ادغام شرکتها
Download
Report
Transcript ادغام شرکتها
ادغام شرکتها
Merger of Corporations
گرداورنده :مجتبی تشت زر
استاد :دکتر کردلوئی
تعریف ادغام
ادغام در لغت به معنای در هم فشردن و فرو بردن دو چیزدر هم میباشد .
در هیچکدام از مقررات قانون تجارت ادغام شرکتها به معنای اصطالحی
آن تعریف نشده است ،ولی آنچه از مفهوم نظر حقوق دانان به دست میآید
این است که ادغام شرکتها در اصطالح حقوق ی به معنای پیوستن دو یا
چند شرکت به هم و تشکیل یک شرکت جدید است .این پیوستن میتواند از
طریق یکی شدن چند شرکت ،یا پیوستن آنها به یک شرکت بزرگتر باشد
ادغام شرکتها میتواند به دو طریق
صورت گیرد
تأسیس شرکت جدید
.یوستن به شرکت دیگر
.
تأسیس شرکت جدید
ابتدا شرکتهایی که میخواهند با هم ادغام شوند منحل شده و به کلی از بین
میروند .به تبع ،شخصیت حقوق ی این شرکتها نیز از بین رفته و دارایی آنها
قابلیت تقسیم میان اعضا را پیدا مینماید .پس از انحالل ،شرکایی که با ادغام موافق
نیستند میتوانند سهم الشرکه یا سهامشان را اخذ نموده ،از شرکت خارج شوند.
طلبکارانی که با ادغام شرکت موافق نیستند نیز مطالبات خود را دریافت مینمایند.
پس از انحالل شرکت کوچکتر ،شرکت بزرگتری تاسیس میشود که دارایی همه
شرکتهای کوچکتر را به عنوان سرمایه قبول مینماید .طبعا دیون و مطالبات
شرکتهای کوچکتر نیز با این انتقال دارایی به شرکت بزرگتر انتقال مییابد .با این
اختالط و پیوستگی شرکتهای کوچکتر ،یک شخصیت حقوق ی جدیدی تاسیس
شده ،و به اعضای آن سهم الشرکه یا سهام جدید میدهد.
ب .پیوستن به شرکت دیگر
در این شیوه بر خالف روش اول تمام شرکتهایی که میخواهند با هم ادغام گردند ،منحل
نمیشوند بلکه برخی از شرکتهای مزبور منحل شده و یکی از آنها باقی میماند .سپس به
ترتیبی که در باال بیان گردید شخصیت حقوق ی شرکتهای منحل شده از بین میرود .از
شرکتهای مزبور یک شرکت منحل نشده باقی میماند که بقیه شرکتها به آن پیوسته در آن
ادغام میشوند.
در این حالت دارایی شرکتهای منحل شده به شرکت باقیمانده انتقال مییابد که به تبع آن تمام
حقوق و مطالبات شرکتهای مزبور نیز به شرکت اخیر منتقل میگردد.
شرکت باقیمانده با قبول داراییهای شرکتهای از بین رفته سرمایه خود را افزایش میدهد و به
صاحبان سهام شرکتهای منحل شده ،به جای سهام قبلی ،سهام شرکت جدید داده میشود .با
قبول داراییهای شرکتهای منحل شده ،شرکت باقیمانده موظف است که عالوه بر مطالبات تمام
بدهیهای شرکتهای قبلی ،و طلبکاران موافق با اختالط را به حساب خود قبول نماید .برای
انتقال دارایی شرکتهای منحل شده به شرکت باقیمانده عالوه بر مشخص نمودن میزان سهم
الشرکه نقدی هریک از شرکتها ،باید مقررات مربوط به تقویم میزان آوردههای غیرنقدی
شرکتها نیز رعایت گردد .البته این امر در قانون تجارت به صراحت تبیین شده است.
در اکثر ادغام ها ،یک شرکت (ومعموالً شرکت بزرگتر) تصمیم به خرید
شرکت دیگري مي گیرد و با مدیریت شرکت هدف درباره قیمت صحبت
كرده و شرکت هدف را خریداري مي کند .به شرکتي که درصدد
خریداري شرکت دیگري برمي آید ،شرکت تحصیل کننده و به شرکتي که
خریداري مي شود شرکت هدف گویند .
انواع ادغام شرکت ها
.1
.2
.3
.4
افقی
عمودی
همجنس
مخلوط
ادغام افقي
ادغام افقي زماني اتفاق مي افتد که شرکتي با شرکتي دیگر ترکیب شود كه
در همان خط تجاري فعالیت دارد مثالً وقتي که تولید کننده كاال با شرکت
تولید كننده دیگري از همان كاال ادغام شود و یا فروشگاه هاي زنجیره اي
ادغام عمودي
این است که یک تولید کننده فوالد ,یکي از تأمین کنندگان مواد اولیه مانند
یک شرکت استخراج آهن یا ذغال سنگ خود را تحصیل ویا تولید کننده
نفت که از نفت به عنوان مواد اولیه استفاده مي کند یک شرکت پتروشیمي
را تحصیل مي کند .
