اداره علائم مسموميت
Download
Report
Transcript اداره علائم مسموميت
دکتر محمدعلي امام هادي
متخصص پزشکي قانوني و مسموميت ها
عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي
اين مادران معموال برای انجام مراقبتهای بارداری مراجعه نمی کنند
بروز نشانه های محروميت و عوارض بعدی بعلت عدم استفاده از دارو برای
کنترل محروميت
وجود تحمل نسبت به داروهای مخدر و پايين بودن آستانه درد نسبت به
افراد غير معتاد و لذا لزوم تجويز مقادير بيشتر داروهای بی دردی بخصوص
در طی سزارين و ايجاد عوارض بيشتر
انتقال مخفيانه مواد مخدر توسط همراهان به مادر و بروز عالئم مسموميت
پاسخ حرکتی
پاسخ کالمی
پاسخ چشمی
1
پاسخ موتور ندارد
پاسخي ندارد
چشم را باز نمي کند
2
Extensionاندامها با تحريک دردناک
اصوات نامفهوم مي گويد
با تحريک دردناک باز مي کند
3
Flexionاندامها با تحريک دردناک
کلمات بدون ربط مي گويد
با صدا زدن باز مي کند
4
Withdrawalاندامها با تحريک دردناک
گيج است
خود بخود باز است
5
تحريکات دردناک را Localizeمي کند
کامال اشراف دارد
6
دستورات را انجام مي دهد
عالئم حياتی
ميزان طبيعی
1
فشار خون
140/90
2
نبض
60-100
3
تنفس
16-20
4
درجه حرارت
کمتر از 38
وضعيتي که به دنبال مصرف مواد ايجاد شده و موجب اختالل در عملکرد
سيستم تنفس ي ،قلبي ،کاهش سطح هوشياري و نيز اختالل درشناخت ،درک،
قضاوت ،احساسات و يا ساير پاسخها و عملکردهاي جسماني و رواني مي
گردد .مسموميت تاحد زيادي به نوع و مقدارمصرف ماده ،ميزان تحمل فرد و
مدت زمان مصرف بستگي دارد.
اعتياد دارويي حالتي است که در اثر مصرف دوره اي يا مداوم يک ماده
شيميايي (طبيعي يا مصنوعي) که براي انسان يا جامعه مضر باشد ايجاد مي
گردد و ويژگيهاي آن به قرار زير است (:)WHO
◦ اشتياق يا نياز اجباري به استفاده مداوم آن ماده و ظهور رفتاري اجباري براي پيدا
کردن آن به هر وسيله
◦ تمايل به افزودن به مقدار مصرف به مرور زمان
◦ پيدا شدن وابستگيهاي جسمي و رواني بر اثر استفاده از آن ماده
فردي است که بر اثر مصرف مکرر و مداوم مواد مخدر يا دارو به آن متکي
شده باشد.
و يا قرباني هر نوع وابستگي دارويي يا رواني به مواد مخدر ،معتاد شناخته مي
شود.
از نظر جامعه شناس ي معتاد فردي است که به مواد ايجادکننده تغييرات غير
قابل قبول اجتماعي و فردي وابستگي دارد و در صورتي که دارو به بدن وي
نرسد اختالالت رواني و فيزيکي موسوم به نشانه هاي محروميت در او ايجاد
مي شود.
شرايطی است که اثرات رفتاري يا فيزيولوژيک ماده روانگردان کاهش مي يابد.
و يا کاهش تدريجي اثر يک ماده ،در اين صورت براي دستيابي به همان ميزان
اثر نياز به مصرف مقدار بيشتري از ماده است.
وضعيت غير طبيعي جسمي يا رواني که به دنبال قطع مصرف ماده يا دارويي
که خاصيت ايجاد وابستگي دارد ،در فرد ظاهر مي شود.
گروهي از نشانه هاي متغير با شدتهاي متفاوت که به دنبال قطع يا کاهش
مصرف مواد مخدردر فرد ايجاد مي شود و ممکن است با اختالالت رواني
همراه باشد.
براي ايجاد اين نشانه ها ،مصرف مواد بايد بطور مداوم يا به مدت طوالني و
يا مقدار زياد باشد.
سندرم محروميت يکي از شاخصهاي وابستگي است.
