برنامه کشوری ثبت سرطان ( دستورالعمل )
Download
Report
Transcript برنامه کشوری ثبت سرطان ( دستورالعمل )
معيارهاي ارزشيابي برنامه ثبت سرطان دانشگاهي
ارسال به موقع اطالعات (هر سه ماه)()2
گردآوري از لحاظ پيدا كردن موارد جديد سرطاني از منابع ذيل:
ثبت موارد سرطاني از مراكزغير پاتولوژي ()6 جامع بودن مراكز پاتولوژي از نظر پوشش ثبت موارد ()4 كامل بودن ماههاي گزارش دهي آزمايشگاههاي پاتولوژي ()4
آموزش نيروهاي جديد و يا جايگزين توسط كارشناسان معاونت بهداشتي دانشگاه ()4
دقيق و صحيح بودن كدگذاري تشخيص ي سرطان (مورفولوژي -توپوگرافي -اساس تشخيص و نوع نمونه) بر اساس )2( ICDO-3
دقيق و كامل بودن اطالعات هويتي (نام ،نام خانوادگي ،جنس ،سن ،شهر محل سكونت ،آدرس ،شماره تلفن ونام پدر) ()4
دارا بودن كد ملي ده رقمي ()8
كيفيت نصب وراه اندازي واستفاده از نرم افزار اداره سرطان ()2
پيگيري و تكميل موارد ناقص ارجاعي از طرف كارشناسان اداره سرطان ()3
دقت در تكرار گيري اطالعات ()5
ارسال اطالعات بدون برگه شامل متن گزارش كامل اسكن شده در برنامه و يا تايپ دقيق اطالعات كامل ()4
شركت در كارگاه هاي آموزش ي جهت ارتقا سطح آگاهي ()2
جدول تعداد موارد و درصد نواقص ثبت سرطان در ايران سال1388
رديف
1
2
3
4
5
6
7
عناصرداده ها
تعداد
درصد
محل سكونت
20403
% 22.53
سن
6873
% 7.59
جنس
1569
% 1.73
نام پدر
6408
%7.07
نام
10730
%11.85
كدگذاري
15366
% 16.97
كل نقايص
61349
% 67.76
مركز مديريت بيماريهاي غيرواگير
گردآورنده :فرشته صلواتي
1391/04/07
منابع جمع آوري
.1
كليه آزمايشگاه هاي پاتولوژي (اعم از دولتي و خصوص ي)
.2مراكز ايمونو هيستوشيمي
.3مراكز فلوسيتومتري
.4بخش هاي تخصص ي هماتولوژي -انكولوژي اطفال و بالغين در بيمارستان ها
.5مراكز پزشكي قانوني
.6سازمان هاي انتقال خون(بخش هاي فلوسيتومتري و ايمونوهيستو شيمي)
.7اداره نظارت بر مواد اعتياد آور و الكل معاونت دارو و غذا
ارسال نمونه های بافتی به همراه فرم شماره یک توسط پزشک معالج
تهیه گزارش پاتولوژی درمراکز پاتولوژی
جمع آوری موارد سرطانی از منابع گزارش های پاتولوژی هر سه ماه یک بار توسط کارشناس
وارد نمودن داده ها در نرم افزار کشوری ICRو پیگيری و تکمیل نواقص و IARC chekو اصالح
کدگذاری و تكرارگيري
ارسال اطالعات به مرکز مدیریت بیماريها
بازبینی مجدد و کنترل نهایی درمرکزو تهیه پس خوراند
تجزیه وتحلیل و انتشار کتاب گزارش کشوری
*تكميل اطالعات هويتي از اهميت بسزايي برخورداراست و بهترين منبع تكميل اطالعات
هويتي و دموگرافيك بيماران فرم شماره 1است و در صورتي كه فرم شماره 1بطور ناقص
ارسال شده باشد فرمي به نام فرم تكميل نهايي نقايص اطالعات دموگرافيك (فرم شماره
)6طراحي شده كه بايد در اختيار مراكز پاتولوژي قرار داده شود تا هنگام تحويل برگه
جواب دهي مورد سرطاني در اختيار بيماريا همراه وي ،قرار داده شود تا توسط ايشان
تكميل شود .
