Transcript 2. ยุทธศาสตร์การแก้ไขปัญหาโรคอ้วนในคนไทย 11 กย 2556

ยุทธศาสตร์
การแก้ไขปัญหาโรคอ้วนคนไทย
(คนไทยไร้พุง) ปี ๒๕๕๖
มณฑา ไชยะวัฒน ศูนย์ อนามัยที่ 4 ราชบุรี
วิสัยทัศน์ :
ประชาชนทุกกลุ่มวัยมีพฤติกรรมสุขภาพที่ดี
(HEALTHY LIFE STYLE FOR PEOPLE NO BELLY)
เป้ าประสงค์ :
ประชาชนอายุต้งั แต่ 6 ปี ขึน้ ไปมีพฤติกรรมการบริโภคอาหาร
และการออกกาลังกายทีเ่ หมาะสมตามกลุ่มวัย และอยู่ใน
สิ่ งแวดล้ อมทีเ่ อือ้ ต่ อการลดโรควิถีชีวติ
2
ผลล ัพธ์ทต
ี่ อ
้ งการ
Ultimate Goals
ประชาชนทุกกลุม
่ ว ัยมีภาวะโภชนาการทีด
่ ี ( คนไทยไร้พง
ุ )
Impact :
้ ไป มีรอบเอวไม่เกิน 90 ซม.
1. ประชาชนชายอายุ 15 ปี ขึน
้ ไป มีรอบเอวไม่เกิน 80 ซม.
2. ประชาชนหญิงอายุ 15 ปี ขึน
Outcome :
1. ประชาชนสามารถจ ัดการนา้ หน ักของตนเอง ครอบคร ัว ชุมชน ด้วยหล ักการ 3 อ. 2 ส.
Output :
1. มีการจ ัดทาแผนทีย
่ ท
ุ ธศาสตร์แบบการมีสว่ นร่วม
่ งค์กรต้นแบบไร้พง
2. การบริหารจ ัดการสูอ
ุ
3. หมูบ
่ า้ นปร ับเปลีย
่ นพฤติกรรม หมูบ
่ า้ นสุขภาพดีวถ
ิ ไี ทย หมูบ
่ า้ น/ตาบลจ ัดการสุขภาพดี
4. ประชาชนเข้าถึงบริการ “คนไทยไร้พง
ุ ”คลินก
ิ DPAC หรือมุม DPAC
ี่ งจากภาวะนา้ หน ักเกิน
การดาเนินงานลดปัจจ ัยเสย
สร้างนโยบายสาธารณะ
และสงิ่ แวดล้อมทีล
่ ด
ี่ งทีส
่ ผลกระทบ
ปัจจ ัยเสย
่ ง
้ ร ัง
ต่อโรคไม่ตด
ิ ต่อเรือ
ั
อิทธิพลสงิ่ แวดล้อม/สงคม
- การตลาดด้านอาหาร
- กระแสตะว ันตก
ื่ ทีห
- สอ
่ ลากหลาย
้ ทางกายภาพ
- ปัจจ ัยเอือ
่ สถานทีอ
เชน
่ อกกาล ังกาย
การเข้าถึงแหล่งอาหาร
ปัจจ ัยด้านชวี ภาพ
พ ันธุกรรม
ท ัศนคติ
อ้วนลงพุง
-พ ัฒนาองค์ความรู ้
-สร้างพ ันธมิตร
ภาคีเครือข่าย
ข ับเคลือ
่ นในระด ับชาติ
ระบบบริการสาธารณสุข
-การให้คาปรึกษา
-การรณรงค์ PR
-คลินก
ิ DPAC
ี่ ง
-ระบบเฝ้าระว ังภาวะเสย
ขาดการออกกาล ังกาย
Energy out (-)
ปัจจ ัยด้านพฤติกรรม
Energy in (+)
การบริโภคอาหารไม่เหมาะสม
กินปริมาณมาก
กินหวาน/ม ันมาก
แผนทีย
่ ท
ุ ธศาสตร์แก้ไขปัญหาโรคอ้วนคนไทย กรมอนาม ัย
แผนทีย
่ ท
ุ ธศาสตร์ฉบ ับปฏิบ ัติการ (SLM) การแก้ไขปัญหาโรคอ้วน
ประชาชนมีพฤติกรรมสุขภาพ
ตามหล ักการ 3 อ. 2 ส.
