ایدز و اعتیاد ایدز  تاریخچه ظهور بیماری ایدز  ویروس ایدز  عالیم بیماری ایدز  راههای انتقال

Download Report

Transcript ایدز و اعتیاد ایدز  تاریخچه ظهور بیماری ایدز  ویروس ایدز  عالیم بیماری ایدز  راههای انتقال

‫ایدز و اعتیاد‬
‫ایدز‬
‫‪ ‬تاریخچه ظهور بیماری ایدز‬
‫‪ ‬ویروس ایدز‬
‫‪ ‬عالیم بیماری ایدز‬
‫‪ ‬راههای انتقال‬
‫تاریخچه ایدز‬
‫در ‪ 8 ،1981‬مورد وخيم ابتال به بيماري ساركوم كاپوسي (‪ )Kaposi’s Sarcoma‬كه نوعي‬
‫سرطان بدخيم عروقي است‪ ،‬در ميان مردان همجنسگراي نيويورك گزارش شد‪ .‬اين نوع سرطان‬
‫نادر است و معموال ً سالمندان را گرفتار ميكند‪ .‬همزمان با اين رويداد‪ ،‬شمار مبتاليان بهنوعي‬
‫عفونت نادر ريوي نيز در نيويورك و كاليفرنيا افزايش يافت‪ .‬مسئوالن بهداشت و درمان امريكا در آن‬
‫زمان علت شيوع ناگهاني اين دو بيماري را نميدانستند؛ اما امروزه اين دو واقعة پزشكي مصادف با‬
‫تولد بيماري ايدز در زندگي بشري در نظر گرفته ميشود‪ .‬طي يك سال‪ ،‬اين بيماري ناشناخته‬
‫گسترش يافت و‪ ،‬در ‪ AIDS :Acquired Immune Deficiency Syndrome ،1982‬به معني‬
‫سندروم نقص ايمني اكتسابي نام گرفت‪ .‬رفتهرفته‪ ،‬اين بيماري نه فقط همجنسگرايان‪ ،‬بلكه گروههاي‬
‫مختلفي از مردم را مبتال كرد‪ .‬بيماران هموفيلي و معتادان گروههاي بعدي بودند‪.‬‬
‫در اين سالها‪ ،‬بيماري جديدي در فقيرترين قاره جهان به معضلي جدي تبديل شد‪ .‬اين بيماري را‬
‫افريقاييها در زبان بومي اسليم (‪ )SLIM‬به معني مرگ در نتيجة تحليل تدريجي بدن ميناميدند‪،‬‬
‫به دنبال تحقيقات بيشتر مشخص شد كه اين بيماري همان ايدز است‪ .‬در ‪ ،1984‬تالش دانشمندان و‬
‫محققان براي كشف علت بيماري كشندة ايدز به نتيجه رسيد‪ .‬گروهي تحقيقاتي به سرپرستي رابرت‬
‫گالو ادعا كرد كه عامل اين بيماري را شناسايي كرده است‪ .‬البته اين گفته بهشدت با اعتراض محققان‬
‫فرانسوي كه ماهها قبل ويروس ‪ HIV‬را شناسايي كرده بودند روبهرو شد‪.‬‬
‫براساس آخرين تحقيقات بر روي ويژگيهاي ژنتيكي ويروس ‪ ،HIV‬اين ويروس از تركيب دو‬
‫ويروس مختلف در شامپانزه بهوجود آمده است‪ .‬ويروس ‪ HIV‬از ديدگاه علم ويروسشناسي به‬
‫گروهي از ويروسها تعلق دارد كه در ميمونها بيماريزا هستند‪ .‬يافتة ژنتيكي مذكور اين نظريه را‬
‫كه ايدز طي يك قرن گذشته در جنگلهاي غرب افريقا ظهور كرده است‪ ،‬تأييد ميكند‪ .‬به اعتقاد‬
‫دانشمندان‪ ،‬انسان براي اولين بار در نيمة اول قرن گذشته در نتيجة شكار و تغذية گوشت شامپانزه‪،‬‬
‫سنتي كه هنوز در افريقا ادامه دارد‪ ،‬به اين ويروس آلوده شده است‪ .‬بسياري از دانشمندان بر اين‬
‫باورند كه انتقال ويروس بيش از يك بار اتفاق افتاده است‪ ،‬زيرا انواع متفاوتي از اين ويروس باعث‬
‫بروز بيماري ايدز در انسان ميشود‪.‬‬
‫جالب آنكه هرچند نخستين مورد ابتال به ايدز در ‪ 1981‬در امريكا گزارش شده است‪،‬‬
‫شواهد نشان ميدهد كه اولين قرباني ايدز در اين كشور يك جوان سياهپوست بوده كه در‬
‫‪ 1969‬درگذشته است‪ .‬اولين مورد بيماري ايدز درايران در سال ‪ 1366‬در يك كودك‬
‫‪6‬ساله هموفيل كه از فاكتورهاي انعقادي وارداتي آلوده به ويروس ايدز استفاده كرده بود ‪،‬‬
‫مشاهده شد‪.‬‬
‫در توجيه كشف همزمان اين بيماري در دو نقطة جغرافيايي گفته ميشود كه افزايش تعداد‬
‫سفرهاي بينالمللي پس از دهة ‪ ،1960‬به گسترش ويروس ‪ HIV‬در نقاط جهان كمك‬
‫كرده است‪.‬ادوارد هوپر‪ ،‬خبرنگار انگليسي‪ ،‬در كتاب خود با عنوان رودخانه نظرية‬
‫جالبي را دربارة نحوة انتقال اين ويروس از شامپانزه به انسان مطرح كرده است‪ .‬به‬
‫ادعاي هوپر‪ ،‬در اواخر دهة ‪ ،1950‬براي توليد نخستين نمونهها از واكسن خوراكي فلج‬
‫اطفال‪ 400 ،‬شامپانزه شكار شدهاند و استفاده از كلية شامپانزههاي آلوده به ويروس ‪HIV‬‬
‫براي توليد واكسن‪ ،‬ويروس را به دستكم يك ميليون نفر از اهالي كنگو‪ ،‬روندا و‬
‫بوروندي منتقل كرده است‪ .‬براساس شواهد موجود‪ ،‬محلهاي ‪ 28‬پروژة توليد واكسن با‬
‫مكانهايي كه اولين موارد آلودگي به ويروس ‪ HIV‬ثبتشده همپوشاني داشته است‪.‬‬
‫ویروس ایدز چیست؟‬
‫ايدز هفدهمين علت مرگ و مير اياالت متحده آمريكا را تشكيل ميدهد‪ .‬در حالي كه كشورهاي‬
‫پيشرفته جهان در طي چند دهه اخير مشكل بيماريهاي واگيردار را تا حد زيادي حل كرده و‬
‫تمامي توان و امكانات خود را براي مبارزه با بيماريهاي غير واگير منجمله بيمارهاي قلبي و‬
‫عروقي و سرطانها متمركز كرده بودند ‪ ،‬ناگهان در سال ‪ 1981‬ميالدي (‪ 1360‬شمسي )‬
‫نوعي بيماري عفوني در دنيا پيدا شد كه به سرعت درهمه نقاط جهان گسترش پيدا كرد و اميد‬
‫به ريشه كني بيماريهاي واگيردار را حتي در كشورهاي پيشرفته تبديل به ياس نمود‪ .‬اين‬