.1
نمونه هاي پاتولوژي و سيتولوژي بايد به همراه فرم شماره 1پذيرش شود.
.2
يك نسخه از فرم شماره 1بايد بايگاني شود و يك نسخه از آن هنگام جمع آوري موارد سرطاني به
كارشناس ثبت سرطان تحويل داده شود.
.3
بعد از تشخيص نمونه هاي سرطاني توسط پاتولوژيست و تكميل فرم شماره ( 2فرم گزارش
پاتولوژي)كه شامل اطالعات هويتي و شرح ماكروسكوپي و ميكروسكوپي و تشخيص نهايي است و بايد
بر اساس كتاب ICD-O3كد گذاري شود
(1
برگه گزارش توسط پاتولوژيست عالمت گذاري شود و زير تشخيص مربوط خط
كشيده شود تا هنگام تهيه گزارش يك نسخه كنارگذاشته شود.
(2هنگام تشخيص مورد سرطاني ،توسط پاتولوژيست و يا تحت نظارت وي
براساس سيستم بين املللي ICD-O 3كدگذاري شود.
(3فرم اصطالحات معادل سرطان دراختيار اپراتور مركز پاتولوژي قرارگيرد تا
براساس آن موارد سرطاني جداشوند.
(4اپراتور به صورت آنالين موارد سرطاني بدخيم را ثبت و به ستاد معاونت بهداشتي
استان ارسال نمايد
• CINШ (Cervical intraepithelial neoplasia , gradeШ)
• HSIL (high grade squamouas intraepithelial lesion)
• Atypical cells
• Posititive for malignancy
• Consistent with malignancy
• Compatible with malignancy
• Malignant cells
• Malignant spindle cells
sugggestive
for malignancy
suspicious for malignancy
CIN ІІ , CIN І
LSIL ( Low grade squamous intraepithelial lesion )
.1
هر 3ماه به مراكز پاتولوژي مراجعه نموده و خود به بررس ي دفاتر ثبت بيماران و در صورت لزوم بازنگري
فايل بايگاني (با استفاده از جزوه اصطالحات معادل ثبت سرطان) اقدام نمايند .
.2
يك كپي از تمامي گزارش هاي پاتولوژي و سيتولوژي تهيه نموده و نسخه دوم فرم شماره 1را جمع آوري
نمايند .
.3
كليه فرم هاي تكميل نهايي نقايص دموگرافيك و هويتي تكميل شده (فرم شماره )6را از مراكز پاتولوژي جمع
آوري نمايند .
.4
در مراكزي كه با نرم افزار PARSبه بيماران جواب دهي مي كنند يك كپي از اطالعات در ديسكت تهيه شود .
.5
نقايص احتمالي اطالعات هويتي و دموگرافيك را بررس ي نموده و مرتفع نمايند
.6
كليه اطالعات و مدارك جمع آوري شده را طبق تقويم زمان بندي ارائه شده به معاونت بهداشتي استان
ارسال نمايند .