ประชาชน
(Valuation)
ภาคี
เครือข่าย
(Stakeholder)
กระบวน
การ
(Management)
ประชาชนประเมิน และเฝ้าระว ังพฤติ
กรรมด้านโภชนาการ ออกกาล ังกาย
และอารมณ์ได้ดว้ ยตนเอง
ชุมชน องค์กร ผูผ
้ ลิต ผูค
้ า้ ทุกระด ับ
ทุกภาคสว่ น มีการผลิตเทคโนโลยี
นว ัตกรรม คนไทยไร้พง
ุ
ชุมชน องค์กร ผูผ
้ ลิต ผูค
้ า้ ทุกระด ับ
ทุกภาคสว่ น ได้ร ับการถ่ายทอดแผน
ยุทธ์ศาสตร์/องค์ความรูส
้ ก
ู่ ารปฏิบ ัติ
ชุมชน / องค์กร มีแกนนา
คนไทยต้นแบบไร้พง
ุ
ประชาชนเข้าถึงแหล่งเรียนรู ้
ด้านพฤติกรรมตามหล ัก 3 อ.2 ส.
หน่วยงานภาคร ัฐ / เอกชน / รร.
สามารถบริหารจ ัดการสู่
องค์กรต้นแบบไร้พง
ุ
่ ารเป็น
สถานบริการพ ัฒนาสูก
ต้นแบบ DPAC (คลินก
ิ ไร้พง
ุ )
องค์กรทุกระด ับ และทุกภาคสว่ น
ั
มีนโยบาย มาตรการทางสงคม
กฎ
้ ก
ระเบียบ และนาไปใชส
ู่ ารปฏิบ ัติ
มีระบบการบริการจ ัดการ และ
ประสานงานภาคีเครือข่าย
ั
ื่ สารสงคมที
ิ ธิภาพ
มีระบบสอ
ม
่ ป
ี ระสท
และต่อเนือ
่ ง
มีระบบเฝ้าระว ังระบบข้อมูล
สารสนเทศ และการจ ัดการความรู ้
ทีท
่ ันสม ัย
มีแผนยุทธศาสตร์แบบบูรณาการ
้ ฐาน
พืน
(Learning /
Development)
ระบบฐานข้อมูลทีท
่ ันสม ัย
ถูกต้อง ครบถ้วน เข้าถึงได้
สมรรถนะของบุคลากร
สอดคล้องก ับยุทธศาสตร์
ว ัฒนธรรมทีด
่ ี
ประเด็นยุทธศาสตร์ PP กลุม
่ วัยทางาน (NCD-DM/HT)
เป้าประสงค์
(GOAL)
ประชาชนมี
พฤติกรรมสุขภาพ
ทีถ
่ ก
ู ต ้อง โดย
การจัดการน้ าหนัก
ของตนเองด ้วย
หลัก 3 อ.
Key Success
Factor
- มีการบูรณาการใน
ระดับจังหวัด
ภายใต ้โครงการ
สุขภาพดีวถ
ิ ช
ี วี ต
ิ
ไทย
- มีนโยบาย
สาธารณะสร ้าง
สุขภาพ พัฒนา
เครือข่ายความ
่ ลด
ร่วมมือ เชน
หวาน มัน เค็ม,
องค์กร/ชุมชนไร ้
พุง เป็ นต ้น
Project/
Activity
-พัฒนาศกั ยภาพผู ้ให ้
ความรู ้ 3อ.ระดับ
จังหวัด/อาเภอ/
ชุมชน
ื่ สารใน
-รณรงค์สอ
สงั คมเรือ
่ งโรคอ ้วน
ลงพุง
-จัดเวทีแลกเปลีย
่ น
เรียนรู ้การดาเนินงาน
ื่ คูม
-ทาสอ
่ อ
ื การ
ควบคุมและลด
น้ าหนั ก
KPI
- ศูนย์การเรียนรู ้
องค์กรต ้นแบบไร ้พุง
152 แห่งใหม่
- ชุมชนไร ้พุง 2 แห่ง/
รพ.สต.
