نگهداري و تعميرات بر اساس HSE - اداره کل فنی و حرفه ای استان همدان
Download
Report
Transcript نگهداري و تعميرات بر اساس HSE - اداره کل فنی و حرفه ای استان همدان
نگهداري و تعميرات بر اساس HSE
مدرس :مهندس موسی بابایی نصیر
فهرست
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
-1انواع سیستم نت
1-1نت بهسازی
2-1نت ترمیمی
3-1نت پیشگیرانه مبتنی بر زمان
3-1نت پیشگیرانه مبتنی بر شرایط
4-1نت موثر
-2طراحی ،پیاده سازی و گردش کار سیتم PM
1-2واحد نت
2-2مراحل گذر از نت سنتی به مدرن
3-2طراحی
4-2برنامه ریزی و گردش کار
CMMS 5-2
فهرست
•
•
•
•
-3نگهداري و تعميرات بر اساس ISO 9001و آموزش كار با نرم افزار ISOxpress 9001:2008
1-3ایزو 9001و نوع رویکرد
2-3جایگاه نت در ایزو 9001و الزامات مورد نیاز
3-3معرفی و اموزش کار با نرم افزار ISOxpress 9001:2008
•
•
•
•
•
•
•
HSE-4در نت
1-4تعاریف
1-4آیین نا مه های ایمنی مربوط به کار با انواع تجهیزات
2-4ارزیابی ریسک در نت
3-4روشهای کاهش ریسک
-5تقابل نت و HSE
1-5استراتژی انتخابی نت
مقدمه
• همگام با توسعه روز افزون در صنایع مختلف و با توجه به اهمیت نگهداری و تعمیر
در سالمت و دوام یک سازمان صنعتی ،تولیدی و یا حتی خدماتی و با عنایت بر
تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم غیر قابل انکار نگهداری و تعمیرات بر دوام و
پابرجایی صنایع و سودآوری آنها ،علم نگهداری و تعمیرات ( نت ) جهت برآورده
نمودن انتظارات صاحبان صنایع و مصرف کنندگان ابداع گردید و هم اکنون به
صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.
• امروزه چالش های اساسی رودرروی دست اندرکاران امور مربوط به نت تنها
یادگیری این تکنیک ها نیست ،بلکه تصمیم گیری دررابطه با انتخاب بهترین گزینه و
موثرترین تکنیک های نت برای هر یک از تجهیزات میباشد .اگر گزینه درست
انتخاب شود ،امکان بهبود و ارتقاء کیفی عملکرد ماشین آالت بوجود آمده و همزمان
با آن هزینه های نت کاهش پیدا خواهد نمود.
مقدمه
برعکس انتخاب نادرست نتیجه ای جز افزایش مشکالت سازمان و
کمرنگ شدن اثربخش ی نت بدنبال نخواهد داشت .چالش های
اصلی که مدیران نت با آن روبرو هستند عبارتند از :
انتخاب مناسب ترین تکنیک نت
روش برخورد با هر نوع شکست و از کار افتادگی
برآورد تمامی انتظارات مربوط به صاحبان صنایع و کاربران
انتخاب بهترین روش مبتنی بر حداقل هزینه
حفظ ایمنی و سالمت دستگاه ها و کارکنان نت
اهداف نت
تاریخچه
انواع سیستم نت
مقدمه
وضعیت تجهيزات
فرسوده
Worn-out
قابل بهره برداري
Productive
از كار افتاده
Disabled
انواع سیستم نت
نت
بهسازی
ترمیمی
پیشگیرانه
)(MI
)(CM
)(PM
بر اساس پایش
وضعیت CBM
بر اساس وقوع
حادثه
خارج از خط
بر اساس قابلیت
اطمینان
شکستها
off-line
اصالح
اضطراری
بر خط
بازسازی دوباره
عالجی
طراحی دوباره
تغییر سفارش
تعمیرات
بازسازی
on-line
بر اساس زمان
TBM
بهسازی MI
نت یک فعالیت بدون ارزش افزوده می باشد چرا که در هنگام
تعمیرات تجهیزات از خط تولید خارج و در همان زمان یک منبع
هزینه به سیستم تحمیل می شود .یک وسیله ایده ال وسیله است
که هیچگاه از خط تولید خارج نشده و هیچ گونه هزینه ای برای نت
ان صرف نشود .در نگاه اول این مسئله غیر ممکن به نظر برسد ولی
خواست بازار و افزایش تکنولوژی در برخی تولیدات ویژه ان را تا
حدودی عملی نموده است.
بهسازی MI
استراتژی
• می توان نت را حذف کرد؟ اگر نه،
• می توان نت را کاهش داد؟ اگر نه،
• می توان نت را آسان نمود؟
فعالیتهای کلیدی نت:
• تمیز کردن)(Cleaning
• اتصال بندی)(Tightening
• روانکاری )(Lubricating
• تعویض)(Replacing
مواد خود روانکاری شده و یا عدم نیاز به روانکاری مجدد
-1استفاده از قطعات با کیفیت
-2ایجاد فضای مناسب کاری
-3عدم اتصال بیش از دو قظعه با یک اتصال دهنده
تکنولوژی جدید
-4استفاده از
ِ
ترمیمی)(CM
ترمیمی
کار کردن تا حد خرابی
– هزینه باالی تعميرات
– در دسترس بودن پایين ماشين االت
ترمیمی)(CM
)(Fix it after it Breaks
شكست
هزينه
تعمير پس از شكست R.A.F.:
زمان
R.A.F.
