Transcript Unie_polsko-litewskie

od XIV do XVIII w.
–należeli do grupy Bałtów,
zamieszkiwali tereny nad Niemnem(Żmudź)
i nad Wilią( Litwa właściwa-Auksztota)
 zjednoczenie plemion przez Mendoga, który
w 1253r. koronował się na króla Litwy ; po
jego śmierci ponowne rozbicie; zjednoczenie
w XIII/XIV w. przez Giedymina
 Litwini
 poparcie
Giedymina dla Władysława
Łokietka w wojnie z Krzyżakami-zbliżenie
obu państw zagrożonych przez Zakon
 rządy Ludwika Węgierskiego w Polsce
(1370-1382)-w 1374r.przywilej koszycki dla
szlachty za cenę wyboru jednej z córek na
króla Polski; koronacja Jadwigi w 1384r.,dla
Polski związek z Litwą oznaczał
uniezależnienie od Węgier i dynastii
Luksemburgów
 chęć
zbliżenia Litwy do Polski i przyjęcie
chrztu, aby odebrać Krzyżakom pretekst do
przymusowej chrystianizacji
 wspólne zainteresowanie ekspansją na
ziemie Rusi, dążenie mieszczan do rozwoju
handlu, unia mogła przynieść korzyści
gospodarcze
 bojarzy litewscy chcieli zdobyć takie
przywileje jak szlachta polska
 Jagiełło
za rękę Jadwigi i koronę Polski
zobowiązał się przyjąć chrzest,
schrystianizować Litwę i przyłączyć ją do
Polski, odzyskać utracone przez Polskę
ziemie, oddać jeńców polskich będących
na Litwie, zapłacić odszkodowanie
Habsburgom za zerwane zaręczyny Jadwigi
Zrealizowano
unię personalną
(wspólny władca)
i przeprowadzono chrzest Litwy
1386r. uroczysty chrzest
Władysława Jagiełły , ślub
i koronacja na króla Polski
 unia
wileńsko-radomska w 1401r.potwierdzono unię personalną obu państw
z zachowaniem odrębności Wielkiego Księstwa
Litewskiego pod rządami Witolda ; wspólna
walka z Zakonem
 unia w Horodle 1413r.-potwierdzono odrębność
państw , przyjęto 50 rodów litewskich do
herbów szlachty polskiej ; bojarzy otrzymali
te same prawa , co szlachta polska ; po śmierci
Witolda na tron litewski miał wstąpić władca
wybrany w porozumieniu z Koroną
• Po śmierci Witolda, Świdrygiełło
(brat Jagiełły) ogłosił się władcą
niezależnym; Litwini powołali na
tron Zygmunta Kiejstutowicza , który
uzyskał poparcie Polski i odnowił w
1432r. w Grodnie sojusz z Polską
 Kazimierz
Jagiellończyk wielkim
księciem(1440r.) związek obu państw został
zerwany do 1446r., kiedy to Kazimierz
wydał akt zwany„ braterskim związkiem”
łączący oba państwa osobą panującego
 rządy Aleksandra
na Litwie
(1492-1506) i Jana Olbrachta
w Koronie(1492-1501)-zerwanie unii:
1499r.- umowa w Wilnie-równorzędność obu
państw, Litwini mieli prawo do elekcji króla
polskiego, a Polacy –księcia Litwy
unia personalna za czasów Zygmunta
Starego i Zygmunta Augusta
 wcielenie
do Korony ziem litewskich:
województwa podlaskiego, wołyńskiego,
bracławskiego i kijowskiego
 zachowanie odrębności administracji,
urzędów, prawa, wojska i skarbu
 wspólny sejm, elekcja władcy, polityka
zagraniczna, moneta
 odrębność Polski i Litwy zniosła
Konstytucja 3 maja 1791r.
 rozwój
gospodarczy i kulturalnypromieniowanie kultury chrześcijańskiej
na Litwę i wpływ elementów kultury
wschodniej na ziemie polskie
 wciągnięcie Polski w politykę wschodnią Litwywojna z Moskwą, Tatarami
 pokonanie wspólnego wroga- Krzyżaków
 powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów,
państwa silnego (ponad 800 tys.km2);
wielonarodowościowe społeczeństwo
(40%stanowili Polacy)