي ويژه ،عفوني و بيمارستاني ابتدا خنثي سازي ،بي
خطر سازي و سپس دفع خواهند شد.
ذخیره سازی
كليه پسماندهاي عادي تفكيك و بازيافت خواهند شد.
روش های دفع
قانون مديريت پسماند به طور كامل اجرا خواهد شد.
ارزیابی ریسک
نرم افزار
كليه مراكز دفن سنتي كشور احياء خواهند شد.
سلسله مراتب در شناسایی پسماندو تحلیل وضعیت موجود
(هدف)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
دسته بندی پسماندهای توليدي در واحدهاي مختلف صنعتی با
بكارگیري الگوها و شيوه هاي استاندارد
ارزيابي ،طراحي و انتخاب تجهیزات مناسب در مراحل مختلف مديريت
مواد زائد جامد نظیر ذخیره سازی ،حمل و نقل و تعيین روشهاي دفع
فلوچارت شناسایی نقاط نشرآالینده
شروع
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
مشاور واحد
لجن
خیر
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
واحد HSE
بله
ثبت در بانک اطالعات ،نگهداری و به روز
کردن
واحد HSE
مورد
تایید
است؟
بررس ی فرآیند و تهیه نقشه EMSواحد
واحد HSE
بررس ی و تایید فلودیاگرام نشر آلینده
ها
واحد HSE
پایان
سلسله مراتب در شناسایی پسماندو تحلیل وضعیت موجود
(شناسایی آالینده ها)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
)1اولین گام جهت کنترل و مدیریت آالینده ها ،شناسایی آنها ،منابع تولیدشان و سایر
نقاط دارای پتانسیل آلودگی
سلسله مراتب در شناسایی پسماندو تحلیل وضعیت موجود
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
)2شناسایی تجهیزاتی که در شرایط عملیاتی مختلف پسماندهای مختلفی تولید می
کنند،
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
شرایط عملیاتی مختلف
نرمال
اضطراری
تعمیرات اساس ی
NO
EM
OH
سلسله مراتب در شناسایی پسماندو تحلیل وضعیت موجود
(شناسایی برخی از تجهیزات و شرایط عملیاتی تولید آالینده)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نام تجهیزات
آلینده
شرایط عملیاتی تولید
آلینده
مخزن مواد شیمیایی
ماده شیمیایی
EM
سلسله مراتب در شناسایی پسماندو تحلیل وضعیت موجود
(شناسایی برخی از تجهیزات و شرایط عملیاتی تولید آالینده ،ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نام تجهیزات
آلینده
شرایط عملیاتی تولید
آلینده
Receiver
Pigging sludge
EM, OH
سلسله مراتب در شناسایی پسماندو تحلیل وضعیت موجود
(شناسایی برخی از تجهیزات و شرایط عملیاتی تولید آالینده ،ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نام تجهیزات
آلینده
فیلتر حاوی کربن اکتیو و بستر
شنی
کربن اکتیو غیرقابل احیا و
شن
شرایط عملیاتی تولید
آلینده
EM, OH
سلسله مراتب در شناسایی پسماندو تحلیل وضعیت موجود
(شناسایی برخی از تجهیزات و شرایط عملیاتی تولید آالینده ،ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نام تجهیزات
آلینده
شرایط عملیاتی تولید
آلینده
اسکرابر
درین اسکرابر
NO , EM, OH
سلسله مراتب در شناسایی پسماندو تحلیل وضعیت موجود
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
)3تهیه فلودیاگرام نشر آالینده ها ) (EFDبه کمک فلودیاگرام تولید محصول
)(PFDو با تمرکز بر آالینده های تولیدی
جریان نشر آالینده در یک واحد تصفیه خانه )(EFD
مثال موردی
(واحد تصفیه خانه در یک پاالیشگاه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نام واحد
شماره جریان
آلینده
شرایط عملیاتی
تولید آلینده
Dissolved Air Flotation
Basin
2
DAF sludge
OH, EM
مثال موردی
(جریان آالینده در واحد تصفیه بیولوژیکی در تصفیه خانه ی یک پاالیشگاه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نام واحد
شماره جریان
آلینده
شرایط عملیاتی
تولید آلینده
Biological Sludge Pit
4
Biological
sludge
EM
نحوه طبقه بندی پسماندهای ویژه
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
طبقه بندی پسماند بر اساس (RCRA) EPA
طبقه بندی بر ساس کد بازل
طبقه بندی
UNEP
طبقه بندی بر اساس (RCRA) EPA
(نحوه شناسایی پسماند ویژه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
طبقه بندی بر اساس (RCRA) EPA
(جداول چهارگانه )RCRA
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
گروه
کد مشخصه
خصوصیات
مثال
K
261/33
مواد زائد خطرناک با منشاء مشخص
ضایعات خطرناک صنایع
مس ،فولد ،چوب و کاغذ
و ...