ترمیمی)(CM
معایب
-1كاهش ايمني کار با ماشینآالت .
-2عدم برنامهريزي دقيق توليد به علت بروز مشکالت کمي و کيفي .
-3نياز به گروه تعمیراتي قوي و آماده به کار .
-4افزايش زمان تعمیرات بعلت مشاهده خرابيهاي فرعي .
-5نياز به ذخیره و انبار کردن وسيع قطعات .
• مزایا:
• مدیریت آسان
پیشگیرانه) – (PMمبتنی بر زمان
پیشگيرانه
نت بر اساس زمان عملکرد دستگاه
)(Fix it before it breaks
هدف :جلوگیري از فرسايش غیرعادي اجزا ماشین و کاهش توقفات اضطراري
ماشینآالت .
زمان بندی بر اساس منحنی MTTF
پیشگیرانه) – (PMمبتنی بر زمان
هزينه
زمان
Service chart
پیشگیرانه) – (PMمبتنی بر زمان
فعاليتهاي نت پيشگیرانه عبارتند از :
-1جلوگیري از فرسايش غیرعادي اجزاء ماشین :نظافت ،آچارکش ي و
روانسازي (روغنکاري و گريسکاري)
-2کاهش توقفات اضطراري :تعمیر و تعويضهاي دورهاي مطابق با
برنامه زماني از پيش تعيین شده .
پیشگیرانه) – (PMمبتنی بر زمان
معایب:
”تاثير متغير های خاص بر عمر عملکردی ماشين“
باز وبست بيش از اندازه
خطرپذيري ناش ي ازبازوبست زودرس
زمان تلف شده باز و بست
نيازبه متخصص در هر باز وبست
پیشگیرانه) – (PMپایش وضعیت)(CM
استفاده از وضعیت عملکردی واقعی ماشين االت
بهینه سازی در دسترس بودن
بهینه سازی کل سیستم و تولید
روشهای پایش وضعیت:
آناليز روغن
آناليز ارتعاشات
اناليز حرارتی
آلتراسونیک
آناليز جریان موتور
پارامترهای فرایند
بازرس ی بصری
تعاشاتوTribology:
آنالیزرروغن
آنالیز ا
جابجاييیروي میزان
فیزيكي ،و اندازه گ
شيميايي
تغيیرات
بررس ي
مايشات و
انجامرآ
گیرز
مانندوسرعت
تجهیزات
تعاش ي
اندا
امترهاي ار
تیي پار
آنالیززهحرا
اصالح
احتماليباالدر
كنوني و
معايب
تشخيص
ضمن
داخلنروغن
با و
نوعو ذبار
نس ،
قبيل عدم
دوار از
اجزاي
عيب
فركانسازپيك
توجه به
شتاب
اتي
گي
چگون
نمودن
مشخص
قطعات و
تجهی،زات و
قرمز
مادو
عكسبردار
محور
تشخيصمي
كمك
برنامه
برنامه
پر و
دادهاهميحل
كند.مي
داده
...PM
نبودن و
مجددرهم
عدم
شود و ر
تشخيص
موجود
عيبنیزهاي
هايآنها
روي
ت بر
روانكارح،را
وجودورمیيززيان
اكندگي
مناسب پيشنهاد مي گردد.
شود.
پیشگیرانه) – (PMپایش وضعیت
هزينه
زمان
نت موثر
•
•
•
•
•
)(Don’t just fix it, improve it
استفاده تلفیقی از تمامی روش های نت به منظور:
-1کاهش هزینه ها
-2افزایش ایمنی و سالمتی کار
-3افزایش اثر بخش ی تجهیزات
-4استمرار تولید
آناليز نت انتخابی
• محاسبه ميزان اثربخش ی تجهيزات
اثر بخش ي کلي تجهیزات = قابليت دسترس ي تجهیزات * نرخ کارآيي تجهیزات* نسبت کيفيت توليدات
قابلیت دسترس ی تجهیزات= زمان دسترس ی مورد نیاز(/زمان های دسترس ی مورد نیاز -زمان های توقف)
نرخ کارایی تجهیزات=زمان اجرا(/زمان سیکل طراحی شده *تعداد خروجی)
نسبت کیفیت تولیدات= محصول ورودی(/محصول ورودی-عیوب کیفیتی)
طراحی ،پیاده سازی و گردش کار PMو بکارگیری
CMدر آن
یادآوری
• سيستمهاي PMميبايست براساس نوع ماشین آالت شركت ،عمر
كاركرد آنها ،سيستم توليد ،نوع سرويس ،ساعت كار ماشین آالت
،میزان مهارت اپراتورها و بسياري فاكتورهاي ديگر مورد طراحي
قرار گرفته و اجرا گردد .سيستم PMرا نميتوان همانند كتاب
آشپزي براساس يك الگوي موفق در شركت ديگر به مورد اجرا در
آورد.