‫بيماري كه بصورت يك مشكل عمده بهداشتي خود را نشان داد ايدز نام دارد ‪ .‬ايدز در واقع‬
‫مجموعه اي از بيماريها ميباشد كه در آنها ضعف سيستم ايمني به ميزان زياد‪،‬نقش مهمي را‬
‫بازي ميكند‪ .‬در اين بيماري دستگاه دفاعي بدن شديداًدچار اختالل مي شودو موجب نقص ايمني‬
‫شديد ميگردد كه بسياري از عفونتهاي فرصت طلب‪،‬محيط مناسبي براي رشد خود‬
‫پيدانمايند‪.‬حضور اين عفونتهاي فرصت طلب وبعضي از بيماريها‪،‬از عاليم اصلي ايدز‬
‫هستند‪.‬بيماري ايدز براثر ويروس اچ آي وي‪ HIV‬ايجاد مي شود كه حروف اول‬
‫كلمات‪ Human Immunodeficiency Virus‬به معني ويروس نقص ايمني انسان مي‬
‫باشد و مي تواند منجر به سندروم نقص ايمني اكتسابي ( ‪Acquired Immuno‬‬
‫‪ )Deficiency‬يا همان ايدز (‪ )AIDS‬گردد‪ .‬ويروس اچ آي وي از گروه رتروويروسها‬
‫ميباشد كه بعضي از سلولها در سيستم ايمني بدن حمله كرده وبا عث تخريب آنها مي شود‬
‫‪ HIV‬حروف مخفف کلمات ‪:‬‬
‫‪ :‬انسان‪ :‬اين ويروس فقط بر انسانها اثر گذار است‪Human‬‬
‫‪Immuno-deficiency‬‬
‫نقص ايمنی‪ :‬اين ويروس باعث ايجاد نقص در دستگاه ايمنی بدن ميگردد و مانع از فعاليت‬
‫صحيح دفاعی بدن ميشود‪.‬‬
‫‪Virus‬‬
‫ويروس‪ :‬اين ارگانيسم يک ويروس است و مانند همهُ ويروسها توانايی تکثير مستقل ندارد‪ ،‬اين‬
‫ويروس با ايجاد تغييراتی در سلولهای انسانی تکثير و انتشار می يابد‪.‬‬
‫‪ AIDS‬حروف مخفف کلمات‪:‬‬
‫‪Acquired‬‬
‫اکتسابی‪ :‬زيرا فرد بايد آنرا اکتساب کند و اين بيماری جزء بيماريهای ژنتيک نيست‪.‬‬
‫‪Immuno‬‬
‫ايمنی ‪ :‬بعلت اينکه بر سيستم ايمنی بدن اثر گذار است و کار سيستم ايمنی مبازه برای دفع‬
‫ميکرب‪ ،‬باکتری و ويروسها ميباشد‬
‫‪Deficiency‬‬
‫نقصان‪ :‬بعلت اينکه باعث ايجاد نقص در سيستم ايمنی بدن ميشود و کار آنرا دچار اختالل‬
‫ميکند‪.‬‬
‫‪Syndrome‬‬
‫نشانگان‪ :‬بعلت اينکه شخص مبتال به ايدز ممکن است دچار انواع متفاوت از نشانههای بيماريها‬
‫و عفونتهای فرصت طلب شود‬
‫عاليم ايدز‬
‫در ‪ 5‬مرحله شناسايی ميشود‪:‬‬
‫مرحله اول عفونت حاد‪:‬در اغلب موارد در صورتي كه تعداد كافي ويروس ايدز وارد‬
‫بدن فردي شود ‪ ،‬بعد از چند هفته عالئمي نظير تب ‪ ،‬گلودرد‪،‬بزرگي غدد لنفاوي‪ ،‬درد‬
‫مفاصل و عضالت ‪ ،‬سر درد‪ ،‬ضعف و بي حالي‪ ،‬بي اشتهايي ‪ ،‬تهوع و استفراغ‪ ،‬كاهش‬
‫وزن‪ ،‬اسهال و گاهي دانه هاي جلدي و يا تظاهرات عصبي ظاهر ميگردد‪ .‬اين عالئم‬
‫اختصاصي نبوده و شباهت كاملي با نشانه هاي بسياري ازبيماريهاي ديگر دارد ‪ .‬چون‬
‫خود بخود ظرف يك تا دو هفته بهبودي حاصل ميگردد ‪ ،‬كمتر اتفاق مي افتد كه بيماري‬
‫دراين دوره تشخيص داده شود‪ .‬بعالوه از هنگام ورود ويروس ايدز تا مثبت شدن نتيجه‬
‫آزمايشگاهي كه نشانگر آلودگي فرد است حدود ‪2‬تا ‪ 12‬هفته و گاهي تا‪ 16‬ماه طول مي‬
‫كشد‪ .‬در اين فاصله زماني ‪ ،‬فرد‪ ،‬آلوده بوده و ممكن است سايرين را آلوده كند و‬
‫متاسفانه با روشهاي آزمايشگاهي فعلي نمي توان بوجود ‪.‬آن پي برد‬
‫مرحله دوم بدون عالمت‪:‬پس از بهبودي خود بخودي مرحله حاد‪ ،‬بيمار وارد مرحله‬
‫بدون عالمت مي شود كه بر حسب نوع ويروس آلوده كننده از‪10‬تا‪ 17‬سال طول مي‬
‫كشد‪ .‬در اين مدت شخص آلوده هيچگونه عالمتي از بيماري را بروز نمي دهد و به‬
‫ظاهر كامالً سالم است ولي براي ديگران آلوده كننده مي باشد ‪ .‬اين مرحله نزد كودكان‬
‫كوتاهتر است و در اين مرحله شخص ديگران را مبتال مي كند ‪ .‬در اين دوره آزمايش‬
‫خون مثبت است‪ .‬كنترل انتشار ويروس در اين مرحله ‪.‬مشكل مي باشد ‪.‬‬
‫مرحله سوم بزرگي منتشر و پايدار غدد لنفاوي‪:‬دراين مرحله غدد لنفاوي به صورت‬
‫بزرگ شده و به شكل قرينه و بدون ‪.‬درد در بيش از دو نقطه بدن بجز ناحيه كشاله ران‬
‫ظاهر مي شود حداقل ‪3‬ماه باقي مي مانند ‪.‬‬
‫مرحله چهارم مرحله قبل از ايدز و حاالت وابسته به ايدز‪:‬قبل از بروز عالئم نهايي ايدز‬
‫در بيمار ‪ ،‬عوارضي ظاهر مي شود كه به آن عالئم مربوط به ايدز مي گويند و‬
‫عبارتند از ‪:‬كاهش وزن بيشتر از‪10‬درصد وزن سابق اسهال به مدت بيشتر از يك ماه‬
‫تب به مدت بيشتر از يك ماه عرق شبانه خستگي‪ ،‬بي حالي و ضعف ‪،‬اين عالئم را‬
‫مقدمه استقرار كامل ايدز كه پايان طيف بيماري مي باشد ‪ ،‬به حساب مي آورند ‪ .‬در‬
‫برخي موارد ‪ ،‬بي قراري‪ ،‬بي اشتهايي‪ ،‬دل درد ‪ ،‬سردرد وجود دارد و تغييرات عصبي‬
‫منجر به از دست دادن حافظه و آسيب اعصاب محيطي مي شود‪ .‬اين عالئم معموالً‬
‫متناوب است ولي كاهش وزن در اكثر بيماران وجود دارد و پيشرونده هم مي باشد ‪.‬‬
‫بسياري از بيماران در اين مرحله دچار ‪.‬ضايعات پوستي‪ ،‬مخاطي و ضايعات دائم و يا‬
‫عود كننده دهني و يا ناحيه تناسلي به علت ويروسهاي مختلف مي شوند ‪.‬‬
