ميکروبشناسی ادرار
Download
Report
Transcript ميکروبشناسی ادرار
بسم هللا الرحمن الرحیم
کارگاه میکروب شناسی
سیستم ادراری
کشت ادراربه منظور تشخیص عفونت مجاري ادراري دربیماران مبتال
به ديزوري ،تكرار يا اضطرار در دفع ادرار ،همچنین در موارد تب با
منشا ناشناخته و يا احتمال عفونت در تجزيه ادرار ضرورت مي يابد
عوامل تداخل كننده در کشت ادرار:
آلودگي ادرار با مدفوع ،ترشحات واژن ،دست ها يا لباس ها ،استفاده از
آنتي بیوتیك ها
جمع آوری نمونه ادرار برای انجام
کشت میکروبی
روش نمونه گيري:
متداولترين نمونه ،ادرار وسط تمیز گرفته شده می باشد.جهت احتراز از آلودگی نحوه
جمع آوری حائز اهمییت می باشد.
در مورد زنان بايد آموزش الزم در خصوص تمیز کردن نواحی اطراف منفذ پیشابراه
با استفاده از يک قطعه گاز تمیز آغشته با سرم فیزيولوزی استريل داده شود از هیچ
گونه محلول ضدعفونی کننده ای نبايد استفاده شود زيرا اين محلولها می توانند به نمونه
ادرار راه يافته و سبب ايجاد کشت منفی گردند .
( ابتدا منفذ ادرار بايد به طور دقیق با محلول يددار جهت كاهش آلودگي نمونه شستشو
داده شود .ظرف ادرار استريل را به نحو صحیح در محل مناسب قرار داده ،مقداري
ادرار را دور ريخته و 5 -10سي سي ادرار از ادرار وسط را تهیه نمايند ،درپوش
ظرف را ببندند).
نبايد اجازه داد نمونه ادرار در بخش يا توالت به مدت طوالنی باقی بماند .اين موضوع
باعث تکثیر ارگانیسم های موجود در ادرار گردد زيرا ادرار يک محط مناسب برای
رشد آنهاست.
هیچ نمونه ای غیر از نمونه آسپیره شده ناحیح فوق عانه از مثانه برای بررسی عفونت
ادراری با عوامل بی هوازی مناسب نخواهد بود.
-
در صورتي كه نمونه در منزل تهیه مي شود حداكثر طي 20دقیقه پس از جمع آوري ادراربايد آنرا در يخچال قرار داده ،نمونه ادرار را مي توان تا 12- 24ساعت پس از جمع آوري در
يخچال نگه داري كرد .در زمان انتقال نمونه به آزمايشگاه آن را در كنار يخ قرار دهند.
در مورد بیماراني كه قادر به دفع ادرار نمي باشند مي توان از سند ادراري استفاده كرد.نمونه هاي اطفال و كودكان كم سن را در كیسه هاي يكبار مصرف به نام كیسه Uچمع آوريمي كنند.اين كیسه ها داراي چسبي در اطراف پشت منفذ مي باشد كه به پوست پوبیك كودك
مي چسبد .منفذ پیشابراه را پیش از چسباندن كیسه ها بايد تمیز نمايند .حتي المقدور صبح اول
وقت كیسه را به شیرخوار وصل كرده و تا ظهر ادرار جمع شده ارسال گردد.
معیار های نپذیرفتن نمونه ها ی ادرار
-1نمونه آسپیره شده برای بیهوازی نبايد به داخل لوله ويا ظرف تخلیه شود
زيرا تمام عوامل بی هوازی در مواجهه با اکسژن هوا کشته می شوند
-2نمونه هايی که در ظرف اشتباه فرستاده شده ويا برچسب اشتباه دارند
-3نمونه هايی که در ظروف نشت دار ويا ظروف مقوايی گرفته می شوند.
· نمونه ادرار 24ساعته:
طیف گسترده اي از بیماري ها بويژه بیماري هاي آندوكرين توسط نمونه
ادرار 24ساعته قابل تشخیص اند.
روش جمع آوري نمونه:
اولین ادرار را انجام داده و آنرا دور بريزند و زمان دقیق را يادداشت كنند
(مثال ساعت 7صبح) ،به مدت يك شبانه روز ( 24ساعت) ،يعني تا ساعت 7
صبح فردا تمامي نوبت هاي دفع ادرار بايد در ظرف مخصوص جمع آوري
شده ،در جاي خنك ترجیحا يخچال نگه داري و پس از اتمام كار به آزمايشگاه
ارسال كنند
نحوه انجام کشت ادرار
نمونه ادرار نبايد سانتريفوژ شود و قبل از برداشت با لوپ بايد کامالٌ
يکنواخت گردد از لوپ کالیبره شده استفاده شود ،لوپ را بصورت عمودی
در ظرف ادرار فرو برده وبصورت يک خط در وسط محیط کشت نهاده و
سپس همانند شکل آن را پخش می نمايیم .معموالٌ از لوپ 0.001استفاده می
شود به جز در سندرم حاد يوترال خانم ها و نمونه سوپر ايوبیک که لوپ
0.01
بکار می رود.