สถานการณ์อว้ นลงพุง ระดับประเทศ ปี 2555
เพศ
ชาย
หญิง
ช/ญ
รอบเอว /ซม.
≤90
≤80
ร้ อยละ
7
30.28
19.60
n
22,657,368
สถานการณ์อว้ นลงพุง ปี 2555 ในเขต 4
เพศ
ชาย
หญิง
ช/ญ
ข้อมูล 21 แฟ้ มของ สนย.
รอบเอว /ซม.
≤90
≤80
ร้ อยละ
10
34.44
23
1,946,957
สถานการณ์ NCD ปี 2542 -2553
เบาหวาน
พ.ศ
2542
2543
2544
2545
2546
2547
2548
2549
2550
2551
2552
2553
จานวน
121,547
142,088
151,115
187,141
213,136
247,165
277,391
334,168
374,518
388,551
558,156
607,828
ความดันโลหิ ตสูง
อัตรา จานวน
218.9 120,280
257.6 142,873
277.7 156,442
340.9 187,162
380.8 218,218
444.2 265,636
490.5 307,671
586.8 375,600
650.4 445,300
675.7 494,809
879.6 780,629
954.2 859,583
สนย. กระทรวงสาธารณสุ ข
อัตรา
216.6
259
287.5
340.9
389.8
477.4
544.1
659.6
778.1
860.5
1230
1349
หัวใจขาดเลือด
จานวน
45,488
54,071
60,470
77,323
92,733
103,352
112,352
132,500
149,510
159,176
228,032
253,016
หลอดเลือดสมองใหญ่
อัตรา
81.99
98
111.1
140.9
165.6
185.7
198.7
232.7
261.3
276.8
359.3
397.2
จานวน
51,485
58,366
62,757
75,931
84,807
94,567
98,895
107,246
117,571
124,532
176,202
196,159
อัตรา
92.7
105.8
115.3
138.3
151.5
169.9
174.9
188.3
205.5
216.6
277.7
307.9
ยุทธวิธก
ี ารดาเนินงานแก้ไขปัญหา
โรคอ้วนคนไทย ปี 2556
1. การขับเคลือ
่ นยุทธศาสตร์ “สุขภาพดีวถ
ิ ช
ี วี ต
ิ ไทย”
่ ตาบลจัดการสุขภาพดีวถ
ระดับจังหวัดและชุมชน เชน
ิ ช
ี วี ต
ิ
ไทย ชุมชนไร ้พุง องค์กรไร ้พุง
ั ยภาพภาคีเครือข่ายในชุมชน โดยพัฒนา
2. การพัฒนาศก
ต่อยอดและขยายผล : ศูนย์การเรียนรู ้องค์กรต ้นแบบไร ้พุง
3. การพัฒนาระบบบูรณาการข ้อมูลการสารวจพฤติกรรม
สุขภาพประชาชน
4. พัฒนามาตรฐาน DPAC ระดับ รพ.ศูนย์/ รพ.ทัว่ ไป /
รพ.ชุมชน / รพ.สต.
5. ขยายจานวน รพ.สต./รพ.ชุมชน /รพ.ทัว่ ไป /รพ. ศูนย์
ทีม
่ ี DPAC
6. การนา Best Practice ขององค์กร โรงเรียน โรงพยาบาล
และท ้องถิน
่ มาแลกเปลีย
่ นเรียนรู ้และขยายผล
กิจกรรมโครงการคนไทยไร้พง
ุ ปี 2556
1. จัดเวทีแลกเปลีย
่ นเรียนรู ้ Best Practice ขององค์กร
โรงเรียน โรงพยาบาล และท ้องถิน
่ และ มอบโล่
ิ ชูเกียรติให ้กับจังหวัดทีม
เชด
่ ผ
ี ลงานดีเด่น
ึ ษาดูงานพืน
2. ศก
้ ทีท
่ ม
ี่ ผ
ี ลปฏิบต
ั งิ านเป็ นเลิศ เพือ
่ พัฒนา
ั ยภาพบุคลากรสาธารณสุขระดับจังหวัด
ศก
3. รณรงค์สร ้างกระแส : วัน No-Salt-Fat-Sugar Day
ี่ ง ลดอ ้วน ลดโรค
4. พัฒนาระบบเฝ้ าระวังฯ พฤติกรรมเสย
(NCDSCREEN) ประชาชนอายุ 15 ปี ขน
ึ้ ไป
5. สนับสนุนบริการสาธารณสุข ให ้มี DPAC ในสถานบริการ
ของรัฐ
ื่ สงิ่ พิมพ์
6. สนั บสนุนด ้านวิชาการ ผลิตและพัฒนาสอ
ด ้านการจัดการน้ าหนั ก ลดอ ้วน ลดโรค สาหรับ อสม.