‫مرحله پنجم ايدز‪:‬ايدز به مرحله نهايي آلودگي ايدز گفته ميشود‪ .‬در اين مرحله به‬
‫علت كاهش شديد قدرت دفاعي بدن‪ ،‬شخص‪ ،‬مستعد ابتال به بسياري عفونتها و‬
‫سرطانها مي شود كه عالئم بسيار متنوعي دارند و در نهايت بيمار را از پاي در مي‬
‫آورند‪.‬حدود ‪25‬درصد افراد پس از ‪5‬سال ‪25،‬درصد پس از ‪10‬سال و‬
‫حدود‪25‬درصد پس از ‪15‬سال از ورود ويروس به بدن دچار ايدز مي شوند ‪ .‬يعني‬
‫در مجموع حدود ‪75‬درصد افراد آلوده پس از ‪15‬سال به مرحله ايدز مي رسند‪.‬در‬
‫مورد اين مساله كه باال خره ‪25‬درصد باقيمانده چه سرنوشتي دارند و چه زماني‬
‫وارد مرحله ايدزمي شوند بحث وجود دارد‪ .‬ولي آنچه كه مسلم است فرد آلوده ‪،‬‬
‫حتي اگر ديرتر هموارد مرحله بيماري شود‪ ،‬همواره براي سايرين آلوده كننده باقي‬
‫مي ماند‪.‬ايدز بر روي تمامي دستگاهها و اندام هاي بدن مانند تنفس ‪،‬گوارش‪،‬‬
‫عضالني‪ ،‬عصبي‪ ،‬پوست و مخاط‪ ،‬گوش و حلق و بيني اثر مي گذارد‪ .‬پس از‬
‫رسيدن به مرحله نهاييايدز‪ ،‬متوسط طول عمر در بالغين حدود ‪. 5/2‬سال است و‬
‫بيماري نهايتا ً به علت يكي از عفونتهاي فرصت طلب و يا سرطانها از پا در مي آيد‬
‫راههای انتقال‬
‫‪‬‬
‫تماس جنسی نا امن‬
‫‪‬‬
‫سرايت از مادر آلوده به جنين در داخل رحم و يا انتقال به کودک در‬
‫دوران شيردهی‬
‫‪‬‬
‫استفاده مشترک از سرنگ و سوزن آلوده جهت تزريق‬
‫‪‬‬
‫سرایت از طریق خون و فرآوردههای خونی‬
‫اعتیاد‬
‫‪ ‬تعاریف اعتیاد‬
‫‪ ‬معتاد کیست‬
‫تعاریف اعتیاد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اعتياد يعني خوگرفتن و وابسته شدن جسمي‪ ،‬رواني و عصبي فرد به مواد مخدر‬
‫كه ترك يا فرار از آن ناممكن و يابسيار مشكل است‪.‬‬
‫اعتياد يعني مصرف نابجا و مكرر مواد مخدر كه موجب وابستگي به آنها‬
‫ميشود‪ .‬اين وابستگي بدني و رواني است‪ ،‬ترك مصرف مواد افيوني مشكالت و‬
‫محروميت هاي بدني و رواني را در پي خواهد داشت ‪.‬‬
‫اعتياد عبارتست از وابستگي به عوامل يا موادي كه تكرار مصرف آنها با كم و‬
‫كيف مشخص و درمان معين از ديدگاه معتاد ضروري مينمايد‪.‬‬
‫اعتياد يك بيماري رواني‪ ،‬اجتماعي‪ ،‬اقتصادي است كه بر اثر فعل و انفعال‬
‫تدريجي بين بدن انسان و مواد شيميائي تحت تأثير يك سلسله شرايط و اوضاع و‬
‫احوال خاص رواني‪ ،‬اقتصادي‪ ،‬اجتماعي و سنتي به وجود ميآيد‪.‬‬
‫معتاد کیست؟‬
‫معتاد فرديست که به رفتار و يا مصرف ماده ای خاص وابستگی دارد به نحوی که‬
‫در صورت عدم انجام آن کار و يا مصرف آن ماده دچار عالئم محروميت شود‬
‫متاسفانه کلمه معتاد در کشور ما چنان بار منفی پيدا کرده که در صورت ابتال فرد به آن ‪ ،‬بجای بسيج‬
‫امکانات جامعه و خانواده برای درمان فرد معتاد ‪ ،‬در اولين اقدام خانواده و سپس جامعه در جهت‬
‫طرد فرد اقدام ميکنند و اين مسئله باعث پيچيده تر شدن مشکل و گسترش آن خواهد شد‬
‫به عنوان مثال وقتيکه همسر فرد پی به معتاد شدن وی ميبرد در اولين برخورد و با توجه به تبليغات‬
‫انجام شده وی را ا‪ ...‬اجتماع و فردی دزد و ‪ ...‬ميپندارد و تصميم به جدائی ميگيرد و اگر تا قبل از‬
‫آن مشکل وجود فردی معتاد بود ‪ ،‬اکنون فرزندان و زنی بی سرپرست و مردی شکست خورده و بی‬
‫انگيزه باقی می ماند که همگی مستعد انواع آسيبهای اجتماعی و از جمله اعتياد هستند‬
‫انواع مخدر‬
‫‪.I‬‬
‫‪.II‬‬
‫‪.III‬‬
‫‪.IV‬‬
‫‪.V‬‬
‫‪.VI‬‬
‫‪.VII‬‬
‫‪.VIII‬‬
‫‪.IX‬‬
‫‪.X‬‬
‫‪.XI‬‬
‫‪.XII‬‬
‫‪.XIII‬‬
‫‪.XIV‬‬
‫‪.XV‬‬
‫‪.XVI‬‬
‫)‪ (LSD‬ال‪.‬اس دی‬
‫)‪ (MDMA‬اکستاسی‬
‫)‪(Prescription Drugs‬‬
‫داروهای تجویزی‬
‫الکل‬
‫شیشه‬
‫نورچیزک‬
‫)‪ (Opium‬تریاک‬
‫)‪ (Morphine‬مورفین‬
‫)‪ (Heroin‬هروئین‬
‫)‪ (Methadone‬متادون‬
‫ماری جوانا‬
‫حشیش‬
‫کوکائین و کراک‬
‫توتون و دخانیات‬
‫قهوه ‪ .‬کافئین‪.‬‬
‫چهار برومو ‪ 5 ،2‬دی متوکسی‬
‫فنتیالمین‬
‫ال‪.‬اس‪.‬دی‬
‫ال‪.‬اس‪.‬دي نخستين دارويي است كه در گروه توهم زاها قرار گرفت‪ .‬اولين بار در‬
‫سال ‪ 1938‬توسط شيمي دان سوئيسي بنام دكترهافمن ساخته شده اما خواص آن در‬
‫سال ‪ 1943‬زماني كه بصورت اتفاقي توسط دكتر هافمن مصرف شد مشخص‬
‫گرديد‪.‬‬
‫اين ماده در دهه ‪ 1960‬شهرت خاصي پيدا نمود و به مرور زمان از استعمال آن‬
‫توسط مردم كاسته شد ليكن در دهه ‪ 1990‬مجدداً در ميان دبيرستانيها و دانشجويان‬
‫شهرت پيدا كرد واين ماده بعنوان ابزار جنبش ضد فرهنگ در غرب مورد استفاده‬
‫قرار گرفت‪.‬‬
‫استفاه پزشكي‬
‫درحال حاضر اين دارو هيچگونه استفاده پزشكي ندارد‪ .‬گرچه در دهه ‪ 1950‬اين‬
‫دارو ( بنام ‪)Delgsid‬توسط برخي روانپزشكان براي درمان احساسات سركوب‬
‫شده مورد استفاده قرار ميگرفت‪ .‬سازمان سيا (‪ )CIA‬نيز آزمايشات خود را بر‬
‫روي انسان بصورت مخفيانه جهت بازپرسي ا زمتهمان انجام داد‪ .‬در سال‬