توجه :برای هر يک از محیط ها يکبار لوپ را داخل ادرار نموده وپس از
انجام کشت روی شعله استريل نموده وبرای محیط ديگر مجدداٌ عمل کشت را
از ابتدا انجام دهید.
عوامل بیماریزای احتمالی در ادرار
الف-باکتری های گرم منفی :
اشريشیاکولی،کلبسیال،آنتروباکترها،پروتئوس،سودوموناسها،
سالمونالپاراتايفی و نايسريا گونوره.
ب -باکتريهای گرم مثبت:
انتروکوکوس،استاف اپیدرمیديس،استاف ساپروفیتیکوس،
استاف ارئوس و استرپتوکوکهای همولیتیک
تعیین تعداد باکتری
تعداد کلونی ايجاد شده در محیط بالد آگار را بعد از
24ساعت شمارش نموده در ضريب حجم لوپ ضرب
می نمايیم
تهیه گسترش ورنگ آمیزی باکتری
اولین اقدام جهت شناسايی باکتری تهیه ی گسترش و رنگ آمیزی می باشد.
بدين منظور ابتدا يک قطره سرم فیزيولوژی استريل بر روی الم (مرکز الم )
قرار داده سپس با يک آنس استريل يک قسمت کوچک از کلونی مورد نظر را
برداشته در قطره سرم فیزيولوژی حل نموده بصورت شیرابه در سطح الم به
اندازه وضخامت مناسب پخش می نمايیم.
پس از خشک شدن با کمک حرارت ماليم شعله فیکس نموده والم آماده برای
رنگ آمیزی می باشد.
ساخت رنگ متیلن بلو
3دهم گرم متيلن بلو رادر 30ميلی ليتر اتيل الکل 95درصد
بطور کامل حل نمایيد پس از24ساعت این محلول راازکاغذ
صافی عبور دهيدتاصاف شود
رنگ آمیزی متیلن بلو:
-1سطح گسترش رابه مدت 3تا 4دقیقه بارنگ بپوشانید
سپس الم راباآب بپوشانید و شستشودهید.
-2پس ازخشک شدن الم (در هواياباکاغذ خشک کن) آنرا
بامیکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهیم .دراين رنگ
آمیزی باکتری به رنگ آبی مشاهده می شود .
ساخت رنگ گرم
روش ساخت کریستال ویوله
20گرم کریستال ویوله رادر 100ميلی ليتر اتانول 95درصد حل کرده بنام محلول A
یک گرم اگزالت آمونيوم رادر 100ميلی ليتر آب مقطرحل کرده بنام محلول B
محلول Aرابه نسبت 1به 10رقيق کرده وبا 4برابر محلول Bمخلوط کرده صاف می نمایم
روش ساخت لوگول
یک گرم یدکریستال ودوگرم یدورپتاسيم راسایيده ومخلوط می کنيم وسپس 300ميلی ليتر آب
مقطر رابه آرامی به آن اضافه می کنيم
روش ساخت محلول بی رنگ کننده
250ميلی ليتر اتانول 95درصد رابا 250ميلی ليتر استون ترکيب کرده ودر شيشه های درب
دار نگهداری می کنند .
سافرانين (رنگ مخالف)
2/5گرم سافرانين رابا 100ميلی ليتر اتانول 95درصد مخلوط کرده ودرشيشه های درب دار
نگهداری می کنند .
THE GRAM STAINرنگ آمیزی گرم :
اين روش رنگ آمیزی يکی از مهمترين ومتداولترين روشهای
رنگ آمیزی درباکتری شناسی است که اولین بار توسط کريسین
گرم ابداع شد .دراين رنگ آمیزی باکتريها بر مبنای رنگ
باکتری پس ازرنگ آمیزی به دودسته گرم مثبت وگرم منفی تقسیم
می شوند .رنگ باکتری پس ازرنگ آمیزی به توانايی حفظ
رنگ اول وبه عبارتی به ساختمان ديواره سلولی باکتری بستگی
دارد .دررنگ آمیزی گرم باکتريهای گرم مثبت پس ازرنگ
آمیزی به رنگ بنفش وباکتری های گرم منفی به رنگ قرمز
مشاهده می شود
روش رنگ آمیزی گرم
-1رنگ کريستال ويوله رابه مدت 30تا 45ثانیه برروی گسترش ريخته درنتیجه همه باکتری ها به رنگ
بنفش درخواهد درآمد
-2پس از شستشو گسترش با آب به مدت 30تا 45ثانیه با لوگل می پوشانند لوگل باکريستال ويوله ترکیب
شده وايجاد کمپلکس های بزرگی می نمايید که باعث تثبیت رنگ کريستال ويوله درداخل ديواره سلولی
باکتری می شود .پس ازاين مرحله نیزکماکان همه باکتريها به رنگ بنفش مشاهده می شوند .
مرحله رنگ زدايی مهمترين مرحله رنگ آمیزی است دراين مرحله پس از شستشو الم با آب الم به مدت
15تا 20ثانیه در معرض موادرنگ زدا مانند الکل استون قرار می گیرد سپس با آب مورد شستشو قرار
می گیرد .درباکتريهای گرم منفی که دارای اليه های پپتیدو گلیکان محدود وغشای خارجی غنی از چربی
هستند اين حالل باعث حذف اين اليه ها وغشا می گردد وباکتری رنگ مراحل قبل راازدست می دهد .
