Transcript Slide 1 - مدیریت بهره وری

‫به نام خدا‬
‫چرخه بهره‬
‫وری‬
‫در بیمارستان‬
‫‪1‬‬
‫دکتر مسعود فردوسی‬
‫‪M.D- PhD‬‬
‫استادیار دانشکده مدیریت و اطالع رسانی پزشکی‬
‫‪ ‬با نگاهی به آمار مصرف انرژی و شاخص های مهمی چون سرانه مصرف انرژی‪،‬شدت انرژی و‬
‫بهره وری انرژی در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای جهان در می یابیم‪،‬در عرصه رقابت‬
‫جهانی که به سمت مصرف کمتر(بهینه)و تولید بیشتر در حرکت است‪ ،‬اتالف انرژی زیادی در بخش‬
‫های عمومی_دولتی از جمله بیمارستانها را شاهد هستیم‪.‬‬
‫نام كشور‬
‫امريكا‬
‫هند‬
‫چين‬
‫اندونزي‬
‫برزيل‬
‫پاكستان‬
‫روسيه‬
‫ژاپن‬
‫مكزيك‬
‫ايران‬
‫تركيه‬
‫فرانسه‬
‫ايتاليا‬
‫تايلند‬
‫بنگالدش‬
‫افريقاي جنوبي‬
‫انگليش‬
‫درصدمصرف‬
‫انرژي به كل‬
‫جهان‪2007‬‬
‫‪23‬‬
‫‪4‬‬
‫‪14‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪7‬‬
‫‪6‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫مقايسه متغيرهاي مهم مصرف در ايران وكشورهاي توسعه يافته‬
‫متغيرموردمقايسه‬
‫مقياس و اندازه گيري‬
‫ميانگين كشورهاي توسعه يافته‬
‫ميانگين در ايران‬
‫مصرف بنزين هرخودرو‬
‫ليتردرروز‬
‫كمتر از ‪ 3‬ليتر‬
‫بيش از ‪ 9‬ليتر‬
‫مصرف نان هر نفر‬
‫كيلو در سال‬
‫‪60‬كيلو‬
‫‪ 160‬كيلو‬
‫سرانه مصرف گاز‬
‫مترمكعب‬
‫كمتراز ‪200‬مترمكعب‬
‫‪509‬مترمكعب‬
‫آب آشاميدني هر نفر‬
‫مترمكعب در سال‬
‫‪1‬مترمكعب‬
‫‪7‬مترمكعب‬
‫مصرف برق خانگي‬
‫كيلووات در سال‬
‫‪ 900‬كيلو وات‬
‫‪2900‬كيلو وات‬
‫حمل و نقل عمومي و ريلي‬
‫درصداستفاده روزانه‬
‫‪70‬درصد‬
‫‪ 15‬درصد‬
‫مصرف انرژي هاي تجديدپذير‬
‫نسبت به انرژي هاي فسيلي‬
‫‪%20‬‬
‫‪%2‬‬
‫مصرف انرژي در ساختمان‬
‫به ازاي هر مترمربع‬
‫‪ 2‬بشكه‬
‫‪ 10‬بشكه‬
‫ضايعات مصرف نان‬
‫كيلو در سال‬
‫كمتر از ‪ 5‬كيلو‬
‫بيش از ‪60‬كيلو‬
‫ميزان بهره وري كاركنان‬
‫بازدهي مورد انتظار‬
‫بيش از ‪%60‬‬
‫كمتر از ‪ 50‬درصد‬
‫بازيافت منابع موادمصرفي‬
‫به نسبت مصرف‬
‫بيش از ‪50‬درصد‬
‫كمتر از ‪ 30‬درصد‬
‫مصرف شكر هر نفر‬
‫كيلو در سال‬
‫‪22‬كيلو‬
‫‪30‬كيلو‬
‫مصرف سرانه آب در بعض ي كشورها‬
‫كشور‬
‫مصرف سرانه (ليتر در روز)‬
‫عربستان‬
‫‪87‬‬
‫اندونزي‬
‫‪87‬‬
‫مالزي‬
‫‪90‬‬
‫مكزيك‬
‫‪100‬‬
‫بلژيك‬
‫‪108‬‬
‫يونان‬
‫‪128‬‬
‫قبرس‬
‫‪133‬‬
‫مجارستان‬
‫‪150‬‬
‫سوئد‬
‫‪177‬‬
‫آمريكا‬
‫‪242‬‬
‫انگلستان‬
‫‪263‬‬
‫ايران‬
‫بيش از‪225‬‬
‫یافته ها و نتایج‬
‫میانگين‬