‫‪ 1966‬استفاده از اين ماده در آمريكا بدليل پيامدهاي بهداشتي و درماني آن ممنوع‬
‫اعالم شد‪.‬‬
‫وابستگي رواني ‪ :‬ندارد‬
‫وابستگي جسمي‪ :‬ندارد‬
‫مدت اثر‬
‫تاثيرات رواني ‪ 30-60‬دقيقه پس از مصرف ماده شروع ميشود و‬
‫حدوداً ‪ 12‬ساعت باقي ميماند‪ .‬اوج اين تاثيرات حدوداً ‪ 5‬ساعت پس از‬
‫مصرف ال اسي دي ميباشد‪ .‬تاثيرات رواني اين ماده وابسته به‬
‫وضعيت جسميفرد مصرف كننده ونيز محيط فيزيكي كه فرد در آن‬
‫قرار دارد ميباشد‪.‬‬
‫اثرات‬
‫‪ LSD‬موجب افزایش فعالیت درغشاء مغزي و قسمت جلوي مغزي‬
‫(‪ )limbic Forebrain‬ميشود‪.‬‬
‫مصرف بیش از اندازه (‪ )Overdose‬موجب افزایش فشار خون‬
‫خفیف‪ ،‬تپش قلب (تاكي كاردي) و ندرتا ً افزایش دماي بدن (‬
‫هیپرترمي)و از نظر رفتاري استعمال كننده ممكن است درونگرا ویا‬
‫مضطرب شود‪ .‬تاثیرات نامطلوب غالبا ً در افراد تازه كار یا افرادیكه‬
‫اشتباها ً ‪ LSD‬مصرف نموده اند حادث ميشود‪.‬‬
‫اکستاسی‬
‫‪ MDMA‬براي اولين بار در سال ‪ 1912‬توسط يك‬
‫شركت آلماني بعنوان داروي اشتها زا ساخته شد‪.‬‬
‫استفاده غير قانوني در دهه ‪ 1980‬و ‪ 1990‬در‬
‫آمريكا رايج شد‪ MDMA.‬غالبا ً به همراه مواد ديگر‬
‫استفاده ميشود‪ ،‬وليكن به ندرت همراه با الكل از آن‬
‫استفاده ميشود چرا كه برخي براين باورند كه الكل‬
‫اثر آن را خنثي ميسازد‪ .‬استفاده از اين ماده بيشتر‬
‫در اماكني چون كلوپهاي شبانه‪ ،‬ميهمانيهاي آخرشب‬
‫و در كنسرتهاي موزيك راك رايج است‪.‬‬
‫مدت اثر‬
‫مدت اثر اين ماده ‪ 4-6‬ساعت است‪.‬‬
‫تاثيرات‬
‫استعمال كنندگان اين ماده ميگويند‪ ،‬اين ماده احساس بسيار مثبتي را ايجاد ميكند‪،‬حس نزديكي به ديگران‪،‬‬
‫از بين رفتن اضطراب و ايجاد آرامش فوق العاده را نيز بدنبال دارد‪.‬همچنين نياز به غذا‬
‫خوردن‪،‬نوشيدن وخواب را از بين برده و لذا به فرد تحمل شركت در ميهمانيهاي ‪ 2-3‬روزه را‬
‫ميدهد و لذا دربرخي موارد ايجاد فرسودگي بيش از حد به همراه كم آب شدن بدن (‪)dehydration‬‬
‫ميكند‪ .‬از اثرات ديگر اين دارو ميتوان به تهوع‪،‬توهم‪،‬تب و لرز‪،‬تعريق‪ ،‬لرزش اندامها‪،‬دردهاي‬
‫عضالني و تاري ديد اشاره نمود‪.‬‬
‫مصرف بيش از اندازه (‪)Overdose‬‬
‫استفاده مقادير بيش از حد اين دارو موجبفشارخون باال‪،‬بيهوشي‪ ،‬حمالت اضطرابي‪ ,‬تشنج و تب ميشود‪.‬‬
‫اين حالت به دليل احتمال اختالل در عملكرد قلب ميتواند مرگبار باشد‪.‬‬
‫ترک (‪)Withdrawal‬‬
‫اين دارو درصورتيكه پس از مدتي استفاده نشود ايجاد اضطراب‪ ،‬حالت شك و ترديد‪ ،‬وافسردگي مينمايد‪.‬‬
‫داروهای تجویزی‬
‫□ داروهاي تضعيف کننده سيستم اعصاب مرکزي‬
‫● باربيتوراتها‬
‫● فلونيترازپام (گروه بنزو ديازپينها)‬
‫● گاما هيدروکسي بوتيريک اسيد (‪)GHB‬‬
‫● کلرال هيدرات (‪)Chloral Hydrate‬‬
‫● کتامين (‪)Ketamine‬‬
‫● متاکوآلون (‪)Methaqualone‬‬
‫● گلوتتمايد (‪)Glutethimide‬‬
‫□ مسکنها (‪)Opiudes‬‬
‫● مورفين‬
‫● کدئين‬
‫□ داروهاي محرک (‪)Stimulants‬‬
‫● متيل فنيديت (‪)Methylphenidate‬‬
‫● متا مفتامين (‪)Methamphetamine‬‬
‫الکل‬
‫الكل خالص‪ ،‬مايعي شفاف است و معموال داراي ‪ 96‬تا ‪97‬‬
‫درجه الكل خالص است‪ .‬به اين معني كه در ‪ 100‬حجم آن‪،‬‬
‫‪ 97‬حجم الكل و ‪ 3‬حجم آب و ديگر ناخالصي ها وجود‬
‫دارد‪ .‬الكل اتانول از دير زماني شناخته شده و در طبيعت‬
‫تقريبا در همه جا يافت مي شود‪ .‬در بسياري از انواع‬
‫تخميرها هميشه مقداري از اين الكل به وجود مي آيد و مقدار‬
‫كمي از آن نيز در آبهاي طبيعي و معدني يافت مي شود‪.‬‬
‫براي تهيه الكل از شيوه هاي تخمير مواد نشاسته اي و قندي‬
‫‪ ،‬يا از شيوه هاي سنتز و مصنوعي استفاده مي كنند‪.‬‬
‫اثر اصلي و عمده كوتاه مدت الكل بر سيستم اعصاب مركزي است و به عنوان‬
‫خواب آور يا بي حس كننده عمل مي كند‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬اثراتي در هوشياري فرد و‬
‫اعمال و وظايف دستگاه مغز و اعصاب دارد‪ .‬به طور كلي اثر الكل بستگي به‬
‫ميزان نوشيدن‪ ،‬اندازه‪ ،‬وزن بدن وضعيت سالمت جسمي و روحي فرد مصرف‬
‫كننده‪ ،‬تجربيات فرد از جمله درجه تحمل و وابستگي‪ ،‬خلق و خوي و درجه خلوص‬
‫نوشيدني محتوي الكل دارد‪.‬‬
‫مصرف نوشابه هاي الكلي در ابتدا موجب نوعي آرامش و رها شدن از قيودات و‬
‫سرخوشي زياد مي گردد‪ ،‬ولي پس از مدتي اثرات واقعي آن از جمله ناهماهنگي‬
‫در حركات عضالت (آتاكسي)‪ ،‬اختالل در قضاوت‪ ،‬آسيب اعمال حركتي و‬
‫مهارتي‪ ،‬كندي واكنش و فعاليت دماغي و فكري تشديد حالت تهاجمي و‬
‫پرخاشگري‪ ،‬تلوتلو خوردن‪ ،‬درهم و بر هم حرف زدن‪ ،‬سوزش قلب‪،‬‬
‫پرحرفي‪،‬دوتا ديدن اشيا و افراد‪ ،‬گيج‪ ،‬گر گرفتگي ‪ ،‬كرختي و بي حسي اعضاي‬
‫بدن و افزايش ادرار مي باشد‪.‬‬
‫شیشه‬