ولی درباکتريهای گرم مثبت به علت تعداد زياد اليه های پپتیدوگلیکان وعدم وجود لیپید فراوان در غشا
رنگ مرحله قبل ازغشا خارج نمی شود .درنتیجه پس ازاين مرحله باکتريهای گرم منفی بی رنگ ولی
باکتريهای گرم مثبت کماکان بنفش باقی خواهند ماند .
-4در انتها سطح گسترش راباسافرانین يا فوشین (قرمز رنگ) به مدت 30تا 45ثانیه می پوشانیم سپس
باآب شستشو داده و پس از خشک شدن بامیکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرد .دراين مرحله
باکتريهای بی رنگ به رنگ قرمز درمی آيند وباکتری های بنفش بدون تغییر رنگ باقی می مانند .
گرم مثبت
گرم منفی
اشکال مختلف باکتری
سه شکل معمول از باکتری ها وجود دارد:
-1کوکسی :شكل يك باكتري كوكسي شكل معموالدايره شكل
است بعضي اوقات تخم مرغي يا درا ز و تقريبا نیم میكرومتر
قطر دارند
-2باسیل :به شکل میله ای
-3اسپريلیوم :به شکل فنری
اسكن الكتروميكروكراف
استربتوكوكوس بنومونيا
انواع کوکسی
تتراد 4كوكسي
استربتوكوكوس
اسكن الكتروميكروطراف استافيلوكك
اريوس
تقسيم به صورت تصادفي توليد
استافيلوكوك (خوشه انكوري) مي كند
اسكن الكتروميكروگراف يك
باسيلوس
باسيل
اسپيریل :به يك تا سه فرم ديده ميشود
استربتو باسيلوس :باسيل رشته اي
ويبريو :يك اسبريل ناكامل يا كاما شكل
اسكن الكترون ميكروكراف ويبريو كلرا
اسبيروكيت :اسبريل نازك وبيجيده
اسبريل سفت ونازك
اسكن الكتروميكروگراف اسبيروكيت
فتوميكروگراف اسبيروكيت
محیط های کشت مورد نیاز برای کشت
ادرار
بالد آگار :Blood agar
اين محیط بطور گسترده ای در باکتری شناسی پزشکی استفاده می شود ،
عالوه بر اينکه يک محیط غنی شده است ،يک محیط شاخص برای نشان دادن
خواص همولیتیک باکتری هايی مثل استرپتوکوک پنومونیه و پیوژنز می
باشد.و عموما ٌ در پلیت مورد استفاده قرارمی گیرد.
اين محیط ،با افزودن خون استريل (ترجیحا ٌ خون گوسفندی) به نوترينت
آگار استريل مذاب که تا 50درجه خنک شده باشد تهیه می گردد.
غلظت خون ممکن است برای اهداف خاصی از %5-50تغییر کند ولی
معمول ترين غلظت برای کارهای روتین %10می باشد.
کنترل کیفی بالد آگار
ميکروارگانيسم
هموليز
رشد
Strep.pyogenes ATCC 19615
بتا
+
Strep.pneumoniae ATCC 6305
آلفا
+
Staph.aureus ATCC 25923
+
Esch.coli ATCC 25922
+
):Chocolate agar(Heated blood agar
اين محیط برای هموفیلوس انفلوانزا و ديگر ارگانیسم های سخت رشد مثل
نیسريا و پنوموکوک مناسب است .در هنگام تهیه اين محیط در طی حرارت
دادن گلبول های قرمز پاره می شوند و مواد مغذی رها می گردند .
نوترينت آگار را ذوب نموده در حرارت 75درجه به آن خون استريل %10
اضافه نموده ،خون و آگار را با تکان دادن ماليم مخلوط کنید تا وقتی که
رنگ خون قهوه ای شکالتی شود سپس در لوله به صورت شیب دار يا در
پلیت تقسیم نمايید.
مولر هینتون آگار Mueller Hinton agar
اين محیط در اصل برای جدا سازی گونه نیسريای بیماريزا تهیه شده .
امروزه برای ديسک های آنتی بیوتیکی به منظور آنتی بیوگرام با
تکنیک کربی – باير به کار می رود.
ائوزين متیلن بلوآگار:EMB-
اين محیط کشت ،محیط افتراقی – انتخابی مفیدی در جداسازی وشناسايی
باکتری های روده ای گرم منفی است .
رنگ های ائوزين و متیلن بلو اجزائ انتخابی هستند ،در حالی که به باکتری
های گرم منفی اجازه رشد می دهند ،از رشد باکتری های گرم مثبت جلوگیری
می کنند .قند های الکتوز وساکاروز به محیط اضافه شده تا ايزوله را بر
اساس تخمیر الکتوز تفکیک کنند .تخمیر با تغییر رنگ و رسوب رنگ های
افزوده شده در اثر افت .پی اچ مشخص و ارزيابی می شود .عمدتا ٌ پاتوژن
ها الکتوز مثبت می باشند.که کلونی های آبی – سیاه با درخشندگی فلزی
متمايل به سبز ايجاد می کنند (اشريشیا کلی) .ديگر کلی فرم های الکتوز مثبت
مثل انتروباکتر کلونی صورتی رنگ ايجاد می کنند.