‫هزینه انرژی‬
‫به ازای هر‬
‫تخت فعال‬
‫(ماهیانه)‬
‫میانگين هزینه‬
‫انرژی به ازای‬
‫تخت روز‬
‫اشغالی‬
‫(روزانه)‬
‫ریال‬
‫ریال‬
‫فاطمیه‬
‫‪40.74‬‬
‫‪1.6‬‬
‫‪381.7‬‬
‫‪15.4‬‬
‫‪6.8‬‬
‫‪0.2‬‬
‫‪33468‬‬
‫‪1344‬‬
‫اکباتان‬
‫‪556.007‬‬
‫‪23.7‬‬
‫‪197.4‬‬
‫‪8.5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪39014‬‬
‫‪1687‬‬
‫بعثت‬
‫‪1436.1‬‬
‫‪70.2‬‬
‫‪850.3‬‬
‫‪41.7‬‬
‫‪9.62‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪146035‬‬
‫‪7152‬‬
‫فرشچیان‬
‫‪475.28‬‬
‫‪20.8‬‬
‫‪147.2‬‬
‫‪6.5‬‬
‫‪12.5‬‬
‫‪0.6‬‬
‫‪35790‬‬
‫‪1580‬‬
‫مباشرکاشانی‬
‫‪480.3‬‬
‫‪20.1‬‬
‫‪94.3‬‬
‫‪3.9‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪30192‬‬
‫‪1264‬‬
‫میانگين‬
‫‪542.2‬‬
‫‪24.5‬‬
‫‪312.9‬‬
‫‪14‬‬
‫‪5.7‬‬
‫‪0.3‬‬
‫‪52098‬‬
‫‪2359‬‬
‫بیمارستانهای‬
‫دانشگاه علوم‬
‫پزشکی همدان‬
‫‪85-87‬‬
‫میانگين‬
‫مصرف برق‬
‫به ازای تخت‬
‫فعال‬
‫(ماهیانه)‬
‫میانگين‬
‫مصرف برق‬
‫به ازای‬
‫تخت روز‬
‫اشغالی‬
‫(روزانه)‬
‫میانگين‬
‫مصرف گاز به‬
‫ازای تخت‬
‫فعال‬
‫(ماهیانه)‬
‫کیلووات ساعت‬
‫میانگين‬
‫مصرف گاز‬
‫به ازای تخت‬
‫روز اشغالی‬
‫(روزانه)‬
‫میانگين‬
‫مصرف‬
‫گازوئیل به‬
‫ازای تخت‬
‫فعال‬
‫(ماهیانه)‬
‫مترمکعب‬
‫میانگين‬
‫هزینه گازوئیل‬
‫به ازای تخت‬
‫روز اشغالی‬
‫(روزانه)‬
‫لیتر‬
‫چند سئوال اساس ي‬
‫‪-1‬آيا به نظر شما ضرورت دارد که دستگاههای دولتی ارائه کننده‬
‫خدمات عمومی به فکر افزايش بهره وری باشند‪ ،‬يا خير؟‬
‫‪-2‬آيا اندازه گيري شاخص بهره وري موجب افزايش بهره وري ميشود؟‬
‫‪ -3‬چرا بهره وری در کشور ما افزایش پیدا نمیکند؟‬
‫‪-4‬آيا نگاه ما به مقوله بهره وري صحيح است؟‬
‫‪-5‬شاخص بهره وري در شركت ملي گاز چند است؟‬
‫‪-6‬شاخص بهره وري در شركتهاي گاز استاني چند است؟‬
‫‪-7‬برنامه هاي شركت ملي گاز براي افزايش بهره وري چيست؟‬
‫‪6‬‬
‫‪1‬‬
‫تعاریف در دیدگاه مدیریتی و اقتصادی‬
‫کارآيي‪ :‬نسبت ستاده به داده‬
‫اثربخشي‪ :‬عبارت از درجه و‬
‫میزان نیل به اهداف تعیین شده‬
‫است ‪ .‬به بیان دیگر اثر بخشي‬
‫نشان مي دهد که تا چه میزان از‬
‫تالشهاي انجام شده نتایج مورد نظر‬
‫حاصل شده است ‪.‬‬
‫بهره وري‪ :‬تابعي ازکارآیي و‬
‫اثربخشي‬
‫بهره وري‪ :‬نسبت ستاده به داده‬
‫کارآيي‪ :‬نسبت بازده واقعي بدست‬
‫آمده به بازدهي استاندارد و تعیین‬
‫شده ( مورد انتظار ) است ‪.‬‬
‫یا در واقع نسبت مقدار کاري که‬
‫انجام مي شود به مقدار کاري که‬