‫نام علمی اين ماده مخدر مت آمفتامين می باشد‪.‬اين‬
‫ماده محرک اعصاب است‪ .‬مت آمفتامين گاهی‬
‫اوقات توسط پزشکان برای بيماريهای خاص‬
‫تجويز می شود که با تاثير مستقيم بر مکانيسمهای‬
‫مغز شادی و هيجان در فرد ايجاد می کند که اين‬
‫دارو را به دارويی به شدت اعتياد آور تبديل می کند‪.‬‬
‫مصرف کننده ممکن است دچار حرکات تکراری شود‪ .‬مت‬
‫آمفتامين همچنين باعث اختالل شديد در خواب و يا بی خوابی‬
‫کامل می شود‪ .‬مصرف کننده دجار بی اشتهايی شديد شده و‬
‫ساعتها و بعضا تا روزها اشتها به غذا ندارد ولو اينکه اين‬
‫ماده باعث تشنگی می شود و مصرف کننده مجبور است‬
‫مقدار زيادی آب بنوشد‪.‬‬
‫نورچیزک‬
‫نورجیزک نام ماده تزریقی است که در ایران به‬
‫طور غیر قانونی و به عنوان جعلی داروی ترک‬
‫اعتیاد و در شیشه های ویال عرضه می گردد‪.‬‬
‫نورجیزک (‪ )Norgesic‬اصلی که در کشورهای‬
‫غربی مانند ایاالت متحده آمریکا‪ ،‬کانادا و‬
‫کشورهای اروپائی به عنوانی ترکیب شل کننده‬
‫عضالنی با پایه فنادرین ‪-‬آسپیرین عرضه می‬
‫گردد کامالً متفاوت بوده و نام نورجیزک نامی‬
‫جعلی و غیر ژنریک برای ماده عرضه شده در‬
‫ایران می باشد‪ .‬ترکیبات شناخته شده نورجیزک‬
‫عرضه شده در ایران شامل بوپرنورفین(شبیه‬
‫مورفین) و کورتون می باشد‪.‬‬
‫خطرات‬
‫اعتیاد‪ :‬به علت اثرات مخدر‪ ،‬تزریق بوپرنورفین اعتیاد آور می باشد‪.‬اگرچه تجویز‬
‫قرصهای زیر زبانی حاوی بوپرنورفین زیر نظر پزشک در برخی کشورها‬
‫برای ترک اعتیاد صورت می گیرد اما قرصهای مذکور همیشه به همراه‬
‫ترکیبی از نالوکسون تهیه می شوند که اثر مخدر بوپرنورفین را مهار نموده و‬
‫تزریق آن به عنوان مخدر را بی اثر می سازد‪ .‬از آنجائیکه نالوکسون در‬
‫نورجیزک پیدا نشده‪ ،‬نورجیزک نه در ترک اعتیاد موثر نیست بلکه خود اعتیاد‬
‫آور می باشد و مصرف بیش از حد یا اوردوز آن مرگ آور است‪.‬‬
‫اختالل سوخت و ساز بدن‪ :‬هیدروکورتیزون ‪ ،‬کورتون یا هورمون کورتیزول‬
‫مترشحه از غده فوق کلیوی می باشد دارای نقش متابولیکی حساس در بدن می‬
‫باشد و ورود آن به سیستم داخلی بدن باعث به هم خوردن تعادل متالبولیزم‬
‫قندها می شود‪ ،‬چنین اختاللی خود می تواند موجب چاقی کاذب و در کنار‬
‫اختالالت کبدی و هورمونی منجر به مرگ شود‪.‬‬
‫عفونت‪ :‬عفونت ناشی از نورجیزک هم به دلیل سرکوب سیستم ایمنی بدن به دلیل‬
‫اثرات هورمونی و مخدر‪ ،‬هچنین به دلیل آلودگی سرنگ ‪ ،‬عدم رعایت بهداشت‬
‫در هنگام تزریق و استفاده از سرنگ مشترک توسط معتادان(امکان ایجاد‬
‫هپاتیت و ایدز) و همچنین به علت شرایط غیر بهداشتی تهیه و ساخت خود ماده‬
‫می باشد‪ .‬باور بر این است این دارو در شرایط غیر بهداشتی و داخل ویالهای‬
‫استفاده شده پر می شود‪ .‬تزریق مستقیم عامل عفونت به داخل بدن می تواند‬
‫موجب مرگ سریع گردد‪.‬‬
‫تریاک‬
‫ترياك به شكل ماده قهوه اي تيره رنگ به گونه دلمه‬
‫شده مانند پالستيك وجود دارد‪ .‬ترياك شيره‬
‫الكالوييد داري است كه از تيغ زدن گرز‬
‫خشخاش (تصوير شماره ‪ )1‬و لخته شدن شيره‬
‫خشخاش نارس بدست مي آيد‪ .‬تخمدان حاوي دانه‬
‫هاي خشخاش‪ ،‬بيضي شكل است كه گلبرگهاي‬
‫صورتي رنگ دارد‪ .‬وقتي اين گلبرگها رو به‬
‫پژمردگي مي رود‪ ،‬با تيغ زدن تخمدان نارس‪،‬‬
‫عصاره شيري رنگي شروع به تراوش مي كند‬
‫كه در مجاورت هوا به صورت (دلمه) شده پس‬
‫از گذشت يك شبانه روز به رنگ قهوه اي و‬
‫گاهي سياه در مي آيد و به حالت صمغي چسبيده‬
‫بر جدار خارجي تخمدان باقي مي ماند كه آن را‬
‫تراشيده و جمع آوري مي كنند‪.‬‬
‫انواع تریاك‬
‫‪ -1‬ترياك خام‪ ,‬كه عبارت از شيره خودبخود غليظ شده گرزهاي خشخاش است كه بدون توجه به‬
‫ميزان آن‪ ,‬جز براي بسته بندي و ارسال‪ ,‬دستكاري ديگري در آن نشده باشد‪.‬‬
‫‪ -2‬ترياك عمل شده (پرورده)‪ ,‬طبق تعريف الهه‪ ,‬ترياك پرورده محصولي است كه از ترياك خام با‬
‫يك رشته عمليات مخصوص حل كردن‪ ,‬جوشاندن‪ ,‬بودادن و تخمير بمنظور تبديل آن به عصاره براي‬
‫استعمال غير طبي تهيه مي شود‪.‬‬
‫‪ -3‬ترياك پزشكي‪ ,‬ترياكي كه مقدار آن (دوز) مشخص بوده و براي مصارف درماني و پزشكي‬
‫كاربرد دارد‪ .‬و در صنايع داروسازي هر كشوري آن را بصورت گرد يا دانه هاي ريز درآورده و يا‬
‫با مواد بي اثر مخلوط كرده و مورد مصرف قرار مي دهند‪.‬‬
‫نحوه مصرف تریاك‬
‫تریاك به صورت خوردن‪ ،‬كشیدن یا تزریقي مورد مصرف قرار مي گیرد‪ .‬تریاك از نظر طبقه‬
‫بندي فارماكولژي‪ ،‬تضعیف كننده فعالیتهاي سلسله اعصاب مركزي است‪.‬‬
‫عالئم مصرف تریاك‬
‫مهمترین عالئم مصرف تریاك و مشتقات آن عبارتند از ‪ -1 :‬خواب آلودگي با حضور ذهن‪-2 ,‬‬
‫تسكین درد‪ -3 ,‬انبساط خاطر و آرامش‪ -4 ,‬احساس گنگ و مبهم به زمان و مكان‪ -5 ,‬بخواب رفتن‬