كارشناس ثبت سرطان در ستاد معاونت بهداشتي استان بايد:
.1
وارد نمودن كليه اطالعات دريافتي در نرم افزار كشوري ثبت سرطان ()ICR
.2
پيگيري و مرتفع نمودن نقايص اطالعات هويتي و دموگرافيك
.3
كد گذاري بانظارت پاتولوژيست مشاور و انجام IARC chek
.4
تكرارگيري با نظارت پاتولوژيست مشاور
.5
پيگيري تكميل نمودن فرم شماره ( 3فرم گزارش دهي موارد سرطاني مراكز پاتولوژي) به صورت سه ماهه
.6
ارسال اطالعات بصورت پست الكترونيكي به مركز مديريت بيماريها به همراه گزارش پاتولوژي (به صورت اسكن و
يا تايپ شده در متن گزارش)
.7
هر 6ماه ليست مراكز پاتولوژي جديد تاسيس و يا تازه فعال شده را استعالم و اسامي را براي اخذ كد اختصاص ي
به مركز مديريت بيماري ها ارسال نمايند
.8
در پايان هرسال با حضور در مراكز پاتولوژي كه آمار ثبت شده ازآنها با حد مورد انتظار همخواني ندارد كليه
گزارش هاي پاتولوژي رابازنگري و نتايج تكميلي را به مركز مديريت بيماريها ارسال نمايند
كليه آزمايشگاه هاي پاتولوژي (اعم از دولتي و خصوص ي)
مراكز IHCو فلوسيتومتري كه به صورت مجزا در بيمارستانها و يا سازمان هاي انتقال خون فعال
هستند
بخش هاي تخصص ي هماتولوژي -انكولوژي اطفال و بالغين در بيمارستان ها
مراكز پزشكي قانوني
اداره نظارت بر مواد اعتياد آور و الكل معاونت دارو و غذا
توجه :
مراكز پاتولوژي مجهز به تكنيك
IHC
(بخش ايمونوهيستوشيمي ) و فلوسيتومتري نياز به كد
اختصاص ي مجدد ندارد و آمار نمونه هاي جمع آوري شده از طريق IHCبه موارد جمع آوري شده از
طريق گزارش هاي سيتولوژي و پاتولوژي اضافه مي شود .
نكته:
%15 - %10كليه گزارش هاي پاتولوژي نمونه هاي بررس ي شده
بيماران در يك آزمايشگاه پاتولوژي مرجع در طي يكسال را
گزارش هاي مربوط به موارد بدخيمي تشكيل مي دهد.
ثبت سرطان از منبع مراكز ايمونوهيستوشيمي()IHC
آزمايش ايمونوهيستوشيمي روش ي است كه به عنوان مكمل بررس ي ميكروسكوپي نمونه
هاي بافتي به كار برده مي شود ودر تشخيص نوع خاص سرطان و محدود كردن
تشخيص افتراقي كاربرد داشته باشد .آزمايش
IHC
تكميل كننده آزمايش معمولي
ميكروسكوپي در پاتولوژي است(.معمول جواب نهايي گزارش IHCدرهنگام تكرارگيري به
عنوان تشخيص زير نظر مشاور پاتولوژيست نگه داشته مي شود )
بسياري از آزمايشگاه هاي پاتولوژي به تكنيك IHCمجهز مي باشند
برخي از مراكز بيمارستاني
سازمان هاي انتقال خون
هر3ماه يكبار عالوه بر جمع آوري موارد سرطاني از نمونه هاي بافتي وسيتولوژي يك كپي از
تمامي گزارشهاي IHCنيز تهيه نمايند
ثبت سرطان بااستفاده از منبع فلوسيتومتري
از آنجا كه اكثرسرطان هاي خون اطفال وبالغين براي اثبات تشخيص و تعيين فنوتيپ سلولي نياز به انجام
فلوسيتومتري دارند نمونه هاي خون يا آسپيراسيون مغز استخوان آنها به اين واحد ها ارسال مي گردد.
اگر آزمايشگاه پاتولوژي داراي واحد فلوسيتومتري است بايد آمارموارد جمع آوري شده از آن واحدها در زير
مجموعه آزمايشگاه مربوطه و با همان كد ثبت شوند و در مورد مراكز فلوسيتومتري موجود در سازمانهاي
انتقال خون يك كد مجزا به آن واحد اختصاص داده شود
در مواردي كه هم تشخيص پاتولوژي و هم گزارش فلوسيتومتري وجود دارد تشخيص نهايي فلوسيتومتري
دقيق تر ميباشد.
ثبت سرطان از منابع بخش هاي تخصص ي هماتولوژي-انكولوژي:
بيماران مبتال به بدخيمي هاي خوني بيوپس ي مغز استخوان انجام نمي شود و صرفأ
آسپيراسيون مغراستخوان تهيه مي شود (آزمايشگاه هاي پاتولوژي نيز ارسال نمي گردد) و در
بخش هاي هماتولوژي -انكولوژي بر اساس آن تشخيص ودرمان صورت مي گيرد ،در بخش
هماتولوژي اطفال رايج است .