‫باید انجام شود ‪.‬‬
‫بهـره وري از دید اقتصاد دانان‬
‫‪Out put‬‬
‫‪process‬‬
‫كاال و خدمات توليد شده ( ستانده )‬
‫منابع مصرف شده ( داده ها )‬
‫‪input‬‬
‫= بهره وري‬
‫‪8‬‬
‫بهـره وري از دید مدیران‬
‫‪Goals‬‬
‫‪Out put Outcome Impact‬‬
‫اثربخشی‬
‫ميزان دستیابی به اهداف‬
‫منابع مصرف شده‬
‫‪input‬‬
‫‪process‬‬
‫کارآیی‬
‫= بهره وري‬
‫‪9‬‬
‫چرخه بهره وري‬
‫اندازه گيري بهره وري‬
‫‪1‬‬
‫ارزيابي بهره وري‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫برنامه ريزي بهره وري‬
‫‪4‬‬
‫بهبود بهره وري‬
‫چرخه ارتقاءبهره وري‬
‫برنامه ريزي براي بهبود‬
‫تحليل و ارزيابي‬
‫اندازه گيري بهره وري‬
‫اجرا و بهبود‬
‫اندازه گيري بهره وري‬
‫تحليل و ارزيابي‬
‫برنامه ريزي براي بهبود‬
‫چرخه ارتقای بهره وري‬
‫با توجه به چرخه بهره وری‬
‫بهره وری مسير است نه مقصد‬
‫بهره وری مسابقه ایست بی پایان‬
‫مراحل چهار گانه چرخه مدیریت بهره وری‪:‬‬
‫‪‬مرحله یک) اندازه گيری بهره وری‬
‫‪ ‬جهت بهبود بهره وری‪ ،‬نیازمند اندازه گيری آن هستیم زیرا‪:‬‬
‫‪ ‬سود آوری تحت تاثير تالشهای بهره وری است‪.‬‬
‫‪ ‬برنامه ریزی و بودجه بندی را با سیستمهای مالی تلفیق می کند‪.‬‬
‫‪ ‬آگاهی سازمانی را افزایش می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬شناخت و ارزیابی مشکالت را میسر می سازد‪.‬‬
‫‪ ‬شناخت و ارزیابی فرصتها را میسر می سازد‪.‬‬
‫‪ ‬مکانيزم باز خورد را ایجاد می کند‪.‬‬
‫‪ ‬یکپارچگی بهره وری را با سایر سیستمها تلفیق می نماید‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫مراحل چهار گانه چرخه مدیریت بهره وری‪( :‬ادامه)‬
‫‪ ‬مرحله دوم) تحلیل و ارزیابی بهره وری‪:‬‬
‫‪ ‬فرآیندی است که طی آن تغیيرات بهره وری وعلل آن (ساز و کارها) مورد بررس ی قرار‬
‫می گيرد‪ .‬برخی از مهمترین دلیل تحلیل بهره وری عبارتند از‪:‬‬
‫‪ ‬شناخت علل کاهش و افزایش بهره وری و اولویت بندی بر اساس اهمیت آنها‬
‫‪ ‬تشخیص فرصتها و تهدیدها‬
‫‪ ‬تعیين و تنظیم تهدیدها‬
‫‪ ‬تعیين و تنظیم اهداف‬
‫‪ ‬مميزی کارکرد مدیران‬
‫‪ ‬ارزیابی استراتژیها‪ ،‬سیاستها و عملیات‬
‫‪ ‬بهبود الگوی تخصیص منابع‬
‫‪ ‬پرداخت دستمزد بر اساس عملکرد‬
‫‪15‬‬
‫مراحل چهار گانه چرخه مدیریت بهره وری‪( :‬ادامه)‬
‫‪ ‬مرحله سوم) برنامه ریزی برای بهبود بهره وری ‪:‬‬
‫‪ ‬تبیين ماموریت‬
‫‪ ‬تدوین اهداف اصلی‬
‫‪ ‬تدوین اهداف کوتاه مدت و شاخص های اندازه گيری آنها‬