مزایا
مزايا
رديف
توليد
خريد
نت
1
كاهش حجم تعميرات
×
×
2
كاهش توقفات
×
×
3
كاهش دفعات تعميرات
×
×
4
افزايش عمر مفيد تجهيزات
×
5
افزايش ايمني پرسنل
×
6
افزايش كيفيت محصول
×
7
كاهش اضافه كاري
8
افزايش قابليت دسترسي به تجهيزات
9
كاهش ميزان موجودي قطعات
10
بهبود ميزان دسترسي به اطالعات براي مشخصات
ماشينها
11
كاهش هزينه نت (استفاده بهتر از نيروي انساني و
اقالم مصرفي نت)
12
كاهش هزينه نت درهر واحد محصول
مهندسي
×
×
×
×
×
×
×
×
×
×
×
مالي
انبار
×
واحد نت
نکات:
مشخصات تجهیزات را شامل شود.
-1شناسنامه نت
متناسب با نیازهای همان صنعت
- 2فرم در خواست کار
جامع و کامال کاربردی
-3فرم دستور کار
(فرم PMمتناسب با تجهیزات و بر اساس دستوالعمل نگهداری سازنده دستگاه)
عدم استفاده از نرم افزار
-4تعریف گردش کار سیستم نت
های از قبل طراحی شده برای یک سازمان نو پا در زمینه نت
-5فرم بازرس ی و سرویس و نگهداری
واحد نت
• در راهاندازي يك واحد نت در سازمان از كجا بايد آغاز نمود ؟
ايجاد يک هسته مرکزي با عنوان سيستم نت
• هدف
جهت ثبت و کنترل کليه امور نگهداري و تعمیرات بر روي تجهیزات.
مراحل مستند سازی در تمامی روشهای نت:
-1تقسیم بندی کل سیستم به تجهیزات مورد استفاده
-2مشخص کردن و انتصاب یک کد به هر کدام از تجهیزات و ماشین آالت با توجه به تقسیم بندی انجام شده در بند یک
-3تهیه یک فایل جداگانه برای هر کدام از تجهیزات که این فایل می تواند شامل شناسنامه ماشین االت ،هزینه ها ،برنامه
های نت ،دستورالعمل سازنده ،موارد ایمنی مورد نیاز و ..باشد.
-4تهیه فرم های مورد نیاز جهت گردش کار نت.
-5ثبت تمامی وقایع انجام شده نت بر اساس فرم ها در فایل های مربوطه.
طبقه بندی فعالیتهای نت با توجه به طراحی و برنامه
ریزی
-1نت روتین
-2نت اضطراری
-3بازسازی برنامه ریزی شده و متوقف کردن خط تولید
-4بازسازی ،تعمیرات کلی و جابه جایی
-5نت پیشگیرانه
طراحی
طراحی :مشخص کردن عناصر مورد نیاز برای انجام کار قبل از
شروع آن
-1تعیین محتوی کار انجامی
-2مشخص کردن روش کار
-3پیش بینی و فراهم کردن قطعات و مواد
-4فراهم کردن تجهیزات ویژه مورد نیاز
-5اختصاص کار به افراد ماهر در رابطه با کار انجامی
-6بررس ی مسایل ایمنی
طراحی
-7تکمیل سفارش کارها
-8تقسیم بندی زمان برای انجام تمام فعالیتها
-9تقسیم بندی هزینها نت
-10فراهم اوردن سیستمی جهت کنترل نت انجامی
-11پیش بینی فعالیتهای تحمیلی به نت با استقاده از روشهای پیشگویی
کننده پایش وضعیت
طراحی
بلند مدت 5-3 :ساله
میان مدت :یک ماه تا یک سال
کوتاه مدت 1:روز تا یک هفته
برنامه ریزی
برنامه ریزی به منظور انجام نت طراحی شده و اضطراری
(استفاده از زمان های مرده)
برنامه ریزی بلند مدت
برنامه ریزی هفتگی
برنامه ریزی روزانه
مراحل گذر از نت سنتی به مهندس ی
از روش سنتی به مدرن
-1تغيیر در باورها و تكنيكها
نظم و انظباط کارگاهی و هماهنگی بین مدیران
-2درك تغيیرات
پرسنل عمليات توليد و پشتيباني
-3کار گروهی
روشهای علمی و تکنیک های حل مسئله
-4آموزش
هزینه های پرسنلی و موادی تجهیزات و درآمد
-5مدیریت دارایی ها
تجهیزات( خرید یا اجاره)
انبار قطعات به اندازه نیاز ،نه کمتر و نه بیشتر- -6کنترل موجودی و انبار
انبار داری علمی و سیستماتیک(دسترس ی آسان و شناسایی سریع( – ثبت
سیستماتیک قطعات مصرفی و ارتباط با مرکز هزینه
مراحل گذر از نت سنتی به مهندس ی
فعالیتهای نت پیشگیرانه و اصالحی بعد از -7نت بر نامه ریزی شده TBM
تعریف تجهیزات و مرکز دارایی - ،انجام محاسبات هزینه ساعت مصرف شده،
قطعات مصرف شده ،قطعات پیش بینی شده و هزینه های دیگر – مشخص شدن
- what,whom,where,when, why ,اختصاص زمان ،مواد و نیروی
انسانی به تجهیزات توسط برنامه ریز در حکم های صدور کار
هماهنگی کامل بین مدیران تولید و نت ،استفاده از روش های
-8بهسازی TBM
نت اصالحی تا حد ممکن و کاهش توقف های اضطراری تا حد ممکن