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
F
261/31
مواد زائد خطرناک با منشاء نا مشخص
ضایعات و فرآورده های
ناش ی از مصرف حالل،
آبکاری ،چربی زدایی و ...
U
-
مواد زائد خطرناک سمی
ضایعات و فراورده های دور
ریز
P
)261/33(c
مواد زائد خطرناک حاد
ضايعات و فرآورده هاي
خطرناک توليد شده
طبقه بندی بر اساس (RCRA) EPA
(فهرست کد خطر)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
کد I
پسماند قابل اشتعال
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
کد C
پسماند خورنده
کد R
پسماند با واکنش پذیری زیاد
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
کد E
پسماند سمی (طبق دستورالعمل استخراج مواد سمی ،
آزمایش سمیت )EP
کد H
پسماند خطرناک حاد
کد T
پسماند سمی
طبقه بندی بر اساس کد بازل
(تاریخچه کنوانسیون بازل)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
در سال 1989كنواسيون بازل به منظور كنترل نقل و انتقال
شناسایی پسماند
برون مرزي پسماندهاي خطرناك و دفع اصولي آنها توسط UNEPبه
لجن
تصويب كشورهاي عضو رسيد و در سال 1992الزم االجرا گرديد.
ذخیره سازی
به كنوانسيون ملحق شد و در
روش های دفع
ایران در 1371/15/10
ارزیابی ریسک
1372/16/1اين كنوانسيون دركشور لزم الجرا گرديد.
نرم افزار
طبقه بندی بر اساس کد بازل
(هدف و فعالیت های اصلی کنوانسیون بازل)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نظارت بر مديريت پسماندهاي ويژه در سطح كشورهاي عضو
كنترل و نظارت بر حمل و نقل هاي برون مرزي پسماندهاي ويژه
آموزش و انتقال تكنولوژيهاي زيست محيطي الزم جهت مديريت
صحيح پسماندهاي ويژه در كشورهاي در حال توسعه
طبقه بندی بر اساس کد بازل
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
Basel Code
Annex
لجن
Y1 to Y45
I
ذخیره سازی
Y46 – Y47
II
روش های دفع
H
III
ارزیابی ریسک
D & R
IV
نرم افزار
A
VIII
B
IX
طبقه بندی بر اساس کد بازل
( نمونه ای از پسماندهای طبقه بندی شده درکد )Y
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
کد بازل
لیست پسماند
Y10
مواد زائدي كه PBBsيا PCBs ,PCTsباشند یا با آنها آلوده شده باشند.
حاوي
Y11
مواد قیر اندود حاصل از فرآیندهاي پاليش ،تقطیر يا هر نوع تجزيه در دماهاي
بال
Y13
مواد حاصل از توليد،فرمولسيون و استفاده از رزين،لتكس ،نرم كننده ها و
چسب
Y19
كربونيل هاي فلزي
Y22
تركيبات مس
Y31
سرب و تركيبات سربي
ارزیابی ریسک
نرم افزار
طبقه بندی بر اساس کد بازل
(نمونه ای از پسماندهای طبقه بندی شده درکد )A
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
کد بازل
لیست پسماند
A1
فلز و قراضه هاي فلزي
(مانند: A1050 :لجن هاي گالوانيك)
ذخیره سازی
روش های دفع
A2
ارزیابی ریسک
نرم افزار
مواد زائدي كه به طور عمده تركيبات غیر آلي دارند كه ممكن است داراي فلز
و مواد آلي نیز باشد .