‫با آرامش و تخیالت مطبوع‪ -6 ,‬سستي اراده و ضعف حركات فعاله و ‪ -7‬كاهش امیال جنسي‪.‬‬
‫مورفین‬
‫در سال ‪ 1804‬م‪ .‬اولين الكالوئيد ترياك – كه‬
‫شناخته شد – مورفين(‪ )morphine‬نامگذاري‬
‫كردند كه از كلمه مورفئوس‬
‫(‪)Morpheuse‬خداي روياي يونان باستان‬
‫مشتق شده بود ‪ .‬از سال ‪1850‬م‪ .‬كه سرنگهاي‬
‫تزريقي زير جلدي به بازار آمد ‪ ،‬استفاده از آن‬
‫گسترش بيشتري پيدا كرد‪.‬مورفين از ترياک‬
‫استخراج ميشود و يا مستقيما از ساقه خشخاش‬
‫بدست مي آيد و به صورت پودري کريستالي‬
‫به رنگ قهوه اي روشن و يا سفيد مي باشد‪.‬‬
‫مورفين به اشكال قرص‪ ،‬كپسول‪ ،‬پودر يا محلول‬
‫عرضه مي شود و از طريق خوراكي‪ ،‬كشيدن‬
‫از راه مجاري تنفسي و تزريق زير پوستي و‬
‫داخل سياهرگي مورد استفاده قرار مي گيرد ‪.‬‬
‫هروئین‬
‫هروئين با عمل تقطير از مرفين‬
‫استخراج ميشود‪ .‬هروئين پودر‬
‫كريستالي سفيد رنگي است كه در‬
‫سال ‪ 1874‬توسط دانشمند انگليسي‬
‫در بيمارستان سنت مري كشف شد‪.‬‬
‫دانشمند قوي اين ماده را تترااستيل‬
‫مرفين خواند تا اينكه در حدود سال‬
‫‪ 1890‬دانشمند آلماني بنام درسر و‬
‫چند دانشمند ديگر مطالعات بيشتري‬
‫روي آن انجام دادند و دريافتند كه اين‬
‫مشتق دي استيله است و آن را براي‬
‫معالجه اشخاص مبتال به سل و ساير‬
‫بيماريهاي جهاز تنفسي و همچنين‬
‫براي ترك اعتياد به مرفين پيشنهاد و‬
‫عمل كردند‪.‬‬
‫هروئين اعتياد شديد فيزيكي را در كمتر از ‪ 21‬روز در ‪ 97‬درصد اشخاصي كه آن را مورد‬
‫مصرف قرار داده بودند‪ ،‬به وجود آورد‪ .‬هروئين ماده مخدري قوي است‪ ،‬كه آخرين پله نردبان‬
‫اعتياد را در مصرف مواد مخدر به خود اختصاص داده است و شخص را به سفري مي برد كه‬
‫كمتر كسي از آن به سالمت بازگشته است!‬
‫فردي كه پس از سير در مصرف انواع مواد مخدر به هروئين روي ميآورد‪ .‬ابتدا آن را استنشاق‬
‫ميكند‪ ،‬اما كمي بعد جهت تأثير فوري و افزايش دادن اثر آن‪ ،‬به سرنگ روي ميآورد و در رگ‬
‫تزريق ميكند‪.‬‬
‫هروئين تزريق شده احساس لذت عمومي و سريع و شديد را توليد ميكند‪ .‬متخصصان اين حالت را‬
‫شبيه اوج در جماع توصيف نموده ولي در اصطالح‪ ،‬معتادان آنرا فلش (‪ )Flash‬يعني چيزي شديد‬
‫و آني همانند نور فلش دوربين عكاسي مينامند‪.‬‬
‫فلش عكسالعملي است ناگهاني‪ ،‬زنده و عميق كه ارگانيسم نسبت به ورود ماده نشان ميدهد‪ .‬اين‬
‫حالت كه حداكثر در حدود ‪ 10‬ثانيه طول ميكشد براي معتاد هميشه عالي است‪ .‬هروئين كه قدرت‬
‫خوابآوري كمتري دارد‪ ،‬توليد برانگيختگيهاي شديد و خشني ميكند‪ ،‬ليكن سهولت تفكر و تصور‬
‫ترياك را توليد نمينمايد‪،‬شايد به همين علت است که مصرف اين ماده بيشتر در بين مردها متداول‬
‫است‪ .‬بررسيهاي آماري نشان ميدهد كه در برابر هر ‪ 5‬مرد معتاد فقط يك زن معتاد وجود دارد‪.‬‬
‫متادون‬
‫متادون متعلق به گروهي از مواد به نام شبه افيونهاست‪.‬‬
‫شبه افيونها موادي با ساختار شيميائي و عملكردي‬
‫شبيه به مورفين هستند ( طبيعي و صناعي )‪ ،‬يكي از‬
‫زير گروههاي شبه افيونها خانواده مواد افيوني است‬
‫كه شامل داروهاي تسكين دهنده درد عصبي مركزي‬
‫طبقه بندي ميشوند بدين صورت كه كاركرد آنها به‬
‫عنوان كاهش فعاليت اين سيستم است‪ .‬الكل‪،‬كانابيس‪،‬‬
‫بنز و ديازپينها ( شامل ديازپام‪ ،‬لورازپام و‪ )...‬موارد‬
‫ديگري از داروهاي مضعف هستند‪ .‬متادون به‬
‫صورت صناعي ساخته ميشود و به عنوان جانشيني‬
‫براي درمان افراد و ابسته به هروئين و ساير شبه‬
‫افيونها به كار ميرود‪ .‬طول مدت اثر آن بسيار‬
‫طوالني تر از هروئين است به طوري كه مدت اثر يك‬
‫دوز واحد آن تقريبا ً ‪ 24‬ساعت است درحاليكه درمورد‬
‫هروئين ممكن است فقط ‪ 2‬ساعت باشد‪ .‬در يك برنامة‬
‫درماني معموالً متادون به صورت محلولي در آب‬
‫ميوه تجويز ميگردد‪.‬‬
‫عوارض ‪:‬‬
‫‪ -1‬آبريزش بيني‪ ،‬عطسه‬
‫‪ -2‬سيخ شدن موها‬
‫‪ -3‬دردهاي شكمي‬
‫‪ -4‬دردپشت ومفاصل‬
‫‪ -5‬احساس ضعف جسمي‬
‫‪ -6‬افزايش درجة حرارت بدن و احساس سرما‬
‫‪ -7‬از دست دادن اشتها‬
‫‪ -8‬تعريق‬
‫‪ -9‬لرزش‬
‫‪ -10‬تحريك پذيري و پرخاشگري‬
‫‪ -11‬اسپاسم ماهيچه اي وپرش عضالني‬
‫‪ -12‬اختالل درخواب‬
‫‪ -13‬تهوع و استفراغ‬
‫‪ --14‬ولع براي مواد‬
‫‪ -15‬خميازه‬
‫‪ -16‬اسهال‬
‫ماری جوانا‬
‫بيشتر از قسمت هاي فوقاني برگ ها‪ ،‬گل و‬
‫تخمكهاي شكفته شده بوته شاهدانه جنس ماده كه‬
‫بريده و خشك شده تهيه مي شود و در رنگهاي‬
‫سبز متمايل به خاكستري و قهوه اي وجود دارد‪.‬‬
‫داراي بوي تند و به صورت كشيدني در پيپ يا‬
‫سيگارهاي دست پيچ استفاده مي شود‪.‬‬
‫نامهاي خياباني آن ‪Potherbs Grass, pot,‬‬
‫‪ Weed, Mary Jane‬و ‪ ...‬مي باشد‪.‬‬
‫اثر آن به صورت كشيدني ‪ 2‬تا ‪ 4‬ساعت و در‬
‫موارد خوردني ‪ 5‬الي ‪ 12‬ساعت طول مي كشد‪.‬‬