مراحل گذر از نت سنتی به مهندس ی
-9نت بر اساس پایش وضعیت CBM
• مرحله آماده سازی Introduction & preparation phase
داشتن طرح توجیه فنی و اقتصادی و اهداف و استراتژی سازمانی ،جلب حمایت مدیریت ارشد
و پرسنل
• مرحله طراحی Design phase
مشخص شدن تجهیزات تحت برنامه طبق انالیز درجه اهمیت ،انتخاب روشهای پایش
وضعیت ،انتخاب محل های داده برداری و زمان داده برداری طبق ،مشخص کردن
امکانات مورد نیاز و روش تهیه انها ،تهیه دستورالعمل نحوه داده برداری پایش وضعیت،
تهیه دستورالعمل نت بر اساس ( CMمشخص کردن حد آستانه) ،تهیه فرمتها و روشهایی
برای گزارش عملکرد CM
مراحل گذر از نت سنتی به مهندس ی
• مرحله استقرار و اجرا implementation phase
پیاده سازی سیستم CBMبر اساس دستورالعملهای تهیه شده در مرحله
طراحی ،مشخص کردن هزینه های CMو ارتباط با مرکز هزینه ،ارائه گزارش
عملکرد به صورت روتین ،محاسبه منافع حاصله از بکارگیری روش ،CBM
تالش جهت فرهنگ سازی
• بهبود مستمر
ممیزی برنامه و دستاورد های آن ،تعریف پروژه های بهبود مستمر
ردیف
عنوان
شرح
2
جلب حمایت مدیریت ارشد
3
4
مرحله اماده سازی
& Introduction
preparation phase
1
طرح توجیه فنی و اقتصادی
تشکیل تیم CBM
تعیین اهداف و استراتژی سازمانی
5
تالش در جهت تغییر فرهنگ سازمانی و جلب حمایت پرسنل
6
مشخص شدن تجهیزات تحت برنامه طبق انالیز درجه اهمیت
7
انتخاب روشهای پایش وضعیت
9
10
مرحله طراحی Design phase
8
انتخاب محل های داده برداری و زمان داده برداری طبق
مشخص کردن امکانات مورد نیاز و روش تهیه انها
تهیه دستورالعمل نحوه داده برداری پایش وضعیت
11
تهیه دستورالعمل نت بر اساس ( CMمشخص کردن حد آستانه)
12
تهیه فرمتها و روشهایی برای گزارش عملکرد CM
14
15
16
17
18
19
مرحله استقرار و اجرا implementation phaseبهبود مستمر
13
پیاده سازی سیستم CBMبر اساس دستورالعملهای تهیه شده در مرحله طراحی
مشخص کردن هزینه های CMو ارتباط با مرکز هزینه
ارائه گزارش عملکرد به صورت روتین
محاسبه منافع حاصله از بکارگیری روش CBM
تالش در جهت تغییر فرهنگ سازمانی و جلب حمایت پرسنل
ممیزی برنامه و دستاورد های آن
تعریف پروژه های بهبود مستمر
مراحل گذر از نت سنتی به مهندس ی
- 10خريد و تداركات
مابین آنها
سیستم های مدیریت تامین کنندگان ،ایجاد رقابت
-11نت پيشاقدام
ترکیب نت BCMو یا TBM
-12حسابرس ی و سنجش کارها
-13نت بهره ور موثر
بهبود مستمر
نت یکپارچه فراگیر
سازمان نت یکپارچه فراگیر
-1
كاهش كل خرابيهاي اضطراري تجهیزات به میزان . %75
-2
كاهش خريدهاي نت تا سطح . %25
-3
افزايش دقت و عملكرد انبار نت تا سطح . %95
-4
افزايش اثربخش ي PMتا مقدار . %200
سیستم نت مکانیزهCMMS
• CMMSسيستم مديريت نگهداري و تعمیرات نرمافزاري ميباشد .اين سيستمها را با عنوان
سيستمهاي مديريت دارايي سازمان EAMنیز ميشناسند.
• توانایيها:
• امکان تعریف کدینگ بر روی :
• محل های استقرار -مدلهای تعمیراتی -مجموعه های قطعات و ماشین آالت – پیمانکارها-
تجهیزات مورد استفاده-
• برنامه ریزی برای هر فعالیت نت ( هشدار -تصحیح) -ثبت گزارش -ثبت توقفات و تقویم
های کاری
عدم موفقیت در بر خی سازمانها:
عامل اصلي شكست پروژههاي CMMSمربوط به عدم شناخت نيازها و انتخاب نادرست
نرمافزار و پيمانكار ارايهدهنده آن ميباشد.
خدمات نگهدار سیستم زاگرس
• شناخت نت موجود و پیشنهاد نت قابل استفاده و طراحی فرایند
PMماشین آالت.
• بستر سازی مناسب جهت اجرای CMMSو طراحی نرم افزار نت
مناسب با توجه به شرایط
• پیاده سازی سیستم سخت افزاری سرویس و نگهداری PM
نگهداري و تعمیرات بر اساس ISO 9001و آموزش كار با نرم افزار
ISOxpress 9001:2008
ISO 9001
• ISO 9001توسط کمیته ISO/TC 176مدیریت کیفیت و
تضمین کیفیت زیر مجموعه SC2سیستم های کیفیتی تهیه شده
است.
-1مجموعه فعاليتهايي است كه دادهها ( وروديها ) را به ستاندهها
( خروجيها ) تبديل ميكند .