بيماران مبتال به سرطانهاي غير از سرطان هاي خون نيز براي انجام شيمي درماني بستري مي
شوند( .گزارش پاتولوژي موجود در پرونده ضميمه مي شود )
( فرم شماره ) 7فرم مخصوص ثبت مشخصات مربوط به موارد سرطاني جمع شده از بخش
هاي هماتولوژي و انكولوژي است و توسط منش ي بخش يا كارشناس ثبت سرطان ،تكميل مي
شود كه اين فرم شامل اطالعات هويتي و نوع سرطان مي باشد.
ثبت سرطان از طريق گزارش هاي پزشكي قانوني:
موارد سرطاني كه به اين طريق ثبت ميگردند اندك ميباشند اما براي ارتقاء
كمي ثبت سرطان توجه به اين نوع ثبت نيز ضروري است .گاه در نمونه هاي
اتوپس ي كه در مراكز پزشكي قانوني انجام مي گيرد به صورت تصادفي مورد
بدخيمي كشف و گزارش ميگردد (.هر چند ممكن است علت مرگ دراثرسرطان
نباشد)
ثبت سرطان با استفاده از مراكز انتقال خون:
بخش هايي كه در سازمان هاي انتقال خون به عنوان منابع ثبت موارد
سرطاني مورد استفاده قرار ميگيرند ،بخش هاي فلوسيتومتري و
ايمونوهيستوشيمي (در صورت وجود) مي باشند
اداره نظارت بر مواد اعتيادآور و الكل معاونت دارو وغذا:
دارو هاي تسكين دهنده قوي و افيوني درد را بر طبق شرايط وضوابط در اختيار
بيماران سرطاني قرار مي دهد .
روشهاي نمونه برداري
Excision
lumpectomy
Core Needle biopsy
incision
Cytopatology
Final needle biopsy
Final needle aspiration
Radical surgery specimen
Radical surgery specimen
Radical surgery specimen
biopsy
cytology
.1بیوپس ی سوزنی
بیوپس ی سوزنی مرکزی ) ( core needle biopsy -آسپيراسیون سوزنی
)(fine needle aspiration
بیوپس ی سوزنی توسط ماموگرام یا اولترا سوند ) (stereotactic .2توده برداری جراحی )(excisional biopsy
سیستمی است که درتوصیف وسعت سرطان بکارمی رود
اطالعات درمورد تومور(مرحله – ) T
غدد لنفاوی مجاور (مرحله – )N
متاستازهای دور ( مرحله ) M
اندازه سرطان
انتشار سرطان به غدد لنفاوی
انتشار به بخشهای دیگربدن
گروه های T
( :Tisکارسینومای درمنشاء)
:T1سرطان به قطر cm 2یا کوچکتر
:T2سرطان بين cm 5 – 2قطر
:T 3سرطان بیش از cm 5
:T 4درهراندازه به دیواره قفسه سینه و پوست انتشاریافته باشد
گروه های N
:N 0براساس آزمایشهای میکروسکوپی سرطان به غدد لنفاوی منتشر نشده است
:N1سرطان در 1تا 3غده لنفاوی زیربازو یافت شده است
:N2سرطان 4تا 9غده لنفاوی زیر بازو را درگيرکرده باشد
:N3سرطان به ≤ 10غده لنفاوی زیربازو منتشر شده باشد یا سایر غدد لنفاوی اطراف
پستان را درگير کرده باشد
گروه های M
:M 0سرطان به فواصل دور انتشارنیافته
: M1سرطان به اندام دور انتشار یافته
Breast cancer Stages
Stage
T category
N category
M category
Stage0
Tis
N0
M0
Stage ІІA
T1
N1
M0
Any N
M1
Stage ІѴ
Any T
( completeness of cover ) کامل بودن پوشش
( completeness of detail ) کامل بودن جزئیات
( accuracy of detail )
صحت داده ها
( accuracy of reporting)
صحت گزارش
( accuracy of interpretation)
صحت تفسير
بررس ی کامل بودن پوشش
نکت ههه :مط ااابق اس اااندارد جه ااانی م ااورد انتظ ااار ،هرس ااال با اه
ازای هار 100،000نفار جمعیات 100ماورد جدیاد سارطانی
کش ااف و ثب اات گ ااردد بن ااابراین درصدپوش ااش بای ااد ب ااه %100
نزدی ااا باش ااد درش ارایط مطل ااو درح ااد 90-80درص اادخواهد