‫‪ ‬تعیين وضع موجود و آتی اهداف کوتاه مدت‬
‫‪ ‬تعیين سهم بهره وری در تامين اهداف کوتاه مدت‬
‫‪ ‬تحلیل عوامل پیش برنده و بازدارنده‬
‫‪ ‬شناخت ماهیت عوامل‬
‫‪ ‬برنامه ریزی اجرایی‬
‫‪ ‬زمان بندی اقدامات‬
‫‪ ‬بازنگری برنامه اجرایی‬
‫‪16‬‬
‫مراحل چهار گانه چرخه مدیریت بهره وری‪( :‬ادامه)‬
‫‪‬مرحله ‪ )4‬اجرا و بهبود بهره وری‪:‬‬
‫‪ ‬تشکیل کمیته راهبری با حضور تصمیم گيرندگان‬
‫‪ ‬وارد کردن افراد ماهر و با تجربه در سیستمها‬
‫‪ ‬سازماندهی برنامه ها و نيروی انسانی‬
‫‪ ‬کنترل برنامه ها‬
‫‪ ‬اجرای اقدامات تعریف شده‬
‫‪ ‬کنترل نتایج حاصله‬
‫‪ ‬گزارش نتایج و بازنگری آنها‬
‫‪ ‬انجام اقدامات اصالحی‬
‫‪17‬‬
‫‪ -1‬تعيين شاخص هاي‬
‫بهره وري و اندازه گيري آنها‬
‫‪18‬‬
‫‪1‬‬
‫مدل بهره وری فراگير برای نخستين بار در سال ‪ 1979‬بوسيله دکتر سومانث مطرح گرديد ‪.‬‬
‫اين مدل شاخص ی را برای سنجش بهره وری در کل سازمان ارائه می کند که کليه ستاده ها و نهاده ها را در بر می‬
‫گيرد‪.‬‬
‫مجموعه ستاده های قابل ملس‬
‫مجموعه نهاده های قابل ملس‬
‫=‬
‫‪O1+ O2+ O3+ O4+ O5‬‬
‫‪H+M+FC+WC+E+X‬‬
‫مقصود از «قابل ملس» عواملی می باشند که جنبه مقداری داشته‬
‫و قابل سنجش و کمی باشند ‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫= ‪TP‬‬
‫از تقسيم ارزش کل محصوالت توليدی به مجموع ارزش‬
‫کليه نهاده های مصرفی بدست می آيد‪.‬‬
‫ارزش محصول توليد شده‬
‫مجموع ارزش کليه نهاده های مصرفی‬
‫=‬
‫بهرهوري کلی‬
‫بهره وری کل معياری است کلی که تأثير مشترک و همزمان‬
‫همه نهاده ها از قبيل نيروی انسانی‪ ،‬مواد‪ ،‬سرمايه‪ ،‬انرژی‪ ،‬و‬
‫نظاير آن را در ارتباط با ميزان و ارزش توليد را درنظر می‬
‫گيرد‬
‫بهره وری کل عوامل توليد*)‪(TFP‬‬
‫رشد بهره وري كل عوامل )‪ (TFP‬در واقع ميزان‬
‫بهبود جنبههاي كيفي نهادههاي نيروي كار و‬
‫سرمايه و همچنين ميزان كارآيي تركيب اين دو را‬
‫اندازهگيري مي كند‪.‬‬
‫‪*:total factorial productivity‬‬
‫معرفي بيشتر ‪TFP‬‬
‫‪TFP‬انعكاس دهنده كارايي و اثربخش ي در استفاده توأمان از عوامل توليد براي توليد‬
‫كاالها‪ ،‬خدمات و خروجي ها‬
‫ـ ‪ TFP‬دربرگيرنده تمام عوامل كيفي مي باشد كه باعث مي شود منابع موجود به‬
‫طور بهينه استفاه گردد تا خروجي بيشتري به ازاء هر يك واحد نهاده حاصل گردد‪.‬‬
‫ـ ‪ TFP‬يعني استفاده هوشمندانه تر از منابع در دسترس‪:‬‬
‫ـ به كارگيري فناوري جديد و ارتقاء سطح فناوري موجود‬
‫ـ نوآوري‬