-2يك فعاليـت كه با استفاده از منابـع و بصـورت هدايت شده در جهت
كسب توانايي براي تبديل داده ها به ستاندهها عمل ميكند را ميتوان
به عنوان يك فرايند در نظر گرفت .
• رویکرد :فرایندی
برونداد یک فرایند= درون داد فرایند بعدی
روشPDCA :
رویکرد فرایندی
• -1درک و بر آورده کردن الزامات
• -2در نظر گرفتن فرایندها بر حسب ارزش افزوده
• -3دستیابی به نتایج مربوط به عملکرد و اثر بخش ی فرایندها
• -4بهبود مداوم فرایندهابر پایه اندازه گیری مبتنی بر واقعیت
رویکرد فرایندی
PDCA
•
•
•
•
برنامه ریزی : Planningتعيین اهداف و فرايندهايي كه براي حصول نتايج،
در تطابق با الزامات مشتري و خط مش ي هاي سازمان مورد نياز هستند.
اجرا : Doاستقرار فرایندها
بررس ی : Checkپايش و اندازه گیري فرايندها و محصول بر طبق خط مش ي
ها ،اهداف و الزامات محصول و نیز گزارش دهي نتايج
اقدام : Actانجام اقداماتي كه به طور مستمر عملكرد فرايند را بهبود دهد
اجزاءسيستم های مدیریت بر اساس تئوری دمینگ
بهبود مستمر
خط مش ي
بازنگري مديريت
ارزيابي و اقدام
اصالحي
طرحريزي
استقرار و اجرا
ISO9001:2008
-1دامنه کاربرد
-2مراجع الزامی
-3تعاریف و اصطالحات
-4سیستم مدیریت کیفیت 1-4 :الزامات عمومی 2-4 ،الزامات مستند سازی
-5مسئو لیت مدیریت 1-5 :تعهد مدیریت 2-5 ،تمرکز بر مشتری 3-5 ،خط مش ی کیفیت 4-5 ،طرح
ریزی 5-5 ،مسئولیت ،اختیار و ارتباطات 6-5 ،بازنگری مدیریت
-6مدیریت منابع1-6 :فراهم آوری منابع 2-6 ،منابع انسانی 3-6 ،زیر ساخت 4-6 ،محیط کار
-7تحقق محصول 1-7 :طرح ریزی تحقق محصول 2-7 ،فرایندهای مرتبط با مشتری 3-7 ،طراحی و
تکوین 4-7 ،خرید 5-7 ،تولید و ارائه خدمات 6-7کنترل با ابزارهای پایش و اندازه گیری
-8اندازه گیری ،تجزیه و تحلیل و بهبود 1-8 :کلیات 2-8 ،پایش و اندزه گیری 3-8 ،کنترل محصول نا
منطبق 4-8 ،تجزیه و تحلیل داده ها 5-8 ،بهبود
نمودار V
جایگاه نت در ایزو 9001و الزامات مورد نیاز
•
•
•
•
•
•
نگهداری و تعمیرات در Iso 9001:2008در قسمت مدیریت منابع و در شاخه زیر ساخت قرار
گرفته است.
الزامات:
-1تهیه لیست تجهیزات
-2تعیین نیازهای نت و زمان انجام انها
-3برنامه ریزی نت
-4مشخص کردن روش نت
• -5ثبت نت انجامی(واکنش ی +پیش بینی +اصالحی+پیش گویی)
رویکرد فرایندی در نت
محصول :خدمات نگهداری و تعمیرات
مشتری :بخش تولید و مدیریت
رضایت :کاهش زمان توفقات اضطراری و کاهش هزینه نت و افزایش
قابل اعتماد بودن
مسئولیت مدیریت :برنامه ریزی و طراحی نت
منابع :منابع انسانی نت ،تجهیزات نت ،قطعات و تجهیزات یدکی
الزامات :مسایل ایمنی ،محیط زیست،
کتابچه راهنما و دستورالعمل سازنده
نرم افزار ISOXpress 9001
•
•
•
•
•
•
یک بانک اطالعاتی به منظور مدیریت سیستم کنترل کیفیت ایزو
مزایا:
دخیره زمان و انرژی
افزایش تمرکز بر نواقص
کمک به بهبود مستمر
کمک به ایجاد سیستم مدیریت کیفیت ISOو مشخص کردن
الزامات آن
خدمات نگهدار سیستم زاگرس
• طراحی نرم افزار فارس ی ISO
• مشاوره در زمینه مدیریت نت جهت برآورده کردن الزامات ISO
HSE
HSE?
Health / Safety /
Environment
ایمنی وبهداشت کار
• در محیطهای صنعتی با وجود ماشین آالت و ابزار فراوان ،غالبا ًکارگران در معرض مخاطرات
مختلف قرار دارند .با توسعه تکنولوژی و افزایش کاربرد ماشین در امر تولید نیز احتمال مخاطرات و
حوادث در این گونه محیطها زیاد تر میشود .سوانح در کارخانجات ممکن است باعث نقص عضو یا
فوت افراد شود که به سهولت وسرعت قابل جبران نیست و برای سازمان فقدان یک متخصص
که سالها برای تربیت او سرمایه و وقت مصرف شده است ،زیان سنگینی به شمار می آید.