‫در عين حال كه موجب حالت سرخوشي و كيف‬
‫مي شود‪ ،‬غالبا هوشياري و خود آگاهي مصرف‬
‫كننده به هم مي خورد و دچار تحريف ادراكات‪،‬‬
‫عدم هماهنگي و توازن‪ ،‬گيجي‪ ،‬افزايش ضربان‬
‫قلب و تنفس مي گردد‪.‬‬
‫حشیش‬
‫حشيش صمغ چسبناك از بوته كانابيس است كه‬
‫معموال به صورت تكه هاي جامد مكعبي‬
‫شكل فروخته مي شود و در رنگهاي‬
‫مختلف از قهوه اي كم رنگ تا سياه ديده‬
‫شده‪ ،‬در ساختمان تركيبي اش به صورت‬
‫انواع مختلف از خشك و سخت گرفته تا‬
‫نرم و شكننده ديده مي شود‪ .‬معموال آن را‬
‫خرد و ريز كرده و در پيپ و يا‬
‫سيگارهايي كه با دست درست مي كنند‪،‬‬
‫مي پيچند و با ماري جوانا يا توتون‬
‫مصرف مي كنند‪ .‬حشيش به صورت خشت‬
‫پخته مي شود‪.‬‬
‫نامهاي خياباني آن ( ‪Pot, Smoke, grass,‬‬
‫‪ )Hash‬مي باشد‪ .‬از نظر طبقه بندي‬
‫فارماكولوژي‪ ،‬تضعيف كننده يا محرك‬
‫سيستم اعصاب مركزي است‪.‬‬
‫بايد دانست كه اثرات حشيش با توجه به مقدار و نوع استفاده (كشيدن يا خوردن) متفاوت است‪.‬‬
‫وضعيت جسمي و سالمت فرد از جمله وزن‪ ،‬اندازه‪ ،‬خلق و خوي فرد‪ ،‬درجه تحمل و ‪ ...‬فرق مي‬
‫كند‪ .‬اثرات كشيدن حشيش در عرض چند دقيقه پس از مصرف ظاهر مي شود و ‪ 2‬تا ‪ 4‬ساعت باقي‬
‫مي ماند‪.‬‬
‫از اثرات كوتاه مدت مصرف حشيش عبارتند از‪ :‬خواب آلودگي ‪ ،‬قرمز شدن‬
‫چشمها‪ ،‬افزايش ضربان قلب‪ ،‬خشكي دهان و گلو‪ ،‬گشادگي مردمك چشم‪ ،‬مختل شدن‬
‫قوه حافظه و تمركز فكري به طور موقت‪ ،‬اختالل درك زمان و مكان‪ ،‬اضطراب‪،‬‬
‫افسردگي‪ ،‬هيجان‪ ،‬تحرك زياد‪ ،‬تحريك پذيري‪ ،‬تند مزاجي‪ ،‬بي قراري‪ ،‬پر حرفي‪،‬‬
‫خنده هاي بي دليل‪ ،‬احساس طرد شدگي‪ ،‬ترس و وحشت‪ ،‬دگرگوني و تغيير شكل‬
‫فضا و زمان – اختالل در هماهنگي و تعادل در راه رفتن‪ ،‬احتماال اوهام كه اغلب‬
‫توام با حالت پارانويايي به خصوص در مصرف مقدار زياد آن همراه است‪ .‬دوز‬
‫معمولي آن‪ ،‬مهارتهاي كاربردهاي ماشيني را لطمه مي زند‪ ،‬از اين رو به خصوص‬
‫رانندگي در حين مصرف حشيش بسيار خطرناك است ‪ ،‬ماده ‪ .T. H. C‬كه تركيب‬
‫فعال حشيش است در بدن افرادي كه تصادفات شديد رانندگي داشته اند و منجر به‬
‫جراحات سختي گرديده‪ ،‬ديده شده است‪.‬‬
‫کوکائین و کراک‬
‫كوكايين‪ ،‬آلكالوئيد اصلي برگ كوكا است كه از‬
‫برگهاي بوته اي به نام ( ‪Ergthroxglom‬‬
‫‪ )Coca‬بدست مي آيد‪ ،‬كه مركز اصلي رويش آن‬
‫آمريكاي جنوبي است‪ .‬كوكايين به عنوان ماده‬
‫موثر در سالهاي ‪ 1859 -60‬م‪ .‬از برگ كوكا‬
‫(تصوير ‪ )1‬مجزا و استحصال شد‪ .‬كراك را نيز‬
‫از كوكايين تهيه و در اواخر تابستان و اوايل‬
‫پاييز سال ‪ 1985‬م‪ .‬به بازار شهر نيويورك‬
‫عرضه كردند‪ .‬كراك خطرناكترين ماده اعتياد‬
‫آوري است كه تا كنون به بازار آمده و به حدي‬
‫وابستگي آور است كه يك بار مصرف آن‪ ،‬فرد‬
‫را معتاد مي كند‪ .‬از نظر طبقه بندي‬
‫فارماكولوژي‪ ،‬محرك سيستم اعصاب مركزي‬
‫است‪.‬‬
‫اثرات كوتاه مدت‪:‬‬
‫اثرات كوتاه مدت آن مشابه آمفتامين است ولي با مدت زمان كوتاهتر‪ ،‬احساس افزايش انرژي‪ ،‬چابكي‬
‫و سرخوشي زياد مي كند‪ ،‬از جمله اثرات آن پس از مصرف عبارت است از‪ :‬افزايش ضربان قلب‪،‬‬
‫نبض‪ ،‬تنفس‪ ،‬درجه حرارت بدن‪ ،‬فشار خون‪ ،‬گشادگي مردمك چشم‪ ،‬پريدگي رنگ‪ ،‬كاهش اشتها‪،‬‬
‫تعرق شديد‪ ،‬تحريك و هيجان‪ ،‬بي قراري‪ ،‬لرزش به خصوص در دستها‪ ،‬توهمات شديد حسي‪ ،‬عدم‬
‫هماهنگي حركات‪ ،‬اغتشاش دماغي‪ ،‬گيجي‪ ،‬درد پا‪ ،‬فشار قفسه سينه‪ ،‬تهوع‪ ،‬تيرگي بينايي‪ ،‬تب‪،‬‬
‫اسپاسم عضله‪ ،‬تشنج و مرگ‪.‬‬
‫اثرات دراز مدت‪:‬‬
‫از جمله اثرات بلند مدت آن از دست دادن وزن بدن‪ ،‬یبوست‪ ،‬بي خواب‪ ،‬ضعف جنسي‪ ،‬دپرسیون‬
‫تنفسي‪ ،‬اشكال در ادرار كردن‪ ،‬تهوع‪ ،‬كم خوني‪ ،‬رنگ پریدگي‪ ،‬تعرق شدید‪ ،‬دردهاي شكمي و‬
‫اسهال‪ ،‬اختالالت در هضم و دستگاه گوارشي‪ ،‬سردرد‪ ،‬لرزش دست ها‪ ،‬لرزش و تشنج‪ ،‬پریدن‬
‫عضالت و سفتي آنها‪ ،‬هپاتیت‪ ،‬آب ریزش دائمي بیني‪ ،‬ایجاد زخم‪ ،‬آماس و جوشهاي پوستي به‬
‫خصوص اطراف مخاط گوش و بیني‪ ،‬زخم مخاط بیني (در مصرف به صورت انفیه)‪ ،‬اضطراب‪،‬‬
‫بي قراري‪ ،‬تشنج پذیري شدید‪ ،‬سوء ظن‪ ،‬گیجي‪ ،‬اختالالت درك زمان و مكان‪ ،‬رفتار تهاجمي‪،‬‬
‫تحریك پذیري شدید‪ ،‬افسردگي‪ ،‬پرخاشگري‪ ،‬تمایل به خود كشي‪ ،‬توهمات و اختالل در حواس (به‬
‫خصوص بینایي‪ ،‬شنوایي‪ ،‬و المسه)‪ ،‬افكار هذیاني‪ ،‬و گاهي اشتهاي كاذب و سرانجام ناراحتي جدي‬
‫دماغي و رواني به نام سایكوز و كوكایین‪.‬‬
‫توتون و دخانیات‬
‫توتون‪ ،‬برگهاي خشك شده گياه تنباكو است كه مي‬
‫تواند به صورت كشيدني (دود كردن) و احيانا‬
‫جويدني در اشكال مختلف سيگار‪ ،‬سيگار‬
‫برگ‪ ،‬توتون پيپ‪ ،‬قليان و ‪ ...‬مورد استعمال‬