7. ร่วมจัดงานมหกรรม:โครงการสนองน้ าพระราชหฤทัย
ในหลวงทรงห่วงใยสุขภาพประชาชนฯ ถวายเป็ น
พระราชกุศลเฉลิมพระเกียรติ
พระบาทสมเด็จพระเจ ้าอยูห
่ วั เนือ
่ งในโอกาสพระราช
พิธม
ี หามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม
2554 ในระหว่างวันที่ 25-26 มีนาคม 2555
ณ อิมแพค เมืองทองธานี
8. ควบคุม กากับ ติดตามและประเมินผลโครงการฯ
ตัวชีว้ ด
ั และคาเป
่ ้ าหมายปี 2556 รายจังหวัด
ตัวชีว
้ ด
ั ผลลัพธ ์ (KPI)
@จานวนองคกรภาครั
ฐหรือเอกชนผานเกณฑ
การประเมิ
นเป็ น
่
์
์
ศูนยการเรี
ยนรูองค
กรต
้
้นแบบไรพุ
้ ง*
์
์
@จานวนสถานบริการมีบริการคลินิกปรับเปลีย
่ นพฤติกรรม
DPAC รพศ/รพท/รพช.
รพสต.
@ชุมชน/หมูบ
พุ
บเปลีย
่ นพฤติกรรม
่ านไร
้
้ ง/หมูบานปรั
้
@ ประชาชนชายอายุ 15 ปี ขึน
้ ไปเส้นรอบเอวน้อยกวา่ 90 ซม.
@ ประชาชนหญิงอายุ 15 ปี ขึน
้ ไปเส้นรอบเอวน้อยกวา่ 80 ซม.
(อสม.วัดรอบเอวรายงาน รพ.สต/รพช/รพท/รพศ/รายงาน สนย.)
เป้าหมายปี 2556
จังหวัดละ 2 แหง่
ร้อยละ 100
ร้อยละ 50
2 แหง/รพสต.
่
ร้อยละ 85
ร้อยละ 55
คาอธิบายตัวชี้วดั
เกณฑ์ การประเมิน “ศูนย์ การเรียนรู้ องค์ กรต้ นแบบไร้ พุง” มี 7 องค์ ประกอบ คือ
1. มีคณะกรรมการรับผิดชอบการจัดการองค์ กรเป็ นศูนย์ การเรียนรู้ ฯ
2. มีนโยบายด้ านการส่ งเสริมการจัดการควบคุมนา้ หนัก
3. มีแผนงานสร้ างเสริมสุ ขภาพเพือ่ ลดโรคอ้ วนลงพุง ลดโรคไม่ ตดิ ต่ อเรื้อรัง
4. มีการสื่ อสารประชาสั มพันธ์ เรื่องภัยเงียบของโรคอ้ วน ภายในองค์ กร
5. ร้ อยละ 80 ของบุคลากรในองค์ กรประเมินรอบเอวด้ วยตนเอง
6. ร้ อยละ 60 ของบุคลากรในองค์ กรมีรอบเอวปกติ
(ชายรอบเอวน้ อยกว่ า 90 ซม และผู้หญิงรอบเอวน้ อยกว่ า 80 ซม.)