• در سازمانهای تولیدی که اصول و موازین (ایمنی و حفاظت فنی) مراعات نمیشود ،روحیه کارکنان
نیز ضعیف و متزلزل است و کمتر امکان دارد کارگر خوب و طراز اول در خدمت چنین سازمانهایی
مشغول به کار باشد .بنابراین اجرای تدابیر و برنامههایی به منظور ایمنی و حفاظت فنی کارکنان ،در
درجه اول اهمیت ،در راستای تأمین و نگهداری نیروی انسانی ،قرار دارد .در عین حال ، ،صرف
هزینه و تخصیص اعتبار در برنامههای سازمان ،به منظور ابداع تدابیر و استقرار وسایل جهت
جلوگیری از حوادث ،در مقابل منافع حاصل از آن ،اندک و ناچیز به شمار میرود.
ایمنی وبهداشت کار
●ایمنی
تعریف ایمنی عبارت است از میزان درجه دور بودن از خطر ،واژه ( )Hazardكه در تعریف
علمی ایمنی آمده است ،در واقع شرایطی است كه دارای پتانسیل رساندن آسیب به
كاركنان ،تجهیزات و ساختمانها ،از بین بردن مواد یا كاهش كارایی در اجرای یك وظیفه از
پیش تعیین شده میباشد.
هنگامی كه ( )Hazardوجود دارد امكان وقوع اثرات منفی یادشده وجود خواهد داشت.
●بهداشت
بهداشت به معنای مصون داشتن كاركنان از بیماری و سالم نگهداشتن وضعیت جسمانی و
روانی آنهاست ایمنی به معنای محافظت كردن كاركنان از آسیبهای مربوط به حوادث
كاری است.
ایمنی وبهداشت کار
حادثه و زمان رخداد آن؟
•
•
•
•
حادثه یعنی رویداد ،واقع و پیش آمد ناگوار و ناخوش آیند پیش بینی نشده که خارج از نظم
عومی کار به وقوع می پیوندد و خسارات مالی و جانی در بردارد .حادثه زمانی اتفاق می افتد
که یکی از موارد زیر صادق باشد:
ناتوانی از پیش بینی وقوع آن ضعف در مقابله با آن -ناتوانی برای فرار از آن
ایمنی وبهداشت کار
عواقب حادثه؟
-1عواقب انسانی :
• حادثه دیدگی کارکنان موجب می شود که افراد حادثه دیده خانواده آنان،همکاران و خانواده های
آنان احساس ناامنی کنند که این امر خود ،بر میزان بهره وری کار تأثیر منفی خواهد داشت.
-2عواقب اجتماعی :
• از نظر اجتماعی با کم شدن نیروی کار ،زیانهای اجتماعی عارض می شود و حضور افراد حادثه
دیده در جامعه ،اثرات سویی بر روحیه مردم ،بویژه جوانان دارد.
- 3عواقب اقتصادی :
• از نظر اقتصادی ،عواقب ناش ی از بروز حوادث به دو دسته تقسیم می شند.
• زیانهای اقتصادی مستقیم شامل وقفه کار ،هزینه های درمان -زیانهای غیرمستقیم که به مراتب
بیشتر و گاه تا ده برابر زیانهای مستقیم برآورد می شود.
ایمنی وبهداشت کار
وظایف کارفرمایان را در پیشگيری از حوادث طبق قانون؟
• -تأمین محیط کار ایمن بر اساس ضوابط و قوانین و مقررات ملی و بین املللی
• -تأمین وسایل ایمنی و حفاظتی برای تک تک مشاغل و محیطهای کار به طور جداگانه و
برای هر یک به تناسب نوع و میزان خطر آفرینی آنها
• -تأمین وسایل کمکهای اولیه مناسب
• -تأمین تسهیالت الزم برای آموزش کارکنان نسبت به حوادث و وسایل ایمنی.
محیط زیست
شرايطيا موقعيتي كه يك سازمان درآن فعاليت ميكند يا ميتواند تحت تاثیرآن
ً
قرارگیرد،محيطزيست ميگويند و طبيعتا شامل موجودات زنده )انسان
وديگر موجودات( كه درآن وجود دارند ،نیز مي شود.
• محيط شامل :هوا ،آب ،خاك ،منابع طبيعي ،گياهان ،جانوران ،انسان و
روابط متقابل بین آنها كه سازمان در آن فعاليت مينمايد.
• يادآوري :محيط در اين تعريف از درون يك سازمان تا سيستم جهاني را دربر
ميگیرد.
انواع آلودگيهای زیست محیطی
• آلودگي هوا
•
آلودگي خاک
•
آلودگي آب
آیین نامه های حفاطتی تجهیزات کار
-1ماده -85براي صیانت نیروي انسانی و منابع مادي کشور رعایت دستورالعملهائی که
ازطریق شوراي عالی حفاظت فنی (جهت تامین حفاظت فنی ) و وزارت بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیري از بیماریهاي حرفه اي و تامین بهداشت کار و
کارگر و محیط کار) تدوین م یشود ،براي کلیه کارگاهها ،کارفرمایان ،کارگران و
کارآموزان الزامی است.
-2ماده - 95مسئولیت اجراي مقررات و ضوابط فنی وبهداشت کار برعهده کارفرما یا
مسئولین واحدهاي موضوع ذکر شده در ماده 85این قانون خواهد بود .هرگاه بر
اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوي کارفرما یا مسئولین واحد ،حادثه اي رخ
دهد ،شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفري و حقوقی و نیز مجازاتهاي
مندرج در این قانون مسئول است.