کلونی های الکنوز منفی (غیر تخمیری) شفاف بوده و کهربايی رنگ يا بی
رنگ می باشند.
کنترل کیفی EMB
ميکروارگانيسم
رنگ کلونی
رشد
آبی –سیاه بادرخشندگی سبز
فلزی
+
E.Coli ATCC25922
بیرنگ تا کهربايی
+
Sal.typhimurium
ATCC14028
محیط مک کانکی :MacConkey Agar-
اين محیط برای جداسازی باکتری های الکتوز مثبت از الکتوز منفی می باشد ،دارای نمک های
صفراوی و مقدار کمی کريستال ويوله جهت جلوگیری از رشد گرم مثبت ها است به همین جهت
به آن محیطی انتخابی و افتراقی نیزمی گويند.
بر خالف محیط EMBساکاروز ندارد معرف محیط نوترال رد می باشد الکتوز مثبت ها قرمز يا
صورتی والکتوز منفی ها بیرنگ می باشند .
M.Cمحیط افتراقی – انتخابی ضعیف ومناسب برای کشت مدفوع می باشد.
EMBمحیط افتراقی – انتخابی ضعیف ومناسب برای کشت ادرار می باشد.
کنترل کیفی مک کانکی آگار
ميکروارگانيسم
رنگ کلنی
رشد
قرمز گل سرخی
+
E.Coli ATCC 25922
بیرنگ
+
Pro.mirabilis ATCC 12453
بیرنگ
+
Sal.typhimurium ATCC 14028
محیط های افتراقی جهت شناسایی
باسیل های گرم منفی
)
Triple Sugar Iron Agar(TSI Agar
اين محیط حاوی سه قند گلوکز،الکتوز و ساکاروز می باشد معرف محیط فنل رد بوده وعالوه بر
آن حاوی سولفات فروز بوده که برای بررسی تولید سولفید هیدروژن استفاده می گردد .برای
تفکیک باسیل های روده ای گرم منفی بر اساس تخمیر کربوهیدرات (تغییر رنگ در حضور
معرف از قرمز به زرد) وتولید سولفید هیدروژن(سیاه شدن درعمق لوله) به کار میرود .غلظت
گلوکز يک دهم ( )0.1غلظت الکتوز يا ساکاروز است.
اگر محیط در عمق لوله زرد شود(اسیدی) ،اما در سطح شیب دار قرمز شود(قلیايی) ،ارگانیسم
گلوکز مثبت می باشد .رنگ زرد در سطح شیب دار و عمق نشان می دهد که ارگانیسم مورد
نظر گلوکز ،الکتوز و ساکاروز مثبت می باشد .رنگ قرمز در سطح شیب دار و عمق نشان
می دهد که ارگانیسم تحت بررسی يک غیر تخمیر کننده است.
بعضی از میکرو ارگانیسم ها ممکن است در روی محیط کلیگلر آيرون آگار سولفید هیدروژن
تولید کنند ولی در محیط سه قندی به دلیل وجود ساکاروز که در بعضی موارد مکانیسم آنزيمی
تولید سولفید هیدروژن را مهار می کند ايجاد اين گاز را نمی کنند مثل بعضی از سالمونال ها و
انتروباکترياسه.
TSI کنترل کیفی محیط
ميکروارگانيسم
سطح شيب دار
عمق
گاز
SH2
E.Coli
ATCC25922
A
A
+
-
Pse.aeruginosa
ATCC27853
K
K
-
-
Sal.typhimurium
ATCC14028
K
A
+
+
Shi.flexneri
ATCC 12022
K
A
-
-
محیط اوره –Urea agar
اين محیط برای جدا سازی با کتری هايی که قادربه استفاده از اوره و تولید
آنزيم اوره آز می باشند به کار می رود مانند پروتئوس و به دو صورت
Urease Test Brothو Urea agar Baseتهیه می شوند.
کنترل کیفی محیط اوره
ميکرو ارگانيسم
تغيير رنگ
واکنش اوره آز
قرمز -صورتی تند
تا قرمز -ارغوانی
+
Pro.vulgaris ATCC 8427
بدون تغییر رنگ
-
Sal.typhimurium ATCC
13311
محیط MR-VP Broth
اين محیط برای تفکیک باکتری ها براساس واکنش های متیل رد و
وژسپروسکوئر به کار می رود .
در اين محیط با افزودن معرف آلفا نفتول به کشت های میکروبی که قادر به
تولید محصول استوئین(استیل متیل کربینول) از تخمیر دکستروز(گلوکز) می
باشند در حضور اکسیژن و قلیا اکسید می شود تا دی استیل را تولید کند که با
کراتین واکنش می دهد ورنگ قرمز تولید می کند .اين واکنش را
وژسپروسکوئر مثبت گويند .
میکروب های متیل رد مثبت ،مقادير زيادی اسید در طی تخمیر گلوکز تولید
می کنند که بر سیستم بافری فسفات غلبه کرده و به محض افزودن معرف
متیل رد رنگ قرمز تولید می کند .
ساخت معرف آلفانفتول
-1محلول :A
5گرم آلفانفتول را در مقدار کمی الکل اتیلیک 95درجه حل کرده وحجم آنرا بتدريج به
100میلی لیتر می رسانیم
.