بود
شيوه هايي كه به واسطه آن مي توان كامل بودن ثبت سرطان درحوزه ستادي را
بررس ي كرد
محاسبه درصد کامل بودن ثبت سرطان دراستان تحت پوشش خود
استفاده از گواهی فوت زماني مطلوب است که ميزان کشف کل موارد سرطانی کمتر از %5باشد (مثل سرطان
ریه با کشندگی و سير بال) درحالت ایده ال این رقم باید درحدصفرباشد
مقایسه آمار با سالهای گذشته
%80ثبت سرطان ،برمبنای پاتولوژی مي باشد و %20ثبت سرطان از طريق مبتنی برجمعیت
(غيرپاتولوژي) مي باشد
تعداد موارد جديد در همان سال
تعداد مورد انتظاردرهمان سال
( completeness of cover ) کامل بودن پوشش
( completeness of detail ) کامل بودن جزئیات
( accuracy of detail )
صحت داده ها
( accuracy of reporting)
صحت گزارش
( accuracy of interpretation)
صحت تفسير
standard format reports in
surgical cancer
1. GROSS DESCRIPTION
2. HISTOLOGICAL TYPE
:
Management (lung carcinoma )
• — non-small cell carcinoma: surgery ± radiotherapy depending on
stage.
• 3. DIFFERENTIATION/GRADE : Three-tier systems
•
•
– well/moderate/poor differentiation
– Grade 1/2/3
two-tier systems
- low-grade/high-grade
specific grading systems
4.EXTENT OF LOCAL TUMOUR SPREAD
5. LYMPHOVASCULAR INVASION (LVI)
6. LYMPH NODES
7. EXCISION MARGINS
8. OTHER PATHOLOGY
9. OTHER MALIGNANCY
Specimen
• Specimen type; biopsy or resection.
• Tumour:
– Site, Size, Appearance, Edge
• Location of tumor within
▫ the mucous membrane
primary and epithelial or lymphoid in character
▫ Wall
primary and mesenchymal
secondary and extrinsic
•
Biopsy reports should at least
comment on the following:
•
•
•
•
•
•
Tumour point of origin
type of cancer
differentiation or grade
extent of mucosal or submucosal spread
carcinoma in situ
involvement of lymphovascular Channels.
)completeness of cover ) کامل بودن پوشش
( completeness of detail ) کامل بودن جزئیات
( accuracy of detail )
صحت داده ها
( accuracy of reporting)
صحت گزارش
( accuracy of interpretation)
صحت تفسير
بررس ی مراکز پاتولوژی جدیدالتاسیس
عالوه برگزارشات آسیب شناس ی منابع سیتولوژی ،ایمونوهیستوشیمی ،فلوسیتومتری ،پزشکی
قانونی ،بخش های تخصص ی هماتولوژی – انکولوژی مدنظر قرار گيرد
راه اندازی ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت
مقایسه نمودن دفتر لیست بیماران در مرکز پاتولوژی با تعداد ارائه شده توسط اپراتور آن
مرکز
نکتااه ( :درصااورتیکه آمااارموارد ساارطانی جمااع آوری شااده از هرمرکااز پاااتولوژی دریکسااال کمتااراز %10
کلی ااه گا ازارش ه ااای پ اااتولوژی درآن س ااال ب ااود اق اادام ب ااه ب ااازنگری گا ازارش موجوددرفای اال بایگ ااانی م اای
نماییم)
ورود كليه اطالعات موارد بدون گزارش پاتولوژي به نرم افزار توسط كارشناس مدارك پزشكي برنامه
ادغام اطالعات غيرپاتولوژي درنرم افزار با اطالعات پاتولوژي توسط كارشناس ثبت سرطان
ارسال تمامي اطالعات به مركز
مقايسه آمار ارسالي با موارد سرطاني 5سال گذشته در مركز
بررس ي اطالعات ارسالي و دادن پس خوراند به معاونت بهداشتي
Thank you