آیین نامه های حفاطتی تجهیزات کار
آیین نامه حفاظت عمومی در کارگاهها
ایین نامه حفاظت در مقابل خطرات وسایل انتفال نیرو
آیین نامه حفاطتی صنایع چوب
آیین نامه حفاظتی صنایع شیشه
آیین نامه حفاظتی ماشین های سنگ زنی
آیین نامه ایمنی دستگاه های مخلوط کن و هم زن در کارگاهها
آیین نامه مقررات حفاظتی در ماشین های کنکاسور ،خردکن و اسیاب
آیین نامه حفاظتی مولد بخار و دیگ های آب گرم
آیین نامه حفاظتی پرس های تزریقی پالستیک و دایکاست
آیین نامه مقررات حفاظتی پرسکاری(پرسکاری سری فلزات)
آیین نامه حفاظتی تعمیرگاههای سائط نقلیه
مدیریت و راهبری ایمنی
• ●مدیریت و راهبری ایمنی
• مدیریت ،مسئول ایمنی و بهداشت كاركنان است ،همانگونه كه یك مدیر برای بهرهوری و سودآوری
مسئولیتی سنگین دارد ،در مورد ایمنی و بهداشت نیز چنین وضعیتی صادق است تولید از دست
رفته ممكن است از طریق بهبود مدیریت مجددا به دست آید .اما هیچ راهی برای جبران تلفات
انسانی كه در نتیجه بروز حوادث حاصل میشود ،وجود ندارد .این نكته مورد توافق متخصصان
علم مدیریت است كه تنها ۱۵درصد از مشكالت سازمان یا كارخانه ممكن است به وسیله كاركنان
حل و كنترل شود ،در صورتیكه ۸۵درصد این مشكالت را میتوان از طریق مدیریت مهار كرد.
•
•
•
•
•
●عوامل اصلی در مدیریت ایمنی
-۱برنامهریزی ایمنی
-۲سازماندهی ایمنی و فعالیتهای آن
-۳هدایت برنامههای ایمنی
-۴كنترل عملكردها و نتایج حاصله
سیستم های مدیریتی بین املللی HSE
PDCA
ISO14001
OHSAS18001
IMS
HSE-MS
ارزيابي و مديريت ريسك در نت
• در اين بخش چگونگي تعيين عوامل بالقوه آسيب رسان HSEو ارزيابي
ريسكهاي مربوطه ،براي تمام فعاليتها /خدمات نت و همچنين كاهش
اين ريسكها مورد بررس ي قرار ميگيرد.
-1تعيين عوامل بالقوه آسيب رسان(شناسایی خطرات)
-2ارزيابي اثرات عوامل آسيب رسان نت بر انسان ،سرمايه و محيط زيست
-3ثبت عوامل بالقوه آسيب رسان در نت
-4اقدامات كاهش ريسك
تعیین خطرات نگهداری و تعمیرات
خطرات ایمنی
-1مکانیکی
تجهیزات)(Equipmentوسایل)(Tools-2الکتریکی
-3پنوماتیکی(هوای فشرده)
-4هیدرولیکی
-5حرارتی
-6احتراق و انفجار
-7سقوط(-سقف های لغزنده - ،کار در ارتفاع)
-8منابع ذخیره انر ِژی(مانند فنرها)
تعیین خطرات نگهداری و تعمیرات
خطرات سالمتی
-1اثرات شیمیایی
-
فرایندهای شیمیایی
تجهیزات پاک کننده
محصوالت واکنش ی غیر قابل انتظار
گرد و خاک
-2اثرات فيزیکی
صدا ارتعاش -حرارت
تعیین خطرات نگهداری و تعمیرات
خطرات ارگونومی
-1بیومکانیکی
-بلند کردن ،هل دادن ،کشیدن(کشیدن دستی)
stretching, ending -2طراحی فرایند/کار
طراحی ضعیف وسایل – hard to access work locations – ill fitting personal protective equipment فرایندهی پیچیده-
روند ارزيابي ريسك
طبقه بندي
فعاليتهاي كاري
شناسايي
خطرات
احتمال
وقوع
شدت پيامد
آماده كردن طرح كنترل
ريسك در صورت لزوم
بازنگري كفايت طرح
محاسبه ريسك
تصميم در مورد حد
قابل تحمل ريسك
محاسبه ریسک
احتمال وقوع
*
شدت پيامد
*
تواتر وقوع
= ميزان ريسك
شاخص احتمال
شاخص احتمال
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
بيان توصيفي
دايمي ،حتمي
تقريبا حتمي
خيلي محتمل
متحمل
كمي بيش ازشانس مساوي
شانس مساوي
كمتراز شانس مساوي
نامتحمل
خيلي نامتحمل
تقريبا غيرممكن
شاخص شدت
شاخص شدت
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
بيان توصيفي
مرگ
ازكارافتادگي كلي دايمي
از كار افتادگي جدي دايمي
ازكارافتادگي جزئي دايمي
غيبت كاري بيش از 3هفته با از كارافتادگي بازگشتي
غيبت كاري بيش از 3هفته و باز يابي كامل پس از آن
غيبت كاري بین 3روز تا 3هفته وبازيابي كامل پس از آن
غيبت كاري كمتراز 3روز و بازيابي كامل پس ازآن
آسيب جزئي بدون از كارافتادگي
عدم آسيب ديدگي
شاخص تواتر
شاخص تواتر
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
بيان توصيفي
خطر به صورت دايمي وجوددارد.