(مانند:A2050 :زائدات آزبست)
A3
مواد زائدي كه به طور عمده تركيبات آلي دارند كه ممكن است داراي فلز و
مواد غیر آلي نیز باشد.
(مانند : A3150 :حاللهاي الي هالوژنه)
A4
موادي كه ممكن است داراي اجزائ آلی و يا غیرآلی باشند.
(مانند: A4060 :تركيبات هيدروكربن ،امولسيونها)
طبقه بندی بر اساس کد بازل
(نمونه ای از پسماندهای طبقه بندی شده درکد )B
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
کد بازل
لیست پسماند
B1
فلز و قراضه هاي فلزي
(مانند: B1240 :اكسيد مس در مقياس ميليمتري)
ذخیره سازی
B2
روش های دفع
ارزیابی ریسک
B3
نرم افزار
B4
مواد زائدي كه به طور عمده تركيبات غیر آلي دارند كه ممكن است داراي
فلز و مواد آلي نیز باشد.
(مانند:B2070 :لجن فلوريد كلسيم)
مواد زائدي كه به طور عمده تركيبات آلي دارند كه ممكن است داراي فلز
و مواد غیر آلي نیز باشد.
(مانند : B3035 :زائدات كفپوشها)
موادي كه ممكن است داراي اجزائ آلی و يا غیر آلی باشند.
(مانند :B4030 :دوربينهاي تك كاربره با باتريهايي كه در ليست Aنيامده
باشد).
طبقه بندی بر اساس کد بازل
(کد ،Hکد خطرناکی در طبقه بندی بازل)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
کد بازل
لیست پسماند
لجن
H10
حركت گازهاي سمي در تماس با آب يا هوا
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
H11
H12
سمي؛ در صورت موثر بودن با تاخیر يا تاثیر حاد
سمي؛ با تاثیر مخرب بر محيط زيست
نرم افزار
H13
موثر حتي پس از دفع
طبقه بندی بر اساس UNEP
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
کد
A
پسماند غیر آلی
(اسیدها و قلیاها ،مواد زائد سیانید دار ،محلولها و لجنهای حاوی فلزات سنگین
،مواد زائد آزبست ،سایر مواد جامد )
B
پسماند روغنی
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
لیست پسماند
C
نرم افزار
پسماند آلی
(حاللهای هالوژن دار ،حاللهای غیر هالوژنه ،مواد زائد حاوی ،PCBمواد زائد
رنگ و رزین ها ،مواد زائد آفت کشها و )...
D
پسماند آلی فساد پذیر
E
پسماند کم خطر – پر مقدار
F
پسماند متفرقه
آنالیز لجن
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
مالحظات مرتبط با آنالیز آالینده ها در لجن در مجموعه قوانین EPA
به آدرس زیر آورده شده است:
EPA SW-846 Methods for Evaluating Solid Waste
لجن
ذخیره سازی
اطالعات ضروری بمنظور تعیین روش آنالیز مطابق دستورالعمل EPA
روش های دفع
1
حالت فیزیکی نمونه
ارزیابی ریسک
2
آالینده مورد نظر
نرم افزار
3
دقت آزمایش مطلوب و کمترین میزان قابل اندازه گیری مورد نیاز
4
هدف و کاربرد اندازه گیری
5
تعیین دقیق مقدار آالینده یا بررس ی روند تغییرات آن
6
نحوه نگهداری نمونه و زمان نگهداری پیش از آزمایش
مقررات و استانداردهای زیست محیطی در مورد دفع و استفاده مجدد از لجن
(استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
ردیف
آلینده غیر آلی
حداکثر میزان مجاز()mg/Kg
شناسایی پسماند
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
نقره
آرسنیک
برم
باریم
بریلیم
کادیم
فلوئور
جیوه
مولیبدن
نیکل
3
8
1.7
302
0.2
4
635
7
0.6
107
11
سرب
84
12
آنتیموان
36
13
سلنیم
6
14
تیتانیم
0.3
15
وانادیم
47
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
مقررات و استانداردهای زیست محیطی در مورد دفع و استفاده مجدد از لجن
(استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران)
ردیف
کلیات ،مفاهیم و قوانین
2
آلینده آلی
آلدرین
بنزن
شناسایی پسماند
3
4
5
هیدرکربن های آروماتیکی چند حلقه ای
كلردان
کلروبنزن
16
3
211
6
کلروفرم
0.47
7
8
دی کلروبنزن
در کلرو فنوکس ی استیک اسید
15
0.25
9
د .ت .ت .