‫ـ فنون مديريت بهتر‬
‫ـ تخصص گرايي‬
‫ـ بهبود كارايي‬
‫ـ آموزش‪ ،‬مهارتها و تجارب كاركنان‬
‫ـ پيشرفت استفاده از فناوري اطالعات‬
‫در حالت کلی می توان ‪ TFP‬را به چهار صورت زير نوشت‪:‬‬
‫ بهره وری کل عوامل توليد برحسب بهره وری جزئی نيروی کار‬‫ بهره وری کل عوامل توليد برحسب بهره وری جزئی سرمايه‬‫ بهره وری کل عوامل توليد برحسب بهره وری جزئی مواد‬‫‪ -‬بهره وری کل عوامل توليد برحسب بهره وری جزئی انرژی‬
‫اندازه گيري بهره وري‬
‫باعث باالرفتن بهره وري نمي شود‪.‬‬
‫دكتر دمينگ ‪ ،‬كتاب خروج از بحران‬
‫الگوی اندازه گيري كارآيي كل‬
‫سازمان‬
‫كار‬
‫سرمايه‬
‫اطالعات‬
‫ساير‬
‫كارايي‬
‫نيروي كار‬
‫كارايي‬
‫سرمايه‬
‫كارايي‬
‫اطالعات‬
‫كارايي‬
‫ساير عوامل‬
‫كارايي جزئي‬
‫كارايي مؤلفه أي‬
‫كارايي جزئي‬
‫كارايي مؤلفه أي‬
‫كارايي جزئي‬
‫كارايي مؤلفه أي‬
‫كارايي جزئي‬
‫كارايي مؤلفه اي‬
‫كارايي خاص‬
‫كارايي خاص‬
‫كارايي خاص‬
‫كارايي خاص‬
‫كارايي نهايي‬
‫مزاياي حاصل از اندازه گيري بهره وري‬
‫‪ ‬تعيين موقعيت سازمان در مقايسه با رقبا‬
‫‪ ‬برقراري ارتباط صريح بين بهره وري و اهداف استراتژيك‬
‫سازمان‬
‫‪ ‬مشخص كردن مشكالت موجود در سازمان و اولويت بندي‬
‫آنها‬
‫‪ ‬پياده سازي نظام پاداش واقعي و عادالنه‬
‫‪ ‬مشهود ساختن پيشرفتها و موقعيتها‬
‫‪ ‬كمك به واگذاري آسان و مؤثر مسئوليتها‬
‫نحوهء استخراج و ضوابط تدوين شاخص هاي اختصاص ي‬
‫شاخص هاي مربوط به هر دستگاه اجرايي‪ ،‬از‪:‬‬
‫اهداف كالن‪ ،‬راهبردها‪ ،‬وظايف و برنامه هاي دستگاه استخراج مي شوند‪.‬‬
‫با توجه به اين كه شاخص هاي اختصاص ي شركت ها‬
‫و سازمان هاي مختلف با يكديگر متفاوت مي باشد‬
‫نمي توان يك شاخص ثابت را براي جايگزيني‬
‫شاخص هاي اختصاص ي ارايه داد‪.‬‬
‫ضوابطي كه بايد يك شاخص داشته باشد‪:‬‬
‫‪ -1‬شاخص ها بايد متناسب موضوع استاندارد و الگوي‬
‫انتخاب شده باشند‪،‬به عبارتي شاخص ها بايستي مبتني‬
‫بر تحقق اهداف ‪،‬ماموريت ها و راهبردهاي سازمان‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪ -2‬حيطه شاخص بايد جامع و مانع باشد‪.‬بدين معني كه‬
‫تمام مصاديق شاخص را پوشش دهد و مانع از تداخل‬
‫حيطه مصاديق ساير شاخص ها شود‪.‬‬
‫‪ -3‬شاخص ها‪ ،‬بايستي تا آنجا كه ممكن است به صورت كمي‬
‫باشند‪.‬بدين معني كه قابل اندازه گيري و مقياس بندي باشند‪.‬‬
‫‪ -4‬شاخص ها بايد بصورت شفاف‪،‬ساده و واضح و با مقياس‬
‫هاي مشخص در جمالت كوتاه بيان شوند و از به كاربردن لغات‬