خطر هر 30ثانيه ظاهر مي شود.
خطر هر يك دقيقه ظاهر مي شود.
خطر هر 3دقيقه ظاهر مي شود.
خطر هر يك ساعت ظاهر مي شود
خطر هر شيفت كاري ظاهر مي شود.
خطر هر يك هفته ظاهر مي شود.
خطر هر يك ماه ظاهر مي شود.
خطر هر يك سال ظاهر مي شود.
خطر هر پنج سال ظاهر مي شود.
اولويت عمليات
ميزان ريسك
اولويت عمليات
800-1000
600-800
400-600
200-400
كمتر از200
فوري
يك هفته اي
يك ماهه
يك ساله
رسيدگي فوري نياز ندارد ولي
بايد تحت نظر باشد
روش كيفي محاسبه ريسك
شدت حادثه
صدمه زاي شديد
صدمه زا
صدمه زاي كم
ريسك متوسط
ريسك قابل تحمل
ريسك جزئي
بسيار
نا محتمل
ريسك غیرقابل تحمل
ريسك متوسط
ريسك قابل تحمل
نا محتمل
ريسك غیرقابل تحمل
ريسك غیرقابل تحمل
ريسك متوسط
محتمل
احتمال وقوع
برنامه هاي پيشنهادي روش كيفي
فعاليت و برنامه زمانبندي
نيازي به عمل وهمچنین نگهداري سوابق نيست
كنترل بيشتري نياز نيست .بايد به راه حل مقرون به صرفه توجه شود و همچنین
اطمينان حاصل شود كه كنترل ها برقرار هستند.
بايد در جهت كاهش ريسك تالش شود ليكن هزينه هاي صرف شده بدقت بررس ي و محدود شوند .
اندازه گیري میزان كاهش ريسك مي تواند در دوره هاي زماني مشخص انجام شود.
زماني كه ريسك متوسط در ارتباط با پيامدهاي صدمه زاي شديد است ،بايد احتمال وقوع آن
ريسك بدقت ارزيابي شده و براساس آن نياز به اف ـ ـ ـزايش و بهــبود اندازه گیري هاي كنترلي بررس ي
شود.
سطح ريسك
جزيي
قابل تحمل
متوسط
تا زمانيكه ريسك كاهش نيافته كار نبايد آغاز شود .منابع قابل توجهي بايد جهت
كاهش میزان ريسك تخصيص داده شوند.
قابل توجه
تا زمانيكه ريسك كاهش نيافته كار نبايد آغاز شود .اگر حتي با استفاده از تمامي منابع
،كاهش ريسك امكان پذير نباشد فعاليت كاري بايد متوقف شود.
غير قابل تحمل
اقدامات کاهش ریسک در نت
•
•
•
•
•
•
•
•
•
حذف منبع انرژی هنگام تعمیرات
دانش استفاده و تجربه تعمیرکار
دانش سرپرست نت
توصیه های سازنده تجهیزات طبق منوال دستگاه
کاهش ریسک سالمتی ناش ی از نقص غیر قابل انتظار با استفاده از تجهیزات
حفاظتی فردی
فراهم اوردن شرایط مطلوب جهت تعمیرات(دما ،نور و )...
مستند سازی تعمیرات جهت افزایش ایمنی
بررس ی میزان استفاده استاندارد
حداقل نمودن خطاهای انسانی
اقدامات کاهش ریسک در نت
•
•
•
•
•
•
•
•
انتخاب تجهیزات
شرایط کاری و ریسک سالمتی
فرد استفاده کننده
تجهیزات خود وسیله
فاکتورهای ارگونومی
فضای مناسب جهت انجام کار(شامل تعمیرات و کار در ارتفاع)
نوع انرژی های مصرفی و تولید شده(ارتعاش ،صدا ،حرارت ،تشعشع)
دارای استاندارد معتبر
دفترچه راهنما مناسب
تقابل HSEو نگهداری و تعمیرات
استراتژی انتخابی نت بر اساس HSE؟
استراتژی انتخابی نت
استراتژی انتخابی نت
سطح ریسک
ترمیمی
جزیی
ترمیمی یا TBM
قابل تحمل
TBM
متوسط
CBM-TBM
قابل توجه
CBM
غیر قابل تحمل
خدمات نگهدار سیستم زاگرس
• تعیین خطرات محیط کار و تجهیزات
• محاسبه ریسک و روشهای کاهش ریسک
• آموزش HSEکار با تجهیزات مختلف و ارائه گواهینامه مورد تایید
وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی
• ارائه راه حل های ایمنی و حفاظت فنی
کارگاههای آموزش ی پیش رو 91
• مهندس ی آنالیز روغن
• مهندس ی آنالیز ارتعاشات
• مهندس ی ترموگرافیک
• نت بر اساس مدیریت دانش
• نت بر اساس مدیریت ریسک
• مدیریت و نگهداری نوین ماشین االت راه سازی
• HSEدر پروژه های عمرانی
طراحی تجهیزات مکانیکی بر اساس HSE
• HSE-MS
نگهداري و تعميرات بر اساس HSE
مدرس :مهندس موسی بابایی نصیر