1.54
10
11
12
13
14
15
16
دیلدرین
هپتاكلر
هگزا کلرو بنزن
پیرن
لیندن
متوکس ی کلر
پنتا کلرو فنول
0.17
0.18
1.40
41
12
4.27
14
17
تركيبات پلی كلره بی فنيل
0.89
18
19
20
21
22
23
تترا کلرو اتان
تترا کلرو اتیلن
تولوئن
تری کلرو اتان
فتالت
استایرن
1.25
0.54
12
0.68
13.733
0.68
24
دی اکسین
0.00012
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
1
حداکثر میزان مجاز()mg/Kg
0.48
0.14
مقررات و استانداردهای زیست محیطی در مورد دفع و استفاده مجدد از لجن
(استاندارد )EPA
لجن شهری
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
مالحظات زیست محیطی آن بمنظور دفع یا انتقال به خاک در استاندارد EPAبه آدرس
زیر آورده شده است:
“EPA 40 CFR PART 503—STANDARDS FOR THE USE OR DISPOSAL
” OF SEWAGE SLUDGE
به موجب این استاندارد تمام لجن های شهری که به خاک منتقل می شوند باید
استاندارد زیر را داشته باشند:
ردیف
پاتوژن
1
Salmonella sp.
2
Enteric viruses
3
تخم انگل
میزان حداکثر مجاز
کمتر از 3محتمل ترین تعداد در 4گرم لجن
(() less than 3 MPN per 4 gram total solid
کمتر از 1محتمل ترین تعداد در 4گرم لجن
() less than 1 MPN per 4 gram total solid
کمتر از 1محتمل ترین تعداد در 4گرم لجن
() less than 1 MPN per 4 gram total solid(1
مقررات و استانداردهای زیست محیطی در مورد دفع و استفاده مجدد از لجن
(استاندارد )EPA
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
لجن حاوی مقدار غیر مجاز PCB
مالحظات زیست محیطی آن بمنظور دفع یا انتقال به خاک در
استاندارد EPAبه آدرس زیر آورده شده است:
)EPA 40 CFR PART 761—POLYCHLORINATED BIPHENYLS (PCBs
MANUFACTURING, PROCESSING, DISTRIBUTION IN
COMMERCE, AND USE PROHIBITIONS
ارزیابی ریسک
نرم افزار
به موجب این استاندارد ،لجن های حاوی 50میلی گرم بر کیلوگرم یا
بیشتر ،در این گروه قرار می گیرند.
مقررات و استانداردهای زیست محیطی در مورد دفع و استفاده مجدد از لجن
(استاندارد )EPA
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
لجن سمی
مالحظات مرتبط با این گروه از لجن ها در مجموعه قوانین به
آدرس زیر آمده است:
ذخیره سازی
روش های دفع
EPA 40 CFR part 261, Subpart C (Characteristics of Hazardous
)Waste
ارزیابی ریسک
نرم افزار
به موجب این استاندارد ،در صورتیکه لجن یک تصفیه خانه فاضالب
یکی از خصوصیات شامل حضور ماده سمی ،خورندگی ،اشتعال پذیر یا
واکنش دهنده را دارا باشد لجن سمی قلمداد می شود.