-2محلول :B
40گرم هیدروکسید پتاسیم را در 100ملی لیتر آب مقطر حل می کنیم و در يخچال نگه می داريم
برای تست ابتدا 6قطره از معرف Aاضافه وسپس 2قطره از معرف Bاضافه کرده لوله را تکان داده و 15دقيقه
بی حرکت قرار می دهیم پیدايش رنگ صورتی متمايل به قرمز نتیجه مثبت است
.
ساخت معرف متیل رد
0.1گرم متیل رد را در 300میلی لیتر الکل اتیلیک 95
درجه حل نموده وسپس 200میلی لیتر آب مقطر به آن
اضافه می کنیم .محلول را در ظرف قهوه ای نگهداری
می کنیم .
پس از اضافه کردن چند قطره به محیط مورد نظر در
صورت مثبت بودن قرمز رنگ می شود.
MR-VP کنترل کیفی
ميکرو ارگانيسم
MR
VP
E.Coli ATCC 25922
+
-
Enterobacter aerogenes
ATCC 13048
-
+
محیط)Sulfide Indol Motility(SIM
اين محیط برای جداسازی باسیل های روده ای بر اساس تولید سولفید ،اندول و
حرکت به کار می رود.اين مشخصه ها در شناسايی انتروباکترياسه مخصوصا ٌ
سالمونال وشیگال کمک می کند .در اين محیط تیوسولفات سديم و سولفات
آمونیم فروز معرف های سولفید هیدروژن ،معرف کواکس يا ارلیخ برای
اندول که در اثر استفاده از پپتون کازئین که سرشار از تريپتوفان است به
وجود می آيد استفاده می شود و شناسايی حرکت به علت طبیعت نیمه جامد
محیط امکان پذير است.
SIM کنترل کیفی
ميکرو ارگانيسم
SH2
اندول
حرکت
E.Coli ATCC
25922
-
+
+
Sal.typhimuriu
m ATCC 13311
+
-
+
Shigella flexneri
ATCC 9199
-
-
-
ساخت محلول کواکس یا ارلیخ
2گرم از پودر پارا دی متیل آمینوبنزآلدئید 190 +میلی لیتر
اتیل الکل 40 +میلی لیتر اسید کلريدريک غلیظ
برای آزمايش حدود 2میلی لیتر از محیط مورد نظر را
داخل لوله ای ريخته وچند قطره از معرف کواکس به آن
اضافه می کنیم در صورت مثبت بودن حلقه قرمز رنگ بین
محیط ومعرف الکلی ايجاد می گردد.
چنانچه نتیجه منفی بود محیط را 24ساعت ديگر برای
بررسی نگه می دارند .
سیمون سیترات Simmons Citrate Agar
برای افتراق باکتری های گرم منفی بر اساس مصرف سیترات به کار
می رود .
ارگانیسم هايی که قادرند آمونیم دی هیدروژن فسفات و سیترات سديم
را به عنوان تنها منابع نیتروژن وکربن مصرف کنند به طور نسبی بر
روی اين محیط رشد می منند و واکنش قلیايی تولید می کنند که با
تغییر رنگ معرف برم تیمول بلو از سبز(خنثی) به آبی(قلیايی)
مشخص می شود.
کنترل کیفی سیمون سیترات
ميکرو ارگانيسم
تغيير رنگ
رشد
آبی در سطح شیب دار
+
Enterobacter
aerogenes ATCC
13048
عدم تغییر رنگ
-
E.Coli ATCC 25922
اشریشیا
کلی
ادوارد سیال
تاردا
گونه های
کلبسیال
انتروباکتر
کلوآگا
انتروباکتر
آئروژنز
هافنیا آلوای
سیترو باکتر
فروندی
پروتئوس
ولگاریس
پروتئوس
میرابیلیس
پروتئوس
مورگانی
پروتئوس
رتگری
واکنش
حرکت
+
+
-
+
+
+a
+
+
+
+
+
گاز(گوکز)
+
+
+/-
+
+
+a
+
+
+
+
-
الکتوز
+
-
+/-
+
+
-
+/-
-
-
-
-
ساکاروز
+/-
-
+/-
+
+
+/-
+/-
+
()+
-
()+
مانیتول
+
-
+
+
+
+
+
-
-
-
+
اندول
+
+
-
-
-
-
-
+
-
+
+
متیل رد
+
+
+/-
-
-
-a
+
+
+
+
+
وژ-پروسکوئر
-
-
+/-
+
+
+a
-
-
+/-
-
-
سیترات
-
-
+/-
+
+
+a
+
+/-
+/-
-
+
اوره آز
-
-
+/-
+/-
-
-
-
+
+
+
+
SH2
-
+
-
-
-
+
+
+
+
-
-
دکربوکسیالز
لیزین
+
+
+/-
-
+
+
-
-
-
-
-
پیگیری کشت ادرار با توجه به تعداد
کلونی
≤ 1000 Nogrowth
≤ 10000 Contamination
10000 – 100000 Possible infection
≥ 100000 Probably infection
وجود 100000يا بیشتر کلونی به ازای هر میلی لیتراز ادرار به
عنوان عفونت در نظر گرفته می شود ولی در مواردی که ذکر
می گردد با تعداد کلونی کمتر نیز کشت قابل بررسی است.