‫قرار گيرد‪ .‬از تركيبات خطرناك سيگار‬
‫نيكوتين‪ ،‬تار و مونو اكسيد كربن است‪.‬‬
‫تنباكو (توتون) در ميان قبايل آمريكاي شمالي و‬
‫مركزي در قرن ‪ 16‬م‪ .‬كشف گرديد‪ .‬اين گياه‬
‫مصرف پزشكي ندارد و از نظر طبقه بندي‬
‫فارماكولوژي موجب تحريك يا تضعيف سيستم‬
‫مركزي اعصاب مي گردد‪.‬‬
‫نام های خيابانی‪( Cancer ،Sticks:‬سرطان) ‪،‬‬
‫‪( Nails‬ناخن)‪( Weeds ،Coffin ،‬سيگار‪،‬‬
‫تنباكو)‪.‬‬
‫اثرات كوتاه مدت‪:‬‬
‫تار و دود سیگار موجب تحریك زیاد نسوج و همچنین ترشحات نایچه ها و بزاق‬
‫دهان مي گردد‪ .‬تار موجود در سیگار در ریه ها جمع مي گردد و موجب ناراحتي‬
‫هاي دستگاه تنفسي از جمله برونشیت مزمن‪ ،‬تنگي نفس و آمفیزم ریوي مي شود‪.‬‬
‫دیگر از عوارض جسمي مصرف سیگار‪ ،‬افزایش فشار خون و ضربان قلب‪ ،‬گشاد‬
‫شدن مردمك چشم‪ ،‬كاهش اشتها‪ ،‬اسهال‪ ،‬استفراغ و گیجي است‪ .‬مسمومیت ناشي‬
‫از نیكوتین در فرد ایجاد لرزش‪ ،‬استفراغ‪ ،‬اختالالت تنفسي و اغلب فلج شدن‬
‫دستگاه تنفسي و تشنج شدید مي نماید‪.‬‬
‫قهوه‪.‬کافئین‪.‬‬
‫كافئين پودر سفيد كريستالي شكل با طعم تلخ است كه در دانه هاي‬
‫قهوه‪ ،‬برگهاي چاي‪ ،‬برگهاي كاكائو و دانه هاي كوال و در‬
‫نتيجه در شكالت‪ ،‬نوشيدني هاي كوال‪ ،‬قهوه و چاي وجود‬
‫دارد‪ .‬يك فنجان قهوه خوري شامل حدود ‪ 66‬ميلي گرم کافئين‬
‫و يك فنجان چاي ‪ 27‬ميلي گرم‪ ،‬يك قوطي كوال (‪ 280‬ميلي‬
‫ليتري) ‪ 35‬ميلي گرم‪ ،‬يك پاره شكالت ‪ 20‬ميلي گرم و يك‬
‫فنجان كاكائو يا شكالت داغ حدود ‪ 50‬ميلي گرم کافئين داد‪.‬‬
‫كافئين در برخي از قرصهاي خواب آور به مقدار ‪ 30‬تا ‪65‬‬
‫ميلي گرم يافت مي شود و در قرصهايي – كه بدون نسخه به‬
‫فروش مي رسد و به نام قرص هاي بيداري مصرف مي شود‪-‬‬
‫‪ 100‬تا ‪ 200‬ميلي گرم کافئين وجود دارد‪.‬‬
‫قهوه براي نخستين بار در هزار سال قبل از آفريقا به اروپا برده‬
‫شده و معرفي گرديد و کافئين در ‪ 1820‬م‪ .‬از قهوه مجزا شد‪.‬‬
‫کافئين به عنوان جز تركيبي در بسياري از داروهاي با نسخه و‬
‫بدون نسخه براي تسكين درد و سرماخوردگي و به عنوان محرك‬
‫استفاده مي شود‪.‬‬
‫تحمل و وابستگي‬
‫تحمل در اثر افزايش مصرف ايجاد مي شود‪ .‬برخي از كساني كه به نوشيدن قهوه‬
‫معتاد شده اند‪ ،‬به طور اجبار يا اشتياق به مصرف خود ادامه مي دهند و موجب‬
‫افزايش تحمل در برخي اوقات موجب پيدايش نشانه هاي ترك مي شوند‪ .‬هنوز در‬
‫مورد اينكه مصرف چه ميزان کافئين موجب تحمل و اعتياد مي شود‪ ،‬مورد بحث و‬
‫شك است ولي آنچه مسلم است مصرف مرتب و روزانه بيش از ‪ 350‬ميلي گرم‬
‫کافئين (‪ 4‬تا ‪ 5‬فنجان قهوه در روز) مي تواند ايجاد اعتياد فيزيكي كه مشخص‬
‫ترين نشانه هاي ترك آن شامل سردرد شديد‪ ،‬تحريك پذيري‪ ،‬خستگي مفرط است‪.‬‬
‫كه با نوشيدن قهوه از بين مي رود‪.‬‬
‫چهار بومو‪ 5 ،2‬دی متوکسی‬
‫فنتیالمین‬
‫‪ bromo,dimethoxy-phentylamine‬به عنوان‬
‫يک داروی تهييج کننده و جزوداروهای صناعی‬
‫توهم زاست‪ .‬ساختمان ترکيبی آن شبيه بسياری از‬
‫داروهای زيرمجموعه کنترل شدهها میباشد‪ .‬ساختن‬
‫مقادير زياد اين داروها و استفادههای مخاطره آميز‬
‫دوزاژ آنها در خالل ناخالصی وناپاکی و غيرواقعی‬
‫بودن آنها خطر آفرين میباشد‪ .‬در اواخر سال‬
‫‪ 2000‬ميالدی افزايش ناگهانی داروی فوق رادر‬
‫کلوپها وپارتیهای دوره ای بوضوح ديده شده است‪.‬‬
‫استفادههای غير مجازاين ماده‬
‫اين ماده عموما ً از راه خوراکی استفاده میشود و همچنين میتواند از راه استنشاقی‬
‫مورد استفاده قرار بگيرد‪ .‬هيچ نوع استفاده درمانی برای آن اعالم نشده‬
‫است‪.‬درحال حاظر اين ماده همانند داروهای توهم زای ديگر مثل ‪،DOB‬‬
‫‪ LSD. MDMA‬درحال تهيه و تزريق به بازار میباشد‪.‬‬
‫جامعه استفاده کننده وعوامل مصرف کننده‬
‫فراوانی اين دارو به گسترگی ال اس دی نبوده اما در بعضی از افراد همانند‬
‫آنهاييکه اکستسی در مدرسهها وکالجهای دانش آموزی استفاده میکنند مورد استفاده‬
‫قرار میگيرد‪.‬اين دارو همانند داروها ی کلوپ مثل گاماهيدروکسی بوتيرات‪،‬کتامين‬
‫و اکستسی در کلوپهای شبانه رواج دارد‪.‬‬
‫رواج و انتشار غيرقانونی‬
‫اين دارو در بازار به اسامی‪ ،‬برومو‪ A2CB ,‬ونکسوز رواج دارد و انواع اشکال‬
‫دوزاژ ونام و بسته بنديهای آن احتياج به آناليز شيميايی برای شناختن دارد‪.‬‬
‫طبقه بندی مواد مخدر‬
‫‪ (Hallocination) ‬توهم زاها‬
‫‪ ‬کانابیس یا شیره گیاه شاهدانه‬
‫‪ ‬مواد مخدر‬
‫‪ ‬سستی زاها‬
‫‪ ‬آرام بخش ها‬
‫‪ ‬محرک ها‬
‫‪ ‬چسب و مواد فرار‬
‫‪ ‬الکل‪،‬توتون و قهوه‬
‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد دولت آباد‬
‫استاد ‪ :‬مهندس توکلی‬
‫تهیه کننده ‪:‬‬
‫سارا حاتمی – نسترن ولی پور‬
‫منبع‪WWW.Tellmeaboutlife.Com:‬‬