مقررات و استانداردهای زیست محیطی در مورد دفع و استفاده مجدد از لجن
(استاندارد )EPA
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
لجن صنعتی
مالحظات زیست محیطی مربوط به لجن صنعتی در مجموعه قوانین
EPAبه آدرس زیر آورده شده است:
ذخیره سازی
روش های دفع
EPA 40 CFR Part 257 Criteria for classification of solid waste
disposal facilities and practices
ارزیابی ریسک
نرم افزار
در صورتیکه که فاضالب ورودی به یک تصفیه خانه ،صنعتی بوده و یا
فاضالب شهری همراه با فاضالب صنعتی در آن تصفیه می گردد و حاوی
PCBو مواد سمی نباشد ،لجن صنعتی تلقی می شود.
نمونه برداری لجن
(فاکتورهای حائز اهمیت در نمونه برداری لجن)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
رعایت اصول نمونه برداری
نمونه بردار
نقاط نمونه گیری
ظروف نمونه برداری از لجن
مالحظات در حین عمل نمونه برداری
میزان نمونه لجن مورد نیاز و تناوب نمونه برداری
نمونه برداری لجن
(تمهیدات نگهداری نمونه ها پیش از آزمایش)
پارامتر مورد آزمایش
فلزات غیر از کرم و
جیوه
ظرف نمونه برداری
پالستیک ،شیشه
کرم ()Cr
-
جیوه ()Hg
-
فنول
شیشه ،تفلون
روش نگهداری
کاهش pHتا 2توسط
HNO3
نگهداری در 4درجه
سانتیگراد
کاهش pHتا 2توسط
HNO3
زمان مجاز نگهداری تا پیش از
حداقل حجم مجاز
پیش از آزمایش
نمونه
6ماه
1000میلی لیتر
24ساعت
300میلی لیتر
28روز
500میلی لیتر
نگهداری در 4درجه سانتیگراد
سانتیگراد و افزودن
Na2S2O3تا 0.008درصد
درصد و کاهش pHتا 2توسط
توسط اسید سولفوریک
7روز( قبل از استخراج)
40روز( بعد از استخراج)
1000میلی لیتر
نمونه برداری لجن
(ادامه تمهیدات نگهداری نمونه ها پیش از آزمایش)
پارامتر مورد آزمایش
ظرف نمونه برداری
نگهداری در 4درجه سانتیگراد و
مواد آلی قابل استخراج شامل فتاالت ها،
ها ،هیروکربن های کلر دار و هیدروکربن
روش نگهداری
شیشه ،تفلون
سانتیگراد و افزودن Na2S2O3
هیدروکربن های حلقوی و )(TCDD
نگهداری در 4درجه سانتیگراد و
آروماتیک ها و هالوکربن های قابل انتقال
انتقال به گاز()purgeable
سانتیگراد و افزودن Na2S2O3
پیش از آزمایش
نمونه
7روز( قبل از استخراج)
40روز( بعد از استخراج)
شیشه ،تفلون
سانتیگراد و افزودن Na2S2O3
1000میلی لیتر
7روز(بدون افزودن نگهدارنده)
بیشتر از 20میلی لیتر
شیشه ،تفلون
نگهداری در 4درجه سانتیگراد و
حشره کش ها و PCBs
زمان مجاز نگهداری تا پیش
حداقل حجم مجاز
7روز( قبل از استخراج)
40روز( بعد از استخراج)
1000میلی لیتر
نمونه برداری لجن
(ادامه تمهیدات نگهداری نمونه ها پیش از آزمایش)
پارامتر مورد
آزمایش
ظرف نمونه برداری
روش نگهداری
زمان مجاز نگهداری تا پیش از
حداقل حجم مجاز
از آزمایش
نمونه
بعد از یک ساعت از لحضه نمونه برداری دما
برداری دما نمونه را به کمتر از 10درجه
6ساعت
10درجه سانتیگراد کاهش دهیم
شیشه ،پالستیک ها
پاتوژن ها
دمای نمونه را بمحض نمونه برداری فورا تا
24ساعت برای باکتری ها و
فورا تا کمتر از 4درجه سانتیگراد کاهش دهیم
ویروسها و 1ماه برای تخم انگل
(مانند تفلون) و فوالد
1000تا 4000
میلی لیتر
فوالد ضد زنگ
نمونه را منجمد کرده ( 0درجه سانتیگراد)
سانتیگراد) بمنظور آزمایش میزان ویروس
2هفته
ظروف مناسب جهت ذخیره پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
کیسه (پالستیکی -مقوایی)
جعبه (چوبی)
ذخیره سازی
بشکه (پالستیکی)
روش های دفع
قوطی های فلزی
ارزیابی ریسک
بسته بندی کمپوزیت
نرم افزار
معیارهای انتخاب ظرف
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
خنثی باشد (با مواد موجود در ظرف واکنش نداشته و در مقابل
نفوذ نیز مقاومت داشته باشد)
محکم و قادر به جذب اثرات باقیمانده باشد.