* درصورتیکه نمونه ادرار با سرنگ از مثانه آسپیره شده باشد تعداد
کلونی هر چقدر باشد قابل ارزش بوده و می بايست آزمايش ادامه يابد.
* اگر تعداد کلونی کمتر از 10000باشد بررسی بیشتر الزم نیست
جزء در مواردی که کلونی استاف اورئوس باشد که در اين صورت
تعداد هر چقدر باشد دارای ارزش بوده وپیگیری می گردد.
* در خانم ها با فعالیت جنسی که سندرم حاد يوترال دارند وجود تعداد
100کلونی به همراه پیوری به عنوان عفونت ادراری در نظر گرفته
شده و روند کشت ادامه می يابد.
در صورت رشد چند نوع کلونی رعایت
نکات زیر ضروری است
-1نوع میکروب را بر اساس اهمیت آن مشخص می کنیم
-2با توجه به تعداد کلونی هر کدام از باکتری ها که دارای تعداد
کلونی بیشتری بود گزارش می گردد (در صورتی که
باکتری ها ازنظر اهمیت در يک رده باشند).
-3رشد سه نوع ويا بیشتر کلونی بر روی محیط کشت نشانه
آلودگی است.
ارتباط آنالیز میکروسکوپی رسوب ادرار و
کشت ادرار
-1در بیماران خانم Ep=8-10 WBC=3-4و Bac=modوکلونی 10000-100000ومیکروب گرم مثبت باشد ،اگر باسیل باشد فلور نرمال واگر کوکسی باشد
بايد نوع میکروب مشخص و آنتی بیوگرام گردد.
-2چنانچه WBC=1-2و EP=8-10وباکتری 10000 -100000باشد فقط شکل باکتری وازنظر گرم مثبت يا منفی بودن گزارش می گردد.
-3چنانچه WBC=0-1و RBC=0-1و EP=Manyباشد و باکتری کمتر از 100000باشد آلودگی محسوب می شود
UTIحقیقی با کانت کمتر از 100000در موارد زیر دیده می شود
-1نوزادان وبچه ها
-2مردان
-3فردی که کاتتر دارد
-4کسی که جديداٌ آنتی بیوتیک مصرف نموده است
-5مصرف باالی مايعات
-6همراه پیوری
-7انسداد ادراری
-8پیلونفريت اکتسابی ناشی از هماتوژنوس به دلیل قارچ واستاف
اورئوس
در اوايل عفونت ادراری ممکن است گلبول سفید در ادرار
نباشد ولی باکتری وجود داشته باشد در اين حالت
باکتريوری بدون عالمت داريم مثالٌ در سودومونا E.Coli
و
مواردی که باکتری در ادرار نیست ولی
گلبول سفید وجود دارد
-1آنتی بیوتیک مصرف شده است
-2باکتريهايی مانند بروسال که محیط اختصاصی وزمان
انکوباسیون بیشتری می خواهند ودر کشت ديده نمی شوند.
-3مصرف زياد مايعات باعث کاهش تعداد باکتری می شود.
-4افرادی که سنگ ادراری دارند تجمع باکتری پشت سنگ
ها باعث سندرم حاد مجرامی شود.
تشخیص افتراقی کوکسی های گرم
مثبت
-1انجام تست کاتاالز :
استاف ها کاتاالز مثبت و استرپ کاتاالز منفی می باشد
استرپ ها از نظرهمولیز به سه دسته :آلفا ،بتا و گاما همولیز
تقسیم می شوند .
مهمترين استرپ ها در دسته آلفا همو لیز استرپ پنومونیه می
باشد که به اپتوچین حساس است و استرپ ويريدنس که به
اپتوچین مقاوم می باشد .
جدول تشخیص افتراقی استرپ ها
Organism
GroUp A
Group B
Group
C.G
Group D
enteroco
ccus
Group D
non En.
Sterpto.
Viridans
Sterpto.
Pneumon
iae
Hemolyse
بتا
هیچکدام،بتا
بتا
، بتا،آلفا
هیچکدام
، آلفا
هیچکدام
، آلفا
هیچکدام
آلفا
Baciteracin
S
R
R.S
R
R
R.S
R.S
SXT
R
R
S
R
S
S
S
Optochin
R
R
R
R
R
R
S
Camp
-
+
-
-
-
-
-
Bile Esculin
-
-
-
+
+
-
-
Test
استاف و میکروکوک
استاف ومیکروکوک هردو کاتاالز مثبت
می باشند ولیکن میکروکوک ها به شدت
کاتاالز مثبت هستند .
* میکروکوک اکسیداز مثبت و استاف
اکسیداز منفی می باشند.
ساخت معرف اکسیداز
0.1گرم از پودر تترامتیل پارافنیل دی آمین دی
هیدروکلريد 10 +میلی لیتر آب مقطر
محلول تیهه شده يک هفته ماند گاری دارد.