ادغام هم جنس
ادغام هم جنس به معني" متحد در ماهیت یا عملکرد" است از این رو
ادغام هم جنس شامل تحصیل واحدهاي تجاري مرتبط است
ادغام مخلوط
ادغام مخلوط وقتي اتفاق مي افتد که واحدهاي تجاري غیر مرتبط با
یکدیگر ترکیب مي شوند .
شرایط ادغام
الف .رعایت شرایط قانون ی مربوط به انحالل شرکت
ب .دسته دوم رعایت شرایط قانون ی پیوستن به یک شرکت جدیدالتاسیس.
مرجع صالحیتدار برای ادغام
در ارتباط با شرکتهای تعاونی ،طبق ماده 53قانون بخش تعاون شرکتهای
تعاونی ،این شرکتها میتوانند با رعایت آییننامه سال 1371و قوانین مربوطه ،با
موافقت مجمع عمومی فوق العاده در این رابطه تصمیمگیری نمایند.
در مورد دیگر شرکتهای تجاری از آنجایی که ما نص خاصی در این زمینه نداریم
باید به مقررات کلی قانون تجارت مراجعه نماییم .مطابق الیحه قانون ی سال 1347
هیچ اکثریتی نمیتواند بر تعهدات صاحبان سهام بیافزاید .آنچه از این ماده نتیجه
میشود اینست که برخالف شرکتهای تعاونی که میتوانند با تشکیل مجمع عمومی
فوق العاده در مورد ادغام شرکت تصمیمگیری نمایند طبق مقررات عمومی که در
موارد عدم وجود قانون خاص بر دیگر شرکتها حکم فرماست ،هیچ اکثریتی
نمیتواند در مورد ادغام شرکتها تصمیمگیری نماید .هر تصمیمی که بخواهد در
حقوق و تکالیف شرکا تغییری ایجاد نماید ،میتواند در قلمرو ماده 94قرار بگیرد.
در نهایت آنچه نتیجه میشود اینست که ،در صورت مخالفت برخی از شرکا تنها راه
انحالل شرکت میباشد .شرکا میتوانند پس ازانحالل شرکت و تصفیه آن ،و نهایتا
خارج نمودن سهم شرکای مخالف از سرمایه شرکت ،تصمیم به ادغام بگیرند.
البته این نتیجه چندان مطلوب بنظر نمیرسد ،ولی از آنجایی که در این رابطه نص
قانون ی خاصی وجود ندارد ،این ،تنها راه قانون ی به نظر میرسد.
معموال در شرکتها مسوالن امور شرکتها و مجامع عمومی صاحبان سهام وقتی
تصمیم به ادغام شرکتها میگیرند ،یکسری شرایط و اصولی در جهت رعایت
حقوق شرکا و صاحبان سهام و همچنین در ارتباط با شرایط و تشریفات ادغام
شرکتها معین نموده و در ارتباط با آن موافقتنامهای تنظیم مینمایند ،که تمام
شرکتها باید طبق آن عمل نمایند مهم اینکه این موافقتنامه نباید مخالف با مقررات
عمومی و اختصاصی ادغام شرکت ها در قانون باشد.
خالصه و نتیجه گیري
ادغام و تحصیل باعث بزرگ تر شدن شركت ها مي شود و انگیزه هاي مختلفي براي ادغام وجود داردكه برخي از آنها عبارتند از هم افزایي ،مالحظات
مالیاتي ،خریداري دارایي ها كمتر از ارزش جایگزیني ،متنوع سازي وانگیزه هاي شخصي مدیران .
ادغام شرکت ها به صورت افقي ،عمودي ،هم جنس و مخلوط طبقه بندي مي شوند و معموال" ادغام هاي افقي و عمودي بیشترین هم افزایي را ایجادمي
كنند.
در خریدهاي دوستانه مدیریت و سهامداران شركت هدف با خرید موافق هستند در حالي كه در خریدهاي خصمانه مدیریت و سهامداران شركت هدف در
برابرتحصیل مقاومت مي كنند.
براي كمك به مدیریت شركت هدف به منظور جلوگیري از خریدهاي خصمانه قوانیني وضع شده است این قوانین به مدیریت شركت هدف این فرصت را
مي دهد تابراي جلوگیري از این امر به چاره جویي بپردازد.
بانك هاي سرمایه گذاري با توجه به بنیه مالي ونیروي متخصصي كه در اختیار دارند در تحصیل و ادغام شركت ها نقش مهمي را برعهده دارند .
در خریدهایي كه بیشتراز 50درصد پرداخت با وجه نقد یا اوراق بدهي صورت مي گیرد در سالي كه معامله صورت گرفته است سهامداران شركت هدف
باید درآمد سرمایه اي شناسایي شده و مالیات آن باید پرداخت كنند در حالي كه اگر حداقل 50درصد پرداخت بامبادله سهام صورت مي گیرند سهامداران
شركت هدف سود یا زیاني شناسایي نمي كنند ومالیاتي براي این معامله نمي پردازند .
درایران به مساله ادغام شركت ها در مقررات مالیاتي پرداخته شده است ودرصورت انتقال دارایي ها با بیش از ارزش دفتري به شركت جدید یا موجود
مازاد مشمول پرداخت مالیات مي باشد و اگر در نتیجه ادغام درآمدي به هریك از سهامداران تعلق گیرد این درآمد مشمول مالیات است .