وضعیت مناسب ،بدون نشت ،سالم ،نداشتن خوردگی و تمیز
باشد.
بجزء زمان پر کردن و تخلیه کردن کامال بسته و آب بند باشد.
در زمان جابجایی مواد داخل آن از ظرف خارج نشود.
مناسب برای حجم کافی از پسماند مورد نظر باشد( .نباید بیش
از ظرفیت پر شود)
معیارهای انتخاب ظرف
(ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
تحمل فشار عملیات حمل و نقل و احتمال واژگون شدن کامیونها
تحمل نگهداری 3ماه بدون نشت و هیچگونه صدمه
عدم آسیب دیدگی
نکاتی در خصوص انبارداری مناسب پسماند ویژه و صنعتی
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نگهداری مواد سازگار با یکدیگر در کنار هم
نگهداری مواد اشتعال پذیر و جرقه زا دور از تابش مستقیم نور
خورشید
بازبینی مکرر کلیه مخازن و ظروف نگهداری پسماند ویژه جهت
اطالع از بروز نشت
استفاده از سیستمهای کنترل حریق مانند کپسول آتش نشانی،
سیستم های هوشمند اخطار دهنده و ...در محل ذخیره پسماند ویژه
نصب تابلو هشدار به زبان فارس ی بر درب ورودی انبار
نکاتی در خصوص انبارداری مناسب پسماند ویژه و صنعتی
(ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
دسترس ی آسان به پسماندهای قدیمی تر جهت تعیین تکلیف
قرارگیری پسماند و قفسه های نگهداری به طور منظم جهت سهولت
حمل پسماند( .کف انبار باید همواره تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد)
روش های دفع
وجود راهروی 1متری بین قفسه ها برای عبور و مرور افراد مسوول،
جابجایی پسماند و جریان هوا
ارزیابی ریسک
تهویه مناسب انبار
ذخیره سازی
نرم افزار
عدم قرارگیری مستقیم مخازن و ظروف حاوی پسماند بر کف محل
انبارش ( .استفاده از پالتهای چوبی یا فلزی ضروری است)
نکاتی در خصوص انبارداری مناسب پسماند ویژه و صنعتی
(ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
به منظور عدم استفاده از نردبان ،ارتفاع هیچ قفسه ای نبايد بيش
از دو متر باشد (تعداد طبقات مناسب به جنس ظروف بستگي دارد).
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نکاتی در خصوص انبارداری مناسب پسماند ویژه و صنعتی
(ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
محفظه های شیشه ای در طبقات پائین ،محفظه های
پالستیکی و فلزی در طبقات باالتر و محفظه های مقوایی ،کیسه
ای و فیبری باید باالتر از سایر محفظه ها قرار گیرند.
نکاتی در خصوص انبارداری مناسب پسماند ویژه و صنعتی
(ادامه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
کلیه قفسه ها برای استحکام بیشتر باید به دیوار (برای قفسه
های کناری) یا سقف (برای قفسه های میانی) اتصال داشته
باشند.