‫و جمالت نامفهوم و نارسا خودداري گردد‪.‬‬
‫‪ -5‬بايد شاخص ها به گونه اي تدوين شوند كه برداشت همه‬
‫كاركنان و دست اندركاران از مفهوم انها يكسان باشد و ديگر‬
‫نياز به توضيح و تفسير نباشد‪.‬‬
‫‪-6‬شاخص ها بايد عيني باشند و از بكاربردن مفاهيم ذهني و‬
‫انتزاعي در آنها خودداري گردد‪.‬‬
‫‪ -7‬شاخص هايي كه قابل اندازه گيري نباشند به عنوان شاخص‬
‫كيفي مطرح مي گردند‪.‬عموما شاخص هاي كمي در‬
‫استانداردها و شاخص هاي كيفي در الگوها بكار برده مي‬
‫شوند‪.‬‬
‫‪ -8‬شاخص هابايد هم راستا با شاخص هاي مطلوب (در سطح‬
‫انتظارات ملي و بين املللي) باشند‪.‬‬
‫‪ -9‬پس از تدوين شاخص ها‪،‬به منظور نظارت و ارزيابي بر نحوهء‬
‫اجراي استانداردها و الگوها‪،‬بايستي تمامي شاخص ها‬
‫‪،‬مقياس بندي و ضريب بندي گردند تا بتوان از ابعاد مختلف‬
‫مورد ارزيابي قرارگيرند‪.‬چرا كه متناسب با ماهيت شاخص ها‬
‫ارزيابي كمي يا ارزيابي كيفي صورت مي پذيرد‪.‬مثال شاخص‬
‫مصرف برق با در نظر گرفتن اقليمي واحد (گرمسيري يا سردسيري)نمي‬
‫تواند با يك ضريب باشد‪.‬‬
‫‪ -10‬تعامل و ارتباط شاخص ها با يگديكر تعيين گردد‪.‬‬
‫‪ -2‬شاخص هاي بهره وري‬
‫‪32‬‬
‫‪1‬‬
‫تجزيه و تحليل شاخص های بهره وري‬
‫‪ ‬عملکرد بهره وري معموال به طور ماهانه‪ ,‬فصلي و ساالنه توسط مجموعه‬
‫اي از شاخص هاي گردآوري شده کنترل مي گردد‪ .‬در زير چند نمونه به‬
‫منظور ارزشيابي اقالم آورده شده است ‪:‬‬
‫‪ _1‬مقايسه عملکرد با اهداف بهره وري و يا ميانگين شاخصها در همان‬
‫صنعت ‪.‬‬
‫‪ _2‬تنظيم روند شاخص ها به ترتيب تاريخ ‪.‬‬
‫‪ _3‬بررس ي شرايط با تفکيک رياض ي گونه فرمول بهره وري‪.‬‬
‫‪ _4‬کارايي فعاليت يا نرخ اقتصادي و عملياتي مربوط به بهره وري ‪.‬‬
‫راههاي‬
‫افزايش‬
‫بهره وري‬
‫افزايش ستاندهها با استفاده از‬
‫همان ميزان نهاده‬
‫(شناسايي ظرفيتهاي خالي)‬
‫راههاي‬
‫افزايش‬
‫بهره وري‬
‫ثابت نگاه داشتن ستانده ها همراه‬
‫با كاهش نهادهها‬
‫(جلوگيري از اتالف و ضايعات)‬
‫راههاي‬
‫افزايش‬
‫بهره وري‬
‫روند افزايشيسريعترستاندهها‬
‫نسبت به افزايش نهادهها‬
‫(شناساييگلوگاهها و رفع آنها)‬
‫راههاي‬
‫افزايش‬
‫بهره وري‬
‫روند كاهش ي سريعتر نهادهها نسبت‬
‫به كاهش ستاندهها‬
‫(حذف فعاليتهاي غيرضرور و هزينه بر)‬
‫راههاي‬
‫افزايش‬
‫بهره وري‬
‫افزايش ستاندهها همراه با كاهش‬
‫نهادهها‬
‫‪ -3‬برنامه ريزي بهبود بهره وري‬
‫‪39‬‬
‫‪1‬‬
‫مديريت بهره وري فراگير به مانند صندلي سه پايه‬