7. องค์ กรเป็ นศูนย์ การเรียนรู้ ฯ อย่ างยัง่ ยืนได้ โดยมีการบริหารจัดการ ดังนี้
- มีงบประมาณในการพัฒนาองค์ กร
- มีกจิ กรรมทีด่ าเนินการอย่างต่ อเนื่อง
คุณลักษณะ องค์ กรภาครัฐ หรือเอกชน ที่สมัครเข้ าร่ วมเป็ น
ศูนย์ การเรียนรู้องค์ กรต้ นแบบไร้ พงุ มีดังนีค้ อื
1. องค์ กร หมายถึง หน่ วยงาน โรงเรียน ท้ องถิ่น ชุ มชน หรือ ชมรม
2. องค์ กรมีบุคลากรหรือพนักงาน 30 คนขึน้ ไป
3. หัวหน้ าผู้นาองค์ กรสมัครใจทีจ่ ะเข้ าร่ วม และยินดีทจี่ ะร่ วมมือในการ
ขับเคลือ่ นศูนย์ การเรียนรู้องค์ กรต้ นแบบไร้ พงุ กับสานักงานสาธารณสุ ข
จังหวัด และ กรมอนามัย
หน่ วยงานบูรณาการ
แผนงานป้ องกัน ควบคุมโรคไม่ติดต่อเรือ้ รัง(DM$HT)ปี
2556
 กรมควบคุมโรค
 กรมอนามัย
 กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ
 กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
 กรมสุขภาพจิต
 สานักบริหารยุทธศาสตร์ สุขภาพดีวิถีชีวิตไทย
สปสธ.
แผนงานป้องกันควบคุม
โรคไมติ
้ รัง (DM, HT) ปี
่ ดตอเรื
่ อ
2556
เป้าประสงค ์ (GOAL)
1. ลดปัจจัยเสี่ ยงในประชากร/ ชุมชน
1.1 การบริโภคอาหาร “หวาน มัน เค็ม”
1.2 การมีกจ
ิ กรรมทางกายไมเพี
่ ยงพอ
1.3 การบริโภคยาสูบ
1.4 การบริโภคเครือ
่ งดืม
่ แอลกอฮอล ์
1.5 ภาวะอวน/
น้าหนักเกิน
้
1.6 ภาวะเครียดและซึมเศรา้
2. ลดปัจจัยเสี่ ยงในกลุมที
่ ป
ี จ
ั จัยเสี่ ยง กลุมเสี
่ ม
่ ่ ยงสูง
และกลุมป
่ ่ วย
2. ลดการเกิดโรค DM & HT รายใหมในกลุ
มเสี
่
่ ่ ยงสูง
(Pre-DM & Pre-HT)
3. ลดภาวะแทรกซ้อน (ตา ไต ตีน) การบริโภคยาสูบ
กลวิธก
ี ารดาเนินงาน
1.คัดกรองประชาชน (DM, HT, อ้ วน/ นา้ หนักเกิน)
 ประชากร อายุ 15-34 ปี
 ประชากร อายุ 35 ปี - 59 ปึ และ 60 ปี ขึน
้ ไป
2.ปรับเปลีย่ นพฤติกรรม (คลินิกให้ คาปรึกษาปรับเปลีย่ นพฤติกรรมสุ ขภาพหรือDPAC)
 กลุ่มทีม
่ ปี ัจจัยเสี่ ยง (อ้ วน/ นา้ หนักเกิน) กลุ่มเสี่ ยงสู ง และกลุ่มป่ วย
3.การจัดการโรค (NCD คลินิกคุณภาพ)
4.การพัฒนาศักยภาพชุ มชน/ การปรับเปลีย่ นสภาพแวดล้ อม
 ชุ มชนสุ ขภาพดีวถ
ิ ีไทย
 ตาบลจัดการสุ ขภาพดี วิสาหกิจชุ มชนยัง่ ยืน
5.การสื่ อสารความเสี่ ยง/ การสื่ อสารสาธารณะ (3อ 2ส)
6.การใช้ มาตรการทางกฎหมาย นโยบาย และมาตรการทางสั งคม
7.การพัฒนาระบบสนับสนุนการดาเนินงาน (ระบบข้ อมูล การบริหารจัดการ)
1.