عالمت گذاری )(MARKING
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
عالمت گذاری باید:
بادوام
فارس ی و انگلیس یlanguage
خوانا
شفاف و مشخص در مقابل رنگ زمینه
با فاصله از دیگر عالئم
برچسب )(LABLE
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
برچسب باید:
از مواد مناسب و بادوام ساخته شده باشد
ذخیره سازی
مقاوم در برابر آب و هوای مختلف
روش های دفع
در محل مناسب نصب شود
ارزیابی ریسک
قابل تشخیص و خوانا در شب و روز
نرم افزار
اطالعات در مورد احتیاط در جابجایی و محدودیتها
حداقل اندازه 10سانتیمتر
برچسب)(LABLE
(برچسب زیست محیطی برخی از پسماندهای ویژه)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
برچسب)(LABLE
(برچسب ظروف نگهداری انواع پسماند)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
فرمها و چک لیست پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
تهیه فرم به منظور سهولت انجام کار و ثبت دقیق اطالعات
فرم بارنامه حمل پسماند
چک لیست بازرس ی نحوه حمل و نقل پسماندها
چک لیست بازرس ی ذخیره سازی پسماند در محل تولید
چک لیست ذخیره سازی پسماند در محل نگهداری موقت
چک لیست بارنامه حمل پسماند
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
استفاده مجدد ،بازیابی ،بازیافت
کلیات ،مفاهیم و قوانین
Reuse
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
3-Rs
ارزیابی ریسک
نرم افزار
Reduce
Recycle
استفاده مجدد ،بازیابی ،بازیافت
(بازیافت روغن)
روشهای بازیافت
تصفیه مجدد
تصفيه با
هيدروژن
اسید -خاک
بازیابی فیزیکی
تصفيه با
حالل
جذب با
پروپان
روشهای جدید
تقطیر در خالء با
فیلم نازک
تقطیر در خالء و
تصفیه با خاک
استفاده مجدد ،بازیابی ،بازیافت
(مقایسه روشهای بازیافت روغن)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
روش بازیابی
اسيد-خاك
تقطیرتحت خأل
راندمان توليد روغن
كم
باال
مواد شيميايي خطرناك مصرفي
اسيد سولفوريك و مواد قليايي
خیر
پارامتر مقایسه
توليد لجن اسيدي
توليد كيك فيلتر پرس
بله
زياد
خیر
كم
استفاده مجدد ،بازیابی ،بازیافت
(پسماند حاصل از بازیافت روغن)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
لجن اسیدی
فلزات
ترکیبات گوگرد دار
هیدروکربن ها و سایر مواد قابل اشتعال
استفاده مجدد ،بازیابی ،بازیافت
(نمودار EFDتصفیه روغن به روش اسید – خاک در ایران)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
NO
OV
EM
ارزیابی ریسک
نرم افزار
NO
OV
EM
استفاده مجدد ،بازیابی ،بازیافت
(وضعیت فعلی دفع لجن های اسیدی در ایران)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
رها شدن در زمین بدون رعایت ضوابط زیست محیطی
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
تخلیه در چاله های حفاری شده
استفاده مجدد ،بازیابی ،بازیافت
(معایب دفع فعلی لجن های اسیدی در ایران)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
آلودگی آبهای زیرزمینی
آلودگی خاک منطقه
آلودگی هوای منطقه به علت تبخیر
بوی نامطبوع ناش ی از مواد فرار
استفاده مجدد ،بازیابی ،بازیافت
(نحوه دفع اصولی لجن های اسیدی)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
كاهش گرانروي لجن اسيدي
انتقال پسماند
لجن
ذخیره سازی
خنثي سازي
روش های دفع
جداسازي با حالل
ارزیابی ریسک
استفاده از فيلتر
نرم افزار
تثبيت و جامد سازي
دفع نهایی (سوزاندن یا دفن مهندس ی)
سوزاندن در پسماندسوز
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع اصولی
ارزیابی ریسک
نرم افزار
در کوره های پسماندسوز پسمانددر دماهاي باال ( بیش از 1000درجه سیلسیوس)
سوزانده شده و گازهای آلوده حاصل از سوختن که حاوی دی اکسین و فوران و سایر
گازهای اسیدی تصفیه می شوند.
با استفاده ازپسماندسوزهای نسل جدید مقدار دی اکسین تا 99.9999%حذف می
شود.
سایر گازها و ترکیبات سمی نیز توسط سیستمهای کنترل آلودگی هوا متصل به پسماند
سوز از بین می روند.
خاکستر ناش ی از سوزاندن نیز می تواندبه طریق مناسب در محل های دفن پسماند دفن
و یا با استفاده از روش های جدید ،مورد بازیافت قرار گیرند.