تشخیص افتراقی سه جنس مهم
استافیلوکوک
ساپروفتيکوس
اپيدرميدیس
اورئوس
خصوصيات
-
-
+
کواگوالز
-
-، +
+
همولیز
-
+
+
تخمیر گلوکز در شرايط
بیهوازی
مقاوم
مقاوم
حساس
حساسیت به باسیتراسین
مقاوم
حساس
حساس
حساسیت به نووبیوسین
خاکستری ،سفید ،زرد
پررنگ
سفید
زرد طالئی
پیگمان
متغیر
متغیر
+
تخمیر مانیتول در شرايط
هوازی
-
-
+
تخمیر مانیتول در شرايط
بیهوازی
استاف اپیدرمیديس به پلی میکسین ب
مقاوم ولی ساپروفتیکوس حساس است.
تذکر :
-1برای انجام تست کاتاالز بهتر است کلنی از روی محیط نوترينت آگار برداشته
شود ولی اگر از محیط بالد آگار استفاده می شود از سطح کلونی برداشته شود
(.چون گلبول قرمز دارای آنزيم کاتاالز می باشد و نتیجه مثبت کاذب می شود).
-2برای تست کاتاالز از آب اکسیژنه %3استفاده می شود .
-3آنس يا ابلیکاتور مورد استفاده جهت برداشت کلونی بايد از جنس غیر از فلز
باشد.
جدول آنتی بیوتیکها
Table 2
Zone Size Interpretive Chart for Bauer-Kirby Test
R = مقاوم
I = متوسط
MS = نیمه حساس
S = حساس
antimicrobial
agent
disc code
R = mm or less
I = mm
MS = mm
S = mm or more
amikacin
AN-30
15
15-16
-
16
amoxicillin/
clavulanic acid
- staphylococci
AmC-30
19
-
-
20
amoxicillin/
clavulanic acid
- other organisms
AmC-30
13
14-17
-
18
ampicillin
- staphylococci
AM-10
28
-
-
29
ampicillin
- G- enterics
AM-10
11
12-13
-
14
carbenicillin
Enterobacteriacea
e
CB-100
17
18-22
-
23
carbenicillin
- Pseudomonas
CB-100
13
14-16
-
17
cefazolin
CZ-30
14
15-17
-
18
cefotaxime
CTX-30
14
-
15-22
23
cefotetan
CTT-30
12
-
13-15
16
جدول آنتی بیوتیک ها
antimicrobial
agent
disc code
R = mm or less
I = mm
MS = mm
S = mm or more
cefoxitin
FOX-30
13
-
15-17
18
ceftazidime
CAZ-30
14
15-17
-
18
ceftizoxime
- Pseudomonas
ZOX-30
10
-
11
-
ceftizoxime
- other organisms
ZOX-30
14
-
15-19
20
ceftriaxone
CRO-30
13
-
14-20
21
cephalothin
CF-30
14
15-17
-
18
chloramphenicol
C-30
12
13-17
-
18
ciprofloxacin
CIP-5
15
16-20
-
21
clindamycin
CC-2
14
15-20
-
21
doxycycline
D-30
12
13-15
-
16
antimicrobial
agent
disc code
R = mm or less
I = mm
MS = mm
S = mm or more
erythromycin
E-15
13
14-22
-
23
gentamicin
GM-10
12
13-14
-
15
imipenem
IPM-10
13
14-5
-
16
kanamycin
K-30
13
14-17
-
18
nalidixic acid
NA-30
13
14-18
-
19
nitrofurantoin
F/M-300
14
15-16
-
17
norfloxacin
NOR-10
12
13-16
-
17
oxacillin
- staphylococci
OX-1
10
11-12
-
13
penicillin
P-10
28
-
-
29
streptomycin
S-10
11
12-14
-
15
antimicrobial
agent
disc code
R = mm or less
I = mm
MS = mm
S = mm or more
sulfamethoxazole
+ trimethoprim
SXT
10
11-15
-
16
tetracycline
Te-30
14
15-18
-
19
trimethoprim
TMP-5
10
11-15
-
16
vancomycin
Va-30
9
10-11
-
12
ticarcillin
TIC-75
11
12-14
-
15
tobramycin
NN-10
12
13-14
-
15
دیسک های آنتی بیوتیکی مورد استفاده در
انواع نمونه ها بر حسب نوع باکتری
-1در مواردی که استاف از نمونه ادرار جدا گردد از ديسک های زير استفاده
می شود.
آمپی سیلین –نیتروفورانتوئین -کوتريموکسازول -سفالکسین يا سفالوتین – جنتامايسین
– نوروفلوکساسین – سیپروفلوکساسین
تمام استاف ها به وانکومايسین وبیشتر آنها به ريفامپین حساسند.
-2در مواردی که استرپ از نمونه ادرار جدا گردداز
ديسک های زير استفاده می گردد:
آمپی سیلین – نیترو فورانتوئین – کوتريموکسازول – تتراسايکلین – سفالکسین
يا سفالوتین – نورفلوکساسین
در حال حاضر در مورد استرپ پیوژن گروه آ سويه مقاوم به پنی سیلین
گزارش نشده است ولذا نیازی به آنتی بیوگرام نیست
-3درمواردی کهE.Coli- pro.-Kle.
از نمونه جدا گردد از ديسک های زير استفاده می شود
آمپی سیلین -کوتريموکسازول – نیتروفورانتوئین -سفالکسین يا سفالوتین
– نالیديکسیک اسید -تتراسايکلین -جنتامايسین -آمیکاسین-
نورفلوکساسین -سفتوتاکسیم يا سفتی زوکسیم.