ตัวชีว้ ด
ั การดาเนินงานโรคไม่
ติยุดทต
อเรื
้ รัง
ธศาสตร
ตัวชีว
้ ด
ั
่ ์อ
การค้นหากลุมเสี
่ ่ ยง
และผู้ทีม
่ ป
ี จ
ั จัยเสี่ ยง
เพือ
่ ให้เกิดการ
ปรับเปลีย
่ นพฤติกรรม
สุขภาพ
2. การดูแลรักษาควบคู่
กับการปรับเปลีย
่ น
พฤติกรรมสุขภาพและการ
คัดกรองภาวะแทรกซ้อน
ในผู้ป่วย DM/HT
1.ร้อยละของประชากรอายุ 35 ปี ขึน
้ ไปไดรั
้ บการคัดกรอง
DM&HT เทากั
่ บ 90
2.ร้อยละของกลุมเสี
่ ก
ี าร
่ ่ ยง Pre DM และ Pre HT ทีม
ปรับเปลีย
่ นพฤติกรรม 3อ 2ส ไมน
่ ้ อยกวา่ 50
3.รพสต. ดาเนินงานคลินิก DPAC ร้อยละ 50 ทุกอาเภอ
1.ร้อยละของผู้ป่วย DM และ HT ทีม
่ ก
ี ารปรับเปลีย
่ น
พฤติกรรม 3อ 2ส ไมน
่ ้ อยกวา่ 50
2.ร้อยละของผู้ป่วย DM ทีม
่ ค
ี า่ HbA1C <7 ไมน
่ ้ อยกวา่ 40
3.ร้อยละของผู้ป่วย DM ทีม
่ ภ
ี าวะแทรกซ้อนไดรั
้ บการดูแลรักษา/
ส่งตอเท
ากั
่
่ บ 100
4.ร้อยละของผู้ป่วย DM และ HT ได้รับการคัดกรองภาวะ
ซึมเศรา้ และประเมินภาวะเครียดและการติดสุรา เทากั
่ บ 100
5.รพศ., รพท., รพช. ดาเนินงานคลินิกให้คาปรึกษาในการ
ปรับเปลีย
่ นพฤติกรรม(DPAC)รอยละ
100
้
ตัวชีว้ ด
ั การดาเนินงานโรคไมติ
้ รัง
่ ดตอเรื
่ อ
(ตอ)
่
ยุทธศาสตร ์
ตัวชีว้ ด
ั
3. การดาเนินงานของ
ชุมชนและองคกรเพื
อ
่
์
ส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ
และมีการปรับเปลีย
่ น
สิ่ งแวดลอมที
เ่ อือ
้ ตอ
้
่
พฤติกรรมลดปัจจัยเสี่ ยง
1. มีหมูบ
่ นพฤติกรรมเพือ
่ สุขภาพดีวถ
ิ ี
่ ้าน(ชุมชน)ปรับเปลีย
ชีวต
ิ ไทยเพิม
่ ขึน
้ 1 แห่ง/รพสต. /ศสม. รพสต.
เครือขาย
่
2. จานวนคนอ้วน/น้าหนักเกินในหมูบ
นแบบไม
เพิ
่ ขึน
้
่ านต
้
้
่ ม
3. มีตาบลจัดการสุขภาพอาเภอละ 2 แห่ง
4. มีสถานประกอบการปลอดโรคปลอดภัยกายใจเป็ นสุข
อยางน
่
้ อย 3 Setting/จังหวัด(ขนาดใหญ่ ขนาดกลางและ
วิสาหกิจชุมชน)
4. การพัฒนาการสื่ อสาร 1.ร้อยละคนอ้วน/น้าหนักเกินไมเพิ
่ ขึน
้ (วัดในภาพรวมของ
่ ม
สาธารณะ
จังหวัด)
5. การใช้มาตรการทาง
1. ร้อยละของสถานบริการสุขภาพปลอดบุหรีแ
่ ละเครือ
่ งดืม
่
กฎหมาย/มาตรการทาง
แอลกอฮอล ์ เทากั
่ บ 100
สั งคม
6. พัฒนาระบบสนับสนุน
การดาเนินงาน
1. มีคลินก
ิ NCDคุณภาพไมน
่ ้ อยกวาร
่ อยละ70
้
2. มีนก
ั จัดการสุขภาพประจาครอบครัว (นสค.) ทุกรพสต.
ขอบคุณและสวัสดี