بيماري باليني است که با تظاهرات رفتاري ،شناختي و فيزيولوژيک مشخص شده ،باعث
مي شود فرد مصرف مواد را به رفتارهاي ديگر ترجيح دهد.
براي تشخيص وابستگي به مواد حداقل وجود 3نشانه از نشانه هاي زير الزم است:
◦
◦
◦
◦
◦
◦
تحمل که افزايش تدريجي مقدار ماده مصرفي الزم براي دستيابي به عالئم مصرف آن ماده است.
پيدايش عالئم ترک(محروميت) در صورت عدم مصرف يا کاهش مقدار مصرف.
تمايل دائم و تالشهاي ناموفق براي کاهش يا قطع مصرف ماده.
مختل شدن فعاليتهاي اجتماعي ،شغلي و تفريحي.
تداوم مصرف ماده عليرغم آگاهي از عوارض آن.
صرف زمان زياد جهت تهيه ،مصرف يا بهبودي از عوارض.
مجموعه مراقبت های مورد نياز جهت پيشگيري و يا کنترل ع االئم
مسموميت
Midazolam 1-2 mg IV or 5-10 mg IM, can be repeated
Q10 min
Diazepam 2-5 mg IV or 5-10 mg IM, can be repeated Q
4 hrs
تذکر:
اگر زايمان پس از 2ساعت از تزريق ديازپام صورت گيرد ،احتمال دپرسيون تنفس ي ،شلي عضالت
و هيپوترمي در نوزاد زياد خواهد شد .ولي در فاصله کمتر از 2ساعت اين احتمال حداقل است.
تزريق وريدي سريع داروهاي ديازپام و ميدازوالم ممکن است منجر به دپرسيون تنفس ي مادر گردد.
در صورت بيقراري شديد ،بيمار را با بستن به تخت و يا هر شکل ديگر فيکس نکنيد ،انقباضات
عضالني مي تواند منجر به رابدوميوليز ،اسيدوز الکتيک ،هيپرترمي و ايست ناگهاني قلب شود.
در صورت عدم کنترل بيقراري می توان نسبت به انتوباسيون و سديشن کامل مريض اقدام کرد.
برطرف کردن بيقراري ،کاهش فعاليت عضالني ،جايگزيني مايعات (ترجيحا نرمال
سالين) ،استفاده از مالفه خيس و پنکه ،پاشويه ،تجويز مايعات خوراکي(در صورتي
که بيمار NPOنمي باشد) و در مرحله نهايي انتوباسيو ان
به تنهايي به ندرت نياز به درمان دارد .در صورت همراهی با افزايش فشار
خون ،درمان مربوط به افزايش فشار خون انجام شود.
در صورت بروز تاکيکاردي فوق بطني از آدنوزين يا نيفيديپين (بل اوکر کانال
کلسيم) استفاده شود
Hydralazine, 5-10 mg IV slowly, can be repeated
q20 min
Nifidipine 10 mg PO q3-4 hrs
Nitroglycerine 0.4 mg SL
تذکر:
تجويز بتا بلوکرها درمسموميت با مواد محرک مثل آمفتامين و کوکايين توصيه نمي شود .زيرا بلوک
رسپتور بتا موجب تحريک رسپتور آلفا با مواد محرک می گردد.
ً
در وابستگان به مواد محرک عموما افزايش فشار خون ثانويه به عالئم محروميت است ،لذا با
کنترل بيقراري و اضطراب فشار خون بيمار نيز کنترل مي گردد .بنابراين انتخاب اول براي کنترل
فشار خون ،داروهاي ذکر شده در بخش بيقراري مي باشد
اقدامات حمايتی و مراقبتی به منظور جلوگيري از صدمات ناش ي از تشنج
◦ مادر را در تخت مناسبي قرار دهيد كه در صورت تشنج سقوط نكند
◦ به پهلوي چپ بخوابانيد و مراقب آسپيراسيو ان باشيد
◦ تجويز اكسيژن ،گذاشتن Air wayو در دسترس گذاشتن ساكشن ،ماسك و بگ و ساير وسايل احياء
Diazepam 10 mg IV slowly in 2 min. can be repeated if
necessary up to 30 mg
حداکثر دوز تجويزی ديازپام وريدی 100ميلي گرم در روز است.