-4در مواردی که سالمونال از نمونه بیمار جدا گردد از
ديسک های زير استفاده می گردد:
آمپی سیلین – کوتريموکسازول – کلرامفنیکل – سفوتاکسیم يا
سفتی زوکسیم – سیپروفلوکساسین – جنتامايسین
-5در مواردی که شیگال از نمونه بیمار جدا گردد
ازديسک های زير استفاده می شود:
آمپی سیلین – کوتريموکسازول – تتراسايکلین – سفوتاکسیم يا
سفتی زوکسیم – نالیديکسیک اسید – نورفلوکساسین
-6در مواردی که سودوموناس وديگر باکتری های غیر تخمیری
از نمونه ادرار جدا گردد از ديسک های زير استفاده می شود:
جنتامايسین – آمیکاسین – کارپنی سیلین – تیکارسیلین يا پی
پیراسیلین – سفتازيديم يا سفتی زوکسیم –نورفلوکساسین
آزمایشات حساسیت ضد
میکروبی(آنتی بیوگرام)
به دو روش انجام می شود:
-1روش رقیق سازی که يک روش کمی و وقت
گیر است و استفاده روتین ندارد .
-2روش :Disk Diffusion
Disk Diffusion
عملی ترين وساده ترين روش تعیین حساسیت داروئی باکتريها روش
انتشار از ديسک می باشد در اين روش میزان برداشت باکتری بايد از
نظر کدورت با لوله نیم مک فارلند برابر باشد ( لوله نیم مک فارلند حاوی
0.6میلی لیتر کلرور باريم %1که بايستی با اسید سولفوريک %1به
حجم 100میلی لیتر رسانیده شود)محلول فوق را به میزان 4-6میلی لیتر
در لوله تقسیم کرده ودرب لوله را با درب های سر پیچ دار بسته وبدين
ترتیب می توان آنها را در يخچال و در تاريکی به مدت 6ماه نگهداری
نمود.
با افزودن 4-5کلونی يکسان به مقداری سرم فیزيولوژی
استريل می توان کدورت معادل نیم مک فارلند را تهیه
نمود.سپس يک سواپ استريل را داخل لوله نموده ومايع
اضافی را با جدار لوله می گیريم ،سواپ را در جهات
مختلف بر روی پلیت آگار مولر هینتون حرکت داده وحتی
دور پلیت را هم آغشته می کنیم
حداکثر بعد از 5دقیقه پس از تلقیح میکروب به محیط آنتی
بیوگرام ديسک های آنتی بیوتیک را با فاصله ی مناسب از
يکديگر قرار می دهیم و به مدت 16-18ساعت در انکوباتور
میگذاريم وبعد از آن قطر هاله عدم رشد را با خط کش اندازه
گیری نموده و باجدول مقايسه نموده و بصورت حساس ،
بینابین و مقاوم گزارش می کنیم
تذکر:
-1ديسک های آنتی بیوگرام از دور پلیت 9میلی متر فاصله داشته باشند و فاصله بین
دو ديسک حداقل 14میلی متر باشد.
-2محیط مورد استفاده برای آنتی بیوگرام مولر هینتون با پی اچ 7/2 -7/4و
عمق محیط 4میلی متر( در پلیت های 15سانتی 60 -70میلی لیتر و در پلیت
های 10سانتی حدود 25 -30میلی لیتر محیط اضافه گردد).جهت جلوگیری
از خشک شدن محیط بايد پلیت ها را در کیسه های پالستیکی نگهداری کرد.
-3پلیت های که حاوی محیط با عمق کمتر از 4میلی متر می باشند باعث ايجاد
محدوده حساسیت بزرگتر از حد معمول می گردند ودر موارد ی که محیط
ضخیم باشد فرم های مقاوم ديده می شود يعنی انتشار خوب صورت نمی گیرد.
-4اگر غلظت باکتری کم باشد بیشتر نتايج را حساس گزارش می کنیم ( مقاوم را
اشتباها ٌ حساس گزارش می شود) زيرا منطقه ممانعت از رشد خیلی زياد است .اگر
غلظت در کشت
زياد باشد منطقه ممانعت از رشد کم و بیشتر نتايج را مقاوم
گزارش می کنیم .
-5ديسک های آنتی بیوگرام بايستی در فريزر در دمای منهای 20درجه نگهداری
گردد وقبل از استفاده حدود يک ساعت قبل در دمای محیط قرار گیرد در غیر اين
صورت موجب کاهش در نفوذ آنتی بیوتیک ديده می شود.
-6زمان قرار دادن ديسک ها نیز اهمیت دارد .در زمان طوالنی فرصت تکثیر باکتری
ها قبل از قرار دادن ديسک وجود دارد که باعث کاهش قطر منطقه می گردد.
-7اگر ديسک در قسمتی از محیط افتاد آنرا همانجا قرار دهید
-8اگر پس از 24ساعت باکتری مورد نظر روی محیط مولررشد نکرد
،باکتری گرم منفی بود روی ای ام بی و اگر گرم مثبت بود روی
بالدآگار آنتی بیوگرام گردد.
از توجه شما متشکرم