روش سوزاندن پسماندها در شرايط مطلوب حجم پسماندها را به میزان 70تا 90درصد
كاهش مي دهد.
سوزاندن در پسماندسوز
(استاندارد خروجی پسماندسوز مطابق با استاندار اروپا)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
آلینده
غلظت ((mg/Nm3
شناسایی پسماند
Dust
10
لجن
Nox
200
HCl
10
SO2
50
روش های دفع
CO
50
ارزیابی ریسک
HF
1
Pb
0.5
Hg
0.05
Cd
0.05
Dioxin
0.1ngTEQ /Nm3
ذخیره سازی
نرم افزار
دفن مهندس ی
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
روش دفن اصولی یک روش متداول ومناسب دفع پسماند است برای:
مناطق و کشورهایی که به مقدار زیاد زمین بال استفاده دارند.
پسماندهایی که از درصد کمی مواد آلی تشکیل شده اند.
پسماندهایی که درصد آب کمی دارند و اصوال به فرم جامد هستند.
دفن مهندس ی
(قسمت هاي مختلف يك مدفن مهندس ي – بهداشتي)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
سيستم هاي پوشش كف و جداره
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
ارزیابی ریسک
نرم افزار
سيستم جمع آوري شیرابه
سيستم جمع آوري گاز
پوشش نهايي مدفن
دفن مهندس ی
(قسمت هاي مختلف يك مدفن مهندس ي – بهداشتي)
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
كالس مدفن
I
زائدات بي اثر و بدون رطوبت
II
زائدات معمولي ( غیر خطرناك )
III
زائدات با خطر كم تا متوسط
ارزیابی ریسک
نرم افزار
نوع زائدات
IV
زائدات خطر ناك
دفن مهندس ی
( شماتیک قسمت هاي مختلف يك مدفن مهندس ي – بهداشتي کالس )I
دفن مهندس ی
( شماتیک قسمت هاي مختلف يك مدفن مهندس ي – بهداشتي کالس )II
دفن مهندس ی
( شماتیک قسمت هاي مختلف يك مدفن مهندس ي – بهداشتي کالس )III
چه باید کرد؟
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
چه باید کرد؟
انتظارات ملی و محلی
وزارت کشور و شهرداری ها
محیط زیست
جهاد کشاورزی
.6صنایع و معادن
.7کلینیک ها و بیمارستانها
انتظارات ملی و محلی
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
دخیل شدن استان در اعمال مدیریت پسماند و معرفی عملکرد در سطح کشور
حذف سموم پر خطر انبار شده و داروهای تاریخ مصرف گذشته در استان و
اعمال برنامه عملیاتی مناسب
طبقه بندي دقيق پسماندهای استان براساس استانداردهاي ملي و بین املللي
روش های دفع
برنامه عملیاتی هر یک از دستگاه جهت پاسخگویی در کمیته مدیریت پسماند استان
چه باید کرد؟
داشتن یک محل دفن پسماند ویژه در استان جهت پذیرش پسماندهای خطرناک در
انتظارات ملی و محلی
این محل
قابلیت های عملیاتی
کلیات ،مفاهیم و قوانین
شناسایی پسماند
لجن
ذخیره سازی
روش های دفع
قابليت پيگیري حوادث و سوانح مربوط به هر يك از مراحل مديريت پسماند
قابليت ارائه گزارشات روزانه ،هفتگی ،ماهيانه ،فصلی و ساليانه نظیر :گزارشهاي آماري
پسماندهاي توليدي ،صدور بارنامه و برچسب براي پسماندها ،ارائه فرم هاي ارزيابي
مراحل مديريت پسماند ،گزارش حوادث و سوانح ،گزارش هاي مالي و..
امکان استفاده از نرم افزارهای جانبی نظیر ارزيابی ريسک در آينده
انتظارات ملی و محلی
قابليت پيگیري و رديابي مستمر وضعيت هر يك از پسماندها از مرحله توليد تا مرحله
دفع (پایش آنالین)
با تشکرا ز حسن توجه شما