اگر تزريق وريدي امكان پذير نباشد ،ديازپام به صورت ركتال تجويز مي شود .يك سرنگ 10س ي س ي
بدون سر سوزن حاوي 20ميلي گرم ديازپام را داخل ركتوم گذاشته ،دارو را خالي نماييد .پس از تخليه
دارو ،سرنگ را به مدت 10دقيقه در حالي كه باتوك ها نزديك به هم نگه داشته شده ،خارج نكنيد.
اين كار از خروج دارو جلوگيري مي كند .در صورت نياز(يا عدم کنترل تشنج) مي توان 10ميلي گرم ديگر
نيز با اين روش تجويز كنيد.
براي کنترل تشنج به علت مسموميتهاي دارويي و يا مواد ،فني تويين نبايد تجويز شود
در صورت تشنج آتيپيك يا كماي طوالني مدت انجام س ي تي اسكن يا MRIتوصيه مي شود
بيمار را به پهلو بخوابانيد تا مواد استفراغي از دهانش،بعلت احتمال بروز آسپيراسيون
.خارج شود
Promethazine 12.5-25 mg q8hrs (PO,IM) or
Chlorpromazine 10-25 mg (IM,IV) q6hrs
Metoclopromide 5-10 mg IV q6hrs
Serum N/S for dehydration states
اقدامات حمايتی و مراقبتی:
تجويز اكسيژن ،گذاشتن Air wayو در دسترس گذاشتن وسايل انتوباسيونا
تجويز دارو:
Naloxan
الف) در موارد اختالل شديد تنفس و سيانوز (و نه آپنه)Naloxan 0.08 mg IV , can be :
repeated
ب) در موارد آپنه(ايست تنفس ي)Naloxan 0.8 mg IV , can be repeated up to 10 :
mg
◦ يک آمپول نالوکسان را با 9س ي س ي آب مقطر رقيق کرده و به ميزان 2س ي س ي از آن را به آهستگي بصورت وريدي تجويز کرده و در
صورت نياز تا بهبود وضعيت تنفس ي تکرار مي کنيم.
◦ در اين موارد 2آمپول را بصورت وريدي تجويز کرده و درصورت عدم پاسخ ،دوز تجويزي را به ترتيب دو ،سه و چهار برابر کرده تا
زماني که پاسخ تنفس ي و خروج بيمار از وضعيت آپنه ايجاد شود .درصورت عدم پاسخ به حداکثر دوز نالوکسان ( 25آمپول معادل
10ميلي گرم) ،بيمار بايد بالفاصله پس از لوله گذاري تراشه تحت ونتيالسيون مکانيکي قرار گيرد.
ج) در موارد بروز آپنه و پاسخ به تجويز نالوکسان ،جهت پيشگيري از آپنه تنفس ي مجدد ،نالوکسان به يکي از روش
هاي زير انفوزيون شود:
روش اولا :پس از بهبود وضعيت تنفس و عالئم حياتي ،نالوکسان به ميزان دوسوم دوزي که بيمار به آن پاسخ
داده ،در 100س ي س ي محلول قندي ريخته و در طي يک ساعت انفوزيون شده و در ساعتهاي بعدي بسته به
شرايط و وضعيت بيمار ،به تدريج از ميزان آن کاسته شود (.)tapering
روش دوم :دوسوم ميزان نالوکسان تزريق شده جهت رفع آپنه را محاسبه کرده در 5ضرب کرده ،همگي را در 500
س ي س ي سرم قندي ريخته و در عرض 5ساعت انفوزيون مي کنيم.
در صورت نياز ،تنفس با آمبوبگ و لوله گذاري داخل تراشه همراه با تجويز دارو انجام شود.
هدف از تزريق نالوکسان برقراري تنفس است نه باال بردن سطح هوشياريا.
با توجه به احتمال باالي ايجاد عالئم محروميت (بيقراري و )...الزم است بيمار جهت
مراقبت تحت مانيتورينگ و مشاهده مستقيم باشد .با بروز اولين عالئم محروميت ،
ً
ن
انفوزيون را قطع کرده و مجددا با بروز اختالل تنفس ي آن را با سرعت انفوزيو کمتر
برقرار مي کنيم.
نيمه عمر نالوکسان کمتر از اغلب مخدرها است( 30-45دقيقه ) بنابراين ممکن است
عالئم مسموميت پس از انقضاي نيمه عمر نالوکسان عود کند .درصورت نياز نالوکسان با
همان دوز بايد تکرار شود.