‫مشتري‬
‫نوآوري‬
‫کارکنان‬
‫مديريت‬
‫مديريت بهره وري فراگير يکپارچه کننده سه بعد رقابت پذير‬
‫نوآوري مستمر‬
‫کيفيت‬
‫بهره وري‬
‫کل‬
‫تکنولوژي‬
‫استراتژي يکپارچه سازمان‬
‫از طريق‬
‫)‪(TPmgt‬مديريت بهره وري فراگير‬
‫)‪(TQM‬مديريت کيفيت فراگير‬
‫)‪(MOT‬مديريت تکنولوژي فراگير‬
‫رفاه کارکنان‬
‫توازن زيست محيطي‬
‫وفاداري فروشنده‬
‫بهره وري پويايي سازمان‬
‫رضايت مشتري‬
‫سودآوري‬
‫سهم بازار‬
‫رضايت‬
‫عوامل موثر در كاهش بهرهوري‬
‫وجود تبعيض بين کارکنان؛‬
‫ناامني شغلي؛‬
‫موفق نبودن و بيميلي بر برنامهريزي ميان مدت يا بلند مدت؛‬
‫کنترل نکردن يا بيثباتي در برنامههاي کنترلي؛‬
‫ناهماهنگي رشته تحصيلي و شغل مورد تصدي؛‬
‫استفاده نکردن از تخصصها در مشاغل مربوطه؛‬
‫بي برنامهگي مديريت؛‬
‫فقدان کارآموزي؛‬
‫ناهماهنگي استعدادهاي فردي و شغلي؛‬
‫بي کفايتي سرپرست؛‬
‫بي عالقگي به کار فعلي و انتقال پي در پي نيروي انساني؛‬
‫تورم نيروي انساني‪.‬‬
‫‪42‬‬
‫روشهاي اصلي بهبود بهره وري‪:‬‬
‫‪‬الف‪ :‬روشهاي مبتني بر تكنولوژي‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫طراحي به كمك كامپيوتر )‪(CAD‬‬
‫ساخت به كمك كامپيوتر )‪(CAM‬‬
‫ظ ((ساخت به كمك كامپيوتر)) بهم پيوسته )‪(ICAM‬‬
‫استفاده از ربات (آدم واره)‬
‫تكنولوژي اشعه ليزري‬
‫تكنولوژي انرژي‬
‫تكنولوژي گروهي )‪(GT‬‬
‫نقشه ها و تصاوير كامپيوتري‬
‫شبيه انرژي‬
‫مديريت نگهداري و تعميرات )‪(PM‬‬
‫بازسازي ماشين آالت قديمي و فرسوده‬
‫تبديل انرژي‬
‫‪43‬‬
‫روشهاي اصلي بهبود بهره وري‪( :‬ادامه)‬
‫‪ ‬ب‪ -‬روشهاي مبتني بر‬
‫كاركنان‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تشويق هاي مالي (انفرادي)‬
‫تشويق هاي مالي (گروهي)‬
‫منافع جنبي‬
‫تشويق و ارتقائ كاركنان‬
‫رضايت شغلي‬
‫توسعه و پيشرفت شغلي‬
‫چرخش شغلي بين كاركنان‬
‫مشاركت كارگران‬
‫افزايش مهارت‬
‫مديريت بر مبناي هدف‬
‫)‪(MBO‬‬
‫‪44‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫منحني يادگيري‬
‫ارتباطات و آگاهيها‬
‫بهبود وضعيتهاي كاري‬
‫آموزش سازماني‬
‫تحصيالت دانشگاهي‬
‫احساس نقش‬
‫كيفيت نظارت‬
‫فنون شناخت ويژگيهاي كاركنان‬
‫شيوه هاي تنبيه موثر‬
‫دواير كيفيت‬
‫توليد بي نقص )‪(ZD‬‬
‫روشهاي اصلي بهبود بهره وري‪( :‬ادامه)‬
‫‪‬ج‪ -‬روشهاي مبتني بر محصول‪:‬‬
‫‪ ‬مهندس ي ارزش‬
‫‪ ‬تغيير شكل محصول‬
‫‪ ‬ساده سازي محصول‬
‫‪ ‬تحقيق و توسعه )‪(R&D‬‬
‫‪ ‬استاندارد كردن محصول‬