اگر اشتباها به فرد معتاد(بدون عالمت مسموميت) نالوکسان تزريق شود عالئم محروميت
در او ظاهر مي شود .در اينگونه موارد درمان حمايتي مي باشد و داروهاي مخدر نبايد ت ازريق
شوند.
در صورتي که کمتر از 6ساعت از خوردن ماده گذشته باشد از شارکول (ذغال فعال) به
همراه سوربيتول به شرح زير استفاده می شود:
50گرم پودر شارکول را در 150س ي س ي آب حل کرده و پس از مخلوط کردن با 50س ي
س ي سوربيتول از راه دهان(در فرد هوشيار) و يا لوله بيني ـ معدي(در فرد غيرهوشيار و يا با
هوشياري کم) تجويز کنيد.
درصورت لزوم مي توان شارکول را(بدون افزودن سوربيتولا) هر 4-6ساعت با همان دوز
اوليه تکرار کرد .به ازاي هر 2-3بار تجويز شارکو ال(به تنهايي) ،يک بار به آن سوربيت اول
اضافه کنيد.
عالئم مسموميت
کاهش سطح هوشياري (از خواب آلودگي تا کوما) ،مردمکهاي ميوتيک نوک سوزني
) ،(Pin pointsتنفس سطحي ،برادی پنه تا آپنه ،ادم ريه
اداره عالئم مسموميت
ارزيابی عالئم حياتي و سطح هوشياري مادر
در صورت عدم تنفس خودبخودي از نالوکسان استفاده کنيد.
در صورت نياز ساير اقدامات حمايتي را مطابق راهنما انجام دهيد.
به دليل مشکالت تنفس ي و خطر آسپيراسيون ،شارکول (ذغال فعال) با احتياط
استفاده شود.
صداي قلب جنين با مصرف مواد افيوني مقدار کمي نوسان دارد(ممکن است کاهش
يابد) بنابراين ارزيابي سالمت جنين و سمع صداي قلب جنين بايد دقيقتر از ساير
مادران انجام شود(سمع صداي قلب جنين درمرحله اول هر 15دقيقه و در مرحله دوم
هر 5دقيقه)
عالئم مسموميت بطور کلی
چشمان شيشه اي و مردمکهاي ميدرياز.
کوکائين :تاکی کاردی و هيپرتانسيون ،هيپرترمی ،بيقراري ،ميدريازيس
اکستازي :هيپرترمی شديد ،عطش شديد ،هيپوناترمي ،ادم و هرنياسيون مغزي ،گيجي،
تشنج ،مرگ
آريتمي قلبي ،نارسايي حاد کليه ،مسموميت کبدي ،DIC ،نارسايي قلبي رابدوميوليز
شيشه يا متامفتامين :هيپرترمی شديد ،تاکی کاردی و هيپرتانسيون ،ايسکمي و انفارکتوس
قلب ،ميدريازيس ،ادم ريه ،پنوموتوراکس ،خونريزي ريه ،تهوع و استفراغ ،کره آتتوز،
تشنج ،اضطراب ،هذيان و سوء ظن ،در موارد شديدتر افکار خودکش ي و ديگر کش ي او
رفتارهاي جنون آميز
متامفتامين :در هر بيمار دچار تعريق همراه با عالئم زير بايد مد نظر باشد :افزايش فشار
خون ،افزايش ضربان قلب ،بيقراري شديد ،تمايل به آسيب به خود يا اطرافيان،
رفتارهاي جنون آميز
كوكايين :در بين مواد مورد سوء مصرف بيش از همه با تشنج همراه است.
عوارض قلبي عروقي وابسته به دوز نبوده و حتي با يک مورد استفاده به مقدار کم نيز
ممکن است ايجاد شوند.
تشنج و پروتئين اوري و افزايش فشار خون ثانويه به مصرف کوکائين(و آمفتامين) ممکن
است با عالئم اکالمپس ي اشتباه شود
افزايش ميزان
در صورتي که همراه با عالئم فوق ،آزمايشات عملکرد کبد و کليه غيرطبيعي( ا
BUN ،PTT ،PT ،LDH ،SGPT ،SGOTو )Crباشد ،بايد در وهله اول
تشخيص و درمان اکالمپس ي در نظر باشد .اما براي افتراق دقيق تر بايد آزمايش اعتياد (
) Rapid testنيز انجام شود.