‫‪ ‬بهبود قابليت اطمينان محصول‬
‫‪ ‬تبليغات و توسعه‬
‫‪45‬‬
‫روشهاي اصلي بهبود بهره وري‪( :‬ادامه)‬
‫‪‬د‪ -‬روشهاي مبتني بر كار (فرآيند)‬
‫‪ ‬مهندس ي روشها‬
‫‪ ‬اندازه گيري كار‬
‫‪ ‬طراحي كار‬
‫‪ ‬ارزيابي كار‬
‫‪ ‬طراحي ايمني‬
‫‪ ‬مهندس ي فاكتورهاي انساني (ارگونومي)‬
‫‪ ‬توالي توليد‬
‫‪ ‬پردازش داده ها به كمك كامپيوتر‬
‫‪46‬‬
‫روشهاي اصلي بهبود بهره وري‪( :‬ادامه)‬
‫‪ ‬ه‪ -‬روشهاي مبتني بر مواد‬
‫‪ ‬كنترل موجودي‬
‫‪ ‬برنامه ريزي احتياجات مواد )‪(MRP‬‬
‫‪ ‬مديريت مواد‬
‫‪ ‬كنترل كيفيت‬
‫‪ ‬بهبود سيستمهاي حمل و نقل مواد‬
‫‪ ‬استفاده مجدد از مواد‬
‫‪47‬‬
‫عناصر اصلي برنامه هاي بهبود بهره وري‪:‬‬
‫‪ .1‬تعهد مديريت عالي شركت‬
‫‪ .2‬وجود واحد سازماني و فرد مسئولي كه به مديريت عالي جوابگو باشد‬
‫‪ .3‬آگاهي و درك اهداف برنامه درتمام سطوح سازمان‬
‫‪ .4‬روابط حسنه بين كارگران و مديريت يك امر حياتي است‬
‫‪ .5‬ارتباطات مناسب بين عناصر ساختاري مختلف سازمان وجود داشته باشد‬
‫‪ .6‬تسهيم منابع بهبود بهره وري از طريق يك نظام منطقي‬
‫‪ .7‬برنامه هاي بهبود بهره وري بايد با فرآيندهاي اندازه گيري بهره وري عملي و قابل‬
‫درك باشد‬
‫‪ .8‬اهداف بايد بر مبناي امكانات و مطلوبيت ها باشد‬
‫‪ .9‬روش ها و تكنيك هاي انتخاب شده براي برنامه ها بايد متناسب با وضعيت و‬
‫نيازها باشد‬
‫‪ .10‬فرآيندهاي نظارت ارزيابي و بازخور براي مشخص كردن نتايج و موانع و مشكالت‬
‫‪ 48‬بعنوان پايه اي براي اصالحات و بهبود ها‪ ،‬مد نظر قرار گرفته شود‪.‬‬
‫پيشنهادهایی اساس ي برای بهبود بهره وري‬
‫‪ -1‬براي دراز مدت برنامه ريزي كنيد نه براي ماه يا سال آينده‬
‫‪ -2‬به كيفيت باالي كاال و يا محصول خود مغرور نشويد‬
‫‪ -3‬از طريق آمار و اطالعات و شاخص سيستم خود را كنترل نمايند ‪.‬‬
‫‪ -4‬با مشكالت به وجود آمده برخورد مناسب و درستي داشته باشيد ‪.‬‬
‫‪ -5‬پرسنل خود را جهت انجام خواسته هاي خود توجيه نموده و آموزش دهيد ‪.‬‬
‫‪-6‬روحيه تغيير پذيري را در خود تقويت نماييد‬
‫‪ -7‬به رقيبان و نمونه هاي موفق توجه داشته باشيد ‪.‬‬
‫‪ -8‬به مسائل نيروي انساني توجه داشته باشيد ‪.‬‬
‫‪ -9‬به پيشنهادات پرسنل سازمان بهادهيد ‪.‬‬
‫‪ –10‬مديريت دانش وانتقال تجربيات در سازمان را سر لوحه فعاليتهاي خود قراردهيد‪.‬‬
‫‪ -11‬به بهانه بهره وري باالتر كيفيت محصول خود را زير سوال نبريد ‪.‬‬
‫‪ -12‬به بهبود كارائي و اثر بخش ي تواما توجه نماييد‪.‬‬
‫موفق و پيروز باشيد‬