اهداف اصلي درمان :کنترل بيقراري ،کاهش درجه حرارت ،جايگزيني الکتروليت ،حفظ
برون ده ادراري ،درمان ضدآريتمي ،کنترل تشنج
بي توجهي به بيقراري منجر به افزايش درجه حرارت ،اسيدوز ،رابدوميوليز ،هيپرکالمي و
ايست ناگهاني قلب ميشود.
افزايش فشار خون معموال با درمان بيقراري کنترل مي گردد .در غير اين صورت درمان
الزم انجام شود .تجويز بتابلوکر براي کنترل فشار خون توصيه نمي شود.
در صورت احتمال بروز ايسکمي قلب ثانويه به مصرف زياد محرک ها:
تجويز بي رويه مايعات هيپوناترمي را تشديد مي کند.
تشنج معموال مختصر است و خود بخود برطرف مي شود.
◦ انجام ،ECGانجام تست های ترپونين و کراتينوفسفوکيناز ،تجويز
نيتروگليسيرين زير زباني
عالئم مسموميت
توهم ،دهيدراتاسيون ،تاکی کاردی و هيپرتانسيون ،هيپرترمی ،به ندرت تشنج
اداره عالئم مسموميت
در صورت نياز ،بيمار به ICUمنتقل و حداقل 24ساعت مراقبت شود.
در صورت توهم :جهت جلو گيري از آسيب به خود ،بيمار بايد توسط کارکنان و
همراهان به شدت کنترل و مراقبت شود.
عالئم مسموميت
وگفتار
ا
مسموميت نادر است .حافظه کوتاه مدت و توجه مختل ميشود ،افکار
منقطع شده و فرد جريان افکار وحرفهاي خود را فراموش مي کند.
اضطراب ،هراس و بدبيني ،تاکی کاردی ،نوسانات فشار خون وسبکي سر و غش
کردن هنگام ايستادن
اداره عالئم مسموميت
در صورت نياز هر يک از اقدامات حمايتي را مطابق راهنما انجام دهيد.
عالئم مسموميت
تهوع ،درد شکم ،تعريق ،سردرد ،سيالوره ،هيپر يا هيپوتانسيون ،تاکی کاردی،
ميوزيس ،گيجي و سرگيجه
اداره عالئم مسموميت
در صورت نياز هر يک از اقدامات حمايتي را مطابق راهنما انجام دهيد.
عالئم مسموميت
احتمال باالی آسپيراسيون محتويات معده ،ترمور ،حمالت بدون توجه ،فراموش ي،
اختالل رواني ،اختالل سيستم اتونوم ،کاهش فشار خون ،کاهش درجه حرارت،
خواب آلودگي ودر نهايت کما
اداره عالئم مسموميت
در صورت نياز هر يک از اقدامات حمايتي را مطابق راهنما انجام دهيد.
جهت پیشگيری و یا بروز عالئم
محرومیت
مواد محرک -مواد توهم زا -
مواد افیونی و یا کراک ایرانی
حشیش وترکیبات مشابه -مواد دخانی -موادالکلی
درمان جایگزین ندارند
انجام اقدامات حمایتی
در طی بارداری تحت درمان جایگزین با متادون بوده
است(MMT).
در طی بارداری تحت درمان
جایگزین نبوده است.
-1اقدام طبق یکی از روشهای زیر
الف -تجویز متادون خوراکی یا عضالنی
ب -اگر متادون در دسترس نمی باشد :تجویز مورفين عضالنی
-2درصورت نیاز انجام اقدامات حمایتی
-1تجویز مورفين عضالنی
-2درصورت نیاز انجام اقدامات حمایتی
درد پس از زایمان
و سزارین
مادر غيروابسته به مواد
(درصورت نیاز به مخدر) :تجویز مورفين
عضالنی
مادروابسته به مواد
نوع ماده مصرفی:
نوع ماده مصرفی:
مواد محرک -مواد توهم زا -حشیش و ترکیبات مشابه -مواد دخانی -مواد الکلی
تجویز مورفين عضالنی
مواد افیونی و یا کراک ایرانی
در طی بارداری تحت درمان جایگزین با
متادونا) (MMTبوده است.
تجویز متادون خوراکی
یا عضالنی
در طی بارداری تحت درمان جایگزین نبوده
است.
تجویز مورفين و یا متادون
عضالنی